حقوق بشر

به گزارش مجاهدت از مشرق، مجموعه «تاسیان» که این روزها حسابی سر زبان‌ها افتاده با وجود ایده اولیه جذاب و تیم قدرتمند، در اجرا به نظر می‌رسد در دام جنجال‌های غیرضروری افتاده است. گویی بازیگران توانمندش قربانی ضعف‌های فیلمنامه‌ شده‌اند و طراحی بصری زیبا، نتوانسته خلأهای روایی را جبران کند. تصویرسازی مهربان از ساواک و تأکید بیش از حد بر مشروب و رقص، نه تنها به ارزش هنری سریال ضربه زده، بلکه آن را به هدفی برای انتقادات تند و توقیف تبدیل کرده است. به نظر می‌رسد اگر سازندگان به جای حاشیه‌سازی، بر عمق‌بخشی به داستان و احترام به تاریخ تمرکز می‌کردند، شاید «تاسیان» می‌توانست به جای یک پروژه ناتمام، اثری ماندگار شود.

عمق داستان؛ یک سریال عامه‌پسند

خط اصلی مجموعه تاسیان، رابطه عاشقانه خسرو (هوتن شکیبا) و شیرین (مهسا حجازی)، در مهر ۱۳۵۶ آغاز می‌شود؛ دوره‌ای که تنش‌های سیاسی و اجتماعی در ایران به اوج خود نزدیک می‌شد. با این حال، سریال به جای استفاده از این بستر غنی برای خلق یک درام چندلایه، صرفاً به یک قصه عاشقانه کم عمق بسنده کرده است. دیالوگ‌های بعضا شعاری و فاقد ظرافت هستند و منطق روایی در برخی از نقاط لنگ می‌زند. برای مثال، ورود خسرو به ساواک بدون هیچ پیشینه یا بررسی امنیتی، نه تنها با واقعیت تاریخی سازگار نیست بلکه حتی در چارچوب داستانی خود سریال نیز توجیه‌پذیر به نظر نمی‌رسد.

شخصیت‌ها نیز از فقدان پیچیدگی رنج می‌برند. خسرو که می‌توانست یک کاراکتر خاکستری و جذاب باشد، به یک عاشق ساده‌لوح تقلیل یافته است. شیرین هم جز معشوقه‌ای زیبا و شکننده، ویژگی خاصی ندارد که مخاطب را به همذات‌پنداری وادارد. شخصیت‌های فرعی، مانند پدر شیرین یا دوستان خانوادگی، صرفاً به عنوان پرکننده‌های صحنه حضور دارند و هیچ تأثیری بر پیشبرد داستان نمی‌گذارند. این ضعف‌ها باعث شده که «تاسیان» به جای یک اثر تاریخی تأثیرگذار، به یک سریال عامه‌پسند و احتمالاً با پایان‌هایی قابل پیش‌بینی تبدیل شود.

بازی بازیگران؛ ترکیبی از نقاط قوت و ضعف

بازیگری در «تاسیان» ترکیبی از نقاط قوت و ضعف است که عمدتاً تحت تأثیر فیلمنامه قرار گرفته‌اند. هوتن شکیبا که به خاطر نقش‌آفرینی‌های درخشانش شناخته می‌شود، در اینجا تلاش کرده با استفاده از میمیک‌های آشنا و لحن گرمش، خسرو را به شخصیتی دوست‌داشتنی تبدیل کند اما نقش او تا حدودی کلیشه‌ای نوشته شده که فرصتی برای هنرنمایی عمیق‌تر نمی‌یابد. مهسا حجازی در نقش شیرین، با چهره معصوم و بازی احساسی‌اش، تا حدی توانسته حس جوانی و شکنندگی کاراکتر را منتقل کند اما به دلیل اندک دیالوگ‌های قوی یا موقعیت‌های دراماتیک، بازی‌اش در سطح باقی می‌ماند.

اما بابک حمیدیان در نقش پدر شیرین، با تسلط بر نقش یک مرد متمول اما محافظه‌کار، لحظاتی از عمق احساسی را به سریال اضافه کرده است. با این حال، بازیگرانی مثل صابر ابر و پانته‌آ پناهی‌ها، که حضورشان در هر پروژه‌ای نویدبخش کیفیت است، در اینجا عملاً بلااستفاده مانده‌اند. نقش‌های کوتاه و کم‌اهمیت آن‌ها، به نظر می‌رسد بیشتر برای پُر کردن فهرست بازیگران بوده تا تأثیرگذاری در داستان. در مجموع به نظر می‌رسد بخشی از بازیگران «تاسیان» قربانی فیلمنامه‌ای هستند که به آن‌ها اجازه درخشش نمی‌دهد.

صحنه و لباس؛ از کت‌وشلوارهای خوش‌دوخت مردان تا پیراهن‌های پُرزرق‌وبرق زنان

اما از نظر بصری، «تاسیان» تلاش قابل تحسینی برای بازسازی دهه ۵۰ شمسی انجام داده است. طراحی لباس‌ها، از کت‌وشلوارهای خوش‌دوخت مردان گرفته تا پیراهن‌های بلند و پُرزرق‌وبرق زنان، با دقت تاریخی و زیبایی‌شناختی طراحی شده‌اند و حس نوستالژی آن دوره را به خوبی منتقل می‌کنند. یونیفرم‌های ساواک نیز با جزئیات واقعی بازسازی شده‌اند و به باورپذیری فضا کمک کرده‌اند. صحنه‌پردازی نیز، به‌ویژه در مهمانی‌ها و خانه‌های اشرافی، چشم‌نواز است؛ استفاده از مبلمان کلاسیک، رنگ‌های گرم و چیدمان‌های پُرجزئیات، حس تجمل و شکوه را به مخاطب القا می‌کند.

با این حال، این زیبایی بصری گاهی به خودنمایی بیش از حد منجر شده است. تمرکز افراطی بر زرق‌وبرق، سریال را از واقعیت‌های روزمره و خشن آن دوره دور کرده و به یک تصویر فانتزی و غیرواقعی تبدیل کرده است. برای مثال، مهمانی‌ها بیش از حد پرزرق‌وبرق و بی‌نقص به نظر می‌رسند، در حالی که در بستر تاریخی دهه ۵۰، حتی در میان قشر مرفه، سادگی و محدودیت‌هایی وجود داشت که در سریال نادیده گرفته شده است. این اغراق، به جای تقویت داستان، به عاملی برای حواس‌پرتی مخاطب تبدیل شده است.

ساده‌سازی یا تطهیر ساواک؟

یکی از جنجالی‌ترین جنبه‌های «تاسیان»، نحوه به تصویر کشیدن ساواک است. این سازمان که در تاریخ ایران به سرکوب، شکنجه و نقض حقوق بشر شناخته می‌شود، در سریال به شکلی عجیب و غیرواقعی مهربان و ساده‌لوح نشان داده شده است. خسرو به عنوان یک مأمور ساواک هیچ ویژگی تهدیدآمیزی ندارد و ورودش به این سازمان به قدری آسان است که گویی یک شغل معمولی را انتخاب کرده است. سایر مأموران نیز بیشتر شبیه به کارمندانی کم‌هوش هستند تا یک نیروی امنیتی مخوف. این تصویرسازی نه تنها با واقعیت تاریخی در تضاد است بلکه حتی در چارچوب دراماتیک سریال نیز توجیهی ندارد.

منتقدان معتقدند که این رویکرد، چه عمدی باشد چه ناشی از سهل‌انگاری، به تطهیر ساواک منجر شده است. آن‌ها استدلال می‌کنند که چنین تصویری، نقش این سازمان در سرکوب مردم و مخالفان را کمرنگ کرده و به نوعی تاریخ را تحریف می‌کند. در مقابل تینا پاکروان کارگردان اثر گفته که هدفشان صرفاً خلق یک شخصیت عاشق‌پیشه بوده، نه تحلیل سیاسی، که البته این توجیه نمی‌تواند ضعف آشکار سریال در مواجهه با یک موضوع حساس تاریخی را بپوشاند و به نظر می‌رسد این ساده‌سازی، به جای خلق یک درام پیچیده، به یک تحریف غیرمسئولانه منجر شده است.

بازسازی تاریخی یا جنجال‌سازی؟

صحنه‌های مشروب‌خوری و رقص در «تاسیان» دیده می‌شود و به یکی از اصلی‌ترین محورهای انتقاد تبدیل شده است. این صحنه‌ها که اغلب در مهمانی‌های اشرافی رخ می‌دهند، با موسیقی تند و حرکات نمایشی همراه هستند و به شکلی زیبا و فریبنده به تصویر کشیده شده‌اند. منتقدان، این عناصر را مصداق ترویج بی‌بندوباری و عادی‌سازی رفتارهای مغایر با ارزش‌های فرهنگی می‌دانند. آن‌ها معتقدند که تکرار این صحنه‌ها، به‌ویژه در پلتفرمی که مخاطبان جوان زیادی دارد، می‌تواند تأثیرات منفی اجتماعی به همراه داشته باشد اما نویسنده و کارگردان اثر درباره این موضوع و در دفاع از سریال گفته که مشروب‌خوری و رقص بخشی از واقعیت زندگی قشر مرفه در دهه ۵۰ بود و حذف آن‌ها به معنای نادیده گرفتن تاریخ است.

البته به نظر می‌رسد مشکل «تاسیان» در نحوه پرداخت به این موضوع است؛ این صحنه‌ها نه تنها بیش از حد تکرار شده‌اند بلکه با چنان اغراق و جذابیتی نمایش داده شده‌اند که از حد بازسازی تاریخی فراتر رفته و به یک شگرد جنجال‌ساز تبدیل شده‌اند. این رویکرد، به جای افزودن به عمق داستان، صرفاً به حاشیه‌سازی و جذب مخاطب از طریق عناصر بصری منجر شده است.

توقیف؛ از محتوا تا سیاست

توقیف «تاسیان» پس از سه قسمت، نتیجه ترکیبی از مسائل محتوایی، فرهنگی و قانونی بود. به طور رسمی، اعلام شد که سریال مجوز تولید و پخش نداشته و محتوای آن با معیارهای فرهنگی همخوانی ندارد اما در پس این دلایل، انتقادات تند برخی رسانه‌ها و مقامات نیز نقش داشت. برخی رسانه‌ها سریال را به تطهیر ساواک، ترویج سبک زندگی غربی و تضعیف ارزش‌های انقلابی متهم کردند.

حالا البته پاکروان، کارگردان سریال، این انتقادات را سازمان‌یافته و سیاسی خواند و تأکید کرد که هدفش تنها روایت یک قصه عاشقانه بوده است اما شواهد نشان می‌دهد که انتخاب موضوع حساس تاریخی، بدون رعایت چارچوب‌های لازم و استفاده از عناصری که به راحتی می‌توانند جنجال‌ساز شوند، راه را برای توقیف هموار کرد. عدم دریافت مجوزهای رسمی نیز بهانه قانونی لازم را به نهادهای نظارتی داد تا پخش سریال را متوقف کنند.

به گزارش مجاهدت از مشرق از پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، پزشکیان در آئین اختتامیه رویداد «هفته فرهنگی تبریز در تهران» با بیان اینکه حضور در این جمع باعث دلگرمی و خوشنودی برای وی است، اظهار کرد: من بر عهد و پیمان خود پایبندم و به امید خدا با رهنمودهای رهبری معظم انقلاب اسلامی با قدرت به پیش خواهیم رفت.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه رویکرد اعلامی ما از ابتدا وفاق در داخل و تعامل با همسایگان و دیگر کشورهای خارجی بوده و است، تصریح کرد: باور داریم که همه مسلمانان با یکدیگر برادر هستند و باید دست در دست هم در مقابل ظلم و تبعیض و بی‌عدالتی بایستند.

وی همچنین با اشاره به اینکه دشمنان از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی انواع توطئه‌ها و کارشکنی‌ها را علیه ما به راه انداختند، گفت: وقتی حمله دشمن در طبس آنگونه ناکام ماند و خداوند آن بلا را بر سر آنها آورد، جنگ تحمیلی هشت ساله را به ملت ایران تحمیل کردند و بهترین جوانان ما را که با تمام وجود در صحنه حاضر و آماده بودند با تمام وجودشان به مردم خدمت کنند، از ما گرفتند. اگر امروز آن جوانان بودند وضع مملکت متفاوت از آنچه بود که امروز است.

پزشکیان با بیان اینکه کسانی که قدیمی‌ها را خوب می‌شناسند، می‌دانند که دشمن چه جوانان خوب و صادقی را از ما گرفت، خاطرنشان کرد: آنها بی‌منت و بی‌ادعا فقط به دنبال خدمت به مردم بودند، اما جنگ و توطئه‌های دشمنان این جوانان و بسیاری از عزیزان و بزرگان دیگر از جمله رئیس جمهور، ائمه جمعه و کارشناسان و دانشمندان ما را گرفت؛ دشمنان ۱۸ هزار نفر را ترور خیابانی کردند.

رئیس جمهور اضافه کرد: دشمنان ما مدعی دفاع از حقوق بشر هستند و ایران را تروریست معرفی می‌کنند، اما این ایران است که قربانی واقعی ترور است. دیگر همه به چشم دیده‌اند کسانی که ادعای انسانیت و دفاع از حقوق بشر می‌کنند، دروغگو هستند.

پزشکیان در ادامه با اشاره به جنایات ضد بشری رژیم صهیونیستی بر علیه مردم مظلوم و بی‌دفاع غزه با حمایت و پشتیبانی مدعیان حقوق بشر، گفت‌:‌ اینها در مقابل دیدگان همه دنیا، زن و بچه و پیر و جوان را زیر خروارها خاک دفن می‌کنند و بعد هم دم از حقوق بشر و انسانیت می‌زنند و ما را به عدم رعایت حقوق بشر متهم می‌کنند.

رئیس جمهور با بیان اینکه امروز چه کسی در دنیا باور می‌کند که اینها به دنبال حقوق بشر و صلح و آرامش هستند؟، تصریح کرد: ما صلح و آرامش منطقه را بهم زده‌ایم؟ ما که از اول و به تاسی از قرآن کریم و نبی مکرم اسلام (ص) به دنبال صلح‌، برادری و وحدت و دوستدار انسانیت و حقوق بشر هستیم.

پزشکیان با تاکید بر اینکه ‌ما می‌فهمیم که اگر بخواهیم رشد کنیم باید در صلح و آرامش باشیم چرا که در جنگ و درگیری،‌ رشد امکان‌پذیر نیست، اظهار کرد: ما می‌خواهیم به مردممان بی‌منت خدمت کنیم، ما وظیفه خود را خدمت به مردمی که برای این نظام و انقلاب تلاش کرده‌اند، می‌دانیم و در مقابل دشمنان تلاش دارند با بستن تمامی راه‌ها به روی کشور ما، مردم را ناراضی کنند اما زهی خیال باطل، ما تا این مردم بزرگوار را داریم تمام نقشه‌های آنها برای برهم زدن امنیت و آرامش کشور را به حول قوه خدا، با رهبریت مقام معظم رهبری و با وحدت و انسجام ملی خنثی و همه خواب‌های آنها را آشفته خواهیم کرد.

رئیس جمهور در اداه بر اهمیت نقش و جایگاه مردم در پیشرفت کشور اشاره کرد و گفت:‌ آن زمانی که بنده در تبریز رئیس دانشگاه بودم به پشتوانه مردم هر کاری که برای توسعه استان لازم بود انجام دادیم چون مردم از ما صداقت دیدند و امروز نیز ما صادقانه به میدان آمده‌ایم، نه به دنبال پست و مقام بوده‌ایم و نه از این موقعیت‌ها دچار غرور می‌شویم، ما در این جایگاه هستیم تا خدمتگذار مردم باشیم و بتوانیم گره‌ای از گره‌های مردم بازکنیم و به رغم همه ادعاها و توطئه‌های بدخواهان این کشور، ما به حول قوه خدا و با کمک مردم از این شرایط با سربلندی بیرون خواهیم آمد.

پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود به قیام تاریخی و اثرگذار ۲۹ بهمن مردم سال ۱۳۵۶ مردم تبریز اشاره کرد و افزود:‌ این روز نشان از جسارت و ایمان و باور و همدلی مردم آزاده تبریز بود و اگر ۲۹ بهمن نبود این انقلاب هم نبود، این مردم تبریز بودند که با قیام خود صحنه را عوض کردند، در مقابل ظلم و بیداد ایستادند و در جنگ هم ثابت کردند که هستند و امروز هم ثابت خواهیم کرد که هستیم و برای ایران‌مان با تمام وجود تلاش خواهیم کرد.

رئیس جمهور در ادامه با بیان اینکه تبریز همیشه برای کشور افتخارآفرین بوده است، اظهار کرد:‌ به قول مقام معظم رهبری آذربایجان همواره سر ایران بوده و اگر این سر درست تصمیم بگیرد و درست عمل کند خواهد توانست جمهوری اسلامی ایران را به سربلندی و عزت رهنمود کند. آذربایجان اویاخدی انقلابا دایاخدی.

به گزارش مجاهدت از مشرق، اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه در یک موضع گیری رسانه ای در این باره تاکید کرد: تهدید اصلی و دائمی برای صلح و امنیت جهانی، رژیم آپارتاید و اشغالگر است؛ رژیمی که دارنده زرادخانه سلاح‌های کشتار جمعی است و تنها در ۱۵ ماه اخیر با یک نسل‌کشی بیرحمانه جان بیش از ۶۰ هزار انسان بی‌گناه را گرفته، مرتکب شنیع‌ترین جنایات بین‌المللی شده و همچنان به تجاوز و اشغالگری ادامه می‌دهد.

سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه بحران اوکراین ارتباطی به ایران ندارد و جمهوری اسلامی ایران همواره بر ضرورت پایان جنگ و استفاده از دیپلماسی برای حل اختلافات تأکید داشته است افزود: فرافکنی و مقصر جلوه دادن دیگران نمی‌تواند کمکی به حل بحران‌های ناشی از سیاست‌های اشتباه اروپا بکند.

بقائی با تقبیح ادعای حمایت ایران از تروریسم خاطر نشان کرد: اتحادیه اروپا باید درک کند که وقتی برخی از مهمترین اعضایش آشکارا میزبان گروه‌ها و عناصر تروریست هستند، فاقد جایگاه اخلاقی برای اتهام‌زنی به دیگران است.

سخنگوی وزارت امور خارجه مداخله در امور داخلی دیگر کشورها به بهانه‌های گوناگون و فریبنده از جمله حقوق بشر را مردود دانست و تصریح کرد: حقوق بشر میراث ارزشمند بشری است و نباید ابزاری برای مداخله در امور داخلی کشورها شود.

وی با تاکید بر ماهیت کاملا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران افزود: اتحادیه اروپا به یاد داشته باشد که اراده و استقلال لازم برای حفظ توافقی که خود از بانیان آن بود، نشان نداد و با خروج آمریکا از برجام، عملا از عهده ایفای تعهداتش برنیامد.

بقائی همچنین تاکید کرد اگر اتحادیه اروپا خواهان ایفای نقشی اثرگذار و سازنده در عرصه بین‌المللی است، باید رویکردی واقع‌بینانه و مبتنی بر عدالت و احترام به حقوق دیگر ملت‌ها و رعایت اصول منشور ملل متحد و حقوق بین‌الملل اتخاذ کند.