خاطرات دفاع مقدس

به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاع‌پرس از تبریز، آزادگان کشورمان در سال‌های سخت اسارت با وجود مواجهه با شرایط دشوار و تحمل فشارهای فراوان، با ایثار و استقامت فراوان به اسوه‌های پایداری مبدل شدند. در این میان، تعداد زیادی از آزادگان که دستی در عالم هنر داشتند، با تکیه بر خلاقیت و ابتکار شرایط بهتر و تحمل‌پذیرتری را برای خود و همرزمانشان ایجاد می‌کردند.

«اسدالله زندیه» آزاده اهل تبریز که در سال‌های ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۹ در اردوگاه‌های عراق زندانی بود، در کتاب «روایت صبر» اثر «مریم جلیلی» نمونه‌ای از فعالیت‌های هنری خود را در آن دوران چنین روایت کرده است:

«در آسایشگاه ما هر کس سعی می‌کرد خود را با کاری سرگرم بکند. من نیز از بچگی به نقاشی کشیدن علاقه داشتم. در آن‌جا هم روی کاغذهایی که نمایندگان صلیب سرخ در اختیارمان گذاشته بودند نقاشی می‌کشیدم. نقاشی ابتدا با مداد و خودکار به صورت تک رنگ کشیده می‌شد و کاغذ آن نیز از پاکت سیمان و کاغذ سیگار تامین می‌شد. به خاطر ممنوعیت خودکار و کاغذ، وقتی نمایندگان صلیب سرخ در اردوگاه‌ها حضور می‌یافتند و قلم و کاغذ را در اختیار اسرا قرار می‌دادند تا به خانواده‌های خود نامه بنویسند، به دور از چشم عراقی‌ها مقداری از آن‌ها را مخفی می‌کردند و یا با خالی کردن جوهر خودکار در ظرفی برای استفاده‌های بعدی، خودکار خالی‌شده را به آن‌ها پس می‌دادند.

بعضی از تصاویر نیز حاوی طعم‌ها و مزه‌ها و رنگ‌ها بود. مثلا رنگ قهوه‌ای نقاشی از شیره خرما، رنگ سفید از شیر خشک و خمیر دندان یا رنگ‌های مختلفی استفاده می‌شد که از قرص‌های دارویی گرفته شده بود. نوعی قرص زرد رنگی وجود داشت که با حل کردن آن در آب تقریبا نصف استکان رنگ زرد به دست می‌آمد با مخلوط کردن این رنگ زرد با خمیر دندان رنگ‌های خمیری متنوعی تهیه می‌شد و در رنگ‌آمیزی به کار می‌آمد. از غنچه گل ناز، بین ۱۰ تا ۲۰ رنگ درست می‌شد و کاربرد بسیاری در رنگ آمیزی داشت. گل ناز برگ‌های آبداری داشت که رنگ‌های مختلفی داشتند.

بعدها مامورين صليب سرخ به هر یک از اسرا یک برگ کاغذ سهمیه می‌دادند و این کار نقاشی کشیدن را کمی آسان‌تر کرده بود. اولین نقاشی که کشیدم عکس سر یک خرس بود. هم‌اردوگاهی‌هایی که نقاشی من را دیده بودند خوششان آمده بود و سهمیه‌ی کاغذ خود را به من می دادند تا برایشان نقاشی بکشم. من نیز با علاقه این کار را می‌پذیرفتم.

بعد از آن برای مراسمات طرح‌های انقلابی طراحی می‌کردم و در مراسمات از آن استفاده می‌کردیم. یکی از رزمنده‌ها عکس شهید مهدی باکری را با خود وارد اردوگاه کرده بود. آن عکس را به من داد و آن را روی پارچه‌ی دشداشه‌ی عربی کشیدم. بعد از کشیدن عکس شهید باکری با نخ شعری را به صورت گلدوزی روی پارچه نوشتم:

بگذار تا بگریم چون ابر در بهاران

کز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران

بعد یک منظره که ربطی به قطعه‌ی شعر داشت کشیدم تا در مراسمات از آن استفاده کنیم. البته طولی نکشید که در تفتیش آن را یافتند و با خود بردند. اسرا عکس‌هایی را که از ایران برای ما ارسال می‌شد را به من می‌دادند تا برایشان در روی کاغذ طراحی کنم. عکسهای ۳*۴ آن‌ها را در کاغذهای بزرگ می‌کشیدم.»

انتهای پیام/

به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاع‌پرس از تبریز، یکی از جلوه‌های زیبای حماسه دفاع مقدس شور و اشتیاق فراوان و غیرقابل وصف هموطنان اعم از پیر و جوان برای اعزام به جبهه‌ها و خصوصا شرکت در عملیات‌ها بود. 

«مرغوب داداش‌زاده» رزمنده دوران دفاع مقدس و از فرماندهان پیشین لشکر ۳۱ عاشورا در کتاب «با یاد خاطره‌ها» اثر «رضا قلی‌زاده علیار» خاطره‌ای از این شور و شوق زیاد رزمندگان به شرکت در عملیات بیان کرده است:

زمانی که فرمانده گردان صاحب‌الزمان (عج) بودم، مدتی در پاسگاه زید خط پدافندی داشتیم. اوایل زمستان سال ۱۳۶۶ از سوی فرمانده لشكر ابلاغ شد هر چه سریع‌تر با کلیه نیروها و امکاناتمان به غرب کشور منتقل شویم؛ گرچه این تصمیم غیر منتظره به نظر می‌رسید اما حکایت از مأموریتی مهم یا به احتمال زیاد عملیات داشت. 

برف و سرمای شدید مناطق غرب را گرفته بود. لشکر در موقعیت شهید اوهانی بندر «رحمانلو» در حاشیه دریاچه ارومیه مستقر شد. با وجود برف و کولاک، عملیات سخت و مشکل می‌نمود اما شور و شوق حضور در عملیات همه را نسبت به کارهای سخت و طاقت‌فرسا دلگرم می‌کرد. 

به خاطر نزدیکی موقعیت شهید اوهانی به شهرهای مختلف آذربایجان نیروها مکرراً تقاضای مرخصی می‌کردند اما دیگر فرصتی نداشتیم و عملیات قریب‌الوقوع بود. با وجود اعلام لغو مرخصی‌ها باز هم عده‌ای اصرار داشتند بروند مرخصی. همان روزها نیروهای گردان را نسبت به وضعیت حسّاسی که در آن قرار داشتیم توجیه کردم و گفتم: «برادران ما در شرایط ویژه‌ای قرار داریم و لازمه همگی این‌جا حضور داشته باشیم و هر وقت گفتند، برویم دنبال مأموریتمان بنابراین هیچکس حق مرخصی رفتن ندارد. اگر کسی بدون اجازه از موقعیت خارج شد، دیگر برنگردد و اگر هم برگردد تنبیه خواهد شد و اجازه نمی‌دهم در عملیات شرکت کند». 

یکی از روزها مطلع شدم سه نفر از نیروهای گردان شبانه و بدون اجازه از موقعیت لشکر خارج شده و دوباره برگشته‌اند؛ هر سه را به چادر فرماندهی خواستم دو نفرشان پیر بودند و یکیشان جوان، گفتم: «مگه نشنیدین که نباید از اردوگاه خارج بشین و اگر هم رفتین دیگه برنگردین؟ شما که بدون اجازه رفته بودین دیگه چرا برگشتین؟» رزمنده جوان جواب داد: «مشکلی برای برادرم پیش اومده بود و باید می‌رفتم حالا که برگشتم تصمیم با شماست… .» بیرون آن قدر سرد بود که آب دهن روی هوا یخ می‌زد گفتم «پابرهنه می‌ری توی آب دریاچه و برمی‌گردی» حدود ۳۰۰ متر با دریا فاصله داشتیم و به نظرم سخت‌ترین تنبیه ممکن در آن برف و سرما برای یک رزمنده همین بود. به پیرمردها چیزی نتوانستم بگویم یعنی خجالت کشیدم. بسیجی جوان گفت: «برادر داداش‌زاده ده بارم بگی پابرهنه تا دریا می‌رم اما اجازه بدین توی عملیات شرکت کنم» این را گفت و راه افتاد سمت دریا. 

لحظاتی گذشت و دیدم یکی از پیرمردها هم پوتین خود را درآورد و رفت سمت دریاچه با خودم فکر کردم این دیگر بی‌انصافی است هر سه نفر را صدا کردم و گفتم: «اگه شما بدون اجازه نمیرفتین کار به اینجا نمی‌کشید!» در جوابم گفتند: «ما برای هر نوع تنبیهی آماده‌ایم فقط ما را از شرکت در عملیات محروم نکنید».

اجازه دادم در عملیات باشند و چند روز بعد روی ارتفاع بلند «الاغلو» (ماووت عراق) حين عمليات بيت‌المقدس ۲، شاهد رشادت و جانفشانی همین سه نفر بودم که جانانه جنگیدند. 

انتهای پیام/