حلزون

به گزارش مجاهدت از مشرق، مزوتراپی، بوتاکس، لیفت، تزریق ژل و چربی و تراپی مو… از جمله عمل‌های زیبایی است که شاید در فضای مجازی یا در جمع دوستان به گوشتان خورده باشد، تب عمل‌های زیبایی در بین نوجوانان و جوانان به قدری زیاد شده که حتی برخی از افراد غیر متخصص هم با ورود به این حوزه تلاش می‌کنند جیبشان را پر پول کنند و با ابداع روش‌های جدید درمان و خدمات زیبایی مشتری بیشتری برای خود جذب کنند. یکی از این خدمات که به تازگی جای خود را در بین خدمات کلینیک‌های زیبایی باز کرده «حلزون تراپی» است! در این روش عجیب و غریب، حلزون تراپیست با قرار دادن حلزون‌ها روی پوست فرد متقاضی مدعی می‌شود که این کار منجر به شادابی پوست خواهد شد و حلزون قادر است برخی از بیماری‌های پوستی مانند لک و پیس و جای جوش، چین و چروک و… را درمان کند!

حلزون یک موجود نرم تن و لزج است که از خود ماده‌ای به نام کلاژن تولید می‌کند. طبق تحقیقات انجام شده ترشح حلزون یکی از گران ترین مواد اولیه در صنعت آرایشی و بهداشتی مدرن است و قیمت هر کیلوگرم ترشح حلزون لیوفیلیزه از ۲۰ هزار تا ۴۰هزار دلار آمریکا متغیر است و در بازار به فروش می‌رسد. از این رو پرورش و فروش حلزون و ماده تولید شده از آن به یکی از پر طرفدار ترین و پرسود ترین مشاغل جهان نیز تبدیل شده است.

البته این درآمدزایی فقط به پرورش حلزون و فروش کلاژن تولید شده از آن ختم نشده و بسیاری از سودجویان برای کسب درآمدهای فضایی به انجام حلزون تراپی و فروش کرم‌ها و کلاژن‌های غیر بهداشتی و بدون مجوز روی آورده‌اند.

حلزون تراپی، تله‌ای که بوی پول می‌دهد

پوست یکی از حساس ترین اعضای بدن است و نیاز به مراقب بسیار دارد. استفاده از مواد و ترکیبات غیربهداشتی بر روی پوست می‌تواند منجر به عفونت، بیماری و مشکلات بسیاری بر روی پوست شود. حلزون تراپی یکی از عمل‌هایی است که افراد به اشتباه برای زیبایی و جوان سازی پوستشان انجام می‌دهند. یکی سری از مراکز زیبایی به عنوان کلینیک تخصصی حلزون تراپی در ایران وجود دارد که بدون مجوز و با مبالغ بالا حلزون درمانی انجام می‌دهند اما اینکه این حلزون‌ها چگونه پرورش پیدا کردند و اینکه آیا تا به حال روی پوست کسی گذاشته شده‌اند یا نه مشخص نیست.

دلیل انجام این عمل در افراد مشخص نیست. برخی‌ها بخاطر جذابیت بصری این عمل و همچنین تبلیغات پرزرق و برق تلویزیونی که برای حلزون تراپی ساخته می‌شود تمایل به انجام آن پیدا می‌کنند. برخی از افراد هم به دلیل حساسیت زیادی که به پوستشان دارند، گول مراکز حلزون تراپی را خورده و ترغیب به انجام این عمل می‌شوند. برخی از بلاگرها هم برای جذب دنبال کننده و تولید محتوا تن به راه رفتن یک موجود لزج بر روی صورتشان می‌دهند. البته این بلاگرها خواسته یا نا خواسته این عمل را تبلیغ می‌کنند.

حلزون مانند مسواک یک وسیله شخصی است

برخی از حلزون درمانگرها در کنار حلزون درمانی به آموزش این عمل هم می‌پردازند. یکی از حلزون تراپ‌ها می‌گوید:« هزینه آموزش حلزون‌تراپی نفری یک میلیون تومان است و در یک جلسه آموزشی حداقل ۱۰ نفر باید حضور داشته باشند.»

یکی از حلزون تراپ‌ها در شهرستان گلستان می‌گوید:«حلزون مانند مسواک است. هر فردی باید حلزون شخصی خودش را داشته باشد. زیرا می‌تواند بیماری‌های پوستی را از شخصی به شخص دیگر منتقل کند.» آیا همه مراکز حلزون تراپی این قاعده‌ را رعایت می‌کنند؟ آیا حلزون تراپی پایه علمی دارد؟ در این رابطه با «دکتر رضا رباطی متخصص پوست و مو، استاد رشته پوست و ریاست مرکز تحقیقات پوست دانشگاه شهید بهشتی» به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

آیا حلزون تراپی، پایه علمی دارد؟

هرگونه درمانی چه در زمینه پوست و چه بیماری‌های دیگر باید دارای شواهد، مجوز و تأییدیه علمی باشد. ممکن است یک ترکیباتی در حلزون باشد که از نظر علمی و تحقیقاتی یک اثر کوچکی در پوست ایجاد کند اما اینکه از آن بتوان به عنوان درمان عمومی استفاده کرد تا کنون شواهد بالینی کاملی نداشته است. همچنین حلزون تراپی یا همان درمان با حلزون هیچ‌گونه پایه علمی ندارد و چون درمانی نیست، متخصصان پوست در ایران این عمل را تجویز نمی‌کنند.

در گذشته نه چندان دور افراد از زالو برای درمان استفاده می‌کردند. آیا می‌توان حلزون درمانی را همانند زالو درمانی به عنوان طب در نظر گرفت؟

ما از دوران بسیار قدیم تا کنون درمان با زالو را داشته‌ایم و توسط گذشتگان از آن استفاده می‌شد اما بازهم در حد تبلغات عمومی نیست. استفاده از زالو در درمان سنتی برخی از بیماری ‌ها شواهد بیشتری داشته است. اما حلزون درمانی دارای شواهد بسیاری محدودی است که نمی‌توان به آن تکیه کرد.

آقای دکتر! آیا مراکز حلزون تراپی در ایران دارای پزشک و مجوز درمانی هستند؟

در حال حاضر حلزون تراپی بیشتر در مراکز زیبایی و آرایشگاه‌ها به صورت غیرمجاز انجام می‌شود. زیرا پایه علمی ندارد و پزشک متخصص پوست و مو تن به انجام این‌کار نمی‌دهد. مراکز طبی و علمی معتبر و دارای مجوز در ایران عمل حلزون تراپی را انجام نمی‌دهند. من بعید می‌دانم در این مراکز پزشکی وجود داشته باشد. زیرا پایه‌های علمی این عمل زیبایی بسیار سست است.

چرا برخی از افراد تن به انجام این عمل می‌دهند؟

از آنجایی که حلزون درمانی پایه علمی ندارد ممکن است افراد به علت ظاهر جذاب و متفاوتی که این عمل دارد تن به انجام آن دهند. همچنین بسیاری‌ها بدون تحقیق صرفاً برای چشم و هم‌چشمی اجازه راه رفتن یک موجود لزج بر پوستشان را می‌دهند زیرا عموماً ظاهر این مراکز لوکس و فریبنده است.

برخی از افراد ادعا می‌کنند که حلزون درمانی را آموزش می‌دهند. آیا آموزشگاه حلزون درمانی در ایران وجود دارد؟ یا شخصی اجازه آموزش این عمل را دارد؟

در ایران آموزش‌هایی که درباره طب و درمان است زیر نظر وزارت بهداشت انجام می‌شود. اگر شخصی یا آموزشگاهی بخواهد حلزون درمانی را آموزش دهد باید مجوز داشته باشد. در ایران مجوزی برای آموزش حلزون تراپی وجود ندارد که کسی آن را دریافت کرده باشد. بنابراین هرشخصی که به عنوان حلزون تراپ یا مربی حلزون تراپی قصد آموزش این عمل را داشته باشد بدون مجوز و پایه علمی اینکار را انجام می‌دهد. بهتر است افراد گول این اشخاص را نخورند. برخی از این آموزش‌های درمانی نیازمند دوره تحصیلی تخصص و فوق تخصص است و برخی دیگر از آموزش‌های مهارتی هم در چهارچوب، طبق قواعد خاص و توسط افراد متخصص می‌گیرد. مرکز رسمی در ایران که مجوز حلزون درمانی داشته باشد وجود ندارد.

حلزون، درمان‌گری که خود عامل بیماری است

به گفته یکی از حلزون تراپ‌ها «حلزون مانند مسواک است، ممکن است بیماری را از فردی به فرد دیگر منتقل کند»، آیا این ادعا صحیح است؟

بله. حلزون هنگامی که روی صورت و بدن انسان حرکت می‌کند می‌تواند بیماری‌های پوستی و ویروسی یک فرد را جذب کرده و به فرد دیگر منتقل کند. هروسیله‌ای بخواهد به صورت مشترک بین دو یا چند نفر مورد استفاده قرار بگیرد احتمال انتقال آلودگی به صورت میکروب یا ویروس را دارد. به عنوان مثال اگر فردی دارای ویروس زگیل باشد می‌تواند آن را به فرد دیگری منتقل کند. حالا اگر یک حلزون در مراکز حلزون تراپی بین یک یا چند نفر مورد استفاده قرار بگیرد می‌تواند بیماری‌ها را از فردی به فرد دیگر منتقل کند. برخی از موجودات خودشان عامل بیماری‌ هستند.

آیا حلزون می‌تواند بیماری‌های خود را به انسان منتقل کند؟

حلزون یک ارگانیسم زنده است و ممکن است هزار میکروب و آلودگی داشته باشد. هرموجود زنده‌ای می‌تواند هزاران میکروب داشته باشد. ممکن است که میکروب موجود در موجود زنده برای خودش مضر نباشد اما برای انسان مضر باشد. برای استفاده حلزون برای پوست آن حلزون باید بهداشتی باشد. برخی از مراکز ادعا می‌کنند که حلزون‌هایی که استفاده می‌کنند بهداشتی است. آیا گواهی برای اثبات این ادعایشان دارند؟ در حال حاضر هرنوع دارو که وارد بازار می‌شود باید مراحلی را طی کند و توسط مراکز و ارگان‌های مربوطه تأیید شود تا بتواند مجوز تولید و فروش بگیرد؛ آیا این حلزون‌های پرورش یافته این مراحل را طی کرده‌اند؟ آیا برای فروش مجوزی دارند؟ حلزونی که برای پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد باید کاملا در محیط تمیز، بهداشتی و استریل پرورش یافته باشد. هر نوع دارو و درمانی که بخواهد برای انسان مصرف شود باید مراحل تأیید سلامت و مراحل اثر بخشی را طی کند تا وزارت بهداشت اجازه پرورش و حلزون تراپی را به آن‌ها بدهند. بسیاری از تبلیغات تلوزیونی درباره کرم‌ها و صابون‌های حلزون یا تبلیغات حلزون تراپی صرفاً جنبه تجاری دارند.

درباره بیماری‌های موجود در حلزون و احتمال انتقال آن به انسان با «فردین حریری دامپزشک» به گفت‌وگو نشستیم.

آقای دکتر! آیا حلزون می‌تواند به انسان بیماری انتقال دهد؟

بله. احتمال انتقال بیماری از حلزون به انسان وجود دارد. همه حیوانات می‌توانند به انسان بیماری انتقال دهند حتی حیوانات خانگی. حلزون می‌تواند انگل‌ها و بیماری‌های متفاوتی داشته باشد و در ارتباط با انسان آن‌ها را انتقال دهد. انگل فاسیولا یکی از انگل‌های موجود در حلزون است. اگر فردی آب آلوده‌ای را که حلزون در آن زندگی کرده‌ است را بنوشد ممکن است انگل فاسیولا به بدنش وارد شود. همچنین اگر فرد دستش به حلزون و ترشحات آن آلوده باشد و بدون آنکه دست‌هایش را بشوید غذا بخورد انگل و آلودگی‌های موجود در حلزون به بدن انسان وارد می‌شود.

فاسیولا، انگلی که کبد انسان را می‌خورد

آیا انگل فاسیولا و بیماری‌های موجود در حلزون برای انسان خطرساز است؟

بله. عموماً این انگل وارد کبد شده و بافت کبد را می‌خورد. این اتفاق در صورتی رخ می‌دهد که انگل فاسیولا توسط انسان خورده شده باشد. بیشتر کسانی که پرورش حلزون انجام می‌دهند یا در محیطی که حلزون در آنجا زیاد است زندگی می‌کنند به بیماری مبتلا می‌شوند.

اگر حلزون روی جسم انسان باشد می‌تواند انگل و بیماری‌ها را منتقل کند؟

اگر فقط روی پوست باشد خیر. اما ممکن حلزون روی جسم انسان آن انگل را دفع کند و آن فرد با دست نشسته غذا بخورد. یا به صورت ناخواسته به آن نقطه ای که حلزون ترشح داشته دست بزند و با همان دست چشم خود را بمالد یا زبان بزند انگل و بیماری منتقل شود. ‌همچنین چشم، بینی، دهان، مژه و دستگاه تناسلی نقاط ملتحمه بدن انسان محسوب می‌شوند. اگر حلزون روی بافت ملتحمه قرار گیرد به راحتی آلودگی و بیماری را به بدن انسان انتقال می‌دهد. هیچ پزشکی نمی‌تواند تضمین کند که حلزون استفاده شده بیماری انتقال ندهد.

یکی از بیماری‌هایی که حلزون به واسطه انگل‌های موجود در خود به انسان منتقل می‌کند به عنوان تب حلزون شناخته می‌شود که در نهایت ممکن است منجر به مرگ انسان شود. این بیماری در ایران بسیار کم است و اگر باشد در نواحی جلگه‌ای و در نقاط شمالی کشور وجود داشته باشد. البته وزارت بهداشت این بیماری راکنترل می‌کند.

اگرحلزون در شرایط استریل پرورش یافته باشد می‌تواند بیماری انتقال دهد یا خیر؟

اگر واقعاً حلزون در شرایط استریل پرورش یافته باشد و با هیچگونه انگل و آلودگی در تماس نبوده باشد نمی‌تواند بیماری انتقال دهد. اما آن فرد پرورش دهنده چگونه می‌خواهد این قضیه را کنترل کند؟ اگر حلزون در شرایط استریل پرورش پیدا کند نمی‌تواند بیماری را انتقال دهد اما فرد پرورش دهنده نمی‌تواند جلوی ابتلای حلزون به بیماری یا انگل را بگیرد. اینکار بسیار سخت و در مواردی نشدنی است. اگر یک حلزون بیمار باشد بقیه را هم آلوده خواهد کرد. آن پرورش دهنده چگونه می‌خواهد حلزون بیمار را از بقیه حلزون‌ها شناسایی کند؟ به احتمال زیاد افرادی که ادعا می‌کنند حلزون‌هایشان در شرایط استریل پرورش یافته‌اند دروغ می‌گویند.