دولت لندن

به گزارش مجاهدت از مشرق، چند روز پیش، «رابرت فورد»، سفیر پیشین آمریکا در سوریه، در کانال یوتیوب «شورای بالتیمور برای امور خارجی» گفت که یک سازمان انگلیسی به «محمد الجولانی» آموزش سیاسی داده است تا از او یک چهره سیاستمدار بسازد.

فورد در این سخنرانی، از رابطه‌اش با الجولانی گفت و اینکه چطور تلاش شده تا او از یک چهره تروریستی به یک بازیگر سیاسی تبدیل شود.

سفیر سابق آمریکا در سوریه توضیح داد که در سال ۲۰۲۳، یک نهاد غیردولتی انگلیسی که در زمینه حل‌وفصل منازعات فعالیت می‌کند، از او دعوت کرد تا در روندی به نام «بازپروری الجولانی» شرکت کند. این نهاد می‌خواست احمد الشرع، پس از سال‌ها حضور در گروه‌های تروریستی، وارد فضای سیاسی شود. اما نکته‌ای که فورد در ویدیو نگفت را ایندیپندنت عربی فاش کرده است: جاناتان پاول، مشاور امنیت ملی انگلیس و از نزدیکان تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین، کسی بود که از فورد خواست در این پروژه شرکت کند.

پاول در آن زمان مدیر سازمان «اینترمیدیت» بود؛ نهادی که در زمینه پایان دادن به درگیری‌های مسلحانه کار می‌کند. همچنین مشخص شد که پاول، از اولین مقام‌های غربی بود که در روزهای ابتدایی به قدرت رسیدن الجولانی، به دیدار او رفت. او از الجولانی قول گرفت که سوریه تحت رهبری او، تهدیدی برای اسرائیل نباشد.

دولت جدید سوریه، ادعاهای فورد را تکذیب کرده است. اما وب‌سایت اسرائیلی «I۲۴» گزارشی منتشر کرده و از نقش سرویس‌های اطلاعاتی انگلیس و آمریکا در صعود الجولانی به قدرت گفته است. این گزارش تأکید دارد که این سرویس‌ها، از سال‌ها پیش با الجولانی در تماس بوده‌اند و حتی او را به عنوان گزینه مورد حمایت خود برگزیده‌اند. همچنین، به‌گفته این گزارش، آمریکا حدود ۱۰۰ میلیون دلار برای کمک اقتصادی به مناطق تحت کنترل الجولانی در ادلب اختصاص داده بود تا این مناطق پیش از سقوط نظام اسد در آرامش بمانند.

جاناتان پاول و ارتباط با گروه‌های مسلح

جاناتان پاول در کتابی با عنوان «گفت‌وگو با تروریست‌ها؛ چگونه به جنگ‌ها پایان دهیم؟» تجربه‌هایش از مذاکرات صلح ایرلند شمالی را نوشته و نگاه دولت لندن به بحران سوریه را نیز توضیح داده است. او در این کتاب، تروریست‌ها را «گروه‌های مسلح غیردولتی با پشتیبانی سیاسی» معرفی کرده و گفته تروریسم تنها یک «تاکتیک» است که ممکن است دولت‌ها، گروه‌ها یا حتی افراد از آن استفاده کنند. پاول که سال‌ها رئیس دفتر تونی بلر بوده، در زمینه بازسازی کشورهای آسیب‌دیده تجربه زیادی دارد.

او حتی زمانی گفته بود که مذاکره با داعش نیز «روزی اتفاق خواهد افتاد» و باور دارد گفت‌وگو بهتر از انزواست. او در سال ۲۰۱۱، پس از پایان دولت بلر، سازمان «اینترمیدیت» را تأسیس کرد.

آنچه تردیدها درباره ماهیت اطلاعاتی سازمان «اینترمیدیت» را افزایش می‌دهد، نحوه معرفی این نهاد از سوی خودش است. این سازمان بریتانیایی اعلام کرده تمرکزش بر حل پیچیده‌ترین و خطرناک‌ترین منازعات بین‌المللی است؛ حوزه‌ای که دیگر نهادها معمولاً توان فعالیت در آن را ندارند. بنابر اطلاعات وب‌سایت رسمی آن، این سازمان با تیمی کوچک و انعطاف‌پذیر فعالیت می‌کند و در تلاش است خلأ موجود در عرصه حل‌وفصل منازعات را پر کند.

همچنین تأکید شده که این نهاد به‌ویژه در بحران‌هایی که فاقد کانال‌های ارتباطی مؤثر هستند، «گفت‌وگوهای محرمانه و مؤثر» راه می‌اندازد. این نهاد خود را بستری برای ارتباط میان طرف‌های درگیر در منازعات معرفی کرده و بر بهره‌گیری از تجربه سیاستمداران، دیپلمات‌ها و کارشناسان باسابقه برای پاسخ به نیازهای این طرف‌ها تأکید دارد.

با توجه به چنین فعالیت‌هایی، هرگونه دخالت مستقیم این سازمان در کشورها، بدون پوشش سیاسی، امنیتی و حقوقی، می‌تواند تبعاتی جدی برای دولت‌های غربی از جمله انگلیس و آمریکا به‌همراه داشته باشد. از همین رو، اطلاعات منتشرشده درباره فعالیت این سازمان در سوریه و ارتباطش با الجولانی، نقش آن را شفاف‌تر می‌سازد. منابع خارجی می‌گویند آشنایی جاناتان پاول با سوریه به پیش از مارس ۲۰۱۱ بازمی‌گردد.

برادر او، لرد چارلز پاول، از اعضای هیئت امنای «بنیاد سعید» است؛ بنیادی که توسط تاجر سوری-انگلیسی، وفیق سعید، بنیان‌گذاری شده است. طبق گزارش‌ها، وفیق سعید در ژانویه ۲۰۲۵ با احمد الشرع در کاخ ریاست‌جمهوری دمشق دیدار کرده است.