به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، هیجان، استرس و نگرانی در صدایش موج می‌زند؛ نفسی چاق می‌کند و می‌گوید: خانم؛ چرا کسی به فکر ماها نیست. من با این سن و سال با زن و چند سر عائله، دیگر که نمی‌توانم بروم سربازی؛ تازه اگر هم بخواهم بروم چه کسی می‌خواهد نان اینها را بدهد؛ همین‌طور که از صبح تا شب پشت این ماشین ترمز و کلاچ می‌گیرم نمی‌توانم شکم‌شان را سیر کنم چه برسد به آن موقع که باید از صبح تا شب بروم و نگهبانی بدهم. تازه معلوم نیست چقدر برایم جریمه ببرند و چقدر اضافه خدمت بخورم؟
بیشتر بخوانید:
می‌گویم: خوب آن زمان که مجرد بودید و زمان سربازی‌تان بود چرا نرفتید؛ از اول که زن و بچه نداشتید؟ می‌گوید آن موقع هم درد بی‌پدری بود و نان‌آوری خانواده؛ پدرم کارگر بنایی بود که از بالای داربست افتاد و فوت کرد. بعد مادرم ماند با ما ۷ تا بچه قد و نیم‌قد ؛ تا کلاس چهارم درس خوانده بودم به همراه برادر بزرگم رفتیم کارگری تا خرج مادرم و خواهرانم را بدهیم.
ادامه حرفش را قورت می دهد و می‌پرسدبه نظر شما من چه کار باید کنم. آیا خرید خدمت در کار است؛ درست است که پول ندارم اما با قرض و قوله شاید بتوانم کاری کنم.
بدون اینکه منتظر پاسخ باشد، ادامه می‌دهد و باز هم دلایل سربازی نرفتنش را پشت‌سر هم می‌چیند؛ هنوز به مقصد نرسیده‌ایم که می‌گوید خانم؛ راستش کلافه شده‌ام،خودم هم می‌دانم که همه اینها بهانه است، اما فکرم مشغول است، همه‌اش به سربازی فکر می‌کنم… .
****
نگرانی مشمولان غایب تمامی ندارد، اگر پای صحبت‌شان بنشینید با تمام ادله و دلایلی که پشت‌سر هم قطار می‌کنند باز هم خودشان می‌دانند که همه اینها بهانه است، بهانه‌هایی که ساخته‌اند تا سربازی نرفتن‌شان را توجیه کنند چرا که خودشان در ذهن خود هنوز نسبت به موضوع سربازی‌شان دغدغه دارند.
آگاهی از چگونگی روند بازگشت مشمولان غایب به سربازی، تسهیلات و یا محرومیت‌های پیشرو در استفاده از کسری خدمت و کفالت‌های قانونی و حتی بحث تقسیم و دریافت حقوق این دسته از مشمولان ما را بر آن داشت تا با« امیردریادار دوم غلامرضا رحیمی‌پور» رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح به گفت‌وگو بنشینیم.
* مراجعه به پلیس +۱۰ اولین گام برای بازگشت به سربازی
** تعدادی از مشمولان غایب تمایل به بازگشت به خدمت و انجام امر مقدس سربازی را دارند؛ بفرمایید که برای بازگشت به خدمت در وهله اول چه اقدامی باید انجام داد؟
دو گروه مشمول غایب داریم، یک گروه مشمولانی هستند که هنوز برای انجام خدمت سربازی‌شان اقدامی نکرده‌اند؛ این دسته از افراد باید به پلیس +۱۰ مراجعه کرده و تقاضای اعزام کنند.
یک گروه سرباز هم داریم که در حین خدمت مرتکب فرار شده‌اند اینها نیز برای تعیین و تکلیف باید به یگان خدمتی خود مراجعه کرده و خود را معرفی کرده، سپس فرایند اداری انجام شده و پرونده اتهامی در مراجع قضایی رسیدگی می‌شود و بعد وارد خدمت شده و از حقوق و مزایای قانونی بهره‌مند می‌شوند؛ البته باید گفت تعداد سربازان فراری از مشمولان غایب بسیار کمتر است.
* سرباز فراری کیست؟
** سرباز فراری چه مشخصاتی دارد؛ در رسیدگی به پرونده این دسته از سربازان، تعداد فرار هم تاثیر دارد؛ آیا این افراد به دادگاه هم معرفی می شوند؟
سربازی که حین خدمت بیش از ۱۵ روز غیبت کند فراری محسوب می‌شود؛ اگر فرار برای بار اول باشد و تا ۶۰ روز ادامه داشته باشد خود یگان خدمتی به موضوع رسیدگی می‌کند، کمیسیون برگزار کرده و وضعیت و مشکلات و مستندات سرباز فراری را بررسی کرده و تعیین و تکلیف می‌کند اما اگر فرار بیش از دو بار باشد یا تعداد روزهای فرار بیش از ۶۰ روز باشد فرد به مراجع قضایی معرفی می‌شود تا به پرونده فرار رسیدگی شود که عموماً هم جریمه نقدی در کار است؛ در این حالت سازمان قضایی نیروهای مسلح مسئولیت رسیدگی به فرار سربازان را برعهده دارد.
این را باید گفت که ستاد کل نیروهای مسلح همواره این مطلب را اعلام کرده است که مشمولان وظیفه غایب و سربازان فراری خودشان را در اسرع وقت معرفی کنند تا به وضعیت‌شان رسیدگی شده و مشمول قوانین جدیدی چون افزایش حقوق سربازان شوند.
*مشمول غایب کیست؟
** کدام دسته از افراد در زمره مشمولان غایب جای می گیرند. وضعیت دانش آموزان و دانشجویان در این زمینه چگونه محاسبه می شود؟
مشمول غایب مشمول وظیفه‌ای است که در موعد مقرر تعیین شده خود را به سازمان وظیفه عمومی یا پلیس +۱۰ معرفی نکند؛ به طور مثال دانشجویان و دانش‌آموزانی که بیش از یک سال بعد از فارغ‌التحصیلی خود را برای سربازی معرفی نکنند در دسته غیبت از سربازی جای می‌گیرند؛ البته باید گفت زمان آغاز غیبت برای هر دسته از مشمولان متفاوت است و به طور کل مشمولانی که در مهلت قانونی متعلق به خود مراجعه نکنند وارد غیبت می‌شوند.
*کاندیدا شدن و خروج از کشور مشمولان غایب، ممنوع!
** محرومیت‌های قانونی که در شمول مشمولان غایب قرار می‌گیرد، کدام است؟
طبق ماده ۱۰ خدمت وظیفه عمومی استخدام افراد بدون تعیین تکلیف سربازی ممنوع است، گرفتن وام، دریافت مستمری، صدور پروانه کسب و کار و اجازه اشتغال، کاندیدا شدن، خروج از کشور و … محرومیت‌هایی است که قانون برای غایبین در نظر گرفته است.
*مشمولان غایب و کفالت ها
** مشمولان غایب می‌توانند از معافیت‌های قانونی و کفالت‌ها بعد از بازگشت به سربازی استفاده کنند؟
رسیدگی به غیبت یک بحث است اما مسئله سلامت نیروی انسانی مسئله‌ای دیگر؛ چرا که فردی که امکان اعزام به خدمت را نداشته و طبق آیین‌نامه پزشکی در شمول معافیت قرار می‌گیرد حتی اگر سابقه غیبت هم داشته باشد به پرونده‌اش رسیدگی می‌شود؛ پس مشمولان غایبی که مشکل پزشکی دارند نگران نبوده و خود را معرفی کنند چرا که اول به وضعیت سلامتی‌شان پرداخته می‌شود و در صورت سالم بودن به خدمت سربازی اعزام می‌شوند.
** آیا غیبت مانع از دستیابی به سایر کفالت‌ها است؟
در مورد سایر کفالت‌ها باید اعلام کرد غیبت مانع از دستیابی است ؛ کفالت‌هایی همچون کفالت پدر یا مادر نیازمند مراقبت به مشمولان غایب تعلق نگرفته و فقط معافیت پزشکی است که می تواند در زمره مشمولان غایب هم قرار گیرد.
باید گفت انواع کفالت‌های ماده ۴۴ و ۴۴ مکرر شامل مشمولان غایب نمی‌شود؛ به طور مثال اگر کسی به سربازی نرود و ۲۰ سال غیبت داشته باشد معلوم است که مثلاً پدرش به سن ۷۵ سال می‌رسد و فرد غایب مشمول قانون کفالت می‌شود اما چون غیبت وی باعث شده که در شمول این ماده قانونی قرار بگیرد این مورد برایش لحاظ نمی‌شود.
** کسر خدمت ایثارگری چه؛ این دسته از تسهیلات آیا برایشان لحاظ می‌شود؟
استفاده از کسر خدمت ایثارگری هم برای غایبین ممنوع است.
** حقوق و مزایا چه؟
حقوق و مزایا و بیمه برای افرادی که وارد خدمت سربازی می‌شوند فرقی نداشته و به همه تعلق می‌گیرد؛ تفاوتی ندارد که فرد قبلاً سابقه غیبت داشته یا ندارد چرا که این موضوع، نگهداشت وظیفه است و هیچ تفاوتی برای کارکنان وظیفه دیده نشده است.
*تسهیلات تاهل شامل مشمولان غایب متاهل هم می شود
** کسر خدمت همسر و فرزند چه می شود؛ آیا سربازان متأهل در این زمینه مزایای سایر مشمولان متأهل را دارا خواهند بود؟
باید گفت کسر خدمت همسر و فرزند شامل مشمولان غایب هم می‌شود و این دسته از افراد هم کسر خدمت تأهل را دریافت می‌کنند و هم حقوق و مزایای متأهلان را؛ بدین صورت که به ازای هر فرزند سه ماه کسر خدمت می‌گیرند و این موضوع هم محدودیت ندارد یعنی هر تعداد فرزند داشته باشند به ازای هر کدام سه ماه کسری حساب می‌شود.
از سوی دیگر برای سربازان متأهلی که از تاریخ اول آذر سال ۹۹ به خدمت سربازی اعزام شده‌اند ۲ ماه کسری خدمت به ازای تأهل اجرا شده که این موضوع هم شامل مشمولان غایب متأهل می‌شود؛ پس در مجموع تمام مزایایی که شامل مشمولان متأهل می‌شود در زمره مشمولان متأهل غایب نیز قرار می‌گیرد.
*تقسیم سربازان غایب و غیر غایب فرقی ندارد
** تقسیم سربازان در سیستم نظام‌وظیفه چگونه است آیا غایب‌ها به مناطق بدتر اعزام می شوند؟
نه، اینطور نیست. سیستم، سازمان خدمت افراد را تعیین می‌کند که به ارتش، ناجا، سپاه و یا وزارت دفاع برای انجام خدمت سربازی بروند. حتی محل خدمت را نیز سیستم انتخاب می‌کند و اینگونه نیست که مشمولان غایب که به خدمت آمده‌اند در جاهای بد آب و هوا یا محروم به کار گرفته شوند؛ در این موضوع نیز هیچ فرقی بین مشمولان غایب و غیر غایب وجود ندارد.
*تردد مشمولان غایب مقیم خارج از کشور چگونه است؟
** تکلیف مشمولان مقیم خارج از کشور چه می شود؟ این دسته از افراد چگونه باید اقدام کنند؟
ابتدا باید گفت مشمولانی که مقیم خارج بوده و غایب نیستند مثل دانشجویان رسمی و کسانی که بورس گرفته‌اند مهلتی برای ادامه تحصیل دارند. درست مثل سایر دانشجویان ساکن در کشور و می‌توانند با سپردن وثیقه از کشور خارج شده و به داخل و خارج تردد داشته باشند؛ البته باید بعد از انجام تحصیلات برای خدمت سربازی اقدام کرده و به کشور بازگشته تا وثیقه آزاد شود.
این را هم باید گفت که ادامه تحصیل در خارج از کشور طبق قانون خدمت وظیفه عمومی فقط برای مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری امکان پذیر و مجاز است.
اما دسته‌ای دیگر از مشمولان مقیم خارج که غیبت دارند و به هر ترتیبی به خارج رفته یا مجوز داشته‌اند یا نداشته‌اند، به طور مثال با مجوز به خارج رفته و در موعد مقرر برای سربازی مراجعه نکرده و مشمول غایب شده‌اند طبق قانون می توانند تردد کنند.
ظبق قانون اگر فردی سه سال در خارج از کشور اقامت کشور خارجی را داشته و این امر مورد تأیید نمایندگی ایران در کشور متبوع باشد می‌تواند دو بار در سال حداکثر سه ماه وارد کشور شده و تردد کند و در نهایت به وضعیت و امور خود رسیدگی کند.
* تنبیهی در انتظار مشمولان غایب نیست!
** مشمولان غایب مدام این سؤال را می‌پرسند که در بازگشت به خدمت چه تنبیه و جریمه‌ای در انتظارشان است؟
مشمولان غایب بدانند آنهایی که خودشان را به پلیس +۱۰ معرفی کرده و به خدمت بیایند اضافه خدمت برایشان در نظر گرفته و تنبیه دیگری در کار نیست؛ آن اضافه خدمت هم اگر در حین خدمت احراز شایستگی کرده و رضایت یگان خدمتی و فرماندهان ارشد را جلب کنند همان ۳ یا ۶ ماه اضافه خدمت هم بخشیده می شود.
باید گفت در این خصوص ۲۰ شاخص ارزیابی اعلام شده تا بتوان از بخشش اضافه خدمت استفاده کرد؛ رضایت یگان خدمت، نداشتن غیبت در حین خدمت، حفظ یک تا چند جزء از قرآن کریم و … در این دسته جای دارند؛ همچنین متاهلین و ایتام نیز در اولویت هستند.
از سوی دیگر کسانی که بیش از یک سال غیبت از سربازی دارند ابتدا به دادگاه معرفی می‌شوند دادگاه هم آنها را جریمه نقدی می‌شود.
** جریمه نقدی چقدر است؟
جریمه نقدی بسیار نازل است و گاهاً تا ۲۰۰، ۳۰۰ یا ۵۰۰ هزار تومان است.
باید بگویم تسهیلاتی که در این دوره برای مشمولان غایبی که به سربازی بازگشت می‌کنند فراهم شده بسیار عالی و مطلوب است. یک جریمه نقدی نازل و ۳ تا ۶ ماه اضافه خدمت که آن هم با حسن خدمت بخشیده می‌شود. بنابراین مشمولان غایب این را در نظر بگیرند که شاید این شرایط تا ابد ادامه نداشته باشد. بنابراین هرچه زودتر برای تعیین تکلیف خود را معرفی کنند.
*حقوق مشمولان غایب و غیر غایب فرقی ندارد
** وضعیت حقوق دریافتی مشمولان غایب چه می‌شود؛ بهترین خبری که در آغاز سال در حوزه سربازان بود افزایش حقوق آنها بود آیا این افزایش حقوق شامل مشمولان غایب هم می‌شود؟
بله، افزایش حقوق هم شامل سربازان چه غایب و چه غیرغایب هم می‌شود؛ همین موارد است که بازگشت به سربازی را برای مشمولان غایب بیش از پیش راحت و سهل کرده است و اگر همان جریمه چندصد هزار تومانی هم نباشد دیگر هیچ تفاوتی بین کسی که قانون را تمکین کرده و به قوانین احترام گذاشته و برای دفاع از جان، مال و ناموس مردم به خدمت آمده با کسی که فرار کرده باقی نمی‌ماند.
به هر حال باید این افراد احساس نگرانی کنند؛ دور از عدالت است که ما حتی همین جریمه و اضافه خدمت را هم حذف کنیم و مشمولان غایب را همانند مشمولان غیرغایب محسوب کنیم. پس بهتر است حالا که تمام تسهیلات فراهم است این دسته از افراد تعیین تکلیف کنند حتی مشمولان غایب متأهل چرا که این همه تسهیلات از کسر خدمت و افزایش حقوق برایشان پیش‌بینی شده است.
* خرید خدمت هم نداریم!
** باز هم سؤال تکراری و همیشگی مشمولان غایب؛ از خرید خدمت چه خبر؟
بارها گفته و باز هم می‌گوییم که مشمولان وظیفه به شایعات توجه نکنند چیزی به نام خرید خدمت سربازی و جریمه مشمولان غایب در دستور کار نیست و ستاد کل نیروهای مسلح شدیداً با این موضوع ناعادلانه که آثار و تبعات منفی در بین جوانان داشته، مخالف است.
بارها هم اعلام کرده‌ایم که مشمولان وظیفه غایب منتظر نمانده و سریع‌تر دین خود را به کشور و انقلاب ادا کرده و وضعیت خدمتی خود را مشخص کنند و به این شایعات هم توجه نکنند که تغییراتی حاصل می‌شود؛ اگرچه شرایط سربازی در حال بهبود است و تمام تلاش نیروهای مسلح این است که شرایط روز به روز بهتر شود اما حالا با توجه به افزایش حقوقی که برای سربازان انجام می‌شود بهتر است به سر خدمت آمده و از حقوق و مزایای جدید هم بهره‌مند شوند.
باید گفت خدمت سربازی با قوت و جدیت انجام می‌شود پس حالا که مدت خدمت و حقوق سربازان در بهترین شرایط قرار دارد تعلل نکرده و وضعیت سربازی خود را تعیین تکلیف کرده و بعد هم با خیال آسوده به سر زندگی خود بازگردند.
