دولت سوریه

به گزارش مجاهدت از مشرق، سی و دومین نشست سران کشورهای عربی امروز (جمعه، ۲۹ اردیبهشت) به میزبانی عربستان سعودی و در شهر جده در حالی برگزار شد که بشار اسد رئیس جمهور سوریه بعد از ۱۲سال در این نشست حضور پیدا کرد.

فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه عربستان در یک نشست خبری که پس از پایان این نشست برگزار شد، بر حل و فصل بحرانهای کشورهای عربی مانند سوریه، فلسطین و یمن تأکید کرد و گفت که برای حل بحران سوریه، گفت‌وگو با دولت این کشور، ضروری بود.

شبکه خبری الشرق به نقل از بن فرحان گزارش داد، بیانیه پایانی نشست جده، بر تقویت همکاری مشترک بین کشورهای عربی تأکید داشت و عربستان امیدوار است که بازگشت سوریه به اتحادیه عرب باعث پایان بحران در این کشور شود.

وی با بیان اینکه عربستان درباره روابط با سوریه، با اروپاییها نیز گفت‌وگو خواهد کرد، ادامه داد: از نظر سعودی، وضع موجود در سوریه نمی‌تواند ادامه داشته باشد. یافتن راهکارهای واقعی برای بحران سوریه، فقط از رهگذر همکاری با دولت دمشق امکان‌پذیر است.

وزیر خارجه عربستان با اشاره به اینکه کشورهای عربی با دولت سوریه همکاری خواهند کرد تا آوارگان سوریه به کشور خود بازگردند، تصریح کرد: موضعگیریهای افراطی به سود ملت سوریه نیست.

نشست اتحادیه عرب هم ساعاتی پیش، با انتشار بیانیه‌ای، در جده به کار خود پایان داد. حاضران در این نشست، با انتشار بیانیه پایانی، بر اهمیت هم‌افزایی تلاشها برای حل و فصل عادلانه مسئله فلسطین، تأکید و تصریح کردند: مداخلات خارجی در مسائل داخلی کشورهای عربی باید متوقف شود و بحران سوریه هم از طریق سیاسی قابل حل است.

پس از این نشست هم، محمد بن سلمان ولی‌عهد عربستان سعودی میزبان رئیس جمهور سوریه بود. طرفین در این دیدار، روابط دوجانبه بین دو کشور را بررسی کردند. اسد و بن سلمان همچنین تحولات کشورهای عربی و بازتاب مثبت روابط بین این کشورها را بررسی و تأکید کردند که این فضا، نشانگر حرکت جمعی به سمت دیدگاههای مشترکی است که در نشست جده شاهد آن بودیم.

رئیس جمهور سوریه از تلاشهای عربستان برای همگرایی میان کشورهای عربی و فراهم کردن فضای سیاسی قدردانی کرد که به اقدامات مشترک بین کشورهای عربی و تحقق منافع ملتهای آنان کمک می‌کند.

اسد برگزاری موفق نشست جده را به بن سلمان تبریک گفت و تأکید کرد که این نشست باعث افزایش انسجام در میان کشورهای عربی خواهد شد. طرفین همچنین از برقراری مجدد روابط ریاض-دمشق ابراز خرسندی کرده و گفتند که این مسئه باعث ثبات منطقه شده و به همکاری کشورهای عربی کمک می‌کند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، عبدالباری عطوان، تحلیلگر سرشناس عرب، در سرمقاله روزنامه رأی الیوم، با استناد به مشاهدات میدانی خود، به بررسی واکنش مردم و مقامات سوریه نسبت به بازگشت این کشور به اتحادیه عرب پرداخت.

وی واکنش مردم و مقامات سوریه نسبت به تصمیم اتحادیه عرب برای بازگشت سوریه به این اتحادیه را سرد توصیف کرد و در همین راستا به عدم برگزاری جشن‌های مردمی یا دولتی در نتیجه این رخداد و همچنین صدور بیانیه‌ای سرد از سوی وزارت خارجه سوریه نسبت به این موضوع اشاره کرد.

این تحلیلگر سرشناس عرب ادامه داد: به میان مردم در قلب پایتخت سوریه، دمشق رفتم و با پرسش از مردم در خصوص بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، سه دسته پاسخ دریافت کردم؛

دسته نخست، گروهی از مردم نسبت به این رخداد بی‌توجه و کاملا به اتحادیه عرب بی‌اعتماد بودند و سازمان‌های آن را بی‌اعتبار می‌دانستند.

دسته دوم، گروهی دیگر خشم شدید خود را نسبت به کشورهای عربی‌ که با توطئه ضد سوریه، از پشت به آن خنجر زده بودند، ابراز نمودند؛ کشورهایی که قصد داشتند امنیت و ثبات سوریه را برهم بزنند.

دسته سوم، این گروه، با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب مخالفتی نداشتند و معتقد بودند که سوریه باید با این رخداد به شکلی عمل‌گرایانه برخورد کند و بازسازی سوریه و خروج از بحران‌های اقتصادی را با روحیه بخشندگی و نگاه روبه‌جلو، در اولویت خود قرار دهد.

به باور عبدالباری عطوان، دولتمردان سوریه، به ویژه بشار اسد، رییس جمهور این کشور، با دسته سوم هم‌عقیده هستند و از کشورهای عربی کینه‌ای به دل ندارند.

وی افزود: بشار اسد، در برقراری روابط با کشورهای عربی اولویتی قائل نیست و علاقه دارد با همه کشورهای عربی ارتباط داشته باشد.

عبدالباری عطوان در مقاله خود، به نشست پیش‌روی سران عرب و حضور بشار اسد در این نشست اشاره کرد و ادامه داد: دیدار بشار اسد از عربستان دو بخش دارد؛ بخش اول، شامل نشست‌های دوجانبه میان بشار اسد و سران دیگر کشورهای عضو اتحادیه عرب است و بخش دوم به حضور وی در نشست اتحادیه عرب مربوط می‌شود.

وی با اشاره به اخباری که از کاخ ریاست جمهوری سوریه به گوش می‌رسد، از تعمیق روابط دوستانه میان بشار اسد و محمد بن سلمان ولی عهد عربستان خبر داد و افزود: این روابط دوستانه می‌تواند به همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور، بازسازی سوریه و احیای ائتلاف تاریخی سوریه و عربستان بیانجامد.

این تحلیلگر جهان عرب، در ادامه مقاله خود به واکنش ایالات متحده آمریکا نسبت به بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و چرخش دیدگاه کشورهای عربی نسبت به سوریه پرداخت و افزود: ترس آمریکا از این رخداد و تلاش این کشور در جهت سنگ‌اندازی در این مسیر در دو نکته اساسی نمود می‌یابد؛ بیانیه آمریکا در مخالفت با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و آمادگی برخی سناتورهای مجلس نمایندگان آمریکا برای تشدید تحریم‌های سوریه و مجازات کشورها و سازمان‌هایی که به روند بازگشت سوریه به اتحادیه عرب کمک می‌کنند.

عبدالباری عطوان با اشاره به هزینه ۵۰۰ میلیار دلاری آمریکا برای توطئه ضد سوریه تأکید کرد: دولت سوریه، بیشتر اراضی اشغالی را آزاد کرده و نبرد پیش‌رو به اخراج آمریکایی‌ها از پایگاه‌های تنف و شرق فرات که سرشار از چاه‌های نفت و گاز است و همچنین آزادسازی مناطق شمال غربی سوریه از اشغالگران ترکیه اختصاص دارد.

وی در پایان آورده است: مسئولان سوری در پاسخ به پرسش من در خصوص دلیل عدم واکنش سوریه به تجاوزهای مکرر رژیم صهیونیستی به سوریه پاسخ دادند که سوریه بخشی از محور مقاومت است و هدف رژیم صهیونیستی از این حملات، ممانعت از حفظ استقلال و یکپارچگی سرزمینی سوریه توسط ارتش سوریه بوده است؛ این در حالی است که اکنون شاهد نیرومندترشدن محور مقاومت هستیم.

به گزارش مجاهدت از مشرق، حسین عبداللهی‌فر طی یادداشتی در روزنامه جوان نوشت: امضای ۱۵ سند همکاری بین دو کشور در حوزه همکاری‌های تجاری، نفت و انرژی، فنی و مهندسی، مسکن، حمل و نقل ریلی و هوایی، مناطق آزاد و بخش خصوصی، ارتباطات و فناوری و زلزله و امدادرسانی و تسهیل امور زیارتی ابعاد این دستاوردها را نشان می‌دهد. این در حالی است که از منظر کارشناسان مسائل اقتصادی برکات و نتایج این سفر را نباید صرفاً در توافقات فیمابین جست‌وجو کرد، چراکه هم این رابطه تأثیرات امنیتی بر اوضاع منطقه دارد و بازگشت اتحادیه عرب به سوریه می‌تواند فصل جدیدی در روابط میان کشورهای منطقه به حساب آید. هم برخی از اسناد همکاری و توافقات صورت گرفته مانند تأسیس بیمه و بانک مشترک در سهولت امور مالی میان دو کشور دارای نتایج دراز مدت است. به‌ویژه آن که مقرر شده هر هفته هزار زائر ایرانی به این کشور سفر کند و رویداد فرهنگی و تجاری نوینی را رقم بزند.

از این رو، سفر رئیس‌جمهور کشورمان به سوریه را باید یک تحول اساسی در روابط منطقه‌ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی دانست که ریشه در تحول رویکردی دولت سیزدهم نسبت به دولت‌های گذشته دارد. در خصوص علل این تحول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف) سیاست اصولی جمهوری اسلامی در مقاومت ملت ایران: بدون تردید نتایج درخشان و عزت آفرین سفر ریاست جمهوری به سوریه مرهون سیاست مقاومتی جمهوری اسلامی و صبر راهبردی ملت ایران در نبرد میدانی میان غرب و جبهه مقاومت است. امروز این تنها امریکا نیست که خود را بازنده اصلی این میدان می‌داند، بلکه کشورهای بسیاری با شرمندگی به سوریه بازگشته و خواهان بازگشت این کشور به اتحادیه عرب هستند. ملت ایران، اما سربلند و مقتدر در کنار مردم و دولت سوریه ایستاده و از روابط میان دو کشور در عرصه‌های مختلف بهره می‌برد.

ب) پایبندی دولت به سیاست‌های کلان نظام اسلامی: یکی از موانع اساسی در تحرک دیپلماتیک و سیاست خارجی به چالش‌های نظری و برداشت‌های غلطی باز می‌گشت که متأسفانه گریبان روابط خارجی کشورمان را در مقاطعی گرفته بود. طرح دوگانه‌هایی مانند تکلیف گرایی و نتیجه گرایی، آرمانگرایی و واقع بینی و غلبه رویکردهای پراگماتیستی سبب بروز نوعی انفعال و وادادگی در برابر غرب شده و پای دولتمردان دستگاه سیاست خارجی کشور را برای جلو رفتن لرزان ساخته بود. در حالی که سیاست نظام تکلیف گرایی معطوف به نتیجه و آرمانگرایی واقع‌بینانه اعلام گردیده، توجه دولت کنونی به آن نشان می‌دهد که می‌توان به تکلیف عمل کرد و نتیجه هم گرفت. چنانکه باید آرمان‌ها را دنبال کرد، اما تحقق آن‌ها را با لحاظ واقعیت‌ها انتظار کشید.

ج) عقلانیت راهبردی در تأمین منافع ملی: همه دولت‌ها موظف به تأمین منافع ملی کشورشان هستند، اما میزان موفقیت آن‌ها در این عرصه بستگی به قدرت رایزنی و تحرک آن‌ها در استفاده از ظرفیت‌های موجود است. عقلانیت در سیاست خارجی حکم می‌کند در وهله اول از ظرفیت‌های منطقه‌ای و روابط همسایگان بهره گرفت و در بازی میان قدرت‌ها از رقابت و اختلاف میان آن‌ها حداکثر بهره را برد.

این در حالی است که برخی از دولتمردان ایران دنیا را غرب تصور کرده و ضمن بستن دو چشم خویش بر روی شرق و غفلت از تجارت منطقه ای، اصرار بر تأمین منافع ملی کشور از یک کشور آن هم امریکا یا اروپای وابسته به آن داشتند. این درحالی بود که هم امریکا دشمنی و کینه حداکثری خویش را به مردم ایران نشان داده و هم ملت ایران ایستادگی در برابر زیاده‌خواهی امریکا و غرب را جزو ارکان سیاست‌های خود می‌داند؛ لذا عقلانیت راهبردی در سیاست خارجی حکم می‌کند:

۱-از امریکا به عنوان دشمن شماره یک انقلاب اسلامی درخواست کمک نکرد و انتظار کمک هم نداشت، چرا که بعید است دشمنی به دشمن شماره یک خود کمک و آن را تقویت کند.

۲-از اختلاف و رقابت میان امریکا با کشورهای چین، روسیه و دیگر کشورها باید بهره گرفت. چراکه معمولاً آن‌ها از نزدیک شدن دشمن خود به قدرت‌های رقیب نگران می‌شوند و تلاش می‌کنند تا چنین اتقاقی رخ ندهد.

۳-عقلانیت اقتضا می‌کند از کشورهای نزدیک و همسایه برای مراودات تجاری بیشترین بهره را گرفت و نگاه به شرق را حداقل به موازات نگاه به غرب دنبال کرد. نه اینکه آب خوردن خود را به کمک‌های یک کشور متخاصم و کینه توز گره زد. تاریخ روابط بین‌الملل نشان می‌دهد دیپلماسی ملتمسانه محکوم به شکست است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، در آستانه برقراری روابط دیپلماتیک میان سوریه و عربستان سعودی، یک رسانه سوری از سفر اخیر یک هیأت فنی از وزارت خارجه سوریه به عربستان سعودی به منظور تدارک تعیین محل افتتاح سفارتخانه دمشق در ریاض خبر دادند.

روزنامه «الوطن» سوریه به نقل از منابع رسانه‌ای در ریاض اعلام کرد: «هیات اعزامی در سفر به ریاض پیش نیازهای بازگشایی مجدد سفارتخانه سوریه برای حل امور دیپلماتیک شهروندان سوری و همچنین بازگشایی امور کنسولی سوریه در ریاض را بررسی کرده است، اما طبق ارزیابی‌های میدانی، بازگشایی و ترمیم این سفارتخانه در شرایط کنونی امکان پذیر نیست و زمان‌بر است.»

این منبع رسانه‌ای در ادامه افزود: «با توجه به شتاب دو کشور برای از سرگیری روابط دیپلماتیک و کنسولی دوجانبه، وزارت خارجه سوریه احتمالاً ناگزیر است تا راه اندازی مجدد ساختمان قبلی سفارتخانه برای ترمیم یک ماهه آن، یک ساختمان دیگر را به طور موقت اجاره کند.»

این منبع فاش ساخت: «افتتاح کنسولگری‌ها و تعیین دیپلمات‌ها ممکن است در پایان ماه مه / اردیبهشت یا اوایل ژوئن / خرداد انجام شود.»

گفتنی است فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان، در ۱۸ آوریل گذشته و پس از ۱۲ سال از آخرین سفر یک وزیر سعودی به سوریه، وارد دمشق شد.

عربستان سعودی در ماه مارس سال ۲۰۱۲ سفارت خود در دمشق را تعطیل و روابط دیپلماتیک با دولت سوریه را قطع کرد.

پیشتر خبرگزاری «اسپوتنیک» گزارش داده بود که پس از ده سال قطع رابطه، عربستان سعودی قصد دارد کنسولگری خود را در دمشق بازگشایی کند. ماه گذشته منابع آگاه در گفت‌وگو با اسپوتنیک اعلام کردند که عربستان در نظر دارد که کنسولگری خود در دمشق را بازگشایی کند. به گفته این منابع آگاه، میانجیگری روسی و اماراتی به رفع موانع میان دو کشور عربی منجر شده است و احتمال داده می‌شود که کنسولگری عربستان در دمشق در آینده نزدیک بازگشایی شود.

این منابع افزودند که اقدامات برای ازسرگیری باب دیپلماسی رسمی میان سوریه و عربستان پس از تلاش‌های بین‌المللی و عربی در این راستا در جریان است. منابع مذکور تاکید کردند که پس از توافق میان ایران و عربستان، تلاش‌های روسیه و امارات در پشت درهای بسته ثمربخش بوده است و به نزدیک شدن عربستان و سوریه منجر شده است.

فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان پیشتر در اظهاراتی تأکید کرد که کشورهای عربی به این جمع‌بندی رسیده‌اند که انزوای سوریه فایده‌ای ندارد و برای حل مسائل این کشور به خصوص مسائل انسانی لازم است با سوریه مذاکره شود. او گفت که چنین مذاکراتی ممکن است در نهایت به بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بیانجامد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، فرماندهی مرکزی آمریکا مدعی شد که طی دو حمله که در ماه مارس توسط گروه‌های نظامی تحت حمایت ایران علیه نظامیان آمریکایی مستقر در سوریه انجام شده، ۲۳ نظامی ضربه مغزی شده‌اند.

در بیانیه فرماندهی مرکزی آمریکا آمده است: «ما ۱۱ مورد ضربه مغزی ملایم دیگر را در پی حملات ۲۳ و ۲۴ مارس در شرق سوریه شناسایی کردیم».

آمریکا در سوریه ۲۸ پایگاه علنی دارد که بیشتر این پایگاهها در مناطق نفت‌خیز و گازی سوریه قرار دارد تا بتواند هر چه آسانتر منابع نفتی این کشور را غارت کند. کما اینکه به صورت هفتگی، خبرهایی درباره غارت نفت سوریه توسط آمریکا و انتقال آن به عراق منتشر می‌شود.

پنجم فروردین ماه جاری نیز چندین راکت به پایگاه ارتش اشغالگر آمریکا در میدان گازی کونیکو اصابت کرد. این حمله با ۸ راکت انجام شد که برخی از آنها در داخل این پایگاه و اطراف آن فرود آمدند.

میدان نفتی کونیکو، یکی از مناطق نفتی است که آمریکاییها در آن پایگاه غیر قانونی احداث کرده‌اند و تحت حفاظت بسیار شدید قرار داد. دولت سوریه بارها اعلام کرده است که به حضور غیر قانونی تروریستهای آمریکایی پایان خواهد داد.

این نخستین بازی نیست که نیروهای آمریکایی در منطقه طی حملات گروه‌های مقاومت با آسیب‌های مغزی مواجه می‌شوند.

در سال ۲۰۲۰ و در پی جنایت نظامیان آمریکایی در ترور سردار سرلشکر «قاسم سلیمانی» فرمانده فقید نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ایران اقدام به موشک باران پایگاه نظامیان آمریکایی در عراق کرد که طی آن بیش از ۱۰۰ نظامی آمریکایی با آسیب‌های مغزی مواجه شدند.