روزنامه آرمان ملی

سرویس سیاست مشرق– در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*******

روزنامه‌های امروز سه‌شنبه یکم شهریورماه در حالی چاپ و منتشر شد که سکوت واشنگتن، ادعاها و کارشکنی‌های تل اویو در مورد برجام و پلن B ایران درصورت شکست آن در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

این روزها منابع‌غربی به صورت کاملا هدفمند به تولید اخبار پیرامون توافق می‌پردازند، هدف آن است که با افزایش گمانه‌زنی محاسبات طرفین برهم خورده و نتایج نهایی تغییر کند. روزنامه جام‌جم با تحلیل روایت‌های مختلف درباره برجام نوشته است:

واقعیت این است که این مذاکرات بیش از آن‌که مذاکرات هسته‌ای باشد، مذاکرات برای رفع تحریم‌های ظالمانه غرب است. ایران هرآنچه باید انجام بدهد، تاکنون انجام داده است. اکنون این غرب و خصوصا آمریکاست که پس از بازی‌های فرسایشی سیاسی و دیپلماسی در دولت یازدهم و دوازدهم، حالا حدود یک‌سال است که علی‌رغم کاسته‌شدن میزان اختلافات در متن توافق، در دو سه نقطه راهبردی متوقف شده است و با زیاده‌خواهی درصدد امتیازدهی‌های ناچیز و امتیاز ستاندن‌های بزرگ است.

این واقعیت واضح و روشن در سه نکته اساسی وجود دارد و به‌صراحت از سوی تیم مذاکره‌کننده برای طرف‌های مقابل تبیین شده است. اول این‌که تهران اطمینان پیدا کند که رفع تحریم‌ها به نحوی موثر و پایدار اجرا می‌شود و دوما آمریکا و غرب این موضوع را رسما و کتبا تضمین دهد و نکته سوم نیز این که موضوعات سیاسی و غیرفنی مانند پرونده PMD (ادعاهای غرب در اتهام‌زدن به ایران برای استفاده غیرصلح‌آمیز) نباید به‌عنوان اهرم فشار علیه ایران باقی بماند.

در ادامه این گزارش آمده است:

دشمن درصدد وارونه‌نمایی واقعیت‌های موجود در مذاکره کنونی است. آنچه در بیرون و پیرامون مذاکره رقم می‌خورد، روایتی است که جبهه منسجم غربی – عبری – عربی از مذاکره به کمک توان شبکه‌سازی رسانه‌ای ارائه می‌دهد. درواقع، مذاکره وین امروز در کانون جنگ روایت‌های نظام سلطه قرار گرفته است. البته برآیند اظهارات ضلع غربی میز مذاکرات وین این بود که با پایان‌یافتن گفت‌وگوها، متن نهایی آماده شده و طرفین مذاکرات باید با بیان کلمه بله یا خیر نظر خود را در مورد متن نهایی اعلام کنند.

روزنامه ابتکار به یک پرسش جالب پاسخ داده و نوشته است، اگر مذاکرات شکست بخورد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ این روزنامه به نقل از سخنگوی وزارت خارجه می‌نویسد:

ایران از خطوط قرمز خود عبور نخواهد کرد، تهراتن به دنبال توافق خوب، قوی و پایدار است. توافق خوب به این معناست که منافع اقتصادی ایران از این توافق تامین و پایدار باشد و همچنین برای ایران اثبات شود که طرف مقابل به تعهداتش عمل می‌کند و در این حوزه مسئولانه عمل خواهد کرد. ایران برای بار دوم از یک سوراخ گَزیده نخواهدشد. در واقع پلن B ایران استمرار سیاست خارجی موجود بدون توجه به روند مذاکرات رفع تحریم‌ها بوده و خواهد بود.

روزنامه هم‌میهن نیز به پیش‌بینی حصول توافق یا شکست آن پرداخته و نوشته است:

واقعیت آن است که به دلیل وجود برخی ناپایداری‌های سیاسی در طرفین نمی‌توان نظر قاطعی دراره سرنوشت برجام داد؛ اما امیدواری‌ها نسبت به یک ماه قبل افزایش یافته است. این روزنامه نوشته است که جوزپ بورل بورل پاسخ ایران به پیش‌نویس جدید را معقول خوانده و همین مورد امید به توافق را بلا می‌برد.

روزنامه آرمان‌ملی نیز در سرمقاله خود با عنوان «اراده ایران و آمریکا، توافق است» نوشت:

آنچه از شرایط و فضای حول محور برجام می‌توان برداشت کرد اینکه اراده سیاسی ایران و آمریکا برای رسیدن به توافق است. این مهم‌ترین نکته‌ای است که باید در نظر گرفت و تحولات پیرامون برجام نشان می‌دهد که اراده وجود دارد و از طریق تبادل نظر در خصوص متنی که اروپا ارائه کرده خود را نشان داده و طرفین نظرات خود را به یکدیگر منعکس کردند؛ لذا همین که مذاکرات ادامه دارد و آقای جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از احتمال از سرگیری مذاکرات در این هفته خبر داده نشانه مثبتی است که نشان می‌دهد ما به توافق نهایی نزدیک هستیم.

این روزنامه با تعیین ضرب‌ الاجل برای توافق نوشت:

قبل از اجلاس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید مساله ایران و آژانس در مورد مسائل پادمانی و آن مساله ابعاد احتمالی فعالیت هسته‌ای غیر صلح‌آمیز ایران که در سه مکان از سوی آژانس شناسایی شده حل و فصل شود؛ لذا به نظر می‌رسد که بیش‌ترین وقت طرفین روی این نقطه متمرکز است که چگونه این مساله با آژانس حل و فصل شود که بتواند متن پیبشنهادی آژانس را نهایی کند. البته مسائل ایران آژانس به این زودی حل نمی‌شود و باید راه‌حلی که اختلاف ایران و آژانس طی آن حل شود در این مذاکرات مطرح باشد. احتمالا ایران مکانیسمی را پیشنهاد کند که اعتماد آژانس را جلب کند که آژانس بعد از این می‌تواند کنترل موثری روی فعالیت‌های هسته‌ای ایران داشته باشد. اگر ایران با آژانس بر روی این مدل راستی آزمایی به توافق برسد باقی مانده مسائل پادمانی نیز داخل این مکانیزم قابل حل و فصل خواهد بود.

در شرایطی که روزنامه اصلاح‌طلب آرمان از ایجاد مکانیسیم برای مسائل پادمانی سخن گفته؛ روزنامه وطن امروز از کارشکنی مدیر کل آژانس خبر داده و نوشته است:

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز در مصاحبه‌ای با شبکه خبری «سی‌ان‌ان» بار دیگر ادعاهای اثبات‌نشده درباره تحقیقات از برخی اماکن در ایران را تکرار کرد. رافائل گروسی در این مصاحبه خطاب به ایران گفت: به ما اطلاعات و پاسخ‌های ضروری و دسترسی به افراد و اماکن را بدهید تا بتوانیم درباره چیزهای خیلی زیادی که هنوز به توضیحات نیاز دارند، شفاف‌سازی کنیم! رابرت مالی، رئیس تیم مذاکره‌کننده آمریکایی هفته گذشته گفته بود: در صورتی که آژانس پایان اختلافات خود با ایران را اعلام کند، واشنگتن موافقت خود را با بستن پرونده تضمین‌ها درباره ایران اعلام خواهد کرد.

دنیای فردا دنیای گفتمان‌هاست یا موشک‌ها؟

روزنامه سازندگی ارگان خبری حزب کارگزاران در سرمقاله خود به قلم حسین مرعشی درخواست «خلع سلاح کشور در برابر دشمن» را مطرح کرده و نوشته است:

بیش از چهار دهه است که رقابت‌های امنیتی و تسلیحاتی، تبدیل به رقابت اقتصادی شده است. اگر ۵۰ سال قبل کلاهک هسته‌ای علامت داشتن قدرت بود، امروز اقتصاد ملاک قدرت جهانی است. امروز تعداد کلاهک موشکی نمی‌تواند تعیین کننده قدرت باشد، اگر قرار بود کسی با قدرت نظامی آقای منطقه شود صدام از همه شایسته‌تر بود!

مرعشی با تکرار تز هاشمی در بستن درب شهرهای موشکی نوشته است: تجربه نشان داده است که در بلند مدت سلاح نمی‌تواند نقش تعیین کننده در تدوین قدرت کشورها داشته باشد. افزایش قدرت نظامی ایران باعث می‌شود تا کشورهای منطقه نیز به سوی مسابقه تسلیحاتی حرکت کنند.

این یادداشت عجیب از سوی دبیرکل حزب کارگزاران در حالی به نگارش درآمده است که مرعشی به خود زحمت نداده تا حداقل آمار خرید تسلیحاتی در منطقه را یک‌بار با خود مرور کند. تا تفاوت بلندپروازی و بازدارندگی را متوجه شود.

درحالی‌که عربستان سعودی تنها در طول یک سال گذشته بیش از ۶۳ میلیارد دلار صرف خرید تسلیحات کرده است، دبیرکل یک حزب اصلاح‌طلب در تهران؛ جمهوری اسلامی ایران را متهم به میلیتاریزه کردن منطقه کرده است.

سخنان مرعشی حرف تازه‌ای نبوده و تکرار همان جمله معروف «دنیای فردا، دنیای گفتمان‌هاست، نه موشک‌ها…» در سال ۹۵ از سوی هاشمی‌رفسنجانی است. در آن زمان برخی عناصر نفوذی در دولت سعی داشتند با تحمیل برجام ۲ و ۳ کشور را خلع سلاح کرده تا به تعبیر خودشان ایران را جهانی سازی یا نرمال سازی کنند.

البته چند روز پس از توئیت هاشمی و در یازدهم فروردین همان سال، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از مداحان اهل‌بیت گفتند: اینکه بعضی‌ها بیایند بگویند «فردای دنیا، فردای مذاکره است، فردای موشک نیست»، این حرف اگر از روی ناآگاهی گفته شده باشد، خب ناآگاهی است، اگر از روی آگاهی گفته شده باشد، خیانت است. چطور ممکن است؟ اگر چنانچه نظام جمهوری اسلامی دنبال علم برود، دنبال فنّاوری برود، دنبال مذاکره‌ی سیاسی برود، دنبال کارهای گوناگون تجاری و اقتصادی برود -که همه‌ی این‌ها لازم است- امّا قدرت دفاعی نداشته باشد، توانایی دفاع کردن نداشته باشد، هر بی‌سَروپایی وهر دولت فزرتی کذائی‌ای او را تهدید می‌کند که اگر فلان کار را نکردید، ما موشک می‌زنیم؛ خب اگر شما امکان دفاع نداشته باشید، مجبورید عقب‌نشینی کنید.

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

********

روزنامه‌های امروز چهارشنبه ۲۶ مردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که ماجرای احیای برجام برجام و تحلیل‌های کارشناسان درباره نتایج احتمالی توافق، در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

روزنامه آرمان ملی در شماره امروز خود پیرامون احتمال توافق با غرب و اثرات آن در آینده نوشته است:

از برجام فعلی انتظار نمی‌رود که همچون سال ۹۵ آن فرصت و فضا را برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد کند. شاهد بودیم در همان دو سالی که برجام اجرا شد، بیش از صد هیئت تجاری و اقتصادی به ایران آمدند و یک فضای امیدبخش و اطمینان بخشی در کشور ایجادشده بود، قراردادهای بلندمدتی با ایرلاین‌ها و شرکت‌های هواپیمایی، چون بوئینگ و ایرباس منعقد شد. توتال با یک سرمایه‌گذاری پنج میلیارد دلاری وارد عسلویه شد و حتی خودروسازهای اروپایی با جدیت بیشتری بعد از یک دوره تحریم وارد ایران شدند. این‌ها نشانه‌ای از خوش‌بینی از فضای اقتصادی ایران در آن زمان بود، ولی در این شرایط به نظر نمی‌رسد به‌سادگی و به‌سرعت فضای اعتماد ساز در کشور ایجاد بشود. نباید انتظارات از برجام را خیلی بالا برد. تبعات احیای برجام سایه تحریم‌های شدیدتر علیه ایران را درخواهد داشت و در میان‌مدت و بلندمدت قطعاً جمهوری اسلامی ایران می‌تواند بهره بهتری از فضای منطقه و جهان و بازگشت به بازار انرژی جهان استفاده ببرد.

در حالی یک روزنامه اصلاح‌طلب اثرات برجام را پایدار می‌داند یک روزنامه اصلاح‌طلب دیگر برجام را موقتی خوانده است. سعید لیلاز به روزنامه اعتماد گفته است که برجام قفل هیچ کلیدی در اقتصاد را بازنخواهد کرد.

روزنامه همدلی نیز از آغاز شمارش معکوس نوشته و گفته است:

نشانه‌های رسیدن به یک توافق هسته‌ای دیگر بین ایران و طرفین غربی، نسبتاً افزایش‌یافته است؛ امری که ناظران سیاسی از آن به‌عنوان یک اتفاق مثبت یادکرده‌اند. وزارت خارجه ایران، پاسخ خود به پیشنهاد اتحادیه اروپا را بسیار واقع‌بینانه و حرفه‌ای خوانده که متناسب با معیارهای مبتنی بر حفظ منافع ملی ایران بوده است. تهران همچنین اعلام کرده است که تا پایان امروز، منتظر پاسخ طرفین غربی به نکات جدیدی که مطرح کرده است، خواهد ماند و این اکنون آمریکاست که باید در تعامل با پاسخ‌های ایران به پیشنهاد اتحادیه اروپا، از خود نرمش لازم را نشان دهد. در همین حال روزنامه العربی الجدید به نقل از منابع آگاه نزدیک به مذاکرات هسته‌ای خبر داد که پاسخ ایران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا در واپسین ساعت‌های ضرب‌الاجل تعیین‌شده از جانب جوزپ بورل در قالب یک نامه الکترونیک ارسال‌شده است.

این روزنامه در ادامه نوشته است:

 این منابع که نخواسته‌اند نامشان فاش شود تأکید کرده‌اند که پاسخ ایران دربردارنده ملاحظات ایران درباره سه پرونده بلاتکلیف در مذاکرات است و اضافه کرده‌اند که متن پیشنهادی اروپا شامل وعده آمریکا درباره رفع تحریم‌های ثانویه برخی شرکت‌های اقتصادی وابسته به سپاه پاسداران و آمادگی برای حل مسئله ضمانت‌ها و اختلافات ایران و آژانس به‌صورت سازنده و مثبت است. به گفته این منابع، رابرت مالی فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران وعده داده که واشنگتن آماده است که در جلسه آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی پرونده پادمانی را ببندد به شرطی که آژانس در گزارشی پایان اختلافاتش با ایران را اعلام کند.

روزنامه خراسان نیز به تحلیل توافق پرداخته و توپ را در زمین آمریکایی‌ها انداخته است، این روزنامه می‌نویسد:

شنیده‌ها از منابع آگاه و نزدیک به مذاکرات هسته‌ای نشان می‌دهد پس از جلسات متعدد کارشناسی در سطوح مختلف بر سر چگونگی پاسخ به متن بورل و پیشنهادهای اتحادیه اروپا که باهدف به دست آوردن راهکارهایی برای حل‌وفصل این موضوعات انجام شد سرانجام پاسخ‌ها با تکیه‌بر اطمینان از انتفاع پایدار اقتصادی ملت ایران از رفع تحریم‌ها و چگونگی نهایی کردن چند بند باقی‌مانده، تدوین و همراه با ایده‌ها و ابتکارات عملی به‌طرف اروپایی ارائه شد. منابع خراسان می‌گویند: ازنظر جمهوری اسلامی ایران در هیچ‌یک از موضوعات باقی‌مانده، بن‌بستی وجود ندارد و درصورتی‌که طرف مقابل برای نهایی کردن متن و دستیابی به توافق، اراده واقعی داشته باشد، می‌توان ظرف چند روزبه مرحله اعلام توافق رسید و حالا این دولت آمریکاست که باید تصمیم بگیرد که آیا برای بهره‌گیری از فرصت فراهم‌شده اراده و آمادگی لازم را دارد یا خیر.

جریان تحریف و خط قرمز مذاکرات

روزنامه کیهان نیز در ادامه سلسله گزارش‌های خود پیرامون برجام امروز به نکته مهمی درباره جریان تحریف برجام اشاره‌کرده و نوشته است:

گذشت زمان عبرت‌های مهمی را فراروی ما قرار داده است؛ عبرت‌هایی که در طول سال‌های گذشته تاکنون در گزارش‌های متعدد به‌ضرورت تعمق و تأمل بر آن‌ها و رعایت خطوط قرمز نظام درروند مذاکرات هسته‌ای اصرار کرده است. بر همین اساس است در شرایطی که مذاکرات هسته‌ای به ایستگاه‌های پایانی خود نزدیک می‌شود در گزارش‌های متعددی بازهم به مسئولان حوزه دیپلماسی کشور هشدار داده که بر خطوط قرمز و شروط اصلی نظام مقاومت کنند چه آنکه توافق بدون تضمین و لغو تحریم‌ها یعنی تکرار خسارت محض.

در ادامه این گزارش آمده است:

اکنون ۷ سال از زمان امضای برجام گذشته و زمان نشان داده است دولت قبل و هوادارانش در مذاکرات هسته‌ای دچار اشتباه راهبردی و تاکتیکی شدند و تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌ها آن بود که مطابقت دقیقی با واقعیت موجود در فضای سیاسی ایران و جهان داشت.

ضرورت مقاومت بر شروط اصلی ایران و رعایت خطوط قرمز در مذاکرات هسته‌ای تأکید شده، صدای جریان تحریف را درآورده تا با وارونه‌نمایی و سانسور واقعیات، بار دیگر القا کند که همه حتی منتقدان برجام به این نتیجه رسیده‌اند که هر توافقی بهتر از عدم توافق است!

روایت دروغین یک جاسوس از زندان‌های ایران

روزنامه وطن امروز در یادداشتی به یک مستند پخش‌شده از تلویزیون استرالیا واکنش نشان داده است، در این مستند کایلی مور گیلبرت به بیان مطالبی توهمی پرداخته است، وطن امروز می‌نویسد:

گیلبرت در مستند «۶۰ دقیقه استرالیا» که فروردین‌ماه سال جاری پخش‌شده، ادعاهای مضحکی را مطرح می‌کند؛ که مسئول پرونده‌اش، عاشقش شده، برایش در زندان پیتزا و کیک تولد خریده و گیلبرت هم از احساساتش استفاده می‌کرده و اطلاعات به دست می‌آورده و نامه‌هایی را روی کاغذ و دستمال‌کاغذی نوشته و به خانواده‌اش در استرالیا رسانده است؛ اما وقتی می‌فهمد آزادی‌اش نزدیک است، به‌طرف می‌گوید علاقه‌ای به او ندارد؛ قاضی‌زاده هم (که دچار شکست عشقی شده) گیلبرت را به زندان قرچک می‌فرستد و آزادی‌اش را ۷ ماه به تأخیر می‌اندازد!

در ادامه سرمقاله این روزنامه آمده است:

آن‌ها که از ماجرا باخبرند به این روایت پوزخند می‌زنند. او در این مستند نمی‌گوید دادگاه‌هایش چطور برگزارشده، یا چند بار و چطور با سفیر کشورش ملاقات کنسولی داشته، نمی‌گوید که در قرچک با دبیر وقت ستاد حقوق بشر و رئیس وقت سازمان زندان‌ها دیدار کرده و آن دو، ساعت‌ها با زندانیان ازجمله گیلبرت گفت‌وگو کرده‌اند و وقتی از او پرسیده‌اند چه چیزی لازم دارد، از کمبود سبزیجات گلایه کرده و خواهان دسترسی به کتانی‌هایش شده تا علاوه بر سالن ورزشی، بتواند در حیاط بزرگ بندشان هم بدود. نمی‌گوید شایعه بی‌اساس خودکشی‌اش چطور در رسانه‌ها پخش‌شده، یا اینکه هدفش از سفر به ایران چه بوده است؛ بلکه در مستند فقط روایت می‌شود که همسر اسرائیلی‌اش پس از دستگیری او، به او خیانت کرده و وقتی مجری از او می‌پرسد علت این موضوع چیست، خانم پژوهشگر خیلی راحت می‌گوید نمی‌داند و ترجیح داده به این بحث ورود نکند.

مهم آن است که در فقدان روایت صحیح از پرونده‌هایی که بعد بین‌المللی پیدا می‌کنند، فرصت برای داستان‌پردازی‌های خیالی و خدشه به وجهه جمهوری اسلامی ایران و عدلیه آن فراهم می‌شود.