حلب

گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس: شهر باستانی و تاریخی «تدمر» واقع در حومه شرقی «حمص» سوریه، در اواخر اردیبهشت سال ۱۳۹۴ به تصرف گروه تروریستی داعش درآمد و تکفیری‌ها با پیشروی در محور «دیرالزور»، «سخنه»، «تدمر» قصد داشتند تا فرودگاه استراتژیک T4 را نیز اشغال کرده و سپس شهر «حمص» مرکز استان «حمص» را هم به تصرف خود بیاورند و ارتباط شمال و جنوب خاک سوریه را قطع کنند؛ اما نیرو‌های محور مقاومت با حضور مستقیم و میدانی سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، ابتدا توانستند از پیشروی داعش به‌سمت فرودگاه T4 جلوگیری کرده و پس از ۱۰ ماه، عملیات آزادسازی «تدمر» را در دستور کار خود قرار دهند.

عملیات آزادسازی «تدمر» ۲۹ اسفند سال ۱۳۹۴ آغاز و سرانجام ۷ فروردین سال ۱۳۹۵ این شهر از لوث وجود داعش پاکسازی شد و به‌صورت کامل در اختیار محور مقاومت و ارتش و مردم سوریه قرار گرفت. این در حالی است که از سویی دیگر، نیرو‌های محور مقاومت در سراسر خاک سوریه و در بخش اعظمی از خاک عراق، به‌خصوص در «ریف» دمشق، «حلب»، «موصل» و «سامرا»، با انواع گروه‌های تکفیری شدیداً درگیر بودند؛ بنابراین عملیات آزادسازی «تدمر» مقدمه و زمینه‌ساز آزادسازی شهر استراتژیک «حلب» و «موصل» هم محسوب می‌شود.

عملیات آزادسازی شهر «تدمر» بعد از تشکیل یک قرارگاه عملیاتی مرکب از «قرارگاه نصر ۳»، «قرارگاه عملیاتی مقدم ارتش روسیه» و «قرارگاه عملیاتی ارتش سوریه» با به‌کارگیری بخشی از نیرو‌های محور مقاومت، از جمله ارتش سوریه، نیرو‌های دفاع وطنی، نیرو‌های محلی، لشکر فاطمیون و همچنین به‌کارگیری بخش زیادی از توان پشتیبانی رزمی ارتش روسیه انجام شد و نیرو‌های این قرارگاه مشترک با اجرای بزرگ‌ترین عملیات مرکب خود، به تجربیات گران‌قدری دست یافتند؛ از جمله: نحوه هماهنگی بین چند نیرو از چند کشور که از چند نوع آیین رزم پیروی می‌کردند از طریق چندین مترجم و همچنین نحوه ترکیب پشتیبانی رزمی دور (هواپیما‌های بمب‌افکن)، پشتیبانی رزمی نزدیک هوایی (بالگردها)، موشک‌های زمین به زمین و توپخانه و خمپاره‌ها از چند کشور.

این‌روزها مصادف است با ایام سالروز آزادسازی شهر «تدمر»؛ بنابراین خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس به گفت‌وگو با یکی از سرداران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در این عملیات فرماندهی «قرارگاه نصر ۳» را برعهده داشته، پرداخته است؛ فرمانده‌ای که رزمندگان مدافع حرم و دیگر فرماندهان حاضر در نبرد با تروریست‌های تکفیری، او را با نام «حاج تنها» می‌شناسند.

«حاج تنها» در این گفت‌وگو به تبیین اهمیت آزادسازی شهر استراتژیک «تدمر» و همچنین تشریح چگونگی انجام عملیات آزادسازی این شهر پرداخته و سپس خاطره‌ای را از مرحله پایانی این عملیات روایت کرده است که در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.

دفاع‌پرس: آزادسازی شهر «تدمر» سوریه چه اهمیتی برای جبهه مقاومت، در راستای نابودی گروه تروریستی داعش داشت؟

گروه تروریستی داعش با تسلط بر امتداد رود فرات و شرق سوریه، بخش اعظمی از خاک سوریه و مرزهای مشترک سوریه و عراق را در اختیار داشت و به‌راحتی مراکز جمعیتی، اقتصادی، نفتی و ارتباطی استان‌های «حلب»، «حماه»، «حمص»، «دمشق» و «سویدا» را مورد تهدید جدی قرار می‌داد و هر از چندگاهی راه ارتباطی و محورهای دسترسی نیروهای مقاومت به شمال و جنوب سوریه را قطع کرده و به‌صورت مستقیم در عملیات مقابله با سایر گروه‌های تکفیری اختلال اجرا می‌کرد؛ بنابراین آزادسازی شهر «تدمر»، امکان دسترسی گسترده نیروهای خودی به همه جغرافیای در اشغال داعش و به‌خصوص مراکز اصلی فرماندهی آن از «رقه» تا حواشی «سویدا» و «درعا» را فراهم می‌ساخت.

همچنین برای ایجاد امنیت شهرها و آزادی عمل برای مقابله با سایر گروه‌های تروریستی و دسترسی به عمق مناطق تحت نفوذ داعش، به‌خصوص شهرهای «رقه»، «دیرالزور»، «بوکمال» و «موصل»، لازم بود تا شهر «تدمر» از لوث وجود داعش پاکسازی شود.

از سوی دیگر، آزادسازی شهر «تدمر» امکان دسترسی به خط مرزی سوریه و عراق از «بوکمال» تا «تنف» را فراهم می‌ساخت و از تردد داعشی‌ها از این محور به کشور «اردن» که از حامیان اصلی داعش بود، جلوگیری می‌کرد و بیابان‌ها و صحرای شرقی سوریه که منطقه جولان داعش بود نیز از کنترل آن‌ها خارج می‌شد.

دفاع‌پرس: عملیات آزادسازی شهر «تدمر» چگونه انجام شد؟

عملیات آزادسازی «تدمر» با به‌کارگیری بخشی از نیرو‌های محور مقاومت، از جمله ارتش سوریه، نیرو‌های دفاع وطنی، نیرو‌های محلی، لشکر فاطمیون و با به‌کارگیری بخش زیادی از توان پشتیبانی رزمی ارتش روسیه، اجرا شد. بر این اساس، قرارگاه عملیاتی مرکب از «قرارگاه نصر ۳»، «قرارگاه عملیاتی مقدم ارتش روسیه» و «قرارگاه عملیاتی ارتش سوریه» در تاریخ ۲۷ اسفند سال ۹۴ افتتاح و عملیات آزادسازی شهر «تدمر» رسماً از تاریخ ۲۹ اسفند سال ۹۴ آغاز شد.

با تدبیر سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، مقرر شد تا تمام تمرکز ارتش روسیه بر این عملیات قرار گیرد تا عملیات آزادسازی «تدمر» در کوتاه‌ترین زمان ممکن به اتمام برسد؛ به‌همین دلیل ارتش روسیه در عملیات آزادسازی «تدمر» نقش تعیین‌کننده‌ای در پشتیبانی رزمی و پشتیبانی خدمات رزمی شامل آتش توپخانه، شناسایی و آتش هوایی ایفا کرد.

نیرو‌های پیاده شرکت‌کننده در این عملیات عبارت بودند از: یگان‌هایی از نیرو‌های دفاع وطنی، یگان‌هایی از ارتش سوریه، چند واحد از رزمندگان قهرمان ما از حزب‌الله لبنان، یک لشکر از نیرو‌های فاطمیون و چند واحد کوچک رزمی از ارتش روسیه.

عملیات آزادسازی «تدمر» در سه مرحله صورت گرفت؛ در مرحله اول، ارتفاعات «جبل‌الهیال» و «دارالحمرا» آزاد و موجب شد تا سه‌راهی تدمر در دسترس قرار گیرد. در مرحله دوم عملیات، قلعه «تدمر»، ارتفاع «سریاتل» و همچنین کاخ موزه معروف به کاخ مادر امیر قطر در اختیار محور مقاومت قرار گرفت و در مرحله سوم نیز نیرو‌ها از سه محور وارد شهر شدند؛ به عبارت دقیق‌تر، در محور شمالی، ارتفاع «العامریه» تصرف و جناح شمالی تأمین شد. در محور مرکزی وسط شهر تا فرودگاه هدف قرار گرفت و در محور جنوبی نیز میادین الزارعه در اختیار نیرو‌های مقاومت گرفت و سرانجام در عصر روز هفتم فروردین سال ۱۳۹۵، این نیرو‌ها از سه محور فوق در فرودگاه شهر «تدمر» به‌هم ملحق شدند.

پس از اجرای این عملیات، داعش شکست عظیمی را با تمام وجود خود حس کرد، به‌طوری که بخش زیادی از نیرو‌ها و فرماندهان غیر بومی آن به هلاکت رسیدند. این در حالی است که موقعیت جغرافیایی منطقه، امکان متواری شدن و پنهان شدن را از نیرو‌های داعش گرفته بود؛ چراکه فاصله بین تدمر با اولین منطقه جمعیتی به‌نام «سخنه» که در مسیر «دیرالزور» قرار دارد، نزدیک به ۵۰ کیلومتر است؛ بنابراین نیرو‌های داعش که غافل‌گیر شده بودند، نمی‌توانستند به‌راحتی تغییر موضع داده و خود را نجات دهند، به‌همین دلیل باید تا آخرین نفس مقاومت می‌کردند.

پس از آزادسازی شهر «تدمر»، والی رقّه‌نشین «تدمر» بلافاصله حکم جهاد همه‌جانبه را برای پس گرفتن این شهر صادر کرد؛ بنابراین از زمان حضور نیرو‌های محور مقاومت در شهر «تدمر»، پاتک‌های بسیار شدید و پشت سر هم داعشی‌ها برای بازپس گیری این شهر آغاز شد، به‌طوری که در طول یک‌ماه نزدیک به حدود ۱۰۰ پاتک انجام شد؛ اما همه این پاتک‌ها با تلفات بالای داعشی‌ها خنثی شدند.

نیرو‌های محور مقاومت در عملیات آزادسازی «تدمر»، برای اولین‌بار با حادثه بسیار عجیبی مواجه شدند؛ چراکه گروه تروریستی داعش تمام بستر این شهر و خیابان‌ها و حواشی آن را با انواع بمب‌ها و تله‌های انفجاری مسلح کرده و در کف تمام خیابان‌های شهر و حتی زیر پوسته آسفالت‌ها نیز بمب‌گذاری کرده بود که این بمب‌ها و تله‌های انفجاری با لرزش‌های ناشی از عبور تانک‌ها یا بولدوزر‌ها یا به‌وسیله ریموت‌های کنترل از فاصله دور و یا با برق‌دار شدن منازل و خیابان‌ها منفجر می‌شدند.

به‌عبارتی دیگر، داعش در نظر داشت که این شهر یا برای خودش بماند و یا این‌که کاملاً بر سر ساکنان آن تخریب شود؛ به همین دلیل پاکسازی این بمب‌ها وقت زیادی از نیرو‌ها گرفت؛ البته داعش مناطق اطراف شهر مانند درب ورودی به باغ‌ها، پل‌ها و هر مکانی را که مناسب دیده بود بمب‌گذاری کرده بود.

آزادسازی شهر «تدمر» موجب شد تا توان اصلی داعش نابود شود و نیرو‌های محور مقاومت با اجرای بزرگ‌ترین عملیات مرکب خود، به تجربیات گران‌قدری دست یابند؛ نحوه هماهنگی بین چند نیرو از چند کشور که از چند نوع آیین رزم پیروی می‌کردند از طریق چندین مترجم. نحوه ترکیب پشتیبانی رزمی دور (هواپیما‌های بمب‌افکن)، پشتیبانی رزمی نزدیک هوایی (بالگردها)، موشک‌های زمین به زمین و توپخانه و خمپاره‌ها از چند کشور، پدیده جالب این عملیات بود.

بلافاصله پس از تصرف شهر «تدمر»، جهت برداشتن دید و تیر دشمن از روی شهر، ارتفاع «جبل‌المزار» که بلندترین ارتفاع در کل منطقه «تدمر» تا بیابان‌های جنوبی تا «دیرالروز» است نیز هدف عملیاتی قرار گرفت و نیرو‌های محور مقاومت با حداقل تلفات توانستند این ارتفاع صخره‌ای را در یک جنگ تن به تن و بسیار نزدیک آزاد کنند؛ به‌طوری که داعشی‌ها از عمق وجود خود، شجاعت، تیزهوشی، شهادت‌طلبی و مهارت رزمی رزمندگان ما را حس کرده و شکست را پذیرفتند.

شکست نفر به نفر داعش در جنگ سنگر به سنگر «جبل‌المزار» تمام غرور و هیبت و اعتبار رزمی نیرو‌های داعش را به هم ریخت و از این نقطه بود که سلسله شکست‌های داعش آغاز شد و پس از آزادسازی «موصل» و «بوکمال»، از بین رفتن سیطره و حکومت داعش بر کلیه مراکز جمعیتی و جغرافیایی توسط سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی اعلام شد.

دفاع‌پرس: آیا سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی نیز در این عملیات حضور داشت؟

مراحل عملیات آزادسازی «تدمر» با نظر شخص سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی طراحی و اجرا شد؛ اما با توجه به شرایط منطقه، ترجیح داده شد تا وی در این عملیات حضور فیزیکی نداشته باشد؛ بر این اساس، در ادامه سلسله عملیات‌ها نیز طرح‌های عملیاتی از محور «تدمر» به‌سمت «سخنه» و «دیرالزور» به حضور سردار شهید قاسم سلیمانی تقدیم شد و سپس عملیات صورت گرفت.

دفاع‌پرس: گروه تروریستی داعش چگونه توانسته بود با این حجم بالا شهر «تدمر» را بمب‌گذاری کند؟ این‌همه سلاح را از کجا تأمین کرده بود؟

نکته حائز اهمیت در بحث توان رزمی داعش، سلاح‌هایی است که در اختیار این گروه تروریستی قرار داشت. داعشی‌ها از سمت جنوب با کشور‌های عراق، ترکیه و اردون هم‌مرز بودند؛ بنابراین به انواع سلاح‌های پیشرفته آمریکایی و اروپایی دسترسی داشتند و زمانی هم که توانسته بودند شهر «موصل» عراق را که دومین مرکز نظامی این کشور به‌شمار می‌رفت را اشغال کنند، حجم دسترسی آن‌ها به انواع و اقسام سلاح‌های پیشرفته به‌شدت افزایش پیدا کرد و از انواع و اقسام این سلاح‌ها، به‌صورت انبوه و در عملیات حفظ «تدمر» استفاده کرد.

دفاع‌پرس: خاطره‌ای از عملیات آزادسازی شهر «تدمر» بگویید.

در آخرین مرحله از عملیات آزادسازی شهر «تدمر» در محور جنوبی عملیات، هنگامی که به‌همراه نیرو‌های پیاده به‌سمت فرودگاه «تدمر» در حال حرکت بودم، در فاصله تقریباً یک کیلومتری به فرودگاه شهر قرار داشتیم و دیگر عملیات آزادسازی شهر داشت تمام می‌شد؛ بنابراین اکثر فرماندهان از ایران، سوریه و… که روند عملیات را به‌صورت لحظه‌ای دنبال می‌کردند، با من تماس می‌گرفتند و آزادسازی شهر «تدمر» را تبریک می‌گفتند. در همین لحظات سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی با من تماس گرفت و من نیز مشغول گزارش دادن به وی شدم؛ اما ناگهان تعدادی از داعشی‌ها که در حاشیه فرودگاه «تدمر» مخفی شده بودند، آتش سنگینی را به سمت ما گشودند؛ بنابراین من به ناچار ارتباط را قطع کردم و پشت یک برجستگی کوچکی پناه گرفتم. حجم آتش آن‌قدر شدید بود که تا لحظاتی نتوانستم به تماس‌ها پاسخ دهم؛ ولی وقتی کمی اوضاع آرام شد، شهید حاج قاسم سلیمانی مجدداً با من تماس گرفت و با یک نگرانی از من پرسید: «چه شده؟ بچه‌ها در چه حالی هستند؟» و من نیز به وی گفتم که «آسیبی به بچه‌ها نرسیده است و…».

انتهای پیام/ 113