دولت بایدن

به گزارش مجاهدت از مشرق، «کاترین کولونا»، وزیر امور خارجه فرانسه بار دیگر مدعی شده که پنجره احیای برجام رو به بسته شدن است.

خبرگزاری رویترز به نقل از وزیر خارجه فرانسه نوشته تنها چند هفته تا پایان فرصت برای احیای توافق هسته‌ای باقی مانده است.

کولونا که در جمع نمایندگان پارلمان فرانسه صحبت می‌کرد گفت که این وضعیت دیگر قابل ادامه نیست. او تهران را به توسل به تاکتیک‌های تأخیری و بازگشت به مواضع قبلی در جریان مذاکرات دوحه متهم کرد.

مذاکرات دوحه روزهای هفتم و هشتم تیرماه برگزار شد. ایران و آمریکا در این مذاکرات دو روزه به صورت غیرمستقیم و با وساطت «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره توافق هسته‌ای برجام گفت‌وگو کردند.

آمریکا بعد از اتمام این مذاکرات مدعی شد که طرح پاره‌ای مطالبات فراتر از برجام عامل به نتیجه نرسیدن گفت‌وگوها بوده است. ایران، نتیجه‌بخش نبودن گفت‌وگوها را رد کرده است.

تحلیلگران می‌گویند برخی عوامل مانند فشارهای رژیم صهیونیستی، اختلافات با کنگره و مشکلات داخلی در آمریکا دلیل بی‌میلی دولت بایدن برای بازگشت به برجام در ماه‌های گذشته بوده است.

بایدن در شرایطی سال ۲۰۲۱ بر سر کار آمد که سیاست فشار حداکثری علیه ایران در دستیابی به اهدافش ناکام مانده بود.  این سیاست علاوه بر ناکامی در شکل دادن به یک توافق هسته‌ای جدید، باعث ایجاد تفرقه در روابط میان کشورهای دو سوی آتلانتیک، به خطر افتادن اثربخشی نظام تحریم‌ها به عنوان یکی از ابزارهای اصلی سیاست خارجی آمریکا و مهم‌تر از همه تقویت جریان استکبارستیز در ایران منجر شده بود.

جمهوری اسلامی ایران دو مقوله «راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها» و «اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام» را اصلی‌ترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریم‌ها قرار داده و تأکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبه‌ای که در ازای برخی محدودیت‌ها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی می‌داند و آن را می‌پذیرد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، روزنامه کیهان در ستون ویژه های خود نوشت: روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: نباید فرصت را از دست داد. ایران، در اوائل ریاست جمهوری «بایدن» و حاکمیت کنونی دموکرات‌ها بر آمریکا، فرصت مناسبی برای احیاء برجام به دست آورده بود و دولت قبلی اعلام کرده بود که می‌تواند کار را تمام کند ولی اجازه نیافت و ادامه کار به بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ موکول شد و به دست گروه جدید مذاکره‌کننده افتاد.

اکنون دو فرصت در اختیار است؛ یکی همان حاکمیت دموکرات‌ها بر آمریکا که لااقل در اصل بازگشت به برجام با جمهوریخواهان تفاوت نظر و ادعای بازگشت دارند. فرصت دیگر پادرمیانی بعضی کشورهای جنوب خلیج‌فارس ازجمله قطر است که درصدد هستند کاری کنند که مذاکرات به نتیجه برسد و توافق حاصل شود. از این فرصت‌ها فقط در صورتی می‌توان استفاده کرد که مذاکره‌کنندگان واقعاً به احیاء برجام اعتقاد داشته باشند و بخواهند بن‌بست‌ها را بردارند و کار را به نتیجه نهائی برسانند. انتظار مردم ایران این نیست که توافق به هر قیمتی حاصل شود ولی در این هم تردیدی نیست که اکثریت مردم طرفدار رسیدن به توافق و احیاء برجام هستند.

مردم این واقعیت را می‌دانند که بخش عمده‌ای از مشکلات اقتصادی کشور نتیجه تحریم‌هاست و با احیاء برجام و لغو تحریم‌ها این مشکلات برطرف خواهند شد. بنابراین، مسئولان باید به نظر اکثریت مردم احترام بگذارند و برای به نتیجه رساندن مذاکرات تلاش جدی کنند. علاوه‌بر نظر مردم، اصولاً واقعیت هم همین است که تحریم‌ها ایجاد مشکل کرده‌اند و باید برداشته شوند. دولت‌ها نمی‌توانند به واقعیت‌هائی که مصالح مردم و جامعه را دربردارند، بی‌اعتنا باشند.

این را هم همه می‌دانند که بر دولت آمریکا نیز از درون و بیرون فشارهای زیادی وارد می‌شود تا به طرف احیاء برجام نرود و همان سیاست ضدبرجامی دولت ترامپ و جمهوریخواهان را ادامه بدهد. از درون، حزب جمهوریخواه و از بیرون، صهیونیست‌ها و رژیم صهیونیستی به دولت بایدن فشار می‌آورند تا مانع بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها شوند. خود بایدن و دولت او هم ضعیفند و اراده‌ای که بتواند با فشارها مقابله جدی کند ندارند. ما می‌توانیم با ابتکارهای دیپلماسی و با استفاده از فرصت‌های موجود، مذاکرات را به سوی احیاء برجام به پیش ببریم و حتی از ضعف دولت بایدن نیز به نفع خودمان استفاده کنیم. بکار بستن چنین تدبیر و ابتکاری فقط از کسانی برمی‌آید که به اصل برجام اعتقاد داشته باشند و به این نتیجه هم رسیده باشند که باید به نظر اکثریت مردم که خواهان رسیدن به توافق‌ برجامی هستند احترام گذاشت. کسانی که به اصل برجام اعتقاد ندارند و یا نمی‌خواهند به این واقعیت تن بدهند که احیاء برجام و رفع تحریم‌ها می‌تواند بسیاری از مشکلات مردم را حل کند، نمی‌توانند مذاکرات برجامی را به نتیجه برسانند.نتیجه کار آنها حداکثر این می‌شود که مطالبه درست ایران درمورد لغو تحریم‌های ظالمانه آمریکا توسط اروپا مطالبه‌ای غیرواقعی دانسته می‌شود و موضوع فعالیت‌های موشکی کشورمان به شورای امنیت سازمان ملل کشانده می‌شود. راه درست اینست که مسئولیت مذاکرات برجامی برعهده کسانی باشد که به اصل برجام اعتقاد دارند، و این واقعیت را درک کرده باشند که با احیاء برجام و لغو تحریم‌ها بسیاری از مشکلات مردم حل خواهد شد.

نویسنده این متن اگر مغرض نباشد، قطعاً فاقد دانش لازم برای تحلیل موضوع برجام و تحریم‌هاست. چه این که تمام تحریم‌های پیشابرجامی و پسابرجامی، با اتفاق‌نظر دموکرات‌ها در کنگره و دولت به تصویب رسیده و به اجرا گذاشته شده است و تفکیک میان جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها نوعی از خودفریبی است که ریشه در نفوذ و تبلیغات خارجی دارد. همان‌گونه که تحریم‌های فلج کننده میراث دولت اوباماست، تحریم‌های پسابرجامی مانند ویزا، سیسادا، آیسا و کاتسا هم با تأیید و همراهی دموکرات‌های کنگره تصویب شده است. در همین حال دولت بایدن با وجود اعتراف به شکست فشار حداکثری، نه حاضر است تحریم‌های اصلی (پسابرجامی) را لغو کند و نه حاضر است تضمین بدهد که کلاهبرداری و عهدشکنی گذشته را تکرار نمی‌کند. با وجود این واقعیت، معلوم نیست امثال نویسنده این متن، از احیای کدام توافق و با کدام آورده و فایده مستندی حرف می‌زنند؟

نویسنده گویا تصور می‌کند برجام به خودی خودمقدس است و باید به هر قیمت احیا شود اما نمی‌گوید که تکلیف تحریم‌های دو برابر شده با برجام و همه نوع لگدمال شدگی آن توسط آمریکا چه می‌شود؟ اگر آمریکا امروز اجازه یافت به برجام برگردد و مجدداً عضو قطعی آن شود و فردا تحریم‌ها را احیا کند، تکلیف چیست؟ در آن صورت نابغه‌هایی مانند نویسنده سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی، چه پاسخی برای دسترسی آمریکا به مکانیسم ماشه یا کارشکنی‌های تحریمی جدید دارند؟ آیا به سیاق پادوهای غرب، در آن صورت پیشنهاد نمی‌دهند که ایران دیگر توانمندی‌های خود در زمینه اقتدار بازدارنده نظامی و نفوذ منطقه‌ای را هم واگذار کند تا برجام (به مفهوم آمریکایی آن!) برقرار بماند!! باید تأکید کرد که برجام به خودی خود هیچ موضوعیتی ندارد که کسی بخواهد به خود آن معتقد باشد یا نباشد. برجام قرار بود تحریم‌ها را بالمره و یکجا و غیرقابل بازگشت «لغو» کند و آمریکا هم نتواند زیر تعهداتش بزند، اما در عمل برعکس وعده‌های دولت «برجام و دیگر هیچ» اتفاق افتاد. این روند مایه شرمندگی بانیان آن است و نه افتخار. اما حتی درباره آنها هم دولت بایدن لغو تحریم‌ها و ارائه تضمین معتبر را نپذیرفت.

به گزارش مجاهدت از مشرق، روزنامه کیهان در ستون ویژه های خود نوشت: در تلاشی بیهوده برای کاهش قیمت بنزین «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا با سفر به کشورهای حاشیه خلیج فارس این خطر را افزایش داده که ایالات متحده را در منطقه‌ای که باید از آن خارج شود بیشتر درگیر کند. در این میان، احیای توافق هسته‌ای با ایران می‌تواند تصمیمی هوشمندانه‌تر باشد. 

«اما اشفورد» که با اندیشکده «شورای آتلانتیک»هم همکاری می کند، در تحلیلی که خبرگزاری بلومبرگ منتشر کرده می نویسد: بعد از چند ماه گمانه زنی، کاخ سفید تایید کرد که سفر جو بایدن به خاورمیانه، شامل عربستان سعودی نیز می‌شود. این تصمیم، تصویری حیرت‌انگیز از بایدن است که در طول کمپین انتخاباتی خود وعده های دیگری می‌داد و موضوع قتل خاشقچی را محکوم می کرد. گزارش‌ها همچنین حاکی از آن است که آمریکا در آستانه امضای یک پیمان امنیتی جدید با امارات متحده عربی است. 

البته عربستان سعودی به لطف تولید نفت جایگاه منحصر به فردی در اقتصاد جهانی دارد و آمریکا نمی‌تواند و نباید تمام روابط خود را با ریاض قطع کند.

مشکل بزرگ‌تر آن است که این موضوع برای حمایت از منافع ایالات متحده کمک چندانی نمی‌کند در حالی که به طور بالقوه واشنگتن را به تعهدات جدید در منطقه ملزم می‌سازد.

بارز ترین مزیت، ظرفیت سعودی‌ها برای پمپاژ نفت بیشتر به بازارهای جهانی است. دولت هم‌چنین پیشنهاد کرده که سفر بایدن توافق ابراهیم را بیشتر تقویت کند و شاید به عادی‌سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل منجر شود و تضمین کند که کشورهای منطقه جبهه موثرتری علیه ایران تشکیل دهند.

با این وجود، هر دو تغییر، پیشتر بدون دخالت ایالات متحده در حال انجام بودند. جدیدترین افزایش تولید که سازمان کشورهای صادرکننده نفت در ۲ ژوئن با آن موافقت کرد صرفا برنامه‌های موجود را تسریع نمود و پیش بینی می‌شود که تنها حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز به بازار اضافه کند.

تغییر سیاست بایدن بدون شک ناشی از تمایل به انجام کاری در مورد قیمت گاز داخلی است. با این وجود، این رویکرد کمک چندانی به جریان انرژی نمی‌کند و در عوض او متحمل هزینه‌های استراتژیک قابل توجهی می‌شود.

اما راه حل‌های بالقوه دیگری نیز وجود دارند. در نهایت، حل بن‌بست بر سر بازگشت دوباره آمریکا به توافق هسته‌ای ایران که منجر به لغو تحریم‌ها علیه تهران می‌شود و می‌تواند روزانه یک میلیون بشکه نفت را وارد بازارهای جهانی کند با چشم‌اندازی که تولید نفت ایران افزایش می‌یابد. مانع اصلی احیای توافق هسته‌ای، خودداری بایدن از حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی وزارت امور خارجه است. انجام این کار در کنگره نامطلوب قلمداد خواهد شد. با این وجود، این کار تاثیر عملی اندکی بر فعالیت‌های سپاه خواهد داشت.

احیای توافق هسته‌ای، مزایایی را برای سیاست خارجی نیز به همراه خواهد داشت. مهم‌تر از همه، جلوگیری از یک جنگ احتمالی بین ایران و شرکای خاورمیانه‌ای آمریکا و یک مسابقه احتمالی تسلیحات هسته‌ای منطقه‌ای را به دنبال خواهد داشت. در نهایت، سیاست افزایش حمایت ایالات متحده از کشورهای خلیج فارس یک سیاست واقع گرایانه کمتر زیرکانه و بیشتر یک قمار ناامیدانه برای بهبود قیمت نفت است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، روزنامه کیهان در ستون ویژه های خود نوشت: روزنامه واشنگتن پست در این زمینه نوشت: جو بایدن، رئیس‌جمهور نامحبوبی است. در چند نظرسنجی دو هفته قبل کالج مارسیت، میزان محبوبیت او ۳۸ درصد و در نظرسنجی دانشگاه کینیپیاک، میزان محبوبیت او ۳۳ درصد بود. تحولاتی که در ماه‌های اخیر رخ داده است، به ویژه افزایش نرخ تورم و کاهش قدرت خرید مصرف کنندگان، زمینه کاهش محبوبیت بایدن را فراهم کرده است.

بسیار به‌ندرت رخ می‌دهد که تعداد مخالفان سرسخت یک رئیس جمهور، سه برابر تعداد طرفداران پروپاقرص او باشد. اما این اتفاق برای بایدن رخ داده است.

تحولات ماه‌های اخیر، شرایط را برای دموکرات‌ها در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره دشوار خواهد کرد؛ یعنی اگر وضعیت تغییر نکند، نامزدهای حزب دموکرات برای حفظ اکثریت در کنگره، شانس کمی خواهند داشت.

موضوع نگران کننده این است که مشخص نیست، عواملی که سبب کاهش محبوبیت بایدن شده‌اند (مانند تورم)، چه وقت از میان خواهند رفت. شاید اگر طی پنج ماه آینده، نرخ تورم کاهش یابد، شانس پیروزی حزب دموکرات در انتخابات ماه نوامبر بیشتر شود؛ اما تحلیلگران معتقدند که چنین اتفاقی بعید است رخ دهد. بسیاری از آنها می‌گویند، نرخ تورم برای مدتی طولانی بالا باقی خواهد ماند. در همین حال نشریه پولیتیکو در تحلیل مشابهی خاطرنشان کرده است: قیمت کالاهای مصرفی در آمریکا به سرعت در حال افزایش است و این در حالی است که چند ماه دیگر، انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در این کشور برگزار خواهد شد. در هفته‌های اخیر، موضوع تورم، بیش از پیش برای مردم و سرمایه‌گذاران عامل نگرانی بوده است. تا انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره تنها پنج ماه زمان باقی مانده و به نظر می‌رسد، صبر رای دهندگان به پایان رسیده است؛ در نتیجه، رئیس جمهور و حزب دموکرات، بهای سیاسی وضعیت اقتصادی را در انتخابات آتی پرداخت خواهند کرد.

مشاور پیشین باراک اوباما می گوید: «در حال حاضر، شرایط سیاسی برای دموکرات‌ها بسیار بد است. رشد نرخ تورم، به ویژه قیمت مواد غذایی و سوخت، جزو مهم ترین عوامل نارضایتی مردم است و آنها پای صندوق رای، نارضایتی خود را نشان خواهند داد. با توجه به اینکه دولت بایدن نمی‌تواند کار خاصی برای جلب رضایت مردم انجام دهد، بهترین اقدام کاخ سفید این است که نشان دهد، مشغول تلاش برای مهار تورم است.»

کاخ سفید قبلا معتقد بود که تورم نه تا این حد بالا می رود و نه پایدار خواهد بود و در تابستان، یعنی زمانی که رای دهندگان به انتخابات میان دوره‌ای فکر می‌کنند، نرخ تورم کاهش خواهد یافت. سپس مشخص شد که این باور اشتباه بوده و کاخ سفید این پیام را به مردم داد که نرخ تورم در ماه آوریل به اوج رسیده و کاهش آن شروع شده است؛ اما ماه قبل، نرخ تورم بالاتر رفت؛ یعنی این دیدگاه دولت نیز اشتباه از آب درآمد. ماه گذشته، نرخ تورم بالاترین میزان طی ۴۰سال قبل بود. رشد نرخ تورم نشان داد که هنوز این نرخ به اوج خود نرسیده و ممکن است در ماه جاری باز هم بالا برود.

یکی از علل رشد شدید نرخ تورم، افزایش قیمت نفت است که به رشد قیمت بنزین منجر شده است. رشد شدید قیمت نفت که عمدتا حاصل افزایش مصرف، محدود بودن عرضه و جنگ اوکراین است، به ارقام بی سابقه برای قیمت بنزین در آمریکا منجر شده است.

نرخ بالای تورم و وضعیت نامطلوب اقتصاد، اثرات بسیار زیادی بر رای مردم دارد. لری سامرز، وزیر دارایی اسبق آمریکا معتقد است، تورم هنوز به اوج خود نرسیده است؛ یعنی باز هم بالا می رود.

از سوی دیگر روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشت: در تازه‌ترین نظرسنجی سراسری فاکس‌نیوز، ۴۱ درصد رأی دهندگان اعلام کردند که تورم و قیمت‌های بالا مهم‌ترین موضوعی است که بر رأی آنها در انتخابات میان‌دوره‌ای ماه نوامبر تأثیر خواهد گذاشت و تنها ۱۲ درصد آنها مسئله سلاح را به عنوان مهم‌ترین موضوع اعلام کردند. همچنین ۷۱ درصد از آنها از عملکرد بایدن در حوزه مهار تورم ناراضی بودند. تورم فعلی بالاترین رکورد در ۴۰ سال گذشته است و به اعتقاد تحلیل‌گران، واکنش‌های بانک مرکزی آمریکا می‌تواند اقتصاد را به رکود بکشاند؛ رکودی که احتمالاً رخ خواهد داد و معلوم نیست چه مدت طول خواهد کشید و چقدر عمیق خواهد بود. رشد شدید تورم، یکی از عوامل سقوط محبوبیت بایدن است.