سرویس سیاست مشرق – «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابهلای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیلها و پیشینههایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم میگذاریم. هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
فریاد عارف علیه گرانفروشی: حق برخورد نداریم!؟
محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور به تازگی طی سخنانی در کمیسیون اقتصادی مجمع وزرای ادوار با اشاره به رخدادهای کشور در ایام درگیری ۱۲ روزه با آمریکا و اسرائیل گفته است: برخی معدود شرکتها با سوءاستفاده از شرایط جنگ قیمتها را افزایش دادند که دولت تصمیمهای لازم را در این خصوص اتخاذ کرد.
به گزارش مجاهدت از ایسنا، او با تأکید بر اینکه این رفتارها کارشکنی و اخلال در بازار است، افزود: البته بخشهای اقتصادی دیگر در این جنگ حتی کالاهای خود را ۱۰ درصد زیر قیمت نیز به فروش میرساندند.
وی با اشاره به برخی سودجوییهای دلالان در بازار کالاهای اساسی و خوراکی تاکید کرد: آیا حکومت و دولت حق برخورد با این اقدامات را ندارد؟ باید با این واسطهها و دلالها که کالاهای خوراکی و مورد نیاز مردم را از کشاورزان جمع آوری کردهاند، برخورد شود.[۱]
*سبب خوشوقتی است که ستاد دولت درک کرد که باید با گرانفروشها و محتکرین برخورد میدانی جدی داشته باشد و نمایش “به قیمتگذاری دستوری معتقد نیستیم” را تمام کند.
ما پیش از این بارها در گزارشهای وبلاگ مشرق تصریح کردهایم که بازار ایران مبتلی به گرانی بیقاعدهای است که از هیچ قاعده بازاری، دلاری، تحریمی و تورمی پیروی نمیکند و قیمتهای فعلی کالاها و خدمات در بازار ایران تابع هیچ آیتم اقتصادی نیستند. راه رفع این نوع گرانی عجیب و غریب نیز صرفا و فقط از دالان برخوردهای قانونی، مالیاتی، قضایی و امنیتی میگذرد.
در فضای اکنون نیز امیدواریم اقلا گزینه جنگ با تمام تلخیهایش اما این بیداری را در ستاد دولت ایجاد کرده باشد که باید با گرانفروشها و محتکران برخورد جدی کرد و قیمتها را ولو با شلّاق در کانال رقابتی بازار نگه داشت.
محض اطلاع معاون اول محترم رئیسجمهور باید بیان کرد که یک مقام صنفی اخیرا خبر داد برخی محتکرین کالاها در ایام درگیری ۱۲ روزه توسط دادستانها بازداشت اما بعدا با وساطت آزاد شدند! [۲]
ضمن اینکه شرکت راهآهن نیز در رفتاری غیر منتظره اقدام به گرانسازی ۳۰ درصدی نرخ بلیطهای قطار در پساجنگ کرده و تا این لحظه هم به هیچکس پاسخ درخوری نداده است. [۳]
ماجرای گرانی عجیب و غریب قیمت برنج هم که نیاز به بیان ندارد!
اکنون این آقای عارف، این گرانی بیقاعده و این راه رفع گرانی که فقط از کانال برخورد میدانی و قاطع دولت با گرانفروشان میگذرد.
گفتنیست در کنار دولت، قوه قضائیه نیز به عنوان مدعیالعموم وظیفه دارد با گرانی برخورد کند.
حجتالاسلام محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه طی روزهای اخیر و در ماجرای گرانی بیقاعده قیمت برنج، خواستار پیگیری قضایی این مسئله شده است. [۴]
***
سدّ پزشکیان و حداد عادل مقابل تندروهای چپ و راست
حسن رسولی، فعال اصلاحطلب و از چهرههای ستادی این جریان به تازگی دست به اعتراف جالبی پیرامون نگرش اصولگرایان و جریان رقیب نسبت به دولت رئیسجمهور پزشکیان زده است.
به گزارش مجاهدت از جماران، رسولی در این باره میگوید:
“امروز اکثریت بالای جریان اصولگرا همراه دولت هستند و کاملا دولت را در همه ابعاد کمک میکنند.“[۵]
*اذعان رقیب به همیاری اصولگرایان و کمک آنان به دولت و رئیسجمهور اصلاحطلب رویداد مغتنمی است که البته دشمنان زیادی دارد.
دشمنان “وفاق” که به قول دکتر حداد عادل در هر دو جناح چپ و راست کشور یافت میشوند، نیاز چندانی به معرفی ندارند و شناسا هستند.
افراد نانجیبی که رفتارهای درست دولت و مجلس را برنمیتابند، لام تا کام درباره دستاوردهای دولت حرف نمیزنند، از بیکفایتی رئیسجمهور میگویند، آرزوی مرگ و ترور سران قوا مطرح میکنند و با واژه “وفاقیون” به تمسخر این و آن مشغولاند.
بله! حتما دولت ضعفهای زیادی در اجرائیات دارد و مشکلاتی هم دامان معیشت مردم را گرفته که به دولت و شخص رئیسجمهور پزشکیان مربوط است. اما آیا این مشکلات را میتوان با آرزوی ترور برای رئیسجمهور یا کتمان نجابت رئیسجمهور یا همکاری نکردن رفع کرد؟
پاسخ مشخص است و اصولگرایان اصیل و حامیان وفاق از همینروست که با دولت همکاری میکنند تا مشکلات کمتر شود.
کما اینکه در اثر همین رویکردهاست که قانون کالابرگ بر خلاف دولت سابق به خوبی در حالی اجراست، بخشودگیهای مالیاتی زیادتر شد و تورم نیز تا ۱۰ درصد نسبت به دولت قبل کاهش پیدا کرد.
در این وادی البته لازم به اشاره است که نجابت و صداقت شخص رئیسجمهور؛ شاهکلید اصلی ماجرا برای روان شدن همکاریها، معقول شدن رقابتها و آشکار شدن همدلیها در کشور است.
در واقع پزشکیان نیز میتوانست همچون برخی در گذشته به فکر مناصب بالاتر باشد، کامیابی خود را در ایجاد فتنه خیابانی جستجو کند، به نیروهای مسلح کشور طعنه بزند و از این قبیل.
رفتارهایی که طبعا واکنش رقیب و حامیان نظام را برمیانگیخت و منازعه شکل میگرفت.
اما نبود این قبیل رذیلتها در منش و روش پزشکیان موجب شده که تا این لحظه نسیم وفاق در کشور وزیدن بگیرد و همانطور که به دستاوردها اشاره کردیم؛ شاهد اذعان و اعتراف رقبا پیرامون حسن نیت و همکاری یکدیگر نیز باشیم.
تأکید میشود که این تمجیدها از نجابت پزشکیان و این تأکیدها بر بروز فضای همکاری سیاسی در کشور هرگز به معنی انکار مشکلات و تقبیح انتقادات معقول از دولت نیست. کما اینکه به دستاوردهای اقتصادی این همکاریها نیز اشاره کردیم.
لکن مسئله بر سر همان انگاره منطقی است که قبلا مطرح کردیم و آن اینکه مشکلات کشور با دعوا و کشمکش و جنجال در مسیر بهبود قرار میگیرد یا با نجابت و همدلی و وفاق!؟
***
قیمتگذاری دلبخواه چگونه دامن خودروی ایرانی را گرفت؟
بررسی اعداد مربوط به تعداد ثبتنامکنندگان در طرح اخیر فروش محصولات ایرانخودرو (هفته دوم تیر ۱۴۰۴) نشان میدهد که تنها ۵۲۰ هزار نفر در این مرحله اقدام به ثبتنام کردهاند. از این تعداد، تنها ۹۵ هزار نفر متقاضی شرکت در طرح عادی بودهاند، این در حالی است که در اسفندماه سال گذشته، یک میلیون و۶۲ هزار و ۱۰۵ نفر در طرح فروش این خودروساز شرکت کرده بودند که ۲۴۰ هزار و۸۹۲ نفر از آنها ثبتنامکنندگان طرح عادی بودند.
به گزارش مجاهدت از تسنیم، این کاهش قابل توجه، بهویژه در بخش متقاضیان عادی، بیانگر افت علاقه مردم به خرید خودرو از کارخانه است؛ تغییری که میتوان آنرا به چند عامل کلیدی نسبت داد.
مهمترین عامل، کاهش اختلاف قیمت خودرو بین کارخانه و بازار آزاد است. در ماههای گذشته، این تفاوت قیمتی که پیشتر عامل اصلی هجوم خریداران به ثبتنام در طرحهای فروش بود، بهطور محسوسی کاهش یافته و در برخی مدلها تقریباً از بین رفته است، این موضوع موجب شده است انگیزههای سوداگرانه برای خرید خودرو از کارخانه کاهش یابد.
از سوی دیگر، کاهش قدرت خرید خانوارها، افزایش هزینههای نگهداری خودرو، افت اعتماد عمومی به کیفیت خودروهای داخلی و تداوم رکود اقتصادی از جمله دلایل دیگر افت تقاضا در بازار خودرو عنوان شدهاند.
کارشناسان صنعت خودرو معتقدند که کاهش استقبال از طرحهای فروش کارخانهای، در صورت تداوم، میتواند نشانهای از ورود بازار به یک مرحله رکود باشد. آنها تأکید میکنند که خودروسازان باید با اصلاح سیاستهای فروش، ارتقاء کیفیت محصولات، تنوعبخشی به تولیدات و ارائه مشوقهای واقعی به مصرفکنندگان نهایی، برای بازگرداندن اعتماد و تقاضا در بازار تلاش کنند. [۶]
*دلایلی که در گزارش تحلیلی تسنیم برای کاهش ثبت نام کنندگان ذکر شده دلایل صحیحی هستند که هریک را باید در جای خود بررسی کرد.
لکن به نظر میرسد اصلیترین دلیل همان صفر شدن یا کاهش شدید فاصله قیمت خودرو در کارخانه و در بازار است که طبعا به دلیل سیاستهای غلط قیمتگذاری توسط خودروساز رخ نمون شد.
دقت شود که نام دیگر این سیاست غلط؛ “گران کردن قیمت خودرو” و قیمتگذاری خارج از قواعد رقابتی بازار است که سبب شده سود خرید و فروش این کالا برای حدود ۵۰ درصد جمعیتی که با انگیزه کسب سود اقدام به ثبت نام خرید خودرو میکنند کاهش یابد و در نتیجه متقاضیان نیز از خرید کارخانهای امتناع میکنند.
در واقع اکنون خودروساز و نهادهایی که اجازه افزایش قیمت را دادهاند یا در مقابل گرانی قیمت خودرو چیزی نگفتهاند؛ در مقابل یک انتخاب سخت قرار گرفتهاند:
انتخاب قیمت گران خودرو، سود بیشتر در تولید و از دست دادن بازار داغ خرید و فروش آن یا رو آوردن به سیاستهای تعدیل قیمت برای ایجاد رونق در بازار و کسب سود از محل افزایش تقاضای خرید.
تماشای اینکه خودروساز ایرانی کدامیک از این دو سیاست را انتخاب خواهد کرد؛ البته زمان زیادی نخواهد برد!
لازم به تأکید است که بعید به نظر میرسد تحلیل مربوط به ورود بازار خودرو در ایران به دوره رکود و تکرار تجربه رکود بازار مسکن صحیح باشد. زیرا جذابیت خرید و فروش خودرو به عنوان یک کالای سرمایهای میانقیمت برای خریداران و تولیدکنندگان به حدی هست که مسئله رکود لاجرم و بلافاصله از سوی دو طرف مدخل در این بازار رفع شود.
***
1_ isna.ir/xdTMjJ
2_ mshrgh.ir/1729049
3_ mshrgh.ir/1731615
4_ mshrgh.ir/1732823
5_ https://www.jamaran.news/fa/tiny/news-1675335
6_ https://tn.ai/3362177
