دخانیات

به گزارش مجاهدت از مشرق، این گزارش همچنین می‌افزاید: در کشورهایی که داده‌های مربوط آمار فوق در دسترس است، احتمال استفاده از سیگار الکترونیکی در جوانان به طور متوسط ۹ برابر بیشتر از بزرگسالان است.

سازمان جهانی بهداشت در اولین برآورد جهانی خود از مصرف سیگار الکترونیکی اعلام کرد که بیش از ۱۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان از جمله دست‌کم ۸۶ میلیون بزرگسال، عمدتا در کشورهای پردرآمد، اکنون از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کنند.

این آمار در حالی منتشر می‌شود که مصرف دخانیات در جهان همچنان رو به کاهش است و تعداد مصرف‌کنندگان دخانیات از ۱.۳۸ میلیارد نفر در سال ۲۰۰۰ میلادی به ۱.۲ میلیارد نفر در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته است.

در این گزارش همچنین تاکید شده است از آنجایی که مقررات سختگیرانه‌تر به کاهش مصرف دخانیات کمک می‌کند، این صنعت برای جبران کاهش فروش به محصولات جایگزین مانند «وِیپ» روی آورده است.

شرکت‌های دخانیات می‌گویند که آنها سیگاری‌های بزرگسال را هدف قرار می‌دهند و هدفشان کمک به آنها برای ترک و کاهش آسیب‌های دخانیات سنتی است.

اما «اتین کروگ»، مدیر بخش عوامل تعیین‌کننده سلامت، ترویج و پیشگیری سازمان جهانی بهداشت در این باره می‌گوید: سیگارهای الکترونیکی «موج جدیدی از اعتیاد به نیکوتین» را به راه انداخته‌اند.

وی افزود: آنها به عنوان کاهش آسیب به بازار عرضه می‌شوند اما در واقع، کودکان را زودتر به نیکوتین معتاد می‌کنند و دهه‌ها پیشرفت را به خطر می‌اندازند.

به گزارش مجاهدت از رویترز، با این حال برخی تحقیقات نشان داده‌اند که سیگارهای الکترونیکی در کمک به ترک سیگار توسط افراد سیگاری مؤثرند.

بررسی شواهد در سال ۲۰۲۴ توسط کوکران، یک شبکه غیرانتفاعی از محققان سلامت، نشان داد که احتمال موفقیت افراد سیگاری در ترک سیگار با سیگارهای الکترونیکی بیشتر از چسب‌های سنتی یا آدامس است.

اما همچنین هشدار داد که به داده‌های بیشتری نیاز است و اثرات بلندمدت آن بر سلامت همچنان نامشخص است.

بنابر این گزارش، کاهش مصرف دخانیات سنتی به شدت در مناطق مختلف جهان متفاوت بوده است. شیوع مصرف دخانیات در مردان در جنوب شرقی آسیا تقریبا از ۷۰ درصد در سال ۲۰۰۰ به ۳۷ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یافت که بیش از نیمی از کاهش جهانی را تشکیل می‌دهد.

اروپا اکنون با ۲۴.۱ درصد، بالاترین شیوع مصرف دخانیات در سطح جهان را دارد و زنان آن با ۱۷.۴ درصد، بالاترین میزان مصرف دخانیات زنان در جهان را دارند.

سازمان جهانی بهداشت: از هر ۵ بزرگسال، یک نفر با وجود کاهش جهانی مصرف دخانیات، همچنان به آن اعتیاد دارد

سازمان جهانی بهداشت هشدار داد که تقریبا از هر پنج بزرگسال در سراسر جهان یک نفر هنوز از محصولات دخانی استفاده می‌کند و خواستار اجرای قوی‌تر اقدامات کنترل دخانیات و تنظیم محصولات جدید نیکوتین مانند ویپ شد.

طبق گزارش جدید سازمان جهانی بهداشت، جهان کمتر سیگار می‌کشد، اما اپیدمی دخانیات هنوز به پایان نرسیده است. این گزارش نشان می‌دهد که از هر پنج بزرگسال، یک نفر به دخانیات معتاد است.

از سال ۲۰۱۰ میلادی، ۱۲۰ میلیون نفر سیگار را ترک کرده‌اند که کاهش نسبی ۲۷ درصدی را نشان می‌دهد. با این حال، میلیون‌ها نفر همچنان هر ساله بر اثر بیماری‌های قابل پیشگیری مرتبط با دخانیات جان خود را از دست می‌دهند.

به گزارش مجاهدت از آناتولی، «تدروس آدهانوم قبریسوس»، دبیر کل سازمان جهانی بهداشت در این باره گفت: میلیون‌ها نفر به لطف تلاش‌های کنترل دخانیات توسط کشورهای مختلف در سراسر جهان، مصرف دخانیات را متوقف می‌کنند یا دیگر به آن روی نمی‌آورند. در پاسخ به این پیشرفت چشمگیر، صنعت دخانیات با محصولات جدید نیکوتین با ما مبارزه می‌کند و جوانان را به شدت هدف قرار می‌دهد. دولت‌ها باید در اجرای سیاست‌های کنترل دخانیات اثبات‌شده سریع‌تر و قوی‌تر عمل کنند.

در همین حال، این گزارش همچنین نابرابری‌های جنسیتی و منطقه‌ای را برجسته کرده است. زنان شاهد کاهش سریع‌تری بوده‌اند و شیوع آن تا سال ۲۰۲۴ به ۶.۶ درصد کاهش یافته است، در حالی که انتظار نمی‌رود مردان که بیش از ۸۰ درصد از مصرف‌کنندگان دخانیات را تشکیل می‌دهند، تا سال ۲۰۳۱ به اهداف کاهش جهانی برسند.

سازمان جهانی بهداشت از دولت‌ها خواست تا مالیات‌ها را افزایش دهند، تبلیغات را ممنوع کنند، منافذ نظارتی را ببندند و خدمات ترک را گسترش دهند.

«جرمی فرار»، معاون دبیر کل سازمان جهانی بهداشت نیز در این باره گفت: تقریبا ۲۰ درصد از بزرگسالان هنوز از دخانیات و محصولات نیکوتین استفاده می‌کنند.

جایگزینی که قرار بود به ترک سیگار کمک کند

بیشتر سیگارهای الکترونیکی مانند سیگار حاوی نیکوتین هستند. نیکوتین، زمانی که به سرعت به مغز می رسد، بسیار اعتیادآور است. هم سیگار و هم سیگار الکترونیکی، نیکوتین را از این طریق به مغز می‌رسانند. تفاوت در این است که احتراق تنباکو با حرارت دادن مایع الکترونیکی مبتنی بر نیکوتین جایگزین می‌شود.

در هر دو مورد، فرد سیگاری عمل استنشاق را انجام می‌دهد و نیکوتین در عرض چند ثانیه به مدارهای پاداش مغز می‌رسد.

سازمان غذا و داروی آمریکا، سیگارهای الکترونیکی را به عنوان محصولات دخانی، نه به عنوان محصولات دارویی دسته بندی می‌کند و تاکنون هیچ یک از آنها را برای استفاده پزشکی به عنوان ابزاری برای ترک سیگار ارزیابی نکرده است.

همه آژانس‌های بزرگ از گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده گرفته تا مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، توصیه می‌کنند که سیگاری‌ها از یکی از هفت داروی مورد تایید FDA برای کمک به ترک سیگار استفاده کنند و فقط از سیگارهای الکترونیکی یا ویپ‌ها به عنوان آخرین راه‌حل استفاده کنند.

برخی از مطالعات نشان داده‌اند سیگارهای الکترونیکی ممکن است در برخی موارد در کوتاه‌مدت برای کمک به ترک سیگار موثر باشند اما از طرفی هم مصرف‌کنندگان را معتاد به نیکوتین می‌کنند و آنها را در معرض مواد شیمیایی مضر قرار می‌دهند.

در واقع افرادی که ویپ می‌کشند، ممکن است شروع به کشیدن سیگار کنند که به عنوان اثرگذاریِ دوگانه شناخته می‌شود.

سیگارهای الکترونیکی از مدت‌ها قبل وارد بازار شده‌اند و برخی پزشکان آن را برای ترک سیگار توصیه می‌کنند. با این حال در مورد تاثیر ترکیبات سیگارهای الکترونیکی و اثر آنها بر ریه‌ها و رگ‌های خونی‌ اطلاعات زیادی وجود ندارد و حتی اگر نسبت به سیگارهای معمولی، مواد سمی کمتری داشته باشد، عوارض طولانی‌مدت آنها هنوز کاملا شناخته نشده است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، محمدرضا مسجدی دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران گفت: مصرف دخانیات به سن ۹ سالگی رسیده و در میان دختران ۱۳۵ درصد افزایش پیدا کرده است.

وی افزود: مافیای دخانیات مسئولان را تحت تاثیر قرار می‌دهند که کارخانه سیگار الکترونیک احداث کنند. مافیای دخانیات با ترفند کمک به ترک سیگار الکترونیکی را مطرح کرد اما جوانانی هم که در دام سیگار معمولی نبودند، به این وسیله رو آوردند.

مسجدی بیان کرد: ما نامه‌نگاری کردیم که مجوز احداث کارخانه صادر نشود و امیدواریم که مورد توجه قرار گیرد. با احداث کارخانه قاچاق متوقف نمی‌شود.

دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران بیان کرد: عرضه توتون‌های معطر ممنوع است اما مصرف می‌شود.

وی با بیان اینکه رستوران‌ها مجاز به عرضه قلیان نیستند، عنوان کرد: وقتی پدیده‌ای جا می‌افتد، مقابله با آن سخت است.

مسجدی با اشاره به عوارض مصرف دخانیات گفت: مصرف دخانیات منجر به سرطان، نازایی، سقط جنین می‌شود. مصرف قلیان خانوادگی شده است و مردم برای تفریح از آن استفاده می‌کنند.

وی ادامه داد: ۱۴ درصد افراد دخانیات در کشور ما دخانیات مصرف می‌کنند.

دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران گفت: سلامت مردم فدای سودی عده‌ای می‌شود. در کشور ما ۳ میلیارد دلار خرج دخانیات می‌شود و نصف آن سود است. ۲ برابر این مبلغ خرج درمان عوارض آن می‌شود.

مسجدی درخصوص مالیات بر دخانیات توضیح داد: طبق قانون باید ۷۰ درصد هر پاکت سیگار مالیات باشد اما هنوز به ۲۰ درصد هم نرسیده است. مافیای دخانیات در ایران به راحتی سیگار را گران می‌کند.

وی ادامه داد: مالیاتی که از سوی سازمان امور مالیاتی پیش‌بینی شده بود به ۵۰ هزار میلیارد برسد، در مجلس به ۶ هزار میلیارد رسید.

دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران درخصوص قلیان اکسیژن گفت: هر گونه تشویق به استعمال دخانیات ممنوع است و فرقی ندارد که قلیان اکسیژن باشد یا معمولی، قلیان اکسیژن الگوسازی می‌شود برای تشویق به مصرف قلیان و ما مخالف همه نوع قلیان هستیم. هر مشابه‌سازی ممنوع است.

وی ادامه داد: مواد مصرفی در این قلیان گاز نیتروژن و گاز خنده است که منجر به توهم‌زایی، اضطراب، تپش قلب می‌شود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، سیگار و قلیان جزو دخانیات اصلی در سراسر دنیا هستند. متاسفانه سیگار و قلیان طرفداران مخصوص خود را دارند و روز به روز به تعداد مصرف کنندگان آنها افزوده می‌شود. بحثی که همیشه مورد توجه بوده است مقایسه قلیان با سیگار است. هم سیگار و هم قلیان برای سلامتی ضرر دارند.

حدود یک میلیارد فرد سیگاری در سراسر جهان وجود دارد؛ این در حالی است که تعداد افراد قلیانی به مراتب کمتر است. شما هر لحظه که بخواهید می‌توانید سیگار مصرف کنید اما قلیان به این صورت نیست. برای استفاده از قلیان باید شرایط فراهم باشد در غیر این صورت نخواهید توانست قلیان بکشید.

مصرف سیگار به یک الی دو دقیقه زمان نیاز دارد؛ لذا می‌توان در هر مکانی آن را مصرف کرد. اما قلیان به صورتی است که باید گرم شود و مصرف آن حداقل بیست دقیقه طول می‌کشد. این شرایط دست به دست هم می‌دهند که سیگار تبدیل به پرمصرف‌ترین ماده دخانی دنیا شناخته شود.

سیگار به عنوان یکی از مواد اعتیادآور دنیا شناخته می‌شود که دارای ۵۹۷ ماده سمی و خطرناک است. وقتی سیگار مصرف می‌کنید این مواد وارد بدن شما می‌شوند و عملکرد بدن شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند. یک نخ سیگار حدود ۵۰۰ سی‌سی الی یک لیتر دود تولید می‌کند. این در حالی است که مصرف یک قلیان کامل حدود ۱۰ الی ۲۰ لیتر دود تولید می‌کند.

مشکل اصلی قلیان لوله قلیان است که حاوی انواع میکروب‌ها و باکتری‌هاست که وارد بدن شما می‌شود و شما را با مشکلات جدی رو به رو خواهد کرد. با این حساب می‌توان گفت که ضرر قلیان خیلی بیشتر از سیگار است.

سیگار و قلیان چه مشکلاتی برای بدن به وجود می‌آورند؟

سیگار و قلیان طوری ساخته شده‌اند که سلامت انسان‌ها را به خطر بیندازند. هر دوی این‌ها از مواد سمی و خطرناک ساخته شده‌اند و اگر به موقع کنار گذاشته نشوند مشکلات زیادی برای شما به وجود خواهند آورد. وقتی این مواد سمی وارد بدن شما می‌شوند عملکرد بدن را دچار مشکل کرده و سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند.

غلامرضا حیدری،رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ضمن گرامیداشت ۳۱ می مصادف با دهم خردادماه و روز جهانی بدون دخانیات به شعار امسال روز جهانی بدون دخانیات مبنی بر “مواد غذایی بکارید، نه تنباکو” اشاره کرد.

وی خاطرنشان کرد: کشت تنباکو به سلامت ما، کشاورزان و سلامت کره زمین آسیب می‌رساند و به بحران جهانی غذا کمک می‌کند.

حیدری روز جهانی بدون دخانیات را فرصتی برای بسیج دولت‌ها و سیاستگذاران به منظور حمایت از کشاورزان برای روی آوردن به محصولات کشاورزی پایدارتر که امنیت غذایی و تغذیه را بهبود می بخشد، عنوان کرد.

وی با اشاره به رشد بحران جهانی غذا به دلیل درگیری، تغییرات آب و هوایی، تأثیرات همه‌گیری کووید-۱۹ و … گفت: کشت و تولید تنباکو منجر به آسیب‌های زیست محیطی جهانی و تغییرات آب و هوایی بلندمدت می شود و نقش مهمی در تعیین آینده کشاورزی و امنیت غذایی ایفا می‌کند.

به گفته وی سازمان بهداشت جهانی امسال کارزار جهانی سال ۲۰۲۳ را برای روز جهانی بدون دخانیات، تمرکز بر رشد محصولات غذایی پایدار به جای تنباکو اعلام کرده است.

حیدری خاطرنشان کرد: در حال حاضر، تنباکو در بیش از ۱۲۵ کشور به عنوان محصول تجاری، در مساحت تخمینی چهار میلیون هکتار که مساحتی بزرگتر از کشور رواندا است، کشت می‌شود و اثرات مضر این کشت بر محیط زیست به ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط آشکار است.

وی تاکید کرد: این کارزار دولت‌ها را تشویق می کند تا به یارانه‌های کشت تنباکو پایان دهند و از پس انداز برای برنامه‌های جایگزینی محصولات که امنیت غذایی و تغذیه را بهبود می‌بخشد، استفاده کنند. این کارزار همچنین با هدف افزایش آگاهی در مورد روش هایی است که صنایع دخانی در تلاش برای جایگزینی کشت تنباکو با محصولات پایدار هستند و به بحران جهانی غذا کمک می‌کنند.

حیدری با اشاره به اینکه زمین‌های زراعی کمیاب و آب برای کشت تنباکو استفاده می‌شود و هزاران هکتار از چوب‌ها از بین می‌روند تا فضایی برای تولید تنباکو ایجاد شود و سوخت برای درمان برگ‌های تنباکو ایجاد شود گفت: زمین‌های حاصلخیز در حال نابودی است و نمی توان از آن برای رشد محصولات غذایی مورد نیاز استفاده کرد.

به گفته وی آگاهی در مورد فرصت‌های تولید محصول جایگزین و بازاریابی برای کشاورزان تنباکو، آنها را تشویق به کشت محصولات پایدار و مغذی می‌کند. این محصولات به خانواده‌ کشاورزان و میلیون‌ها نفر دیگر در مقیاس جهانی غذا می‌دهد و به آن‌ها کمک می‌کند و به طور کلی از محیط زیست سالم‌تری حمایت کنند.

رئیس مرکز تحقیقات دخانیات در ادامه سخنان خود به مضرات مصرف قلیان اشاره کرد و گفت: افراد در هر بار مصرف قلیان، دود بسیار زیادتری را در مقایسه با کشیدن یک نخ سیگار دریافت می‌کنند.

به گفته وی یک نخ سیگار ۷ تا ۱۰ پک را شامل می‌شود ولی یک وعده قلیان شامل ۷۰ تا ۱۰۰ پک است؛ یعنی به طور متوسط ۱۰۰ برابر دود بیشتر وارد ریه فرد می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات با اشاره به اهمیت کنترل دخانیات از افزایش بیماری‌های مربوط به دخانیات و میزان مرگ و میر وابسته به آن در دنیا خبرداد.

وی با اشاره به مقایسه ارایه خدمات ترک سیگار در کشورهای منطقه، بر اساس گزارش رسمی سازمان بهداشت جهانی گفت: درمانگران حوزه اعتیاد باید در درمان دخانیات حین درمان مداخله داشته باشند و درمان ترک دخانیات باید به عنوان بخشی از مراقبت‌های پزشکی ارایه شود.

حیدری افزود: تجربیات علمی دهه‌های گذشته نشان می دهد ارایه خدمات ترک مواد و دخانیات همزمان با هم می تواند در درمان وابستگی به مواد مخدر کمک کننده باشد.

به گفته وی در صورتی که مقدار مصرف داروی نگهدارنده مواد مخدر کمتر شود، میل و رغبت فرد به مصرف مواد کاهش می‌یابد و میزان موفقیت در ترک مواد مخدر افزایش یافته و احتمال افزایش و یا قطع درمان و برگشت فرد به سوی مصرف مواد کاهش می‌یابد.

مصرف یک وعده قلیان برابر با ۱۰۰ نخ سیگار است

حیدری با اشاره به مستندات علمی در خصوص مضرات مصرف قلیان گفت: مصرف یک وعده قلیان برابر با ۱۰۰ نخ سیگار است، براساس مستندات علمی یک پک به سیگار با خلا و مکشی که در دهان فرد حاصل می کند در مقایسه با یک پک قلیان با خلا و مکشی که در قفسه سینه توسط دیافراگم و عضلات بین دنده‌ای فرد حاصل می کند، ۱۰ برابر مضرتر و خطرناک‌تر است.

وی افزود: یک نخ سیگار به طور متوسط شامل ۷ تا ۱۰ پک می‌شود؛ این درحالی است که استعمال یک وعده قلیان برابر ۷۰ تا ۱۰۰ پک است؛ بنابراین یک وعده استعمال قلیان برابر با استعمال ۱۰۰ نخ سیگار است.

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات گفت: مصرف کنندگان قلیان جدا از دریافت مقادیر زیادی دود، برابر سه لیتر مونوکسیدکربن که ناشی از سوختن ناقص ذغال سر قلیان است را نیز وارد ریه خود می کنند.

وی این تصور را که سمی بودن دود قلیان پس از عبور از درون آب از بین می‌رود، یک باور اشتباه برشمرد و گفت: دود قلیان به دلیل نوع توتون و تنباکو دارای فلزات سنگینی است و با عبور دود قلیان از میان آب نه تنها تصفیه‌ای انجام نمی‌شود بلکه مرطوب شدن دود زمینه را برای جذب دود و در پی آن مشکلات ریوی و خونی در بدن فرد سریع‌تر مهیا می‌کند.