خاکریزهای خط مقدم

به گزارش مجاهدت از خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس. انقلاب اسلامی ایران ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ با پایان بخشیدن به حاکمیت سیاسی رژیم پهلوی، نظامی نوینی ایجاد کرد. بدیهی هست که به موازات این تحول باید ساختار کشور نیز دگرگون می‌شد؛ این فضا زمینه ایجاد نهاد‌هایی متناسب با کارکرد‌هایی ویژه را فراهم آورد.

مردم نیز بلافاصله داوطلبانه برای نظام‌مند کردن کشور اعلام آمادگی کردند. با توجه به نسبت جمعیت روستانشین به شهری، ضرورت رسیدگی و بهبود شرایط در روستا‌ها بیشتر احساس می‌شد؛ لذا به موازات تشکیل نهاد‌های انقلابی، جهاد سازندگی نیز در ۲۷ خرداد ۱۳۵۸ به عنوان بازوی سازندگی انقلاب برای خدمت به روستاییان و مناطق محروم و انتقال ارزش‌ها و فرهنگ انقلاب به آن مناطق تشکیل شد.

متن زیر سیر ایجاد و رشد نهاد مقدس جهاد سازندگی هست که در ادامه قسمت یازدهم آن را می‌خوانید.

** جهاد پشتیبان سپاه

هرچه تهاجم زمینی و هوایی دشمن بیشتر می‌شد مردم خوزستان با مشکلات جدیدی روبه رو می‌شدند. طولی نکشید که جهادگران با سیل آوارگان جنگی روستا‌ها و شهر‌های مرزی مواجه شدند که به اهواز و شهر‌های امن خوزستان پناه می‌آوردند. تعداد این مهاجران جنگی به حدی رسید که اسکان آنها به صورت یک مشکل جدی توجه جهاد و مسئولان را به خود جلب کرد علاوه بر ساخت اردوگاه، اداره آنها و تهیه امکانات اولیه نیز به عهده جهاد قرار گرفت و برای تأمین نیاز‌های اولیه این اردوگاه‌ها به سایر ادارات مراجعه کردند. 

این روش از تدارکات اردوگاه‌ها تنها از عهده جهاد خوزستان بر می‌آمد که نزد سایر ادارات مقبولیت داشت میزان فعالیت جهاد خوزستان در مناطق مختلف جنگی به حدی رسید که تنها در نخستین ماه جنگ ۲۰ نفر از جهادگران به شهادت رسیدند. جمعی از بانوان اهواز ستاد پشتیبانی و جمع آوری مایحتاج جبهه‌ها را به نام زینبیه اهواز راه‌اندازی کردند. علاوه بر بسته‌بندی اقلام اهدایی جبهه‌ها، شستشوی پتو و ملحفه رزمندگان و مجروحان را نیز انجام می‌دادند. بسیاری از کمک‌های مردمی جهاد از این طریق جمع‌آوری و بسته‌بندی می‌شد. 

میزان خدمات‌رسانی جهاد به جبهه به اندازه‌ای رسید که برای هماهنگی بیشتر آیین‌نامه همکاری بین سپاه استان خوزستان و جهاد سازندگی استان تدوین شد که مهر ۱۳۵۹ به مرحله اجرا درآمد. این همکاری در سه محور تعریف شد تا با توجه به علاقه و توانمندی داوطلبان ورود به اهواز آنها را در محل‌های مناسب به کار گیرند. 

آن دسته از جهادگرانی که تمایل به شرکت در عملیات رزمی داشتند در اختیار سپاه قرار گرفتند تا پس از آموزش و تجهیز شدن، به مناطق عملیاتی اعزام شوند. در این راستا استفاده از نیرو‌های ستادی برای تشکیلات مستقر در اهواز حمایت از واحد‌های جهاد مستقر در مناطق عملیاتی برای تأمین اسلحه و مهمات آنها مشخص شدن نیاز‌های فنی جبهه برای سفارش به کارگاه‌های جهاد استان از جمله وظایف سپاه در آیین‌نامه همکاری مذکور تعریف شد. 

وظایف جهاد در این آیین‌نامه بیشتر به فعالیت‌های فنی-مهندسی امداد و درمان و تدارکات گرایش داشت، از جمله کار‌های عمرانی در زمینه ساخت سنگر و پناهگاه، راه‌سازی و راه‌اندازی کارگاه‌های فنی اهواز جهت ساخت تجهیزات جبهه‌ها جمع‌آوری و بسته‌بندی کمک‌های مردمی و توزیع آنها در جبهه‌ها، سروسامان بخشیدن به امور بهداشت و درمان جبهه‌ها، ضد عفونی کردن مناطق جنگی، تأمین دارو و اعزام اکیپ‌های پزشکی به مناطق عملیاتی، از دیگر بند‌های این آیین‌نامه بود. 

در این آیین‌نامه به تقسیم کار‌های مشترک بین این دو ارگان از جمله امور فرهنگی و تبلیغات پشت جبهه، تهیه سازوکار‌های ارتباط بین جبهه و پشت جبهه و نیز خدمات تدارکاتی و حمل و نقل جبهه‌ها نیز اشاره شد. یکی از بند‌های تفاهم‌نامه مشترک سپاه و جهاد هماهنگی در امور تبلیغات جهاد سازندگی بود.

اعزام اکیپ‌های فیلم بردار و خبرنگاران جنگی برای ثبت و ضبط وقایع جنگ، از این مسیر شکل گرفت و در چند جبهه آغاز به کار کردند خبرنگاران با معرفی نامه سپاه به مناطق و بیمارستان‌ها مراجعه و با رزمندگان مصاحبه می‌کردند آنها در مدت کوتاهی موفق به گرفتن تعداد قابل توجهی عکس و گزارش شدند که برای رسانه‌ها کاربرد خوبی داشتند. 

فعالیت جهاد با این شرح وظایف در آبان سرعت بیشتری گرفت و تقسیم کار‌ها در بین جهاد استان‌ها روان‌تر شد به این ترتیب پشتیبانی از جبهه‌ها به وسیله جهاد‌های مستقر در مناطق مختلف با هماهنگی فرماندهان محور‌های عملیاتی و فرماندهان جهاد استان انجام می‌گرفت نحوه پیشروی دشمن در جبهه میانی نشان می‌داد. 

ارتش عراق از سمت جفیر وارد جبهه میانی شد و پس از تصرف پادگان حمیدیه و بخشی از جاده اهواز – خرمشهر تا منطقه نورد اهواز پیشروی کرده و از این محور اهواز را گلوله‌باران می‌کرد با جدی شدن محاصره اهواز، جهادگران اصفهان وارد مناطق عملیاتی جبهه‌های اطراف این شهر شدند و اقدام به احداث خاکریز کردند. شاید بتوان گفت که اولین خاکریز‌های جهاد در همین محور احداث شد.

منبع: کتاب «خاکریز‌های خط مقدم؛ تاریخ مهندسی جنگ جهاد سازندگی در دوران دفاع مقدس» اثر «نصرتالله محمودزاده»

انتهای پیام/ 161