حشدالشعبی

به گزارش مجاهدت از مشرق، روزنامه کیهان در ستون اخبار ویژه خود نوشت: نشریه فارن افرز در تحلیلی به ارزیابی میزان نفوذ ایران در عراق پرداخته و ساختاری، تاریخی و بسیار پیچیده‌تر از آن دانسته که بشود با مداخلات خارجی از سوی قدرت‌هایی چون آمریکا، محدود یا بی‌اثر کرد.

این تحلیل خاطر نشان می‌کند: ایران از زمان سقوط رژیم صدام در سال ۲۰۰۳ عمیقا درگیر سیاست عراق بوده است. بیش از ۱۲ حزب سیاسی عراقی با ایران ارتباط دارند. برخی از گروه‌های شبه نظامی تحت چتر «حشدالشعبی» عراق با رهبر معظم ایران، آیت‌الله علی خامنه‌ای بیعت کرده‌اند. 

از زمان بیرون راندن داعش در سال ۲۰۱۷، این شبه‌نظامیان به طور مکرر به ۲۵۰۰ نیروی آمریکایی که در عراق مانده‌اند، حملاتی را انجام داده‌اند.

هدف اصلی ایران، بیرون راندن نیروهای آمریکایی از عراق و منطقه است. در همین حال، تعداد انگشت شماری از گروه‌های ضدایرانی مخالف (مسلح تروریستی) که از فعالیت در خاک ایران منع شده‌اند، در شمال عراق مستقر هستند.

ایران گاهی حملاتی را علیه این گروه‌ها در خاک اقلیم کردستان عراق به راه‌انداخته است، اخیرا نیز زمانی که گروه‌های فرقه دموکرات کردستان و کومله از تظاهرات ضددولتی اخیر در کردستان حمایت کرده و در آن مشارکت کردند، نیروهای سپاه حملاتی را به مقرها و مواضع این گروه‌ها در شمال عراق ترتیب داده است.

مخالفان نتوانستند مانع از تعیین «السودانی» توسط قانونگذاران عراقی به عنوان نخست‌وزیر در اکتبر ۲۰۲۲ شوند و سودانی اکنون فرصت تشکیل دولت را دارد. بعلاوه، بسیاری از عراقی‌ها، از آیت‌الله العظمی «علی سیستانی» مرجع تقلید متولد ایران‌، احترام گذاشته و از او تقلید می‌کنند. 

ایران و عراق به واسطه دین، فرهنگ و جغرافیا پیوندهای ناگسستنی دارند. «برهم صالح» رئیس‌جمهوری سابق عراق در جریان یک سخنرانی خود در شورای روابط خارجی آمریکا در سال ۲۰۲۱ در این باره گفت: «شما به سادگی نمی‌توانید عراق و ایران را از هم جدا کنید.»

سالانه میلیون‌ها زائر ایرانی برای زیارت مقابر امامان شیعه به شهرهای کربلا و نجف می‌روند و این دو شهر مذهبی برای ایرانی‌ها بسیار مورد احترام است.

پیش از آن، ایران صدها هزار عراقی را که از دیکتاتوری صدام‌گریخته بودند، پذیرفت که بسیاری از آنها پس از سرنگونی صدام به کشور خود بازگشتند.

این دو کشور همچنین روابط تجاری بسیار گسترده دارند. عراق پس از چین دومین شریک تجاری بزرگ ایران در سال ۲۰۲۱ بود. روابط تجاری  دو کشور در اعتراضات سال ۲۰۱۹ عراق، زمانی که تظاهرات کنندگان عراقی از گسترش بازار کالاهای بی‌کیفیت ساخت ایران در کشورشان انتقاد کردند، توجه‌ها را به خود جلب کرد. 

عراق مدت‌هاست که برای واردات گاز طبیعی و برق به ایران متکی بوده است و ایالات متحده آن را از تحریم‌های بخش انرژی ایران معاف می‌کند

این رابطه برای ایالات متحده و دیگر قدرت‌ها چه معنایی دارد؟ از زمان پایان اشغال هشت ساله عراق، ایالات متحده به دنبال یک دولت عراقی قوی است که بتواند با تهدیدات ایران، مقابله کند و واشنگتن بتواند روابط خود با آن را حفظ کند.

حفظ دسترسی ایالات متحده به منابع عظیم انرژی عراق نیز اولویت واشنگتن است. اگرچه دولت فدرال عراق اوایل سال جاری قراردادهای شرکت‌های نفتی آمریکا در کردستان عراق را باطل کرد، اما ایالات متحده هنوز سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در بخش انرژی منطقه دارد.

در نهایت، با وجودی که واشنگتن و تهران هر دو به دنبال گسترش نفوذ در عراق هستند، اما آمریکا در این رقابت با ایران همیشه وضعیت نامناسب تری داشته است. کارشناسان داخل و خارج از منطقه می‌گویند که رهبران عراقی، ایران را شریک قابل اعتمادتری نسبت به ایالات متحده می‌دانند.

کشورهای دیگری که مشتاق مهار ایران هستند می‌توانند با افزایش همکاری خود با عراق، نفوذ ایران را کاهش دهند. برای مثال، پس از دهه‌ها روابط پرتنش با بغداد، عربستان سعودی رقیب ایران در تلاش است تا به عراق کمک کند تا به عنوان بخشی از تلاش گسترده‌تر برای تقویت روابط، کمتر به برق ایران وابسته شود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، سید مقتدی الصدر، رهبر جریان صدر عراق، امروز (پنج شنبه) در بیانیه‌ای، خواستار وحدت بر مبنای ارزش‌های دینی و ملی شد و در اظهار نظری کم سابقه، ضمن تمجید از الحشدالشعبی، این گروه مقاومت را نزدیک به افکار جریان صدر معرفی کرد.

به نوشته وبگاه شبکه السومریه نیوز، در این بیانیه که در صفحه توئیتر مقتدی الصدر منتشر شده، آمده است:‌ «کسانی هستند که همواره بر وحدت و عدم چند دستگی در صفوف شیعیان تأکید دارند و مسلما این موضوع بسیار اهمیت دارد و بر کسی پوشیده نیست، اما وحدت می‌بایست طبق ضوابط و احکام شرعی و نظام شناخته شده اجتماعی و برپایه حب وطن و اصلاحات حقیقی و مبارزه با فساد باشد.»

رهبر جریان صدر در ادامه بیانیه خود آورد: «وحدت می‌بایست بر مبنای مبارزه با مفسدان و خدمت به فقرا باشد نه بر مبنای خشونت و یکجانبه‌گری و ظلم، عراق پایتخت اول تشیع است و این یعنی که دیگران باید به عراق رجوع کنند نه اینکه عراق از دیگران تبعیت کند.»

رهبر جریان صدر سپس مدعی شد که این جریان به دنبال وحدت بر مبنای معیارهای عقلی و شرعی و اجتماعی و ملی است و مرجعیت و مردم و تمامی اندیشمندان نیز همین را می‌خواهند.

سید مقتدی الصدر افزود: « باید به یک مسأله مهمی توجه کنیم، با صراحت می‌گویم که اگر گروهی به نام جریان صدر و گروهی به نام چارچوب هماهنگی وجود دارد، این بدان معنا نیست که برادران عزیز ما در الحشدالشعبی لزوما جزو یکی از آن‌ها هستند؛ بلکه مطمئن هستم که آنها هم نظر من را در مورد آنچه گفتم و درخواست کردم، دارند.»

رهبر جریان صدر در ادامه گفت اعضای الحشدالشعبی به آراء و عقاید خاندان صدر نزدیک‌تر از دیگران هستند و اکثر آن‌ها در بیشتر امور خود به دو شهید صدر (محمد صادق الصادر و محمد باقرالصدر) اقتدا می‌کنند.

سید مقتدی الصدر سپس با بیان اینکه امیدوار است اعضای الحشدالشعبی در میدان جهاد ثابت قدم باشند، نوشت که آن‌ها همان‌طور که در راه دفاع از وطنشان قربانی دادند، آماده دفاع از اصلاحات و حقیقت هستند.

در ادامه این بیانیه آمده است: «من به طور کامل از شجاعت اعضای الحشدالشعبی و اخلاص آن‌ها مطلع هستم. آن‌ها زیر پرچم خاندان صدر سرباز عراق بودند و علیه اشغالگران جنگیدند و همچنان در این راه هستند. آن‌ها از عراق و برای عراق هستند و تبعیت جز از سوی نجات دهنده و مصلح آل رسول (ص) را نمی‌پذیرند.»

به نظر می‌رسد که بیانیه مقتدی الصدر در پاسخ به مصاحبه «فالح الفیاض» رئیس هیأت الحشدالشعبی باشد، الفیاض امروز در گفت‌وگو با شبکه الجزیره درباره درخواست صدر برای برگزاری دوباره انتخابات گفت که انتخابات زودهنگام تنها مختص به جریان صدر نیست و باید تمام گروه‌های عراقی بر سر آن اجماع کنند و اینکه «چارچوب هماهنگی» هنوز در این باره به شکل رسمی موضع‌گیری نکرده است.

بیانیه امروز مقتدی الصدر همچنین در شرایطی صادر می‌شود که او پیش از این در چند مناسبت تلاش کرده بود الحشدالشعبی را به دخالت در سیاست و اقتصاد متهم کند. در بیانیه‌ای او که در ۲۴ تیر ماه در نماز جمعه‌ شهرک صدر از سوی شیخ «محمد الجیاشی» قرائت شد، آمده بود که «الحشدالشعبی هیچ منتی برای آزادسازی سرزمین‌ها از دست داعش ندارد و اگر مردم آن نبودند، آزاد نمی‌شد…الحشدالشعبی باید از سیاست‌ و اقتصاد دور باشد…همه جناح‌های مسلح در عراق باید منحل شوند» البته او هرگز اشاره‌ای به انحلال جناح مسلح خود موسوم به «سرایا السلام» نکرد.

همچنین بیانیه امروز پس از یک هفته پر تنش در عراق صادر شده است، هفته‌ای که با یورش دوباره آشوبگران حامی صدر به منطقه سبز و اشغال پارلمان آغاز شد و همچنان با تحصن آن‌ها در صحن پارلمان ادامه دارد.