حمید حسام

به گزارش مجاهدت از مشرق، با پایان سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، عملکرد ناشران فعال در حوزه ادبیات پایداری، به‌ویژه آثار دارای تقریظ رهبر انقلاب اسلامی، مورد توجه قرار گرفته است. این آثار که ازسوی ناشران مختلف از تهران و استان‌ها عرضه شدند، بخشی از فروش و بازدید غرفه‌های مرتبط با حوزه دفاع مقدس را به خود اختصاص دادند. بر اساس مشاهدات میدانی، بخشی از مخاطبان، ازجمله گروه‌های سنی جوان‌تر، به سراغ این کتاب‌ها رفتند.

غرفه‌های ارائه‌دهنده آثار حوزه دفاع مقدس، به‌ویژه آن‌هایی که دارای تقریظ مقام رهبری بودند، در مقایسه با برخی بخش‌های دیگر، با استقبال خوبی مواجه شدند. برخی بازدیدکنندگان برای مشاهده این عناوین توقف کردند و شماری نیز نسخه‌هایی از این آثار را خریداری کردند. در این غرفه‌ها، کتاب‌هایی با محتوای مرتبط با تاریخ جنگ ایران و عراق، خاطرات رزمندگان و روایت‌های مستند در دسترس بود.

این آثار علاوه بر محتوای مکتوب، از منظر فرهنگی نیز مورد توجه برخی ناشران قرار گرفته‌اند. ناشران فعال در این حوزه اعلام کرده‌اند که کتاب‌های دارای تقریظ در مقایسه با دیگر عناوین، فروش بالاتری داشته‌اند. همچنین عنوان شده که وجود تقریظ‌ها موجب افزایش مراجعه به دیگر آثار منتشرشده همان ناشران شده است.

در سی‌وششمین دوره نمایشگاه، ناشران تخصصی و نیمه‌تخصصی فعال در حوزه دفاع مقدس حضور داشتند. کتاب‌های عرضه‌شده در این بخش، طیفی متنوع از آثار را شامل می‌شد که از جمله آن‌ها می‌توان به تاریخ شفاهی رزمندگان، زندگی‌نامه شهدا و جانبازان، روایت‌های مستند از عملیات‌ها، رمان، داستان کوتاه و اطلس‌های تصویری جنگ اشاره کرد.

ادبیات دفاع مقدس که در دوره‌هایی سهم کمتری از بازار نشر داشته، طی سال‌های اخیر با حمایت نهادهای فرهنگی و انتشار آثار جدید، در برخی بخش‌های نمایشگاه کتاب تهران، حضور فعال‌تری پیدا کرده است. بر اساس اعلام برخی ناشران، آثار تقریظ‌شده در این نمایشگاه جزو عناوین پُرفروش بوده‌اند. با توجه به تنوع قالب‌های ارائه‌شده، بخش‌هایی از مخاطبان با این دسته از کتاب‌ها آشنایی بیشتری پیدا کردند.

در ادامه این گزارش به بررسی برخی آثار تقریظ‌شده از سوی رهبر انقلاب در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ و فعالیت ناشران ادبیات پایداری در این حوزه پرداخته شده است.

نشر جمکران، ناشری از استان قم، در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ حضور داشت. از میان آثار این نشر، کتاب «معبد زیرزمینی» نوشته معصومه میرابوطالبی، که ترکیبی از روایت‌های شخصی و تاریخی است، از جمله کتاب‌های مورد توجه بود. این اثر داستان جوانی به نام الیاس را روایت می‌کند که از روستایی در یزد تا جبهه‌های جنگ حرکت می‌کند و مفاهیمی همچون ایثار و شهادت را تجربه می‌کند. کتاب علاوه بر پرداختن به زندگی الیاس، به حضور شهدای مطرحی مانند شهید صیاد شیرازی و شرح عملیات فتح‌المبین می‌پردازد.

متن تقریظ رهبر انقلاب بر این کتاب، موضوع و نگارش آن را مورد اشاره قرار داده و بر اهمیت پرداختن به بخش‌های کمتر شناخته‌شده دفاع مقدس تأکید کرده است. «موضوع این رمان تازه و مبتکرانه است، نگارش آن هم شیرین و جذاب است. پرداختن به بخش‌های حاشیه‌ئی ولی مهم و تاثیرگذار دفاع مقدس کار لازمی است که نویسنده این رمان شیوا از عهده آن برآمده است. استفاده از مقنّی‌های یزدی را شهید صیاد شیرازی چند بار مطرح کرده بود و ماها از آن مطلع بودیم، اما اهمیت و ظرافت و دشواری آن به گونه‌ای که در این کتاب تشریح شده برای ما و دیگران امثال ما معلوم نبود. رحمت و رضوان خدا بر این هنرمندان کلنگ به دست.»

از دیگر ناشران فعال در حوزه دفاع مقدس، انتشارات شهید کاظمی از استان قم است که سال گذشته موفق به دریافت تقریظ رهبری برای کتاب «هواتو دارم» تالیف رسول ملاحسینی شده است. این کتاب زندگی شهید مدافع حرم مرتضی عبدالهی را روایت می‌کند؛ شهیدی که در سال ۱۳۹۶ در سوریه به شهادت رسید و پیش از آن در وصیتنامه‌اش به بیان نظراتی درباره مزار خود پرداخته بود. او که قبلاً مزارش را مشخص کرده بود و نمی‌خواست سنگ مزار داشته باشد در وصیتنامه‌اش گفت: به دلیل بازگشت پیکرم شرمنده امام حسین (ع) هستم، دیگر نمی‌خواهم شرمنده حضرت زهرا (س) باشم.

متن تقریظ رهبری بر این کتاب، به جهاد و تلاش‌های جوانان دهه ۹۰ اشاره دارد و به معرفت و صبر راوی که همسر شهید است، توجه کرده است: «این نیز جلوه‌ای دیگر از رویش‌های انقلاب است: جوان دلاوری با عقلانیّت دهه ۹۰ و احساسات دهه ۶۰.. مصداق: الیه یصعد الکلم الطیب و العمل الصالح یرفعه.. با جهادی در بهترین راه و سرانجامی برترین سرانجام.. هنیئاً لأرباب النعیم نعیمُهم.. معرفت و صبر راوی (همسر شهید) در خور ستایش است.. گرامی و سربلند باد.»

انتشارات به‌نشر از آستان قدس رضوی در نمایشگاه کتاب تهران حضور داشت. یکی از آثار این نشر که مورد تقریظ رهبر انقلاب قرار گرفت، کتاب «آخرین فرصت» تالیف سمیرا اکبری است. این کتاب به زندگی شهید علی کسایی، مربی و مسئول عقیدتی سیاسی مرکز پیاده ارتش شیراز می‌پردازد. شهید کسایی در ۱۳۳۴ در شیراز به دنیا آمد و زندگی خود را وقف آموزش و تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه و آرمان‌های انقلاب کرده بود. او در عید غدیر متولدشد، در عید غدیر ازدواج کرد و در آخر در عید غدیر شهادت نصیبش شد.

متن تقریظ رهبری بر این کتاب، زندگی پرهیزگارانه و سرانجام شهادت این شهید را برجسته کرده و نقش انقلاب اسلامی در تربیت چنین افرادی را یادآور شده است. همچنین نگارش و بیان ساده راوی از امتیازات کتاب دانسته شده است: «این شهید عزیز از سرآمدانِ شهدا است. زندگی پرهیزگارانه، رفتار فداکارانه و سرانجام غبطه‌انگیز: شهادت دلاورانه و آگاهانه. گوارا باد این همه بر این بنده مخلص.. و درود خدا بر امام خمینی که انقلابش توانست چنین گوهرهای نفیسی را استخراج و تربیت کند. نگارش خوب نویسنده و اظهارات صریح و ساده راویِ رنج‌کشیده، از امتیازات کتاب است.»

انتشارات روایت فتح با ارائه ۱۵۰ عنوان کتاب در نمایشگاه کتاب امسال حضور داشت. از جمله اثر تقریظ شده این انتشارات کتاب «بیست سال و سه روز» نوشته سمانه خاکبازان است که زندگی شهید مدافع حرم سید مصطفی موسوی را روایت می‌کند. این کتاب که در سال ۱۳۹۷ منتشر شده، بخشی از مجموعه کتاب‌های «مدافعان حرم» است. کتاب از زندگی کودکی و نوجوانی سید مصطفی موسوی آغاز و به لحظه شهادت می‌پردازد. متن تقریظ رهبر انقلاب بر این کتاب، انگیزه و صبر خانواده شهید را مورد توجه قرار دادند و از زندگی در دوران چنین انسان‌هایی سخن گفته‌اند: «این شرح حال نیز برای امثال من غبطه‌انگیز و حسرت‌زا است. نور این جوان و امثال او چشم امثال مرا خیره می‌کند و ما را متوجه تاریکی‌هایی که در آن گرفتاریم می‌سازد. آفرین به آن انگیزه نجات‌بخش که سیدمصطفی‌ها را به چنین اوجی می‌رساند و مرحبا به صبر و توکلی که پدر و مادری را در فقدان چنین فرزندی آرامش می‌بخشد. خدا را سپاس که در دوران چنین انسانهایی زندگی می‌کنیم.»

انتشارات ۲۷ بعثت، با سابقه دوازده سال فعالیت در حوزه مستندنگاری لشکر ۲۷ محمد رسول الله، کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» تالیف حمید حسام را ارائه کرد که تنها اثر تقریظ‌شده این انتشارات در نمایشگاه بود. این کتاب با تمرکز بر خاطرات سردار میرزامحمد سلگی و رزمندگان گردان حضرت ابوالفضل (ع) و فرماندهان لشکر ۳۲ انصارالحسین به تاریخ شفاهی جنگ تحمیلی می‌پردازد. متن تقریظ رهبر انقلاب بر این کتاب شامل سلام و ارج نهادن به شهدای لشکر انصارالحسین و نگارش دقیق و ذوق سرشار نویسنده است: «سلام بر یاران حسین (علیه‌السّلام) و سلام بر لشگر انصارالحسین همدان؛ و سلام بر شهیدان، دلاوران، فدائیان، شیران روز و عابدان شب؛ و سلام بر شهید زنده میرزا محمد سُلگی و بر همسر باایمان و صبور او؛ و سلام بر حمید حسام که دردانه‌هایی چون سُلگی و خوش‌لفظ را به ما شناساند. ساعت‌های خوش و باصفائی را با این کتاب گذراندم و بارها با دریغ و حسرت گفتم: درنگی کرده بودم کاش در بزم جنون من هم / لبی تر کرده زان صهبای جام پرفسون من هم

هزاران کام در راه است و دل مشتاق و من حیران / که ره چون می‌توانم یافتن سوی درون من هم…

در میان کتاب‌های خاطرات جنگ، این، یکی از بهترین‌ها است. نگارش درست و قوی، ذوق سرشار، سلیقه و حوصله، همّت‌بلند، همه با هم دست به کار تولید این اثر شده‌اند. کتاب خانم ضرّابی در شرح حال شهید عالی‌مقام علی چیت‌سازیان نیز دارای همین برجستگی‌ها است. این دو نفر از ستارگان اقبال همدانند.»

نشر شاهد با ارائه حدود ۱۰۰ عنوان کتاب تازه منتشر شده در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ حاضر شد. اثر تقریظی در این انتشارات، کتاب «دختر قالی‌باف» تالیف داوود حسین‌زاده است. این کتاب زندگی شهید گلاب‌علی حسین‌زاده، از شهدای جهادگر جامعه کارگری کشور و همسر صبور او را روایت می‌کند. در ابتدا تمرکز کتاب بر روایت مصائب همسر شهید بود، اما در ادامه نگارش، روایت زندگی پدر شهید نیز به آن افزوده شد. متن تقریظ مقام معظم رهبری بر این کتاب، ضمن تقدیر از صبر و مقاومت بانوی معرفی شده، به اهمیت بیان زندگی شهید نیز اشاره دارد: «فضل و صلوات خداوند بر بانوی صبور و مقاوم که در این کتاب معرفی شده است.»

انتشارات سوره مهر با آثار متنوع خود در نمایشگاه حضور داشت و نسبت قابل توجهی از آثار تقریظی را در این نمایشگاه کتاب و نمایشگاه‌های سال قبل به خود اختصاص داده بود. یکی از آثار تقریظی تازه این انتشارات کتاب «پاییز آمد» تالیف گلستان جعفریان است که به زندگی خصوصی شهید یوسفی و همسرش موسوی پرداخته است. این اثر به بیان داستان آشنایی و عشق این دو جوان در قالبی متفاوت نسبت به سایر کتاب‌های مشابه می‌پردازد.
متن تقریظ رهبر انقلاب بر این کتاب، عشقی آتشین و عزمی پولادین را از ویژگی‌های بارز آن دانسته و بر صداقت روایت تأکید کرده است: «عشقی آتشین، عزمی پولادین، و ایمانی راستین چهره‌نگار زندگی این دو جوان است که با نگارشی زیبا و رسا در این کتاب تصویر شده است. این نیز از همان روایات صادقانه است که شنیدن و خواندن آن امثال این حقیر را خجالت‌زده می‌کند و فاصله نجومی‌شان با این مجاهدان واقعی را آشکار می‌سازد.»

دیگر عنوان تقریظی انتشارات سوره مهر کتاب «در کمین گل سرخ» است. اثری مربوط به زندگی شهید علی صیاد شیرازی از فرماندهان ارتش در دوران دفاع مقدس تالیف محسن مومنی است. در متن تقریظ این کتاب آمده است: «این نمونه جالب و بی‌سابقه‌ای است از گزارش جنگ در ضمن داستان شیرین زندگی یکی از شخصیت‌های آن. آن را یکسره مطالعه کردم (تا ۸۴/۶/۷) زیبا و هنرمندانه نوشته شده است. با بسیاری از حوادث آن کاملاً آشنایم. البته بسیاری دیگر از حوادث آن دوران و نیز مطالب بسیاری از آنچه مربوط به این شهید عزیز است ناگفته مانده است و این طبیعی است. البته برجستگی‌های شخصیت شهید صیاد شیرازی را در نوشته و کتاب به درستی نمی‌توان نشان داد او حقاً نمونه‌ای از یک ارتشی مومن و شجاع و فداکار بود. رحمت خدا بر او.»

از کتاب‌های مطرح و شناخته شده دیگر انتشارات سوره مهر که مورد توجه تقریظ مقام معظم رهبری نیز قرار گرفته است کتاب «فرنگیس» است. که متن تقریظ آن توسط رهبری انقلاب در مراسم پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت (دوره هفتم) منتشر شد. در این متن آمده است: «بخش ناگفته و بااهمّیّتی از حوادث دوران دفاع را به مناسبت شرح حال این بانوی شجاع و فداکار، در این کتاب می‌توان دید. بانو فرنگیس دلاور با همان روحیّه‌ی استوار و پُرقدرت، و با زبان صادق و صمیمی یک روستایی و با عواطف و احساسات رقیق و لطیف یک زن، با ما سخن گفته و منطقه ناشناخته و مهمّی از جغرافیای جنگ تحمیلی را با جزئیّاتش به ما نشان داده است. ما از روستاهای مرزی در دوران جنگ و مصائب فراوان آنان و آوارگی‌ها و گرسنگی‌ها و خسارت‌های مادّی و ویرانی‌ها و داغ عزیزان آنها، هرگز به این وضوح و تفصیلی که در این روایت صادقانه آمده است، خبر نداشتیم و نیز از فداکاری جوانان آنان که در شمار اوّلین شتابندگان به مقابله با دشمن مهاجم بودند. ماجرای قتل و اسارت دشمن به دست این بانوی دلاور هم که خود یک داستان مستقل و استثنائی است که نظیر آن فقط در سوسنگرد، در همان اوان، اتّفاق افتاده بود. بانو فرنگیس را باید بزرگ داشت و از نویسنده کتاب -خانم فتّاحی- به‌خاطر قلم روان و شیوا و هنر مصاحبه‌گیری و خاطره‌نویسی، باید بسیار تشکّر کرد.»

متن تقریظ برای کتاب «دختر شینا» در مراسم ششم پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت رونمایی شد. این مراسم در حسینیه امام خمینی (ره) در شهر همدان برگزار شد و متن تقریظ رهبری به این شرح بود: «رحمت خدا بر این بانوی صبور و باایمان؛ و بر آن جوان مجاهد و مخلص و فداکاری که این رنج‌های توانفرسای همسر محبوبش نتوانست او را از ادامه‌ی جهاد دشوارش باز دارد. جا دارد از فرزندان این دو انسان والا نیز قدردانی شود.»

کتاب «گلستان یازدهم» این کتاب به خاطرات زهرا پناهی روا اختصاص دارد، او همسر شهید سردار علی چیت‌سازیان است و کتاب توسط بهناز ضرابی زاده به رشته تحریر درآمده است. متن تقریظ این کتاب به این شرح است: «این روایتی شورانگیز است از زندگی سراسر جهاد و اخلاصِ مردی که در عنفوان جوانی به مقام مردان الهی بزرگ نائل آمد و هم در زمین و هم در ملأ اعلیٰ به عزّت رسید.. هنیئاً له. راوی -شریک زندگی کوتاه او- نیز صدق و صفا و اخلاص را در روایت معصومانه خود بروشنی نشان داده است. در این میان، قلم هنرمند و نگارش آکنده از ذوق و لطف نویسنده است که به این همه، جان داده است. آفرین بر هر دوبانو؛ راوی و نویسنده کتاب.»‌

کتاب «آن بیست و سه نفر» تالیف احمد یوسف‌زاده یکی از آثار شناخته شده در سال‌های اخیر مربوط به دوران دفاع مقدس و به‌ویژه مسایل دوران اسارت است. داستان این کتاب به اتفاقاتی مربوط می‌شود که ۲۳ نفر از زندانیان نوجوان در اسارتگاه رژیم بعث تجربه کردند. در متن تقریظ این کتاب آمده است: «در روزهای پایانی ۹۳ و آغازین ۹۴ با شیرینی این نوشته شیوا و جذاب و هنرمندانه، شیرین‌کام شدم و لحظه‌ها را با این مردان کم سال و پرهمت گذراندم. به این نویسنده خوش ذوق و به آن بیست و سه نفر و به دست قدرت و حکمتی که همه‌ی این زیبائی‌ها، پرداخته سرپنجه معجزه‌گر اوست درود می‌فرستم و جبهه سپاس بر خاک میسایم. یک بار دیگر کرمان را از دریچه این کتاب، آنچنان که از دیرباز دیده و شناخته‌ام، دیدم و منشور هفت رنگ زیبا و درخشان آن را تحسین کردم.»

کتاب «پایی که جا ماند» هم یکی دیگر از آثار مربوط به دوران دفاع مقدس است. رهبر انقلاب در متن تقریظ این کتاب این‌گونه نوشتند: «تاکنون هیچ کتابی نخوانده و هیچ سخنی نشنیده‌ام که صحنه‌های اسارت مردان ما را در چنگال نامردمان بعثی عراق را، آنچنان که در این کتاب است به تصویر کشیده باشد. این یک روایت استثنایی از حوادث تکان دهنده‌ای است که از سویی صبر و پایداری و عظمت روحی جوانمردان ما ا و از سویی دیگر پستی و خباثت و قساوت نظامیان و گماشتگان صدام را، جزء به جزء و کلمه به کلمه در برابر چشم و دل خواننده می گذارد و او را مبهوت می‌کند. احساس خواننده از یک سو شگفتی و تحسین و احساس عزت است و از سویی دیگر غم و خشم و نفرت. … درود و سلام به خانواده‌های مجاهد و مقاوم حسینی.»

«نورالدین پسر ایران» کتاب خاطرات سید نورالدین عافی است؛ پسری شانزده ساله از اهالی روستای خنجان در حوالی تبریز در آذربایجان شرقی که حضور دفاع مقدس را در گردان‌های خط‌شکن لشکر ۳۱ عاشورا به عنوان نیروی آزاد، غواص و فرمانده دسته و در جبهه‌های مختلف تجربه کرده و بارها مجروح شده است. نورالدین نزدیک به هشتاد ماه از دوران جنگ تحمیلی را علی‌رغم جراحات سنگین و شهادت برادر کوچک‌ترش سید صادق در برابر چشمانش در جبهه ماند و در عملیات‌های متعددی حضور داشت و جانباز هفتاد درصد دفاع مقدس است. در متن تقریظ رهبر انقلاب برای این کتاب آمده است: «این نیز یکی از زیباترین نقاشی‌های صفحه‌ی پُرکار و اعجاز گونه هشت سال دفاع مقدس است. هم راوی و هم نویسنده حقاً در هنرمندی، سنگ تمام گذاشته‌اند. آمیختگی این خاطرات به طنز و شیرین‌زبانی که از قریحه ذاتی راوی برخاسته و با هنرمندی و نازک‌اندیشیِ نویسنده، به خوبی و پختگی در متن جا گرفته است و نیز صراحت و جرأت راوی در بیان گوشه‌هایی که عادتاً در بیان خاطره‌ها نگفته می‌ماند، از ویژگی‌های برجسته این کتاب است. تنها نقصی که به نظر رسید نپرداختن به نقش فداکارانه همسری است که تلخی‌ها و دشواریهای زندگی با رزمنده‌ای یکدنده و مجروح و شلوغ را به جان خریده و داوطلبانه همراهی دشوار و البته پر اَجر با او را پذیرفته است. ساعات خوش و با صفائی را در مقاطع پیش از خواب با این کتاب گذراندم والحمدلله»

انتشارات انقلاب اسلامی با ارائه دو اثر تقریظی «جاودانه تاریخ» و «خاک‌سپاری دوم بانوی مرگ» در نمایشگاه حاضر بود. کتاب «جاودانه تاریخ» گردآوری حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محمدیان، به بررسی شخصیت امام علی (ع) از منظر بیانات رهبر انقلاب می‌پردازد. این کتاب در ده فصل و دو بخش تدوین شده است و چاپ هشتم آن با طراحی جدید عرضه شد.

رمان «خاک‌سپاری دوم بانوی مرگ» نوشته نیما اکبرخانی داستان نوجوانانی است که روزگاری نه چندان دور در سرزمین خودشان مقابل دشمن غدّار، قد کشیدند و تا چهار دهه بعد نیز به پایداری ادامه دادند؛ داستان نوجوانانی که مقاومت خویش را از غرب سوسنگرد شروع کردند و دشمن را تا شرق مدیترانه عقب زدند و برای این هدف هزینه‌های بسیار گزافی دادند.

کتاب «حوض خون» روایتگر زنان اندیمشک در رخشور خانه بیمارستان شهید کلانتری است که در انتشارات راه‌یار منتشر شده و توسط نسرین تتر و مهناز الفتی‌پور به رشته تحریر درآمده و منیره زین‌العابدین آن را ویراستاری کرده است. در متن تقریظ این کتاب که در مراسمی به پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت منتشر شده، آمده است: «اولین احساس، پس از خواندن بخش‌هایی از این کتاب، احساس شرم از بی‌عملی در مقایسه با مجاهدت این مجاهدانِ خاموش و بی‌ریا و گمنام بود. آنچه در این کتاب آمده بخش ناشناخته و ناگفته‌ای از ماجرای عظیم دفاع مقدس است. باید از بانوی پرکار و صبور و خوش‌سلیقه‌ای که این کارپرزحمت را به‌عهده گرفته و بخوبی از عهده برآمده است و نیز از مؤسسه جبهه‌ی فرهنگی عمیقاً تشکر شود.»

کتاب «تنها گریه کن» یکی دیگر از آثاری است که از سوی رهبر انقلاب یک متن تقریظ برایش نگاشته شد. این کتاب توسط انتشارات حماسه یاران منتشر شده و در متن رهبری آمده است: «با شوق و عطش، این کتاب شگفتی‌ساز را خواندم و چشم و دل را شستشو دادم. همه چیز در این کتاب، عالی است؛ روایت، عالی راوی، عالی نگارش، عالی سلیقه‌ی تدوین و گردآوری عالی، و شهید و نگاه مرحمت سالار شهیدان به او و مادرش در نهایت علوّ و رفعت. هیچ سرمایه معنوی برای کشور و ملت و انقلاب برتر از اینها نیست. سرمایه با ارزش دیگر قدرت نگارش لطیف و گویائی است که این ماجرای عاشقانه مادرانه به آن نیاز داشت.»

کتاب «من زنده‌ام» اثر دیگری در حوزه دفاع مقدس زنان است، کتاب خاطرات دوران چهار ساله اسارت معصومه آباد در زندان‌های رژیم بعث صدام است. روایت کتاب از دوران کودکی نویسنده آغاز و با بیان بخش‌های مهمی از نوجوانی‌اش ادامه پیدا می‌کند. کتاب، با بیان نقش و تأثیر انقلاب اسلامی بر زندگی و شخصیت خانم آباد به دوره دفاع مقدس، اسارت و آزادی او و سه بانوی آزاده دیگر، به پایان می‌رسد. این کتاب را انتشارات بروج منتشر کرده است. در متن تقریظ رهبری برای این کتاب آمده است: «کتاب را با احساس دوگانه‌ی اندوه و افتخار و گاه از پشت پرده اشک، خواندم و بر آن صبر و همت و پاکی و صفا، و بر این هنرمندی در مجسّم کردن زیبائی‌ها و زشتی‌ها و رنج‌ها و شادی‌ها آفرین گفتم. گنجینه‌ی یادها و خاطره‌های مجاهدان و آزادگان، ذخیره‌ی عظیم و ارزشمندی است که تاریخ را پربار و درس‌ها و آموختنی‌ها را پرشمار می‌کند. خدمت بزرگی است آنها را از ذهن‌ها و حافظه‌ها بیرون کشیدن و به قلم و هنر و نمایش سپردن. این نیز از نوشته‌هایی است که ترجمه‌اش لازم است. به چهار بانوی قهرمان این کتاب به‌ویژه نویسنده و راوی هنرمند آن سلام می‌فرستم.»

حضور آثار تقریظ‌شده توسط رهبر انقلاب در سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نشان‌دهنده اهمیت این گونه آثار در انتقال مفاهیم فرهنگی و تاریخی دفاع مقدس و مقاومت به نسل‌های بعدی است. ناشران مختلف در سراسر کشور با ارائه این آثار تلاش می‌کنند تا بخش‌هایی از تاریخ جنگ و مقاومت را از زبان روایت‌های شخصی و تاریخی به مخاطبان ارائه دهند.
این آثار علاوه بر ارزش فرهنگی، نقشی مهم در مستندسازی رویدادهای تاریخی و زندگی شهدای دفاع مقدس و مدافعان حرم ایفا می‌کنند و در افزایش شناخت عمومی نسبت به این موضوعات تأثیرگذار هستند.

*ایبنا