جهاد سازندگی

گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس- صادق صدق‌گو؛ «شما عزیزان با خدمات شایسته خود در پشت جبهه‌ها چون جبهه‌ها، دل امام ‏زمان (روحى له الفداء) را شاد کرده‏‌اید.» (۱) کلامی بی‌سابقه و ماندگار از حضرت امام (ره) که تاکنون برای نهاد و ارگان، قشر و صنف دیگری صادر نشده است.

این جملات پایانی از آخرین پیام امام امت (ره) به جهادگران، ترسیم راهی روشن برای آیندگان و همچنین نشان دهنده افق فکری بنیانگذار جمهوری اسلامی است. مسیری که با لزوم و ضرورت توسل به مردم برای حل مشکلات کشور آغاز شده و چشم امید آن رهبر فقید و فرزانه را به فعالیت‌های «جهادی» معطوف می‌کند. فعالیت‌هایی که تشریح و ترسیم آن در قالب الفاظ نمی‌گنجید و استقامت و استحکام پایه‌های اسلام ناب محمدی (ص) نیز در گرو وسعت دامنه گذشت و ایثار مردان و زنان جهاد تفسیر و تعبیر بود. (۲)

«جهد» به‌ معنای تلاش جدی است؛ اما واژه «جهاد» که در اسلام مطرح و بر آن نیز تاکید شده است، بیان کننده نوعی تلاش و کوشش و به معنای بهتر مقابله جدی در برابر دشمنان است که نمونه برجسته آن جهاد نظامی و حضور در میدان رزم است. در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز با عنایت به اهمیت موضوع و همچنین ضرورت حضوری یکپارچه، همه‌جانبه و تعیین کننده، از سوی قاطبه ملت خصوصاً نخبگان جامعه، عنوان «جهاد» به کار می‌رود.

در ماه‌های اخیر، «جهاد تبیین» به عنوان فریضه‌ای قطعی و فوری در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مد ظله‌العالی) بار‌ها مورد تأکید و اشاره قرار گرفته و ابعاد مختلف آن نیز توسط ایشان توصیف شده است. (۳)

اگر خاستگاه و تجلی‌گاه همه حرکت‌های اثرگذار و اقدامات خودجوش «جهادی» را نهاد «جهاد سازندگی» بدانیم، سرچشمه آن در پیام تاریخی حضرت امام (ره) در ۲۷ خرداد ۱۳۵۸ است. (۴) سرچشمه‌ای که با تدبیر برجسته و ماندگار ایشان، «شجره طیبه‌ای» (۵) را پدید آورد که افتخارات بزرگی در زمینه تقویت امنیت غذایی کشور (به‌ عنوان یکی از مؤلفه‌های شاخص در امنیت ملی) تا بنیان‌گذاری خودکفایی در عرصه صنایع دفاعی (صنعت موشکی، خودرو‌های زرهی و نفربر، کشتی و زیردریایی و…) را با تکیه‌ بر ایمان و اراده جهادگران آفرید.

فرمان امام امت مبنی بر لزوم تشکیل «جهاد سازندگی» و سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت «جهاد تبیین» بر یک مبنا و در یک راستا یا به تعبیری دیگر دو روی یک سکه هستند که هر کدام در مقطعی سرنوشت‌ساز، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی ایجاد کردند. سخنانی دوراندیشانه و آینده‌نگر که مقدمه و مقومه‌ای برای سازماندهی نیرو‌ها جهت سامان بخشی به وضع موجود شد تا با رویکرد مردم محوری، رویداد‌هایی را برای تحول و توسعه رقم بزند.

در این میان، آنچه که می‌تواند نقش مهمی در شناخت بهتر محتوا و مفهوم «جهاد تبیین» ایفا کند و ترسیم مختصات اجتماعی و چهارچوب فرهنگی آن را برای جامعه امروز تسهیل کند، تبیین «جهاد سازندگی» و تشریح اقدامات و ابتکاراتش در «جبهه فرهنگ» برای نسل نو است. به عبارت دیگر، بررسی اقدامات جهاد سازندگی در عرصه فرهنگی – اجتماعی (خصوصاً در دهه نخست فعالیت) و به تعبیر بهتر نگاهی به «مهندسی فرهنگی» در جهاد سازندگی، گام نخست در فهم دقیق و درک عمیق از زوایای پیدا و پنهان این حرکت اثرگذار و ماندگار است.

جوانان جهاد سازندگی، در عرصه فرهنگی نیز همچون مهندسی – رزمی جنگ با تکیه بر خودباوری و نوآوری، خوش درخشیدند و با تولید و نشر محتوای فرهنگی در قالب‌های دیداری، شنیداری، نوشتاری و محیطی نه تنها پیشتاز و طلایه دار عرصه مجاهدت فرهنگی بودند، بلکه پایه‌گذار جریانی فکری – فرهنگی در راستای مهندسی نرم اجتماعی شدند.

برنامه‌ریزی راهبردی، خط‌مشی گذاری صحیح و سیاستگذاری فرهنگی به منظور حرکت‌های آفندی و پدافندی رسانه‌ای جهت دفع یا مقابله با هجمه رسانه‌های کشور‌های متخاصم (خصوصاً در دوران هشت سال دفاع مقدس) و نهایتاً ایجاد سرمایه عظیم اجتماعی، اقدام بسیار مهمی بود که در عرصه مهندسی فرهنگی توسط جهاد سازندگی رقم خورد.

دو هفته‌نامه جهاد، ماهنامه صالحین روستا، مجله جهاد سازندگی، ماهنامه جهاد روستا، ماهنامه انصار، رادیو جهاد، گروه تلویزیونی جهاد سازندگی و ده‌ها نشریه فرهنگی داخلی، منطقه‌ای و محلی دیگر در کنار فعالیت‌های کمیته‌های فرهنگی و روابط عمومی جهاد سازندگی (خصوصاً استفاده از رسانه‌های شفاهی مثل: خطابه و سخنرانی) ظرفیت عظیمی بود که به صحنه آمد و بازوی توانمندی برای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی شد و با اثرگذاری بر جامعه و مدیریت افکار عمومی، جریان‌سازی فرهنگی در داخل و حتی بعضاً خارج از کشور را بر عهده گرفت.

امروز نیز بهره گیری از آن تجارب و تدابیر، می‌تواند بار دیگر پتانسیل لایه‌های مختلف اجتماع را به منصه بروز و ظهور برساند و روح تازه‌ای در کالبد جامعه دمیده و رودخانه‌های پاک و زلال همدلی و همراهی، یکرنگی و یکدلی را در کشور جاری و ساری بسازد.

اگر جوانان جهاد سازندگی طی قریب به دو دهه با تدوین استراتژی‌های تولید و نشر محتوای فرهنگی، افتخارات بزرگ و ماندگاری در عرصه مجاهدت فرهنگی ثبت و ضبط کردند، جوانان امروز نیز می‌توانند با بهره‌گیری و الگوگیری از آن تدابیر و تجارب ارزنده، جهاد نوینی را رقم بزنند. جهادی که بار دیگر لایه‌های مختلف جامعه را به صحنه مسئولیت‌پذیری اجتماعی آورده و پتانسیل آن‌ها را به منصه بروز و ظهور برساند تا رودخانه‌های پاک و زلال همدلی و همراهی، یکرنگی و یکدلی در سراسر میهن اسلامی مان جاری و ساری بسازد و روح تازه‌ای در کالبد جامعه دمیده شود.

جهادی نرم افزاری که همچون سال‌های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی، از جنس روشنگری و امیدآفرینی باشد که با ذهن‌ها و دل‌ها مواجه است و از این رو، نیازمند آگاهی و عقلانیت است. (۶)

پی نوشت:

۱- صحیفه امام (ره)، ج ۲۱- ص ۲۰۴،

۲- همان، صص ۲۰۴ و ۲۰۵،

۳- سخنرانی مقام معظم رهبری در پایان مراسم اربعین: ۱۴۰۰/۰۷/۰۵

۴- صحیفه امام (ره)، ج ۸ – صص ۱۷۹ و ۱۸۰،

۵- اشاره به بیانات مقام معظم رهبرى در دیدار جمعى از جهادگران جهاد سازندگى ۱۳۷۷/۰۷/۱۵: جهاد سازندگی، یادگار ارزنده امام بزرگوار ماست و حقیقتاً شجره طیّبه‌ای است که به دست با برکت امام بزرگوار، غرس شد و رشد کرد و میوه داد و کشور و ملت را در مراحل مختلف بهره‌مند کرد.

۶- اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در پایان مراسم اربعین: ۱۴۰۰/۰۷/۰۵: تبیین اساس کار ما است. ما با ذهن‌ها و دل‌ها مواجهیم؛ باید دل‌ها قانع بشود… جوان‌های ما امروز بحمدالله مجهزند؛ مجهز به فکر، مجهز به عقلانیت، مجهز به آگاهی‌های فراوان، و میتوانند در این زمینه‌ها خیلی تلاش کنند. خودتان را آماده کنید، این تجهیزات را در خودتان افزایش بدهید.

انتهای پیام/ 118

به گزارش مجاهدت از گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس، سرلشکر پاسدار سید یحیی (رحیم) صفوی دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا در دومین اجلاسیه سنگرسازان بی‌سنگر با رویکرد فرهنگ و مدیریت جهادی که در سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی برگزار شد، اظهار داشت: برگزاری این یادواره‌ها یادآور تصمیم و ابتکار حضرت امام خمینی (ره) برای رسیدگی به مناطق محروم و یادآور حماسه جهادگران برای کاشتن بذر امید و عدالت با مدیریت جهادی در دل محروم‌ترین و مستضعف‌ترین اقشار جامعه یعنی روستائیان است.

وی با بیان اینکه نیرو‌های جهاد سازندگی با تلفیق ایمان و عمل با مدیریت جهادی و فرهنگ اسلامی انقلابی و با ثبات قدم و صبورانه و مدیریت انعطاف پذیر و کاربردی در قالب ستاد‌های پشتیبانی و مهندسی، خدمات بزرگی را برای پیروزی جنگ انجام دادند تأکید کرد: همه مسئولان کشوری و فرماندهان دفاع مقدس اذعان می‌کنند که با شروع جنگ تحمیلی و حضور جهاد سازندگی و اقدامات گسترده این عزیزان در جبهه‌های جنوب، غرب و شمال‌غرب کشور با بهره‌گیری و بکارگیری از صد‌ها تجهیزات مهندسی و هزاران نفر نیرو‌های متخصص و رزمندگان شجاع در کمک فرماندهان نظامی، پیروزی در دفاع مقدس محقق شد.

دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا با برشماری خدمات جهاد سازندگی در دوران جنگ تحمیلی گفت: جهاد سازندگی این سنگرسازان بی‌سنگر در دشت‌های تفتیده خوزستان در کوه‌های سر به فلک کشیده غرب و شمال‌غرب کشور، در هورالعظیم و دریا با ساخت چند هزار کیلومتر راه و صد‌ها پل ابتکاری و هزاران سنگر مختلف بتونی، ده‌ها بیمارستان صحرایی و احداث هزاران کیلومتر خاکریز، یکی از ارکان پیروزی افرین در جنگ بودند.

وی افزود: جهاد سازندگی با رسیدگی به محرومان جنگی در سریع‌ترین زمان ممکن به بیمارستان‌های صحرایی، جان هزاران مجروح را نجات دادند.

دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا در بخش دیگری از سخنان خود در تشریح فرهنگ و مدیریت جهادی اظهار داشت: هر دولت و حکومتی متناسب با اندیشه سیاسی خودش یک فرهنگ عمومی را می‌سازد. مثلا رژیم منحوس سابق به دنبال حاکمیت فرهنگ و ارزش غربی در تمامی ابعاد بر ملت ایران بود که با ارزش‌های ملی و اسلامی ما کاملا متضاد بود یا امریکا پس از فروپاشی شوروی در سال ١٩٩١ به دنبال تک قطبی سازی قدرت در تمام ابعاد فرهنگی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی در جهان بود.

وی با اشاره به استراتژی آمریکا در شکل گیری قدرت هژمون و تک قطبی سازی قدرت در جهان افزود: قدرت هژمون یعنی هیچ قدرتی نتواند با آن‌ها مقابله کند آن‌ها می‌گفتند جهان یک دهکده است و فرهنگ و آداب و رسوم این دهکده باید امریکایی شود.

سرلشکر صفوی تصریح کرد: اما استراتژی قدرت هژمون یا تنها ابرقدرت جهان شدن از سوی آمریکا با شکست مواجه شد و جهان به سمت چند قطبی شدن قدرت در حال حرکت است و مصداق آن جنگ روسیه و اوکراین است.

دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا با تبیین اهمیت فرهنگ تصریح کرد: فرهنگ بر همه ارکان یک دولت یا حکومت تأثیرگذار است، در تنظیم قوانین، سیاست‌های اقتصادی و خارجی، سیاست‌های دفاعی و امنیتی یک دولت، فرهنگ جوهره شکل دهنده به باور‌ها و ارزش‌های اجتماعی، هنر، ادبیات و آداب و رسوم یک ملت است.

وی با اشاره به بستر‌های فضای مجازی برای تغییر در فرهنگ ملی کشور‌ها افزود: جنگ نرم و فضای مجازی می‌تواند درست در مقابل فرهنگ ملی و ارزشی یک ملت یا یک دولت عمل کند یعنی هدف جنگ نرم تغییر در فرهنگ و باور‌ها و ارزش‌ها و هنجار‌های یک ملت خصوصا جوانان است.

سرلشکر صفوی با تشریح مؤلفه‌های مدیریت جهادی گفت: مدیریت جهادی مرکب از مؤلفه‌های عشق و ایمان و عقلانیت و ولایتمداری، عزم و اراده در رسیدن به اهداف و خدمت به مردم و توانایی مدیریتی غلبه بر چالش‌ها و موانع و عبور از آن‌ها با شعار «ما می‌توانیم» است.

دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا با اشاره به جایگاه مدیریت جهادی در منظومه فکری مقام معظم رهبری تصریح کرد: مبنا و اساس بودن اسلام ناب محمدی (ص)، معنویت و عقلانیت، مکتبی و مردمی بودن، حفظ ارزش‌های اسلامی و انقلابی، حفظ کرامت انسانی و بهره برداری از قدرت مادی و معنوی برای حل مشکلات مختلف از شاخص‌های مدیریت جهادی از دیدگاه مقام معظم رهبری است.

وی تأکید کرد: هدف نهایی مدیریت جهادی تعالی و تکامل فردی و اجتماعی و ایجاد زمینه برای خودسازی فردی و اجتماعی، جهت خدمت به ملت و کشور، دین و انقلاب اسلامی است.

سرلشکر صفوی با اشاره به خصوصیات مدیران جهادی تأکید کرد: مدیران جهادی از دانش و مهارت عملی تأثیرگذار در محیط ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی برخوردار هستند.

وی افزود: مدیر جهادی التزام عملی به مبانی و ارزش‌های اسلامی و اخلاق حرفه و رفتار انسانی دارد و از روحیه خودمحوری و تکبر به دور است و به کار تیمی اعتقاد دارد.

دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا با بیان اینکه مدیر جهادی دارای روحیه مردمداری و مردمیاری است تصریح کرد: مدیر جهادی از توانایی ارتباطات گسترده با اقشار مختلف مردم برقرار و به دانش مدیریت روز مسلط است. مدیر جهادی به دنبال عاقبت بخیری است.

انتهای پیام/ 118

به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، نشست دانشجویی ایران قوی به میزبانی بسیج دانشجویی دانشگاه تهران برگزار شد.

 امام ۳ اصل مهم را در مبحث عدالت مطرح می‌کرد

در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام قنبریان استاد و کارشناس مسائل دینی با بیان اینکه قبل از انقلاب اسلامی در بهمن ۴۱ ماجرای انقلاب سفید را داریم، اظهار داشت: این اتفاق همزمان با روی کارآمدن دولت جان اف کندی رخ داد که در ایران انقلاب آمریکایی بود. به مرور این انقلاب سفید به دلایلی به ضد خودش تبدیل شد. این انقلاب سفید انقلاب علیه تبعیض هم بود. تبعیضی که از عناصری بود که منجر به انقلاب ۵۷ شد.

وی افزود: یکی از اصلی‌ترین سویه‌های انقلاب مبارزه با تبعیض و فقر بود. اصول قانون اصلی که ناظر به رفع تبعیض است. از اصول ابتدایی در انقلاب اسلامی بود. شعار همه با هم در جهاد سازندگی که امام فرمودند از شعار‌هایی بود که از جهاد به بقیه مراکز منتقل شد. سویه از فقه تا مسائل برنامه ریزی سویه‌اش به سمت مبارزه با تبعیض بود که انصافا موفقیت‌هایی هم در پی داشت.

این استاد دانشگاه با اشاره به اصول امام خمینی (ره) در حوزه عدالت اجتماعی تصریح کرد: امام سه اصل مهم را در مبحث عدالت مطرح می‌کردند: نخستین اصل مد نظر امام خمینی (ره)، حفظ منافع محرومان؛ دومین اصل که خیلی تاکید داشتند گسترش مشارکت عمومی مردم بود. به کرات ما در این سال‌ها مردمی بودن را می‌شنویم، ولی در واقع همان قشر خاص مدنظر است و واژه‌ها دستمالی شده اند. ۳۴ میلیون مردم داریم که هیچ مشارکتی در اقتصاد ندارند و همین باعث شده که با عقب‌ماندگی مواجه شدیم.

با روسیه برای تولید دو واحد نیروگاه برق هسته‌ای قرارداد داریم

در بخش دیگری از این نشست، پژمان شیرمردی معاون سازمان انرژی اتمی با اشاره به تاریخچه استفاده از انرژی هسته‌ای در کشورمان اظهار داشت: موضوع هسته‌ای کشور از سال ۱۳۳۵ در همین دانشگاه تهران آغاز شد. از سال ۳۵ تا ۵۳ ما فراز و فرود‌های مختلفی در حوزه‌ی هسته‌ای داشتیم و در سال ۱۳۴۶ اولین راکتور تحقیقاتی ساخته شد که هدف انجام مطالعات بر روی مواد بود. اولین دستگاه شتاب دهنده هم در همین دانشگاه تهران افتتاح شد. از سال ۵۳ تا ۵۷ هم یک فصل جدیدی در صنعت هسته‌ای بود که قرارد با آلمان در راستای ساخت راکتور در بوشهر و قرارداد با فرانسه در همین راستا بود. برنامه این بود که ۲۳هزار مگاوات برق داشته باشیم.

وی افزود: پس از وقوع انقلاب، آلمان عقب نشینی کرد و تا سال ۷۴ دوران سختی را گذراندیم. چرا که راکتور نیمه کار مانده بود و بعد از قرارداد با روسیه مجددا آغاز شد. این راکتور در سال ۱۳۹۰ اولین راکتور پرقدرت وارد صنعت برقی کشور می‌شود که البته اصالت روسی دارد. بنابراین تا امروز با استفاده از راکتور اتمی بوشهر بیش از هشتاد میلیون بشکه نفت برای کشور صرفه جویی کردیم.

معاون سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه امروز در کشور‌های توسعه یافته تنوع در سبد انرژی بسیار مهم است، تصریح کرد: اگر به یک منبع انرژی اکتفا کنیم و مشکلی رخ بدهد، عملا برای تامین انرژی دچار مشکل می‌شویم. در واقع، با استفاده از راکتور‌های هسته‌ای روش جایگزین در تامین انرژی خواهیم داشت.

وی با اشاره به مزیت‌های استفاده از انرژی هسته‌ای بیان داشت: وقتی یک راکتور هسته‌ای راه اندازی می‌شود به صورت مستقیم برق می‌گیریم، یکی از مزیت‌ها تولید برق پایدار است بدون هزینه‌های جانبی.

شیرمردی، دیگر مزیت استفاده از راکتور‌های هسته‌ای را نگاه به این انرژی به عنوان یک انرژی پاک ، دانست و تاکید کرد: یکی از مشکلات استفاده از سوخت‌های فسیلی گاز‌های گلخانه‌ای و گاز‌های سمی است که روزانه با مشکلات آن مواجه هستیم. استفاده از راکتور‌های هسته‌ای راهکار مناسبی برای جلوگیری از ورود این گاز‌ها به جو است.

وی افزود: نسل امروز متولی حفظ انرژی برای نسل‌های آینده است. در بخش تولید برق دو واحد نیروگاه تولید برق با کشور روسیه قرارداد داریم و به سرعت دنبال می‌شود. مهم‌ترین نکته‌ای که در این باب وجود دارد این است که باید به سمت بومی سازی در حوزه انرژی اتمی حرکت کنیم.

 بزرگترین دستاورد انقلاب اسلامی، ایران قدرتمند با پایگاه مردمی است

سردار سرلشکر پاسدار محمد علی جعفری فرمانده قرارگاه حضرت بقیةالله (عج) در بخش دیگری از این نشست با اشاره به دستاوردهای انقلاب اسلامی اظهار داشت: بدون تردید بزرگترین دستاورد مادی و معنوی انقلاب اسلامی، ایران قدرتمند با پایگاه مردمی است که با این ویژگی‌ها بعید می‌دانم کشوری را داشته باشیم که در این مدت زمان کوتاه به این اقتدار پایدار رسیده باشد.

وی افزود: دشمنان همه‌ی توان خودشان را بسیج کردند که این نظام را از پای در بیاورند، ولی نتوانستند و یکی از عواملی که در شکل گیری این اقتدار موثر بوده، همین تهدید‌های دشمنان بوده است. جمهوری اسلامی ایران همچون یک درخت تنومند و قدرتمند است که شکست ناپذیر است.

تحریم‌های آمریکا باعث شد به خودکفایی برسیم

مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران در ادامه این نشست با بیان اینکه یکی از مباحثی که مطرح شد سازماندهی حرکت مردمی بود، ولی برای این کار باید الگو نشان دهیم، خاطر نشان کرد: شهید چمران یکی از این الگو‌ها بود، ایشان در کمترین امکانات نشان دادند که می‌شود کار کرد و می‌شود چنین بود. شهید چمران وزیر دفاع شدند، اولین کسی که از لحاظ جایگاه سازمانی نظامی نبودند، ولی نه به این معنی که نظامی‌گری بلد نبودند.

وی ادامه داد: هنگامی به ایشان گفتم که آمریکا گفته ایران را تحریم می‌کنیم و دیگر فروش نظامی نخواهیم داشت و به ما تجهیزات نمی‌دهند. گفتند خداراشکر چرا که تا الان به دوستان صنایع دفاعی می‌گفتم که بیاید خودمان بسازیم و با این اتفاق الان خودمان می‌سازیم و همین اتفاق در راستای تحقق خودکفایی ما بود.

ادامه دارد…

به گزارش مجاهدت از خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، به همت وزارت جهاد کشاورزی، قرارگاه راهیان نور آیین بزرگداشت شهید شاخص راهیان نور سردار جهادگر شهید «عباس پورش همدانی» فرمانده پشتیبانی و مهندسی رزمی جنگ جهاد سازندگی همدان و افتتاح رسمی یادمان بوالحسن و اردو‌های مناطق عملیاتی شمال‌غرب قرارگاه راهیان نور جهاد روز جمعه (۲۳ اردیبهشت) در بانه، یادمان شهدای بوالحسن برگزار می‌شود.

انتهای پیام/ 118