رحلت امام خمینی

به گزارش مجاهدت از مشرق، در خردادماه سال ۱۳۶۸ در واپسین لحظات حیات بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی ایران، بیمارستانی در جماران شاهد یکی از حساس‌ترین و تأثربرانگیزترین لحظات تاریخ معاصر کشور بود. در میان چهره‌های حاضر در آن روزهای حساس، نام دکتر سید حسن عارفی، پزشک معالج معتمد امام، جایگاهی ویژه دارد؛ پزشکی که وظیفه‌ای خطیر را بر عهده داشت، همراهی و مراقبت از رهبر نهضتی که مسیر ملت ایران را دگرگون ساخته بود.

دکتر عارفی در کتاب «طبیب دل‌ها» که روایتی مستند از لحظه‌به‌لحظه‌ی حیات پربرکت امام(ره) است، درباره آخرین لحظات زندگی حضرت امام خمینی (ره) آورده است:

«در این زمان که تنگی نفس و تپش قلب مفرط، امام عزیز را رنج می‌داد، ‏در این لحظه که فشار خون پایین افتاده و خون‌رسانی به کلیه اعضا و اندام‌ها‏‎‏ را مختل کرده بود ملاحظه می‌کردیم که این عزیز بی همتا، خواهان رعایت نظافت، تمیزی و‏‎ ‎‏ ظاهر آراسته خویش نیز بودند.‏

با وجود آنکه در چند روز اخیر حالت خواب آلودگی امام عزیز را مبتلا کرده‏‎ ‎‏بود ولی ایشان دقیقاً مترصد اوقات ادای نمازها در سر وقت بودند.‏ در این روز حال حضرت امام عزیز از حدود ساعت ۹ صبح رو به وخامت‏‎ ‎‏گذاشت و فشار خون شروع به سقوط نمود، حالت خواب آلودگی شدیدتر بود ولی‏‎ ‎‏گاه‌گاه چشمان مبارک را باز و باطراف توجه می‌کردند قبل از ساعت ۱۲ ظهر‏‎ ‎‏ چند بار تذکر دادند که موقع نماز ظهر را به ایشان اعلام کنیم.‏

‏‏به دنبال مخلوطی از وضوء و تیمم در حالیکه فشار خون پایین و تپش قلب‏‎ ‎‏شدید مطابق نوار فوق و تنگی نفس بسیار ناراحت کننده بود به کمک برادر عزیز و‏‎ ‎‏ارجمند جناب حجت الاسلام و المسلمین حاج آقا محمد علی انصاری آخرین‏‎ ‎‏نماز ظهر و عصر را ادا کردند.

‏‏شرح تصویر: در صحن حیاط بیمارستان در حال خواندن نماز به کمک حجت الاسلام و المسلمین آقای انصاری‏

لحظات بسیار ناگوار و بدی را سپری می‌کردیم: حضرت امام عزیز در حالی‏‎ ‎‏ که کاهش تدریجی فشار خون سبب ضعف و سستی شدید شده بود ولی‏‎ ‎‏ گاه گاه چشمان خود را باز و به اطراف نگاه می‌کردند.‏

‏برای آنکه حضرت امام عزیز حس کند حتی در لحظات آخر ما تیم پزشکی‏‎ ‎ به خصوص حقیر از نظر خدمات پزشکی در خدمت ایشان بوده و هستیم دست‎‏ راست مبارک ایشان را در بین دست‌هایم گرفتم.‏ حضرت امام درک کردند که در لحظات آخر عاطفه‌ها، محبت‌ها و احساسات‏‎ ‎‏پاک پدر و فرزندی و مرید و مرادی مبادله شده است.‏ از این لحظه به بعد دست‌های مرا به هیچ وجه رها نکردند و من هم می‌دانستم‏‎ ‎‏در لحظات آخر عمر بیمار را به هر نحوی که شده نباید تنها گذاشت چشمان من به‏‎ ‎‏صفحه تلویزیونی بود که ضربان قلب امام عزیز را نشان می‌داد و دستهایم دست‏‎ ‎‏ مبارک حضرت امام عزیز را به آرامی می‌فشرد.‏

ضربان قلب در ساعت ۳:۴۶ بعد از ظهر سریع و نامنظم بود.‏ فشار خون شریانی حضرت امام عزیز از طریق شریان رادیال کنترل می‌شد‏‎ ‎‏و در ساعت‏‎ ‎‏۳:۴۷ دقیقه در حدود‏‎ ‎‏۳۰ / ۷۰ میلی متر جیوه بود و این فروغ دل‌ها در افق آمال به خاموشی می‌گرایید.‏

‏‏سقوط تدریجی فشار خون شریانی و نامنظم و سریع شدن ضربان و عدم‏‎ جواب مناسب به درمان دقیق وخامت حال حضرت امام عزیز را نشان می‌داد و هر‏‎ ‎‏ لحظه انتظار حادث شدن فاجعه‌ای دردناک می‌رفت. به همین دلیل افراد تیم پزشکی‏‎ ‎ ثابت و برادران جراح و پرستاران عزیز با مجهزترین و مدرن ترین امکانات پزشکی‏‎ ‎‏ در کنار تخت حضرت امام عزیز حاضر برای انجام اقدامات پزشکی لازم ایستاده‏‎ ‎‏ بودند که ناگهان در ساعت ۳:۵۸ دقیقه انتقال الکتریسیته از دهلیز به طرف بطن‏‎ به قرار زیر متوقف شد.‏

‏‏و به دنبال آن به فیبریلاسیون بطنی منجر و فشار خون به صفر رسید.‏

‎ در ساعت سه ۵۸ دقیقه بعدازظهر مطابق نوار قلبی ضمیمه، قلب از حرکت‏‎ ‎‏باز ایستاد ولی با آمادگی کامل تیم پزشکی با الکترو شوک‌های مکرر و با قرار دادن‏‎ ‎‏ پیس میکر خارجی روی قفسه صدری (باطری) و با گذاشتن لوله داخل مجرای‏‎ ‎‏تنفس و متصل کردن به دستگاه تنفس مصنوعی موقتاً ضربان قلب و تنفس ولو‏‎ ‎‏ مصنوعی شروع بکار کرد ولی امام عزیز ما بیهوش بود.‏

‏‏در ساعت ۳:۵۹ بعدازظهر‏ ۱۳ خرداد ۱۳۶۸، همزمان با انجام اقدامات فوق لوله تراشه توسط متخصصین بیهوشی گذاشته‏‎ ‎‏و راه هوایی به دستگاه ونتیلاتور متصل شد و کنترل تعداد تنفس و مقدار اکسیژن‏‎ ‎‏ تجویز شد و مطابق مدرک ذیل قلب در ابتدا در حالی فیبریلاسیون و در مرحله بعدی‏‎ ‎‏ایست کامل قلبی بود.

‏‏در ساعت ۲۲:۲۳ قلب امام عزیزمان بعد از آنکه‏‎ ‎‏در هر دقیقه حدود‏‎ ‎‏۷۰ – ۶۰ بار و در هر ساعت حدود ۳۶۰۰ بار و هر روز ۸۶۴۰۰ دفعه و هر سال‏‎ ‎‏سی میلیون نهصد سی شش هزار ۳۰۹۳۶۰۰۰ بار و در ۹۰ سال عمر با برکت خود‏‎ ‎‏جمعاً دو میلیارد و هفتصد و هشتاد و چهار میلیون و دویست و چهل هزار‏‎ ‎‏۲۷۸۴۲۴۰۰۰۰ بار به خاطر خدا و اسلام و اعتلای کلمه لا اله الا الله و رهایی‏‎ ‎‏مستضعفان از زیر یوغ مستکبران و سربلندی ایرانیان و مسلمانان جهان تپیده بود‏‎ ‎‏مطابق مدرک زیربازدن آخرین ضربه برای همیشه باز ایستاد و عاشقان و شیفتگان‏‎ ‎‏خود را در غم سوگ خود فرو برد.‏

آنها که در دست بوسی اش سبقت می گرفتند همه می‌کوشیدند پیشانی ملکوتی‌اش را ببوسند و با ایشان وداع کنند.‏

شرح تصویر:‌ بعد از ایست قلبی