دولت روحانی

سرویس سیاست مشرق – «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

نقش شما در فقر مردم چیست!؟

مدیر اقتصادی دیروز؛ منتقد اقتصادی امروز

علی ربیعی، وزیر کار دولت روحانی و از نزدیکان سیاسی پزشکیان طی سخنانی در مراسم تجلیل از فعالان ستاد انتخاباتی پزشکیان در قم گفته است:

“زمانی ۱۰ درصد از جمعیت کشور ما را فقرا تشکیل می‌دادند، اما امروز این رقم به ۳۰ درصد رسیده که قابل قبول نیست. قرار گرفتن در این وضعیت فقط به تحریم‌ها برنمی‌گردد. علت اصلی این است که ما در درون کشور با قدرت بر سر یکدیگر کوبیدیم و با تغییر دولت‌ها، گویی انقلابی رخ می‌دهد و همه نیروها و برنامه‌های خوب کنار گذاشته می‌شوند. “

به گزارش مجاهدت از ایلنا، او می افزاید: سؤال این است که تا چه زمانی باید ظرفیت‌های ملی و اجتماعی ما نادیده گرفته شوند و در یک جا جمع نشوند تا بتوان از آن‌ها استفاده کرد؟ [۱]

*همه اعم از پیر و جوان باید بدانیم مادام که بانیان وضع موجود تبدیل به دلسوزان وضع موجود می شوند و کسانی که باید پاسخگوی فقر و نداری مردم باشند تبدیل به “آشنایان راه مردم” می شوند؛ اوضاع همینست و سرعت حل مشکلات اقتصادی هم بهبود نخواهد یافت!

به گواه کارشناسان، افزوده شدن جمعیت فقیر ایران اگرچه در دولت قبل شیوع یافته اما آغاز آن در اواخر دولت روحانی بوده است. آقای ربیعی هم که منصب دار دولت اسبق و از خاصان حلقه روحانی بوده است و از قضا سمت اقتصادی بزرگی مثل “وزیر کار” هم داشته؛ امروز باید از نقش خود در این ازدیاد فقر سخن بگوید و کمی ها و کاستی های حیطه کاری خود را برای مردم و مدیران جدید شرح کند (مگر اینکه خود را معصوم از تأثیر در این فقر بداند!) تا مسیرهای رفته ای که در حوزه کاری او منجر به فقر بیشتر مردم گشته؛ مسدود شود.

راه و چاه این است نه اینکه آقای ربیعی مثل جوان ها به یک ستاد انتخاباتی برود و خود را در کسوت مدیری خوش کارنامه و اقتصاددان جلوه دهد که اکنون همه منتظر راهبردهای مدیریتی او هستند.

اکنون این مردم و خواص سیاسی و این خواست مسئولیت پذیری از مدیران سابق و فعلی یا دلخوش کردن به چند میتینگ سیاسی!

حل مشکلات اقتصادی و بهبود قدرت خرید در گروه راهکار اول است.

***

راهکارهایی که منجر به بهبود زودهنگام گرانی می‌شوند

حل مشکلات مردم پس از ۳ دولت در ۱۲ سال آینده!

غلامحسین کرباسچی، فعال اصلاح طلب و دبیر کل سابق حزب کارگزاران سازندگی در بخشی از یک مصاحبه با خبرآنلاین پیرامون مشکلات جامعه و مباحث اقتصادی گفته است:

“این که بگوییم الان این دولت می‌تواند نارضایتی را کامل از بین ببرد، بنده چنین اعتقادی ندارم. چون گرفتاری‌های مردم خیلی زیاد است و با یک دوره حل نمی‌شود، مگر این که روش و روالی روی دور بیفتد که بعد از دو سه دولت که همین روال را طی کنند، مشکلات مردم حل شود! “[۲]

*آقای کرباسچی یکی از کارآمدان اصلاح طلب و یکی از چند مدیری هستند که جریان چپ می تواند بعنوان عملگرا و صاحب کارنامه اجرایی قابل قبول معرفی کند.

لکن این حرف او مبنی بر اینکه در صورت مطلوب بودن اوضاع و روندها؛ مشکلات مردم بعد از دو سه دولت متوالی(و حکما اصلاح طلب!) حل می شود؛ اگر به عمده مشکلات اقتصادی گریبانگیر مردم اشاره دارد؛ یک حرف کاملا غلط، مغایر اصول مدیریتی کلان، مخالف دانش اقتصاد و بر خلاف تجربه انباشته حکمرانی ماست.

در واقع اگرچه برخی مشکلات کلان که راه حل های زمان بر دارند قطعا شامل حرف کرباسچی می شوند اما عمده مشکلات به راحتی و در صورت وجود عزم و فهم مدیریتی خیلی زود قابل حل هستند.

مثلا مشکل اقتصادی عمده ای که امروز در ابعاد مختلف توانسته مردم و بازار را دچار مشکلات عدیده کند؛ کاهش قدرت خرید است. کاهش قدرت خرید در غذا، مسکن، خودرو و… که در ادامه سبب بروز رکود و نارضایتی نیز شده است.

در عین حال اما جالب است که بدانیم معضل چند عاملی کاهش قدرت خرید با چند تصمیم دولتی از قبیل نظارت بر بازار برای واقعی شدن قیمت اقلام، حمایت از سبد کالای خانوار، کاستن از شیب انفجاری افزایش مالیات و التزام به عدالت در ۲ مقوله مسکن و خودرو بلافاصله وارد کانال بهبود می شود.

و یا همینطور در مسئله نقدینگی به تعدادی مدیر و اقتصاددان شجاع نیاز است که بتوانند با اتخاذ سیاست های مالیاتی؛ بلافاصله نقدینگی را به سمتی که عقلانیت حکومتی تشخیص می دهد هدایت کنند.

پس مشاهده می شود که نه تنها نیاز به تکرار چند پزشکیان نیست بلکه با یک پزشکیان نصفه و نیمه هم می شود بهبودهای بزرگی را ایجاد کرد.

نگاه به کارنامه مدیریتی شهید امیرکبیر در مدت زمامداری ۳ ساله‌اش که بهبودها و تغییرات بزرگی را در سرنوشت ایران و زندگی مردم پدید آورد نیز در این زمینه راهگشاست.

گفتنیست به تازگی تحرکاتی مشاهده می شود مبنی بر اینکه برخی اصلاح طلبان در حال زمینه چینی برای ادامه پیروزی های جریان اصلاحات در انتخابات های بعدی ریاست جمهوری هستند.

***

1_https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1532517

2_khabaronline.ir/xmFfw

به گزارش مجاهدت از مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: محمدجواد ظریف در این همایش گفت: «ما دوگانه «نگرش تهدیدمحور» و «نگرش فرصت‌محور» را داریم. تحریم بسیار بد است، اما این مردم بودند که تحریم را تحمل کردند، نه ما و من فکر می‎کنم، دکتر پزشکیان، شما مردم را تهدید نمی‎بینید و این شروع مهمی است که ما مردم، جوانان و بانوان‌مان را فرصت ببینیم. اگر پزشکیان این دید فرصت نسبت به مردم را نداشت افزایش مشارکت در دور دوم اتفاق نمی‎افتاد. مردم با حضور و عدم حضورشان در دور اول این پیام را به ما دادند که از ما راضی نیستند و در برابر این پیام باید سه مرحله را پیش ببریم. اول؛ با مردم آشتی کنیم. دوم؛ باید از مردم پوزش بخواهیم. سوم؛ باید با مردم همدل شویم.

در حوزه بین‌المللی هم نیاز نداریم تهدیدها را فراموش کنیم اما بدانیم که همه آنها را می‌توانیم به فرصت تبدیل کنیم. درست است که ما در دنیا اختلافاتی داریم اما دنیا می‌تواند برای ما فرصت باشد و می‌توانیم از امکانات دنیا استفاده کنیم. ما نیاز داریم سرمایه دنیا وارد کشورمان شود و جوانان ما از بهترین تکنولوژی دنیا بهره‌مند شوند. نگاه تهدیدمحور ناشی از عدم خودباوری است. کسی که خود را باور دارد معتقد است که می‌تواند تهدیدها را به فرصت تبدیل کند. قدرت معنایی ایران که مهم‌ترین عامل قدرت ماست، همین خودباوری است که با آن با غرور و افتخار با دنیا مذاکره کند و راه را پیش ببرد و سدها را بشکند. سد هسته‌ای، سد FATF و همه سدها را می‌توانیم بشکنیم به شرط آنکه خود را باور کنیم و بپذیریم که می‌توانیم فرصت داشته باشیم. لذا معتقدم دولت پزشکیان دولت فرصت‌محور است نه دولت تهدید».

همچنین در این نشست، عباس عبدی گفته است: «انتخابات روز ۸ یا ۱۵ تیر رخ نداد. این رخداد فرآیندی قدیمی دارد. در حقیقت از سال ۱۴۰۰ که انتخابات برگزار شد، این ذهنیت به وجود آمد که دیر یا زود سیستم سیاسی به بن‌بست می‌رسد که رسید و به دموکراسی تن داده شد تا اصلاح صورت گیرد. حدود اواسط سال گذشته سیستم به این نتیجه مشخص رسید که حکومت نه توانست یکدست شود و نه کارآمد. بنیاد این اتفاق دو شکاف عمیق در ساختار سیاسی ایران است. یکی شکاف درون ساختار قدرت و شکاف دیگر به مرور ایجاد و تشدید شده بین ساختار قدرت و مردم. صحبت‌های رهبری دقیق و روشن و با ادبیات دیگری ساختار اول را توضیح می‌دهد. تا وقتی که با شکاف درون ساختار قدرت مواجه هستیم امکان ندارد که پروژه‌ها پیش ‌رود. اما شکاف بدتر بین دولت و مردم است… از سال ۱۳۹۶ رابطه مردم با این فرآیند قطع شد و تنها یک راه مانده بود، اینکه آیا سیستم سیاسی کشور حاضر می‌شود انتخاباتی را آگاهانه بپذیرد؟ سیستم سیاسی در سال ۷۶ و ۹۲ انتظار روی کار آمدن خاتمی و روحانی را نداشت، اما آنها روی کار آمدند. بنابراین آن نوع انتخابات فایده‌ای نداشت. انتخابات ۱۴۰۳ مبنایی برای برطرف کردن این شکاف‌ها است. صحبت‌ها درباره انتخابات و اجرای آن معرف این اراده بود که سیستم سیاسی به نتیجه رسیده که باید این مسیر را برود اما این‌بار آگاهانه. از ابتدا گفتم که سیستم سیاسی ایران تن داده که آگاهانه پزشکیان رئیس‌جمهور شود، آن‌هم برخلاف ۷۶ و ۹۲. بارها هم در جلسات علنی و غیرعلنی گفتم اگر می‌خواهید زیر این انتخابات بزنید، از الان این اقدام را انجام دهید. صحبت‌های رهبری کاملاً مرحله بعدی را نشان داد که مجلس نمی‌تواند چوب لای چرخ دولت بگذارد. ایده کلی انتخابات ۱۴۰۳ بازگشت به جامعه و مردم و همچنین حذف شکاف درون قدرت و یکدست شدن قوا برای پیشبرد پروژه توسعه و آرامش مردم، حذف شکاف بین دولت و ملت و اعتماد مردم به اقدامات دولت است».

درباره اظهارات ظریف و عبدی گفتنی است هر دو نفر به تناسب اعوجاجات شخصیتی روایتی تحریف شده به دست می‌دهند. آقای ظریف در حالی ادعا می‌کند گفتمان دولت پزشکیان فرصت محور است و جریان تهدید محور را تخطئه می‌کند که شخصاً مجسمه فرصت سوزی و جلب بی‌سابقه‌ترین تهدیدهاست. مواضع او و دیگرانی مانند آقای روحانی در همان سال ابتدائی تشکیل دولت یازدهم، ارسال پیام ضعف به دشمنان تاریخی ملت ایران بود و روشن است که باب مذاکره متوازن با همین ادبیات اظهار ضعف بسته شد و باب تهدید و طلبکاری تروئیکای اروپایی قبل و بعد از برجام گشوده شد تا آن تحقیرهای تاریخی در پایمال کردن حقوق برجامی ایران و افزایش سیستماتیک تحریم‌ها در سه دولت اوباما و ترامپ و بایدن، تحقیر ظریف در مونیخ، تحقیر حمید ابوطالبی از سوی آمریکا، ممانعت انگلیس از افتتاح حساب بانکی و…. سپس توسعه تهدید داعش در پشت مرزهای ایران و نهایتاً ترور سردار سلیمانی در اثر پیام‌های ضعف پیاپی‌ای که از سوی تیم روحانی و ظریف ارسال شد و موجب شد دولت روحانی چهار سال دوم کاملاً به توپ فوتبال میان آمریکا و اروپا تبدیل شود و با بدترین کارنامه اقتصادی و امنیتی و دیپلماتیک، در حالی به پایان برسد که ناتوان از فروش نفت و واردات واکسن است و قادر به تأمین حداقل درآمد ارزی نیست و بایدن به واسطه خروج ترامپ از برجام از این دولت باج مضاعف می‌خواهد و فشار حداکثری را ابزار طلبکاری خویش قرار داده است. در چنین فرآیندی، محبوبیت روحانی تک‌رقمی شده و به زیر شش درصد رسیده بود.

عباس عبدی محکوم پرونده فروش اطلاعات به بیگانگان هم در خلاف گویی و «خودگویی و خودشگفتی»، دست کمی از ظریف ندارد. آقای پزشکیان در انتخابات اخیر چیزی حدود دو میلیون کمتر از آقای رئیسی (انتخابات ۱۴۰۰) کسب کرد (۲۵ درصد کل واجدان حق رأی) و طبق ادبیات خود همین افراطیون رئیس‌جمهور و دولت حداقلی محسوب می‌شود. اما با این وجود متهم پرونده فروش اطلاعات، انتخابات ۱۴۰۰ را موجب شکاف ملت و حاکمیت و انتخابات اخیر را موجب پر کردن آن شکاف می‌داند! مضحک نیست؟ یقیناً امثال عبدی سر سوزنی ارادت و احترام برای رئیس‌جمهور محترم و منتخب قائل نیستند همان‌گونه که برای خاتمی و ‌هاشمی و روحانی قائل نبودند و هر بار که خرشان از پل گذشت، از خجالت یکایک آن سیاسیون درآمدند.

اما افراطیون همان‌هایی هستند که قریب بیست سال است ادعا کرده‌اند انتخابات مهندسی شده است، رئیس‌جمهور تدارکاتچی نظام و فاقد اختیار است و فلان یا بهمان نامزد، نامزد نظام در انتخابات است و نظام نمی‌خواهد نامزد رقیب انتخاب شود و تقلب اتفاق افتاده و انبوهی از خزعبلاتی مانند این. اما هربار هم با هیجان تمام – و با بی‌صداقتی مطلق- آویزان یکی از نامزدها شده‌اند تا اگر پیروز شد، به دوگانگی و تقابل و ناکارآمدی در نظام دامن بزنند و مردم را طبق نقشه خارجی ناراضی کنند، و اگر رأی نیاورد دم از مهندسی و تقلب در انتخاب بزنند و مردم را بی‌اعتماد کنند. در همین انتخابات اخیر ادعا می‌شد قالیباف یا جلیلی نامزد نظام است و نمی‌گذارند پزشکیان انتخاب شود. برخی هم در همین حیص و بیص مدعی شدند نظام، پزشکیان را به بازی گرفته و می‌خواهد رئیس‌جمهور کند تا مشکلات را گردن او و حامیان سیاسی وی بیندازد!

این همه دروغ و دغل در حالی است که یکی از نشانه‌های سلامت انتخابات در اغلب دوره‌ها غیر قابل پیش‌بینی نبودن نتیجه آن و انتخاب افرادی از طیف‌های رقیب هم بوده است. که اگر غیر از این بود، بر خلاف ادعای دروغین عبدی، خاتمی و کروبی و مجمع روحانیون و ۱۶ حزب از ۳۱ حزب اصلاح‌طلب در انتخابات ۱۴۰۰، پشت آقای عبدالناصر همتی صف نمی‌بستند و آقای مهرعلیزاده را هم یار کمکی و تخریبی وی قرار نمی‌دادند. و یا در انتخابات مجلس ۱۳۹۸ به جای یک لیست با سه لیست اصلاح‌طلبان مواجه نمی‌شدیم.

نکته مهم این است که بر خلاف تحریفات متهم پرونده فروش اطلاعات، شکاف عمیق دولت و ملت در دولت روحانی، با همت شهید رئیسی تا حدود زیادی کاهش یافت و اگر آن روند خدمتگزاری و معبرگشایی در دو عرصه سیاست خارجی و داخلی با حضور شهید رئیسی تداوم پیدا می‌کرد، قطعاً امید و اعتماد و همدلی تار و مار شده در دولت اشرافی غربگرا بیش از آنچه اتفاق افتاد، تقویت می‌شد.

نهایتاً این که مسئولیت بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی طبق قانون اساسی با مجلس شورای اسلامی است و کسانی که دزدکی سوار قطار مردم سالاری شده‌اند (و بعضاً سابقه آشوب در برابر رأی اکثریت و کارشکنی در مقابل دولت‌های ناهمسو به شکل حداکثری را دارند) مطلقاً در جایگاهی نیستند که برای لوث کردن مسئولیت مجلس تعیین تکلیف کنند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: عصر ایران نوشت: «با وجود برجستگی مسائل اقتصادی و معیشتی در برنامه‌های تبلیغی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم‌، نقطه تقابل و تمایز نامزدهای انتخابات، مسائل و رویکردهای آنها در عرصه سیاست خارجی است. واقعیت این است که انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم بیش از هر چه با همه مسائل و حواشی آن، صحنه رویارویی دو گفتمان سیاست خارجی متفاوت و متقابل است.

یک گفتمان به طور مشخص، نقش و اهمیتی برای سیاست خارجی برای عبور از چالش‌ها و بحران‌های کنونی قائل نیست و به ادامه روند کنونی سیاست خارجی که مشخصه آن تقابل ایدئولوژیک با جهان و قدرت‌های بزرگ، ایفای مسئولیت ایدئولوژیک در قبال روندها و جریان‌های همسو، عدم ضرورت در رفع تنگناهای نهادی و حقوقی برای گسترش مناسبات اقتصادی و تجاری، اولویت نداشتن بهره‌گیری از ظرفیت‌های سیاسی و اقتصادی بین‌المللی مانند سرمایه‌گذاری خارجی و فن‌آوری‌های نوین بین‌المللی، و نهایتاً تکیه صرف بر توانمندی‌های داخلی ایران و تنظیم مناسبات با کشورها بر مبنای معیارها و شاخص‌های ایدئولوژیک است.

برای این گروه خنثی‌سازی تحریم‌ها در داخل و به عبارت دقیق‌تر دور زدن تحریم‌ها مهم‌ترین اقدام راهبردی برای حل مسئله تحریم است. بنابراین تحریم‌ها و رفع آنها، وزن و جایگاهی در سیاست خارجی این جریان ندارد. برایند و نتیجه این گفتمان با توجه به مفروضه‌های نادرست و بی‌توجهی به متغیرهای واقعی، چیزی جز تداوم و تشدید انزوا و حاشیه‌نشینی ایران از روندهای اقتصادی‌، تجاری و سیاسی بین‌المللی نخواهد بود.

نقطه مقابل این گفتمان واپسگرا، انزواطلب و تنگ نظرانه، گفتمان تعامل با جهان و گسترش مناسبات اقتصادی با رفع مخاطرات، چالش‌ها و تنگناها و محدودیت‌های سیاسی قرار دارد. این گفتمان به طور طبیعی به دنبال بهره‌گیری از ظرفیت‌های سیاسی و اقتصادی بین‌المللی مانند جذب سرمایه‌گذاری خارجی و فن‌آوری‌های جدید، بازگرداندن ایران به حوزه‌های فعال گذشته بین‌المللی مانند بازار نفت است. برای تحقق این شرایط نیز مذاکره با غرب و تلاش برای احیای برجام موضوعیت و اهمیت دارد. برایند و نتیجه این گفتمان در صورت اجرائی شدن‌، خروج ایران از انزوا و حاشیه‌نشینی بین‌المللی و در نگاه حداقلی جلوگیری از تشدید شرایط انزوای ایران در عرصه جهانی است.

نگذاریم با حاکمیت گفتمان‌های واپسگرا و انزواطلب در سیاست خارجی‌، جهان بیش از این به نبود و انزوای ایران عادت کند و نگذاریم غیبت و انزوای ایران در عرصه جهانی به امری عادی، مطلوب و امنیت ساز برای نظام سیاسی و اجتماعی کشور تبدیل گردد».

سر هم کردن این جملات از سوی کانال غربگرا در حالی است که کشور در دولت برجام، سخت‌ترین شرایط انفعال و انزوا را تجربه کرد تا جایی که طرف اروپایی برجام، به بی‌اعتنایی مطلق به دولت روحانی پرداخت و تعهداتش را کاملاً زیر پا گذاشت و این در حالی بود که روحانی ادعا می‌کرد رئیس‌جمهور فرانسه گفته نگران اشتغال جوانان ایران است! در همین دوره، نامزد دولت روحانی برای نمایندگی ایران در سازمان ملل، قادر نبود از دولت مؤدب اوباما (!) ویزا بگیرد و به هواپیمای وزیر خارجه کشورمان در آلمان سوخت نمی‌دادند. در همین دوره مثلاً خروج انزوا بود که هیچ کشوری دولت ما را جدی نگرفت و خرید نفت ایران به زیر سیصد هزار بشکه سقوط کرد. تنها نقض روند انزوا این بود که دیپلمات‌های کلاهبردار اروپایی هر چند وقت یک‌بار با تیم روحانی و ظریف ملاقات می‌کردند و ضمن پشت‌هم‌اندازی، وعده می‌دادند که مسائل درست می‌شود و اینکه آنها تلاش می‌کنند تا تحریم‌های دو برابر شده در دوره برجام را کاهش دهند! این همان دوره‌ای بود که دولتمردان با وجود واگذاری امتیازات برجامی و اجرای ۳۷ تعهد برنامه اقدام دیکته شده از سوی FATF، ادعا می‌کردند که نمی‌توان واکسن وارد کرد، چون تحریم هستیم!

برعکس این دوره انزوا، کشورمان در دوران کوتاه ریاست شهید رئیسی توانست روابط مختل و فریز شده سیاسی و اقتصادی با همسایگان را احیا کند، عضو پیمان‌های مهم مانند بریکس و شانگهای شود، واکسن به شکل انبوه برای واکسیناسیون کرونا وارد کند، صادرات نفت را به شکل چشمگیر افزایش دهد و پروژه‌های بزرگ عمرانی را در داخل به اجرا بگذارد. گسترش دیپلماسی اقتصادی از شرق آسیا تا آفریقا و آمریکای لاتین، از دستاوردهای مهم این دوره است که موجب احیای درآمدهای ارزی سقوط کرده شده است.