دولت مستعفی

به گزارش مجاهدت از مشرق، آتش‌بس دو ماهه در یمن در تاریخ ۱۳ فروردین آغاز شد و مورد استقبال همه طرف‌های داخلی و بین‌المللی قرار گرفت. آتش‌بسی که طبق آن قرار بود تا ضمن توقف حملات، محاصره یمن نیز پایان یابد، اما سعودی‌ها هنوز حاضر نیستند تا اجازه پرواز از فرودگاه صنعاء را بدهند.

در این راستا  دولت نجات ملی یمن، پنجشنبه گذشته، به نقل از سازمان ملل از موافقت با ازسرگیری پروازها از فرودگاه صنعاء خبر داد و اعلام کرد که نخستین پرواز از این فرودگاه ۲۴ آوریل، به  مقصد فرودگاه «ملکه علیاء» اردن در ساعت ۸ صبح، انجام خواهد شد. ازین رو روز گذشته قرار بود تا پس از هفت سال اولین پرواز از صنعاء به مقصد اردن انجام پذیرد، بلیت‌ها نیز فروخته شد، مسافران نیز بیمارانی بودند که پس از سال‌ها اجازه خروج از یمن را می‌یافتند، اما در نهایت رژیم سعودی مجوز پرواز نداد.

در واکنش به این رویداد، «حسین العزی» معاون وزیر خارجه یمن، امروز (دوشنبه) ائتلاف سعودی را مسئول توقف مسیر صلح و شانه خالی کردن از تعهداتش در تسهیل سفرهای فرودگاه بین‌المللی صنعاء دانست و اعلام کرد که صنعاء معتقد است، ائتلاف سعودی تمایلی به صلح و اعتمادسازی ندارد.

در این راستا صفحه رسمی وزارت امور خارجه آمریکا در توئیتر به نقل از «تیم لیندرگینگ» فرستاده ویژه آمریکا به یمن نوشت: «درباره به تاخیر افتادن اولین سفر تجاری از صنعاء احساس ناامیدی می‌کنیم؛ امری که سبب محروم‌شدن مردم یمن از فرصت مهم سفر می‌شود».

چرا سعودی‌ها مانع شدند؟

آن‌گونه که منابع یمنی می‌گویند، ریاض، معتقد ایت که ویزای مسافران پرواز صنعاء را دولت مستعفی یمن می‌بایست صادر کند نه دولت نجات ملی و شورای ریاستی جدید وابسته به ریاض، گذرنامه‌های صادر شده از سوی صنعاء را غیر قانونی می‌داند.

در این راستا «معمر الاریانی» وزیر اطلاع‌رسانی، فرهنگ و گردشگری دولت مستعفی مدعی است که طبق توافق صورت گرفته، گذرنامه‌ها می‌بایست از سوی دولت مستعفی صادر شود و «حوثی‌ها» به این موضوع پایبند نبوده‌اند. او البته اشاره‌ای به این نکرد که این توافق چه زمانی و در چه مکانی صورت گرفته است.

به گفته کاربران یمنی، طبق خواست دولت مستعفی، مسافران ابتدا باید با خودرو و طی مسافت طولانی و پر از خطر به عدن در جنوب یمن رفته و در آن‌جا اقدام به دریافت ویزا کنند و سپس به صنعاء بازگردند تا بتوانند سوار هواپیما شوند.

منابع وابسته به ریاض در یمن مدعی هستند که صنعاء، به جای مسافران عادی، به دنبال انتقال مستشاران نظامی حزب‌الله و سپاه پاسداران با پوشش مردم یمن بوده است. تصاویر منتشر شده از مردم یمن که بلیت به دست منتظر سوار شدن به هواپیما بودند، به روشنی چنین ادعایی را نقض می‌کند.

خانواده‌هایی که در فرودگاه صنعاء منتظر پرواز اردن بودند

یک کاربر یمنی با انتشار تصویر این کودک نوشته است: این همان ایرانی است که دیروز می‌خواستیم از طریق فرودگاه صنعاء خارج کنیم؟

در مقابل «رائد جبل» سرپرست سازمان هواپیمایی دولت صنعاء نیز به خبرگزاری سبأنت گفت که ائتلاف سعودی مجوز فرود هواپیما در فرودگاه صنعاء برای انتقال مسافران به اردن را صادر نکرده و اینگونه از تعهدات خود شانه خالی کرده است. او این اقدام ریاض را نقض صریح آتش‌بس عنوان کرد.

موضوع قابل توجه اینکه در صورت پذیرش گذرنامه‌های صادر شده از سوی دولت صنعاء، ائتلاف سعودی و دولت مستعفی خود به خود مشروعیت دولت صنعاء را نیز قبول کرده‌اند و به نظر می‌رسد، پیش از نگرانی‌های ادعایی در خصوص احتمال انتقال مستشاران حزب‌الله یا سپاه پاسداران، این نکته عامل اصلی عدم صدور مجوز پرواز بوده است.

مسأله از سرگیری پروازها از فرودگاه صنعاء از همان ابتدای جنگ به عنوان درخواست اصلی دولت صنعاء مطرح بوده است، به طوریکه در مذاکرات استکهلم سوئد در سال ۲۰۱۸ نیز این بحث از موضوعات اصلی بود. در آن زمان دولت مستعفی درخواست کرده بود که پروازها از فرودگاه صنعاء ابتدا در فرودگاه عدن یا فرودگاه «سیئون» مور تفتیش قرار گیرد که به شدت از سوی هیأت دولت نجات ملی رد شد.

پس از آن «مارتین گریفیتس» نماینده سابق سازمان ملل هرکاری کرد که این موضوع حل و فصل شود، موفق نشد. بسته بودن فرودگاه صنعاء به روی بیمارانی که قصد مداوا در خارج از یمن را دارند، موجب شد تا در سال‌های گذشته بسیاری از آن‌ها از راه زمینی و گاهی با پای پیاده راهی عدن شوند تا از آن‌جا به خارج از یمن بروند که این مسیر گاهی ۲۴ ساعت به طول می‌انجامد و برخی در همین مسیر جان خود را از دست داده‌اند.

به اعلام کمیته عالی پزشکی یمن،  ، ۳۰ هزار بیمار که همگی در شرایط وخیم جسمی به سر می‌برند، نیاز فوری به درمان دارند و در لیست‌های انتظار به سر می‌برند تا شانسی برای زندگی بیابند. در چنین شرایطی، با وجود آن‌که آتش بس اعلامی تنها شامل ۱۶ پرواز ظرف دو ماه آتی است و یک درصد نیاز اولیه یمن را تامین نمی‌کند، حتی این پرواز هم انجام نشد و در مسیر انجام آن، کارشکنی شد.

طبق بیانیه صادره از سوی «محمد عبدالسلام» مذاکره‌کننده ارشد یمنی، از نظر صنعاء، ادامه بسته ماندن فرودگاه صنعاء و اجازه ندادن به پروازهای مورد توافق در آتش‌بس بشردوستانه و ممانعت از حرکت کشتی‌ها، بیانگر ناسازگاری آشکار و  عدم جدیت ائتلاف سعودی در برقراری صلح است. سازمان ملل متحد بسیار ضعیف عمل می کند. امری که به گفته «عبدالملک العجری» عضو هیئت مذاکره‌کننده مستلزم بازنگری در نقش سازمان ملل است که دارای عملکرد بسیار ضعیفی است.

در طرف دیگر این آتش بس، ائتلاف همچنان به توقیف کشتی‌های حامل مشتقات نفتی ادامه می دهد. به گفته «عصام المتوکل» سخنگوی شرکت نفت، ائتلاف سعودی با وجود کسب مجوز ورود از سوی بازرسان سازمان ملل، همچنان دو کشتی را در اختیار دارد و آخرین کشتی توقیف شده مربوط به دو روز پیش است که یک کشتی دیزلی است.

در خصوص نقض‌های آتش‌بس نیز باید گفت که این نقض‌ها،  متوقف نشده‌اند و مواضع نیروهای صنعاء در جبهه مأرب از زمان اجرای آتش بس در چهار نوبت هدف حملات برای پیشروی نیروهای ائتلاف سعودی قرار گرفته است.

مقابله به مثل تنها راه رفع محاصره از فرودگاه صنعاء

در این میان بسیاری از کاربران یمنی در شبکه‌های اجتماعی خواستار پاسخ مقابله به مثل مقاومت یمن به محاصره فرودگاه صنعاء شده و نوشته‌اند که اگر قرار نیست پروازی از صنعاء صورت گیرد، فرودگاههای ریاض و جده نیز نباید فعال باشند.

کاربر «رجال الله» در توئیتر نوشته است که تنها راه برای بازگشایی فرودگاه صنعاء، بسته شدن فرودگاههای عربستان سعودی است. او نوشت آیا زمان هدف قرار دادن فرودگاههای سعودی با موشک و پهادها فرا رسیده است؟

«عباس الضالعی» نویسنده و روزنامه‌نگار یمنی نیز در صفحه توئیتر خود نوشته است: ائتلاف مانع اولین پرواز از فرودگاه صنعاء به بهانه‌های واهی (لزوم صدور ویزا از مناطق تحت کنترل دولت مستعفی) شد و همین بهانه بزرگترین مجازات در حق مردمبه شمار می‌رود.»

او افزود: «ائتلاف به آتش‌بس التزامی ندارد و حوثی‌ها باید این مسأله را به طریقی که ائتلاف متوجه می‌شود، حل کند.»

در پایان باید گفت که سیر تحولات جنگ یمن، زمانی که به هفت سال گذشته نگاه می‌کنیم، به وضوح ما را متوجه این نکته می‌کند که ائتلاف سعودی و دولت مستعفی گام به گام از اهداف و خواسته‌ها و سخنان خود عقب‌نشینی کرده‌اند و این حقیقت صرفا نتیجه ایستادگی و تغییر موازنه قوا به نفع ارتش و انصارالله یمن بوده است.

هیچ یک از طرفین خواهان ادامه‌دار شدن جنگ نیستند و در این میان سعودی‌ها بیش از هر بازیگر دیگری با توجه به تحولات بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی به دنبال بسته شدن پرونده یمن هستند و باید گفت سیر تحولات هفت سال جنگ می‌تواند این اطمینان را به ما بدهد که در موضوع فرودگاه صنعاء نیز در نهایت سخن و خواسته دولت نجات ملی به کرسی خواهد نشست.