فارس از مطالبه هزاران دانشجوی دکتری گزارش می دهد/ شرایط سخت دفاع و هزینه سنگین سنوات
به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، این روزها درس و دانشگاه برای دانشجویان دکترا سخت تر از همیشه شده است.
در حالی که بخش زیادی از مسئولیت های تعریف شده یک دانشجوی دکترا در پژوهش و تحقیق خلاصه می شود؛ اما شرایط اقتصادی، سیاسی و حتی رفت و آمد معمولی در جامعه و دانشگاه هم این روزها دست یاری به دانشجویان دکترا نداده است.
در این باره این گزارش را مشاهده کنید: «گزارش فارس از 3 مشکل اصلی گریبانگیر پژوهش دانشگاهی در شرایط کرونا/ وزارت علوم برای جلوگیری از افت پژوهش چاره اندیشی کرد»
در شرایط فعلی دانشجویان با پافشاری دانشگاهها در الزام به داشتن مقاله رو به رو هستند؛ زیرا شرط چاپ مقاله در ژورنالهای خارجی و داخلی به عنوان دستاورد پژوهش از الزامات فارغ التحصیلی دانشجویان دکترا است؛ اما در شرایط فعلی چاپ مقاله تحت تاثیر عوامل غیرعلمی بسیاری مانند شرایط سیاسی قرار گرفته است و دانشجوها با سخت گیری مراجع داخلی و خارجی در چاپ مقاله مواجه هستند ضمن اینکه زمان داوری مقالات هم طولانی شده است.
در این باره این گزارش را بخوانید: «تعطیلی پژوهش در شلوغی ترم مجازی/ افزایش بی سابقه حذف ترم برای دانشجویان پژوهش محور»
از سوی دیگر این روزها دانشجویان دکترا با مشکل گرانی مواد و تجهیزات آزمایشگاهی هم رو به رو شده اند که مشکلات آنان را دو چندان کرده است.
در این باره این گزارش را بخوانید: «گزارش فارس از گرانی تجهیزات و مواد آزمایشگاهی دانشگاهی/ وزارت علوم حل مشکل دانشجویان تحصیلات تکمیلی را وعده داد»
علاوه بر همه این مشکلات، در شرایطی که دانشجویان با سنگ اندازی و سخت گیری های مراجع داخلی و خارجی در چاپ مقاله مواجه هستند، هزینه سنگین سنوات هم بر مشکل اقتصادی اضافه شده است و می توان گفت که در میان مشکلات متعدد دانشجویان دکترا، دریافت هزینه سنوات از دانشجویان وجه اشتراک همه مطالبات آنان است.
*چرا از دانشجویان دکترای روزانه که از تحصیل رایگان برخوردارند، هزینه سنوات دریافت میشود؟
کاربران سامانه فارس من هم سوژه ای را در این باره در این سامانه ثبت کرده اند. این کاربران با ثبت سوژه ای با عنوان «دریافت هزینه سنوات از دانشجویان دکترای روزانه؟» نسبت به این رویه اعتراض کرده اند و خواسته اند که خبرنگاران فارس صدایشان را به گوش مسوولان برسانند.
سردبیر این سوژه در این باره توضیح می دهد: «دانشجوی روزانه در وزارت علوم به دانشجویی اطلاق میشود که مشمول تحصیل رایگان است و بسته به تعداد سالهای تحصیل خود، سنوات تعهد خدمت دارد. از آنجا که دوره دکتری یک دوره پژوهشی است، کیفیت پژوهش وابسته به قوانین، مقرارت و رفتار هر کدام از اجزا مختلف سیستم یعنی وزارت علوم، دانشگاه، گروه آموزشی، استاد و دانشجو است؛ لذا صرف تلاش دانشجو تضمینکننده کیفیت پژوهشی نخواهد بود و متاسفانه در این مسیر نه تنها این قوانین و مقرارت و رفتارها باعث همیاری و کمک به دانشجو نشده است؛ بلکه بعضا سنگی بر سر راه او بوده است.
وی با ذکر مثالی توضیح داد: شرط چاپ مقاله در ژورنالهای خارجی به عنوان دستاورد پژوهش یک امر بسیار مفید است اما در شرایطی که چاپ مقاله تحت تاثیر عوامل غیرعلمی مثل شرایط سیاسی قرار میگیرد و طولانی شدن زمان داوری مقالات شرایط را بر دانشجو و دانشگاه سخت میکند، دیگر ملاک مناسبی برای سنجش پژوهش نیست یا خرید وسایل و تجهیزات آزمایشگاهی که شدیداً وابسته به شرایط اقتصادی است و مشکلات دیگری که بسته به رشته و زمان و مکان متفاوت خواهد بود.
به گفته سردبیر این سوژه، مجموعه این عوامل طول تحصیل دانشجوی دکتری را تعیین میکند. در این میان دریافت هزینه سنوات از دانشجو نه تنها نادیده گرفتن سهم بقیه عوامل و مقصر جلوه دادن دانشجو است بلکه خلاف آئیننامه آموزشی دکتری به شماره ۲۱/۵۷۲۰۹ مورخ ۱۷ آذرماه ۸۹ است که وزارت علوم نه تنها جلوی این تخلف را از سمت دانشگاههای زیر مجموعه خود نگرفته است؛ بلکه در یک تصمیم تعجبآور این شرط را به آیین نامه دوره دکتری مصوب جلسه ۸۷۱ مورخ ۲۴ بهمن ماه ۹۴ اضافه کرده است، به گونهای که این فرآیند به محل درآمدزایی و تامین بودجه دانشگاهها تبدیل شده است. میزان هزینهای که دانشگاهها برای این امر تعیین کردهاند، مؤید این مطلب است. این آییننامه و رفتار وزارت علوم به وضوح خلاف اصل ۳۰ قانون اساسی یعنی اصل تحصیل رایگان در ازای تعهد خدمت است.
توقع چنین است که وزارت علوم به عنوان مرجع اصلی و رسمی اجرای سند جامع علمی کشور در راستای اجرای بند بند آن، برنامهریزی داشته باشد و در اجرای آن بکوشد نه اینکه با وضع قوانین و آییننامههای غیرقانونی به وضوح خلاف این سند رفتار کند. در پایان امید است وزارت علوم با جدیت بیشتر به اجرای سند جامع علمی کشور بپردازد و در اولین قدم به حذف دریافت شهریه غیرقانونی سنوات اقدام کند.
*دریافت سنوات از دانشجویان غیرقانونی است
خانم زهره وند، یک فارغ التحصیل دوره دکترا در دانشگاه روزانه که به دلیل سنوات یک ترم مدرک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترایش در دانشگاه مانده است، به خبرنگار فارس، گفت: مدتی است که فارغ التحصیل شده ام اما دانشگاه به دلیل عدم پرداخت هزینه سنوات مدرک ام را نمی دهد.
وی دریافت سنوات از دانشجویان روزانه را غیرقانونی خواند و گفت: دریافت سنوات از دانشجویان روزانه طبق دو آئیننامه آموزشی دکتری مربوط به سال ۸۹ و ۹۴ انجام می شود که هر دو غیرقانونی است. زیرا در گذشته چیزی به عنوان دریافت سنوات از دانشجویان دکترا وجود نداشت و دانشجویان دکترا حتی تا ۷ سال هم درس می خواندند که این رویه طبق اصل قانون اساسی مبنی بر آموزش رایگان در ازای تعهد به خدمت بوده و هست. اما از سال ۸۹ وزارت علوم دریافت سنوات از دانشجویان روزانه از ترم ۱۰ به بعد را آغاز کرد که برخلاف رویه های قانونی خود عمل می کرد. در آن زمان هم مبلغ سنوات چشمگیر نبود و هم مشکلات اقتصادی مثل امروز نبود و دانشجوها با بی اطلاعی از قانون هزینه را پرداخت می کردند. از سال ۹۴ وزارت علوم دریافت سنوات از دانشجویان روزانه را در آیین نامه های خود گنجاند و با این کار اساسا آیین نامه ای خلاف اصل قانون اساسی تدوین کرد و از آن سال براساس همین آیین نامه خلاف قانون عمل می کند.
*بخشنامه دفاع از رساله دکترای دانشگاه آزاد هم برای دانشجویان دردسرساز شده است
اما مشکل دفاع و مقاله محدود به دانشجویان دکترای روزانه نمی شود، بلکه عده بسیاری از دانشجویان مقطع دکترا در دانشگاه آزاد هم درگیر مشکل مشابهی هستند.
برخی از دانشجویان مقطع دکترای دانشگاه آزاد با ثبت سوژهای در سامانه فارس من با عنوان «لغو بخشنامه دفاع از رساله دکترای تخصصی دانشگاه آزاد» از شرایط فعلی حاکم بر دفاع از رساله دکترا گلایه کرده اند.
سردبیر این سوژه در این باره توضیح می دهد: مفاد برخی از بخشنامههای فعلی بر شرایط تحصیلی دانشجویان و شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه منطبق نیست.
وی گفت: از جمله این موارد تصویب و ابلاغ بخشنامه ١٠/٧٩۵٣۴ مورخ ۷ اسفند ۹۸ با موضوع دفاع از رساله دکترای تخصصی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی است که موجبات آلام روحی و مالی بسیاری برای دانشجویان و خانوادههای آنها شده است. متاسفانه بررسی مفاد این بخشنامه گویای این واقعیت است که اجرای چنین بخشنامه نامتعارف و سختگیرانه نه تنها کمکی به رشد علمی و پژوهشی دانشجویان نخواهد کرد بلکه اندک انگیزه باقیمانده آنان در این شرایط وانفسای کرونایی تحمیل هجمهای از مشکلات اقتصادی و اجتماعی غیرقابل تحمل را نیز از بین خواهد برد؛ از این رو درخواست لغو این بخشنامه را داریم.
سردبیر این سوژه با اشاره به اهم مشکلات زیرساختی در زمینه آموزش و پژوهش دانشجویان دکترای دانشگاه آزاد، گفت: ١- در بخشنامهها اجبار بر چاپ مقالات در مجلات معتبر وزارتین یا مجلات معتبر خارجی بینالمللی است؛ در حالی که از یک سو برخی مجلات دانشگاه آزاد فاقد اعتبار وزارتین یا اعتبار بینالمللی است و از سویی دیگر نگاه تعصبگرایانه نشریات معتبر نسبت به آثار دانشجویان دانشگاههای خود، مانع از چاپ آثار دانشجویان دانشگاه آزاد میشود. ٢- در واقعیت مسئولیت چاپ مقاله بر عهده شخص دانشجو است در حالی که حداقل الزامات برای اساتید راهنما و واحد آموزشی که بهرهگیران امتیازات مالی و غیرمالی این آثار علمی چاپ شده هستند، در نظر گرفته نشده است. ٣- بسیاری از دانشجویان به دلیل مشکلات و فشار روانی حاصل از این بخشنامهها، مجبور به پرداخت هزینه مالی هنگفت برای پذیرش یا چاپ مقالات خود هستند چرا که در هنگام قبولی در این مقطع امکانات و بستر مورد نیاز برای جذب آنها پیشبینی نشده است. ۴- حمایت و مشارکت ناکافی اساتید راهنما و مشاور در انجام رساله دانشجویی در این مقطع، زمینهساز مشکلاتی در گرفتن پذیرش مقالات و تایید اعتبار آثار علمی آنهاست. ۵- در بخشنامه سابق دانشگاه آزاد تاکید بر ارائه گواهی پذیرش دو مقاله و در بخشنامه جدید تاکید بر چاپ مقاله برای پیششرط دفاع عنوان شده است، در حالی که در بسیاری از دانشگاههای معتبر دولتی کشور الزام به پذیرش دو مقاله یا چاپ آن دیده نمیشود و با وجود فراهم بودن زیرساختهای پژوهشی آنها، تنها تاکید بر ارائه فقط یک گواهی پذیرش مقاله برای مجوز دفاع شده است. بنابراین تاکید بر پذیرش دو مقاله یا تاکید بر چاپ مقاله و تعیین حدود امتیاز علمی برای پیششرط دفاع که در این بخشنامهها آورده شده است، دوره تحصیلی دانشجو را افزایش داده و سبب تحمیل هزینه مالی و روانی و زمانی هم برای دانشجو و هم برای اجتماع شده است. از طرفی در برخی رشتههای علوم انسانی یا غیرانسانی به دلیل ماهیت موضوع امکان استخراج دو مقاله علمی ـ پژوهشی وجود ندارد.
*تعیین شرایط یکسان برای چاپ مقاله در همه رشتهها منطقی نیست
آقای امین از دانشجویان مقطع دکترای دانشگاه آزاد در گفتوگو با خبرنگار فارس، از گرانی هزینه ها که به ویژه در شرایط فعلی به دانشجویان تحمیل می شود گلایه کرد.
وی گفت: هم شرایط اقتصادی و هم شرایط چاپ مقاله نسبت به گذشته سخت تر شده است و این در حالی که دانشگاه آزاد سخت گیری برای چاپ مقاله را بیشتر کرده است و این موضوع خارج از توان و تحمل دانشجویان شده است. برای مثال در گذشته در دانشگاه آزاد برای دفاع از رساله، ارائه گواهی مبنی بر پذیرش دو مقاله کافی بود و دانشجو می توانست به دفاع برود؛ اما اکنون دانشجو باید یک مقاله چاپ کرده داشته باشد و سپس برای دفاع برود که بسیاری از دانشجوها در انتظار چاپ مقاله در همین مرحله مانده اند.
امین گفت: این در حالی است که تعیین شرایط یکسان برای چاپ مقاله در همه رشته ها اساسا منطقی نیست؛ زیرا حتی در یک مقایسه ساده قابل مشاهده است که دانشجوهای رشته های فنی امکان بیشتری برای چاپ مقاله دارند اما در مقابل مراجع کمتری برای چاپ مقاله های دانشجوهای رشته های علوم انسانی وجود دارد.
*کلیشههای علمی، درد بی درمان جامعه ما شده است
نگاه مسئله دار به مقوله مقاله اجباری دانشجویان دکترا مشکل امروز و دیروز نیست و سال ها است که این گلایه مطرح می شود.
در این باره این گزارش را بخوانید: «مصائب پنهان صاحب مقاله شدن در آموزش عالی/مقاله دزدی و چاپ چندباره مقالات در کنفرانس های داخلی»
سید حمایت میرزاده نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی از منتقدان این رویه است.
وی در گفت وگو با خبرنگار فارس می گوید: قبل از اینکه به فکر حل مشکل دانشجویان برای ارائه مقاله باشیم ابتدا باید تکلیف دزدیهای علمی مشخص شود. تغییر عنوان، کلمات و اعداد یک مقاله درد بی درمان جامعه ما شده است. باید از کلیشهها دور شویم و جلوی دزدی علمی را بگیریم.
میرزاده گفت: قبل از ارائه مقاله برای دفاع، باید به فکر حل مشکلات جامعه بود تا دانشجو با فعالیت پژوهشی خود دردی از جامعه را حل کند. مقاله باید از دل پایان نامه بیرون بیاید؛ زیرا از آن جدا نیست و هر دو حاصل یافته های پژوهشی است.
وی گفت: باید یک دستگاه اجرایی به عنوان متولی پیگیری مساله های مهم در کشور ایجاد شود و این دستگاه خواستار حل این مسائل توسط دانشجویان در دانشگاه ها باشد تا دانشجو با علاقه کار را انجام دهند؛ در غیر اینصورت دانشجو نمره ای می گیرد و مشکلی هم از جامعه حل نکرده است.
*به چه دلیل از دانشجوی دوره دکتری مقاله خواسته میشود؟
محمد مهدی زاهدی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی از دیگر مخالفان شیوه جاری است.
وی به خبرنگار فارس گفت: بحث مقالات یکی از مشکلات جدی دانشجویان دوره دکتری است و برخی از دانشگاهها اصرار دارند که مقاله باید ISI باشد. بسیاری از مجلات در امریکا و اروپا مقالات ایرانیان را نمی پذیرند. دانشجویانی داریم که از سه سال پیش درگیر چاپ مقاله هستند و هنوز موفق نشدهاند. دانشجو نباید سنوات بخورد و در آخر هم اخراج شود؛ قطعا دانشجو در روند چاپ مقاله مقصر نیست.
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس افزود: در این شرایط اقتصادی کشور نباید وقت دانشجو را به مقاله اجباری صرف کنیم؛ بلکه دانشجو باید مشکلی از کشور حل کند و اگر مشکلی را حل کرد اجازه دفاع بدهیم.
وی گفت: از وزارت علوم انتظار داریم آییننامه فارغالتحصیلی دانشجوی دکتری را اصلاح کند. در جلسهای به وزیر و معاون آموزشی علوم پیشنهاد دادم تا دانشجویان دکتری با همان رسالهای که آماده کردهاند، مقاله خود را به یک گروه داوری حرفهای ارائه دهند و اگر داوران تشخیص دادند که کار دانشجو قابلیت رساله دکتری را دارد، به عنوان رساله پذیرفته شود و کار دانشجو تمام شود؛ اما دانشگاه زمانی به دانشجو مدرک دهد که پذیرش مقاله را از یک مجله معتبر بیاورد.
*پاسخ دانشگاه آزاد به طولانی بودن چاپ مقاله و اجبار به پرداخت سنوات توسط دانشجویان دکترا
اما معاون دانشگاه آزاد اسلامی به گلایه دانشجویان دکترای این دانشگاه از طولانی بودن چاپ مقاله و اجبار به پرداخت سنوات پاسخ داد.
جواد علمایی، معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی توضیح داد: مقطع دکتری، یک دوره آموزشی و پژوهش است و یکی از مهمترین ارکان آن نگارش مقاله است. نه چاپ مقاله، بلکه پذیرش مقاله در مجلات را ملاک “جلسه پیش دفاع” قرار دادهایم، زیرا چاپ مقاله ممکن است یک سال طول بکشد، اما در مورد پذیرش، مجلات حداکثر ظرف سه ماه جواب اولیه را میدهند. در این مرحله مقاله نیازمند REVISE یا اصلاح است که بعد از اصلاح از سوی پژوهشگر، مقاله حداکثر ظرف ۶ ماه پذیرش میگیرد.
وی افزود: بعد از اخذ پذیرش در مجله، دانشجو میتواند در جلسه پیش دفاع شرکت کند که بعد از این جلسه دانشجو، لازم است تا ۳ نیم سال پس از چاپ مقاله پذیرش شده از پایاننامه خود دفاع کند و در این مدت ملزم به پرداخت شهریه نیست؛ بدیهی است در صورت عدم احراز شرایط دفاع نهایی، دانشجو باید در نیمسالهای بعدی (تا سقف سنوات مجاز) نسبت به ثبتنام و پرداخت شهریه اقدام کند. زمانی که دانشجو به خروجی کارش میرسد، باید سریع نتایج کارش را به یک مجله معتبر ارسال و پس از آن منتشر کند. تا زمانی که مجله به دانشجو جواب بدهد، دانشجو فرصت دارد پایاننامهاش را بنویسد. در واقع اینها مواد کار دانشجو است و بعد از این است که دانشجو تازه باید نگارش پایاننامه خود را آغاز کند.
معاون دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به سخت تر شدن شرایط چاپ مقاله و دفاع در دانشگاه آزاد اسلامی، گفت: در مقایسه بخشنامه جدید و قبلی مشاهده می کنیم که الزام به چاپ مقاله در بخشنامه جدید نسبت به بخشنامه قبلی نه تنها سخت تر نشده، بلکه آسانتر هم شده است؛ به طوری که در برخی مواقع دانشجو میتواند با پذیرش یا چاپ فقط یک مقاله Q۱ از رساله خود دفاع کند. در واقع در این بخشنامه برای مقالات چاپ شده در نشریات با اعتبار بالاتر، ارزشگذاری بیشتری لحاظ شده است. قبلا دانشجویان، دو مقاله (یکی را در زمان تسویه) تحویل میدادند و اگر میخواستند نمره بیشتری بیاورند، باید مقاله سوم را هم تحویل میدادند. در حال حاضر تعداد مقالات الزامی برای دانشجویان دکتری جهت پیش دفاع به یک مقاله کاهش پیدا کرده و دیگر دانشجو پس از دفاع برای تسویه معطل مقاله نمیماند. همچنین در بخشنامه جدید دانشجویان برای دفاع میتوانند علاوه بر مقاله، دستاوردهای دیگری مانند ثبت پتنت ملی یا بین المللی، تولید محصول دانش بنیان که منجر به تجاری سازی یا چاپ کتاب حاصل از رساله را هم ارائه کنند. همچنین برای اعتبار بخشیدن به نشریات دانشگاه آزاد اسلامی، باید یک مقاله در این نشریات چاپ کنند.
*پاسخ دانشگاه به چرایی دریافت هزینه سنوات
اما مشکل سنوات هم از دیگر مشکلات دانشجویان دکترا است که این روزها در نتیجه فشار اقتصادی جدی تر از قبل شده است.
خبرنگار فارس در پیگیری این مطالبه، موضوع را با یکی از مسوولان دانشگاهی دولتی در تهران مطرح کرد و پاسخ را جویا شد.
معاون آموزشی دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرنگار فارس در پاسخ به این مطالبه دانشجویان مقطع دکترا، گفت: طبق آئین نامه طول دوره دکتری ۸ نیم سال تحصیلی است.
وی ادامه داد: بر اساس مقررات دانشگاه، دانشجویان در نیم سال ۹ و ۱۰ معاف از پرداخت شهریه هستند، این معافیت مشمول دانشجویان شهریه پرداز هم می شود، بعد از ۱۰ نیم سال، یعنی در نیمسال ۱۱ دانشجویان مشمول پرداخت شهریه می شوند، تعرفه شهریه هم بر اساس شهریه سال ورود به دانشگاه محاسبه می شود.
*پاسخ وزارت علوم سنوات دانشجویان روزانه
خبرنگار فارس موضوع سنوات را از وزارت علوم هم جویا شد.
علی خاکی صدیق معاون آموزشی وزیر علوم به خبرنگار فارس، گفت: از ابتدای نیم سال قبل به دلیل شرایط خاص کشور، افزایش یک نیم سال به سقف مجاز سنوات دانشجویان را ابلاغ کردیم تا اگر دانشجویی به دلیل حذف واحد یا تاخیر در دفاع با مشکل سنوات مواجه نشود.
وی گفت: در کنار این امکان، در همین راستا تعداد دروس معرفی به استاد هم تا دو برابر افزایش یافت تا دانشجویی با مشکل سنوات و تاخیر در فارغ التحصیلی مواجه نشود.
وی در پاسخ به اعتراض دانشجوان روزانه مشمول تحصیل رایگان به پرداخت سنوات، گفت: سنوات مجاز در ۸ نیم سال رایگان است و نیم سال ۹ با مجوز دانشگاه رایگان است. در نیم سال ۱۰ دانشجوها با مجوز دانشگاه ملزم به پرداخت سنوات هستند و مبلغ پرداخت را هم هر دانشگاه تعیین می کند.
خبرنگار فارس همچنین این صحبت دانشجویان دکترا که معتقدند دریافت سنوات از دانشجویان دوره روزانه غیرقانونی است را هم با معاون وزیر علوم مطرح کرد که درباره این سوال پاسخی از علی خاکی صدیق دریافت نکرد و مجدد هم تاکید دوباره خبرنگار فارس منجر به پاسخی نشد.
*پاسخ وزارت علوم به گرانی تجهیزات و مواد موردنیاز دانشجویان
خبرنگار فارس این موضوع را با دیگر مسوولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مطرح کرد.
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پاسخ به گلایه دانشجویان به ویژه دانشجویان تحصیلات تکمیلی از گرانی اخیر مواد و ابزارهای آزمایشگاهی به خبرنگار فارس، گفت: گرانی ابزارهای آزمایشگاهی کاملا درست است و این مسئله را قبول دارم و معتقدم باید با کمک دولت به مدد نهادهای علمی برویم.
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری افزود: همچنین در رشته هایی که دانشجویان باید خودشان ابزار مورد نیاز کار را تهیه کنند جهش قیمتی داشته ایم. باید برای این منظور فکری کنیم و چاره اندیشی انجام دهیم که با توجه به شرایط کشور به دانشجویان کمک کنیم. به ویژه در بخش هایی که دانشجوها قبلا خودشان تجهیزات موردنیازشان را تهیه می کردند در شرایط فعلی باید چاره ای بیاندیشیم که دانشگاه این تجهیزات را تهیه کند و در اختیار دانشجویان قرار دهد. باوجود شرایط خاص کشور در حال پیگیری این موضوع هستیم.
انتهای پیام /
منبع خبر
فارس از مطالبه هزاران دانشجوی دکتری گزارش می دهد/ شرایط سخت دفاع و هزینه سنگین سنوات بیشتر بخوانید »