روابط تهران بغداد

به گزارش مجاهدت از مشرق، «فؤاد حسین» وزیر خارجه عراق در ادامه اظهارات غیردوستانه چند روز پیش خود، در یک مصاحبه تلویزیونی بار دیگر بر این موضع خود پافشاری کرد.

وی در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی الغد مصر، که بخش اول آن، شب گذشته پخش شد، ادعا کرد: «تهران حرفهای جدیدی از بغداد  می‌شنود که پیش از این وجود نداشت. به ایرانی‌ها گفتیم که ما نیازمند همکاری مشترک هستیم و به دخالت ایران نیازی نداریم».

وی تاکید کرد که روابط با ایران از «مرحله سکوت» به «مرحله صراحت» رسیده و «روابط با کشورهای حوزه خلیج [فارس] در حال حاضر عالی است و بین عراق و برخی کشورهای حوزه خلیج [فارس] و ایران ارتباط وجود دارد».

فؤاد حسین در ادامه مدعی دخالت ایران در امور عراق چه سیاسی و چه غیر سیاسی شد و گفت: « گفت‌وگو و مناقشه با طرف ایرانی را به شکل دیگری آغاز کرده‌ایم، سیاست خارجی عراق، امروز، سیاست وابسته به کشور دیگری نیست. ما همچنین تاکید کردیم که سیاست خارجی عراق بر اساس تامین منافع این کشور است. با دوستانمان گفت‌وگو می‌کنیم اما با دشمنان‌مان، با ابزارهای دیگری غیر از خشونت مقابله می‌کنیم».

وی افزود: «ما به تهران گفتیم که دارای مشترکات دینی، تجاری، اقتصادی و … هستیم و نیاز به همکاری مشترک داریم نه دخالت از جانب ایران. ما به یک ائتلاف نیاز داریم. دخالت در امور عراق، قابل قبول نیست. طرف ایرانی باید این مسئله را درک کند. ما با یکدیگر دوست و همسایه باقی خواهیم ماند و با یکدیگر کار می‌کنیم اما مسئله دخالت‌های ایران، غیر قابل قبول است».

وزیر خارجه عراق در بخش دیگری از سخنانش به دخالت نظامی ارتش ترکیه و نفوذ آن به خاک عراق اشاره کرد و گفت: هیچ توافقی میان بغداد و آنکارا وجود ندارد که به ارتش ترکیه اجازه عملیات نظامی در داخل اراضی عراق را بدهد. ترکیه نباید بدون موافقت دولت بغداد، در داخل اراضی عراق حرکت کند.

وی درباره مسئله کم‌آبی در عراق گفت: «این مسئله حساس و خطرناک شده است و به همین دلیل است که همه دولت ها شروع به طرح سوال در مورد چگونگی مقابله با این چالش‌ها کردند».

وزیر خارجه عراق، افزود: دولت عراق برای مقابله با بیابان زایی و مدیریت آب اقداماتی را انجام داده است اما این موضوع در سطح داخلی قابل حل نیست و نیازمند اقدام مشترک با کشورهای همسایه و قدرت‌های منطقه‌ای است. از نخستین گام‌های اتخاذی عراقف میزبانی از معاون رئیس جمهور و مسئول محیط زیست ایران بود که طی آن جلسه‌ای در مورد مدیریت آب به ویژه رودخانه‌هایی که از ایران سرچشمه می‌گیرند، بحث و تبادل نظر شد.

وی با اشاره به این‌که با همتای ایرانی خود گفت‌وگو کرده و پیشنهاد داده است که این مذاکرات با کشورهای همسایه برای بحث در مورد مسائل زیست‌محیطی و نه فقط مسائل امنیتی و سیاسی گسترش یابد، افزود: «ما برنامه‌ای برای دعوت از کشورهای همسایه داریم.. ترکیه، کویت، اردن و سوریه، اگر شرایط سیاسی اجازه دهد، برای بحث در مورد مسائل محیط زیست و مدیریت آب نشست ترتیب می‌دهیم».

حسین افزود: «رودخانه‌های اصلی عراق عمدتاً از ترکیه و برخی از آن‌ها از ایران سرچشمه می‌گیرند، بنابراین باید در چارچوب منطقه‌ای گفت‌وگو کنیم و این مسائل فقط به صورت مشترک قابل رسیدگی است. با توجه به این‌که موضوع خشکسالی عمومیت دارد و در ایران، ترکیه و عراق وجود دارد، نمی توان با اقدامات دیگری به این موضوع رسیدگی کرد، بنابراین باید با هم همکاری کنیم».

وی با تاکید بر اینکه هرگونه اقدام یکجانبه از سوی عراق مشکلی را حل نمی‌کند، با اشاره به ترکیه و ایران، تصریح کرد: مشکل مشترک است اما ما با این دو کشور مشکل داریم.

وزیر خارجه عراق  با اشاره به این‌که احداث سدهای ترکیه اتفاق جدیدی نیست، بلکه به دهه‌های گذشته برمی گردد، ادامه داد: «ترک‌ها با ما صحبت می‌کردند و می‌گفتند شما آب بیاورید و سپس به دریا بروید. چرا آب را مدیریت نمی کنید؟».

وی افزود: «ما مسئله سدسازی و مدیریت آب را داشتیم اما مشکلات داخلی داریم، این یک واقعیت است، نباید همه مشکلات به ویژه آب را به گردن دیگران بیندازیم. اما در این‌جا مشکلاتی هم با دیگران وجود دارد مثل تغییر مسیر آب رودخانه‌ها در ایران. این مشکل است، بحث بر سر موضوع جلوگیری از آب یا کاهش آب نیست، بلکه تغییر مسیر است. باید صریح در این خصوص با ایران گفت‌وگو شود و ما آن را عملا آغاز کردیم».

وی درباره دخالت‌های ترکیه در امور عراق گفت: «ما مشکل داریم، ترک‌ها مشکل حضور حزب کارگران کردستان را مطرح می‌کنند و حضور عناصر پ‌ک‌ک در اراضی عراق به منزله مشکل برای عراق و ترکیه است. پایگاه‌های نظامی حزب کارگران کردستان در منطقه کردستان عراق و مرزهای ایران و ترکیه قرار دارد».

وزیر خارجه عراق با اشاره به این‌که این مناطق دورافتاده و کنترل نظامی آن دشوار است و طرف ترکیه‌ای برای هدف قرار دادن عناصر این حزب در عراق مداخله می‌کند، تاکید کرد که این مداخله قانونی نیست.

حسین توضیح داد: «: هیچ توافق امنیتی بین دو طرف وجود ندارد. کسانی هستند که می گویند توافق نظامی بین دولت عراق در زمان صدام حسین و دولت ترکیه وجود داشته است و به صورتجلسه  نشست قبلی که در سال ۱۹۸۴ امضا شده بود، یعنی زمانی که طارق عزیز وزیر خارجه بود برمی‌گردند. اجرای این توافق فقط یک ساله بود و در صورتجلسه مذکور اشاره شد که نیروهای ترکیه حق ورود به خاک عراق در عمق ۵ کیلومتری را دارند، مشروط بر این‌که قبل از آن با دولت عراق برای گرفتن چراغ سبز برای ورود در ارتباط باشند و  ظرف ۷۲ ساعت نیز عقب‌نشینی کنند».

رئیس دستگاه دیپلماسی عراق وجود هرگونه توافق امنیتی با ترکیه را تکذیب کرد و گفت: «ترک‌ها با تکیه بر قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل متحد می‌گویند که اگر “تعدی” صورت بگیرد، می‌تواند برای دفاع از خود پاسخ دهد، اما حتی در این مورد، لازم است به شورای امنیت برگردد و رأی آن را برای دفاع از خود بگیرد».

وی افزود: مشکلی وجود دارد، چگونه می توانیم با ترک ها به تفاهم برسیم؟ وقتی روابط اقتصادی و تجاری به 20 میلیارد دلار رسیده است، چگونه می توان در خصوص ترکیه اقدامی کرد؟ و این به نفع ترکیه و همچنین به نفع ایران است، آیا عراق آماده است تا با بسته شدن مرزها به روی روابط تجاری مواجه شود؟ من می‌گویم نه. باید با کشورهای همسایه از زبان گفت‌وگو استفاده کنیم. ما هیچ جایگزینی جز زبان گفت‌وگو نداریم».

فؤاد حسین تصریح کرد: ما به همکاری مشترک بویژه بین عراق، ایران و ترکیه نیاز داریم و دیپلماسی عراق همچنان به طرح ایده‌ها ادامه می‌دهد، اما این مسائل میراث دهه‌های پیش است و وضعیت فعلی در حال تغییر است.

وزیر خارجه عراق در خصوص نشست‌های عربستان سعودی و ایران تاکید کرد که نشست‌ها با ابتکار عراق صورت گرفت و دور پنجم آن نیز به پایان رسیده است و طی نشست اخیر،  ایده برگزاری این نشست‌ها به صورت علنی و خروج آن از حالت سری مطرح شد، همچنین در این نشست درباره برگزاری نشست‌های آتی در سطح وزرای خارجه دو کشور نیز صحبت‌هایی مطرح شد و گام‌های ملموسی در این زمینه برداشته شد و پیشرفت‌هایی در روابط سعودی و ایرانی حاصل شد.

حسین در خصوص احتمال نامزدی برای تصدی پست ریاست‌جمهوری گفت: من نامزد ریاست جمهوری بود و اکنون تحرکاتی بین احزاب کردی بر سر این موضوع وجود دارد و دو حزب اصلی  نامزدهایی دارند. موضوع تشکیل دولت پیچیدگی های زیادی دارد.