جنگ یمن

به گزارش مجاهدت از مشرق، رسانه امریکایی «اینترسپت» امروز سه شنبه در تحقیقات خود از اسناد محرمانه درز یافته پنتاگون درباره تحولات یمن فاش ساخت که اوضاع بحرانی یمن نشان می‌دهد که عربستان سعودی به شکل بی‌سابقه‌ای درصدد نجات خود از باتلاق جنگ یمن و توقف در ادامه حمایت از نیروهای مزدور خود در یمن است.

نشریه اینترسپت در تحقیقات خود از اسناد محرمانه درز یافته نوشت که این اسناد نشان می‌دهد عربستان به شکل بی‌سابقه‌ای آماده پایان دادن از ادامه حمایت خود از نیروهای نیابتی خود و رهایی از باتلاق جنگ فرسایشی در یمن است.

به نوشته این وبگاه آمریکایی، این اسناد نظامی حاوی بندهایی است که تأیید می‌کند آمریکا با آگاهی از چرخش ریاض از ادامه جنگ با صنعا است و بر همین اساس با ابراز نگرانی و گسیل دیپلمات‌های خود به یمن درصدد شکست مذاکرات آتش‌بس بوده و به دولت صنعا فشار وارد کرده است.

طبق این گزارش، «تیم لیندرکینگ»، فرستاده ویژه آمریکا در امور یمن در ۱۱ آوریل (۲۲ فروردین) جاری با آگاهی از قصد عربستان در توقف جنگ با صنعا به ریاض شتافته است تا مخالفت واشنگتن از پایان دادن به جنگ را به مقامات ریاض اعلام و بر ادامه حمایت نظامی کاخ سفید از نیروهای نیابتی در مقابله با صنعا را تأیید کند.

اسناد محرمانه فاش‌شده پنتاگون به نوشته اینترسپت نشان می‌دهد که قبل از اینکه چین میانجیگری در بهبود روابط میان ایران و عربستان را بر عهده بگیرد، ریاض آماده تن دادن به توقف جنگ در یمن و پایان دادن به حمایت از نیروهای نیابتی خود در یمن بوده است.

اسناد فاش شده احتمالاً‌اولین بار در یک چت روم (اتاق گفت‌وگو) در شبکه اجتماعی دیسکورد منتشر شده است. بنا بر گفته یکی از اعضای چت، یک عضو ناشناس در این شبکه، این اسناد را در این شبکه اجتماعی قرار داده است. سپس، از چند ماه پیش، فردی که این اسناد را منتشر کرده، شروع به اشتراک‌گذاری تصاویری از اسناد چاپ شده کرد.

روز جمعه هفته گذشته، دفتر تحقیقات فدرال (اف‌بی‌آی) و وزارت دادگستری آمریکا تحقیقاتی را درباره نشت این اطلاعات طبقه‌بندی شده آغاز کردند تا منابع این افشاگری را شناسایی کنند.

در همین راستا، دفتر پلیس فدرال آمریکا روز پنجشنبه به وقت محلی در بیانیه‌ای اعلام کرد که مظنون افشای اسناد اطلاعاتی فوق محرمانه در اینترنت را بازداشت کرده و در حال تحقیقات در محل اقامت این فرد است.

پیشتر، مقامات کاخ سفید گزارش دادند که مظنون مردی به نام «جک تکسیرا» است. نیویورک تایمز که برای اولین بار نام او را فاش کرد، گزارش داد که او یک عضو ۲۱ ساله از شاخه ۱۰۲ اطلاعاتی گارد ملی هوایی ماساچوست است.

در رسوایی اخیر درز اسناد آمریکا در شبکه اینترنت جزئیات محرمانه‌ای از طرح آمریکا و ناتو برای تجهیز ارتش اوکراین برای حمله به روسیه و نیز اسناد محرمانه دیگر دولت بایدن، در شبکه‌های اجتماعی توئیتر و تلگرام منتشر شده که انعکاس بسیاری داشته و افشا کننده وقایع بسیاری در حوزه‌های مختلف است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، فرماندهی نیروهای مشترک ائتلاف عربی از روند فرآیند تبادل اسرا با آزادی ۱۰۴ زندانی انصارالله به عنوان یک اقدام بشردوستانه از سوی عربستان خبر داد.

ترکی المالکی، سخنگوی رسمی نیروهای ائتلاف عربی روز دوشنبه گفت این اقدام در راستای اقدامات پیشین عربستان و حمایت از تلاش‌های جاری برای تثبیت آرامش و فراهم کردن فضای گفتگو میان طرف‌های یمنی برای دستیابی به راه حل جامع و پایدار سیاسی است که به بحران یمن پایان دهد.

وی افزود: این اقدام همچنین با هدف دعوت طرف‌های درگیر برای حمایت از عملیات تبادل اسرا و بازداشت شدگان و پایان دادن به این پرونده در راستای انسجام ارزش های اسلامی و اصول انسانی و سنت‌های عربی ریشه دار و مقررات حقوق بشر بین المللی مندرج در متون و مفاد کنوانسیون سوم ژنو برای اسراست.

المالکی تصریح کرد که فرماندهی نیروهای مشترک آزادی این ۱۰۴ اسیر را با هماهنگی کمیته بین المللی صلیب سرخ صورت داده و انتقال آنان به صنعا روز دوشنبه انجام خواهد شد.

وی اعلام کرد که پایان دادن پرونده تبادل اسرا و بازداشت شدگان مورد توجه فرماندهی سیاسی و نظامی ائتلاف عربی است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، سرتیپ «یحیی سریع» سخنگوی ارتش و نیروهای مردمی یمن بامداد امروز (یک‌شنبه، دوم آوریل) و در آستانه آغاز سال نهم جنگ یمن، پیامی برای ائتلاف متجاوز ارسال کرد.

براساس گزارش پایگاه اینترنتی شبکه «المسیره»، سریع تاکید کرد: پیام ما به کشورهای متجاوز این است که آنچه را که در این هشت سال نیافتید، در سال‌های دیگر هم نخواهید یافت.

او در ادامه و خطاب به ائتلاف متجاوزخاطرنشان کرد: در صورت ارتکاب هر حماقتی، غافلگیری و ضربات بزرگی در انتظارتان خواهد بود و کل منطقه را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

سخنگوی ارتش و نیروهای مردمی یمن گفت: تجاوزات رو به پایان است و ما در نیروهای مسلح عزم خود را جزم کرده‌ایم تا با توکل به خدا تک تک اشغالگران را از کشورمان بیرون کنیم.

او در ادامه افزود: هیچ اشغالگری در یمن باقی نخواهد ماند؛ این باید تجربه تعیین‌کننده‌ای باشد که انگلیس ۱۲۸ سال جنوب وطن ما را اشغال کرد و آخر هم با تحقیر و تسلیم مجبور به ترک این کشور شد.

سریع درباره وضعیت ائتلاف متجاوز نیز گفت: عربستان حتی مرزهای خود را رها کرد؛ این کشور مزدوران یمنی و پس از آن‌ها نیروهای سودانی را جایگزین سربازان مرزی خود کرد تا نظامیان سعودی خط سوم دفاعی در مقابل ما باشند.

وی ضمن تاکید بر بازدارنده بودن حملات صنعاء، درباره وضعیت امارات تصریح کرد: ائتلاف تجاوز یک بازنده است؛ امارات بعد از ضربه شدیدی متحمل شد، با افسران رابط در ائتلاف ماند و دیگر در میدان حضوری نظامی نداشت.

سخنگوی ارتش و نیروهای مردمی یمن در پایان خاطرنشان کرد: توصیه ما به کسانی که هنوز در کنار متجاوزان هستند این است که درها هنوز به روی شما باز است؛ قبل از بسته شدن درهای بازگشت به سوی روستاها و خانواده‌های برگردید و از هشت سال پیش درس بگیرید.

طی روزهای گذشته «عبدالرحمن احمد المختار» نماینده مجلس مشورتی یمن و معاون اجرایی دفتر جنبش انصارالله در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، ضمن تاکید بر فراهم شدن شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی برای پایان جنگ یمن، به نتایج مثبت توافق دیپلماتیک ایران و عربستان در منطقه اشاره کرده بود.

نماینده مجلس مشورتی یمن درباره مهم‌ترین نتیجه جنگ یمن طی هشت سال گذشته تصریح کرده بود: به نظر من مهم‌ترین نتیجه این جنگ تهاجمی علیه یمن، پیروزی مردم ما و شکست کشورهای ائتلاف متجاوز به رهبری شیطان بزرگ، آمریکاست. تنها تصور مقاومت بی‌مثال و اسطوره‌ای یمنی‌ها برای هشت سال، می‌تواند بیانگر پیروزی کشور ما در برابر بزرگ‌ترین قدرت‌های استکباری جهان کافی باشد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، چند روز قبل منابع خبری گزارش دادند که روسیه با هدف تثبیت آتش‌بس در یمن بار دیگر به شکل رسمی وارد پرونده جنگ یمن شده و از اقدامات بین‌المللی و منطقه‌ای برای پایان دادن به این جنگ و برقراری صلح حمایت می‌کند. بر این اساس «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه با طرف عمانی که نقش میانجی را در پرونده جنگ یمن ایفا می‌کند و نیز هیئت مذاکره‌کننده صنعا، رایزنی‌هایی انجام داده و این گفتگوها متمرکز بر جلوگیری از ایجاد هرگونه تنش و حفظ آرامش موجود بوده است.

پوتین همچنین «میخائیل بوگنادوف» معاون وزیر خارجه و نماینده ویژه خود در خاورمیانه و شمال آفریقا را به منظور بررسی پرونده یمن، به عمان فرستاد.

طبق اطلاعات موجود، ورود علنی مسکو به پرونده یمن بعد از درخواست‌ عربستان انجام شده؛ به ویژه اینکه مذاکرات اخیر میان سعودی‌ها و دولت صنعا درباره آتش‌بس در آستانه شکست قرار گرفته و ریاض به همین منظور از مسکو درخواست میانجیگری کرده است.

با وجود اینکه روسیه چندین دهه است که روابط خود را با اغلب طرف‌های یمنی حفظ کرده اما ورود مستقیم و علنی روس‌ها به جریان مذاکرات درباره تمدید آتش‌بس جنگ یمن و به طور کلی پرونده این جنگ، موجی از سوالات را درباره پشت پرده و اهداف این اقدام مسکو به وجود می‌آورد.

با وجود اینکه متحدان سابق مسکو در یمن در دوره اتحاد جماهیر شوروی، در دو جبهه متفاوت در شمال و جنب یمن پراکنده شده‌اند و نوع روابط هریک از آنها با روسیه متفاوت است، اما روس‌ها امیدوارند این میانجیگری به تثبیت آتش‌بس در یمن و شاید حل بحران این کشور کمک کند.

از طرف دیگر اقدام روسیه برای ورود به پرونده یمن با سفر «فیصل بن فرحان»وزیر خارجه عربستان به اوکراین و دیدار وی با «ولادیمیر زلنسکی» رئیس جمهور این کشور هم‌زمان شد. با این حال منابع یمنی وجود هرگونه ارتبط بین هم‌زمانیِ ورود روسیه به پرونده یمن و سفر وزیر خارجه سعودی به اوکراین را تکذیب و اعلام کردند که عربستان ماه‌هاست نقش میانجی بین اوکراین و روسیه را ایفا می‌کند.

اما در عین حال منابع یمنی ابراز نگرانی می‌کنند که شاید مسکو و ریاض در تلاش برای تبادل نقش و هماهنگی مواضع در پرونده یمن باشند؛ به ویژه اینکه منافع مشترک مسکو و ریاض در پرونده‌های مختلف در دوره اخیر بسیار بیشتر از منافع مشترک روس‌ها با یمنی‌هاست.

بر اساس اطلاعات موجود، چند روز بعد از دیدار معاون وزیر خارجه روسیه با «محمد عبدالسلام» رئیس هیئت مذاکره‌کننده صنعا در مسقط پایتخت عمان درباره تحولات یمن و مذاکراتی که با طرف عمانی در جریان است، عربستان «محمد آل جابر» سفیر خود در یمن را به مسکو فرستاده و به گزارش مجاهدت از سفارت روسیه در یمن ، میخائیل بوگنادوف با آل جابر دیدار و درباره وضعیت نظامی و سیاسی و انسانی یمن رایزنی کرد.

سفارت مسکو در یمن اعلام کرد که طرف سعودی و روسی به این نتیجه رسیدند که عربستان باید برای انجام گفتگوی سیاسی درباره مسائل مربوط به تثبیت آتش‌بس در یمن، گام‌های بیشتری بردارد. از سوی دیگر الجابر اعلام کرد که ریاض در تلاش برای تضمین آتش‌بس پایدار است.

نگاهی به روند جنگ یمن از سال ۲۰۱۵ تاکنون نشان می‌دهد که از زمان آغاز تجاوزات ائتلاف سعودی علیه یمن، روسیه به راهبرد بی‌طرفی در این جنگ پایبند بوده و هرگز نه حملات عربستان را محکوم و نه از آن حمایت می‌کرد. درواقع استراتژی روس‌ها در تعامل با جنگ یمن حمایت از نقش نمایندگان سازمان ملل برای برقراری صلح در این کشور و نقش‌آفرینی غیرمستقیم در پرونده جنگ بوده است.

اما طی ماه‌های گذشته منابع دیپلماتیک یمنی گزارش دادند که مسکو کانال‌های ارتباطی خود را با طرف‌های مختلف یمنی از جمله جنبش انصارالله باز کرده و از درخواست‌های سازمان ملل برای توقف همه جانبه جنگ یمن و حرکت به سمت راهکاری برای حل و فصل جامع درگیری‌ها در این کشور حمایت می‌کند.

اما آنچه که در رویکرد جدید روسیه در قبال جنگ یمن قابل توجه می‌باشد، این است که راهکار مسکو برای حل این جنگ مبتنی بر مذاکرات یمنی-یمنی بوده و اشاره‌ای به عربستان که از ۸ سال قبل یمن را مورد تجاوز قرار داده، نمی‌کند. برخی بر این باورند که شاید این رویکرد مطابق خواسته سعودی‌ها باشد که سعی دارند بدون تعهد به هیچ شرطی، از باتلاق یمن خارج شوند.

اما «حسین العزی» معاون وزیر خارجه دولت نجات ملی یمن اعلام کرد که گفتگوی یمنی-یمنی تحت رهبری یک طرف خارجی ممکن نیست و گامی که می‌تواند چشم‌انداز یافتن راهکار پایدار برای پایان جنگ را ایجاد کند، انحلال ائتلاف عربستان و خروج نیروهای بیگانه از یمن است. همچنین رفع محاصره یمن، مهمترین شرط بشردوستانه برای تثبیت آتش‌بس می‌باشد.

جدا از اینکه روسیه با ورود مستقیم به پرونده جنگ یمن چه اهدافی را دنبال می‌کند و انگیزه‌های آن در راستای منافع کدام طرف‌هاست، به نظر می‌رسد که بعد از مشخص شدن بیهودگی جنگ یمن برای همه بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی آن، یک تصمیم جمعی برای حل و فصل و پایان دادن به آن وجود دارد. البته اینکه پرونده جنگ یمن قبل از ورود به نهمین سال خود در ۲۵ مارس، بسته می‌شود یا نه، بستگی به تحولات داخلی و خارجی این کشور طی هفته‌های آینده دارد و باید دید مسیر مذاکرات و میانجیگری طرف‌هایی چون عمان و روسیه به کجا ختم می‌شود.

منبع: الف