روزنامه شرق

******

روزنامه‌های امروز چهارشنبه ۱۴ تیرماه در حالی چاپ و منتشر شد که پیوستن رسمی جمهوری اسلامی ایران به سازمان همکاری شانگهای، اصلاح طلبان در دوراهی انتخابات و حواشی مناظره دو نماینده مجلس در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

شرکت یا عدم شرکت در انتخابات پیش رو این روزها به یک سوال اساسی در میان اصلاح‌طلبان بدل شده است، برخی از آن‌ها معتقدند که برای جلوگیری از ریزش اجتماعی باید با مردم همراه شده و در انتخابات مجلس لیست داد و برخی دیگر با ژست آوانگارد همچنان در توهم اغتشاشات سال گذشته هستند. اما اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش‌رو چه خواهند کرد؟

روزنامه آرمان امروز به نقل از شکوری راد فعال سیاسی اصلاح‌طلب نوشته است:

من بر ابن باورم که اصلاح‌طلبان از این قدرت نهایت استفاده را کردند. زیرا توانستند با وجود قدرت حداقلی نمونه کارآمدی از اداره دولت و مجلس را به صورت شایسته به نمایش بگذارند. طبق آمارهای منتشره، دولت اصلاحات درخشان‌ترین نتایج اقتصادی را در تاریخ کشور پس از انقلاب ثبت کرد. از سوی دیگر نام مجلس ششم به دلیل همراهی و همدلی با مردم در تاریخ ثبت شده است. حجم آگاهی‌های تولید شده در دوره اصلاحات به قدری زیاد بود که دیگر تلاش حکومت برای اینکه مردم را در شرایط ناآگاهی نگهدارد، به جایی نرسید. بغض بخشی از حاکمیت از آقای خاتمی هم به این دلیل است که مردم را به این درجه از آگاهی رساند. اگر دوم خرداد ۱۳۷۶ رخ نداده بود احتمالا جامعه و کشور ما به الگوی کره شمالی شبیه می شد. زیرا مردم آن کشور به دلیل تامین معیشت حداقلی شان قدردان حاکمیت هستند. البته بدون اینکه خبر داشته باشند که در دنیا چه خبر است! اگر دوم خرداد نبود، قطعا ایران به یک کره شمالی دیگر تبدیل می‌شد. این واقعیت را باید مدنظر قرار داد که اصلاحات مانع این کار شده و مردم را به این درجه از آگاهی رسانده است که از وضع موجود ناراضی و نسبت به شیوه حکمرانی موجود معترض باشند.

روزنامه هم‌میهن در گزارشی با عنوان سناریوهای اصلاح‌طلبان در انتخابات می‌نویسد:

به هر حال اگر مسئولان نظام به جمهوریت اعتقاد دارند، باید برای صندوق رای و حق تعیین سرنوشت مردم ارزش قائل شوند و این حکومت معتقد به جمهوری است که برای تدبیر امورش به مردم، نهادها و تشکل‌هایی که نمایندگی از مردم می‌کنند، نیاز دارد و نه اینکه مسئولینی از نظام در برابر آن قرار گیرد. پس به جای لحن تهدید و برخوردی از این دست که به اجبار اصلاح‌طلبان یا هر جریان دیگر را می‌خواهد به حضور در انتخابات سوق دهد، باید برای اعتماد مردم و افزایش مشارکت با تصمیمات بجا و مناسب در حوزه‌های سیاست خارجی و داخلی به مردم اطمینان دهند صدای نگرانی و عصبانیت‌شان را شنیده‌اند.

در ادامه این گزاش آشفته و بدون جمع‌بندی آمده است:

روزی که این اتفاق بیفتد نه ضرورت بر اجبار حضور در انتخابات و نه تحریم آن باقی می‌ماند و برای افزایش مشارکت همین تشکل‌ها و برنامه‌هایشان برای مردم کفایت می‌کند و آن وقت اصلاح‌طلبان هم نیازی به فرض و شرط نخواهند داشت. اگرچه هستند برخی دیگر از اصلاح‌طلبان که سیاست مشروط‌سازی و حضور به هر قیمت را مطلوب اصلاح‌طلبان نمی‌دانند و بر این باورند که باید از فرصت‌ها برای بهبود و پیشبرد راه اصلاح‌طلبی و تامین منافع ملی بهره ببرند و بنا بر هر موقعیتی تصمیم بگیرند.

روزنامه شرق نیز آسیب‌شناسی عملکرد اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در ماه‌های منتهی به انتخابات را به بحث نشسته و نوشته است:

اصلاح‌طلبان این تلقی و ارزیابی را دارند که هرچه تلاش بکنند، حضور قدرتمندی در مجلس دوازدهم بعد از جریان یکدست‌سازی قدرت پیدا نخواهند کرد و در بهترین سناریو و حالت ممکن تنها چند نماینده این جریان، آن‌هم نمایندگان نه‌چندان قدرتمند می‌توانند به مجلس دوازدهم راه پیدا کنند. به‌ همین ‌دلیل واقعا اصلاح‌طلبان اکنون انگیزه‌ای برای انتخابات ندارند که از آنها انتظار داشته باشیم برنامه‌ریزی مشخص، ائتلاف‌سازی، چارت سازمانی انتخاباتی و هدف‌گذاری انتخاباتی داشته باشند؛ چون واقعا در میان اصلاح‌طلبان انگیزه انتخاباتی وجود ندارد. اما اشکال کار اصولگرایان جای دیگری است که ناظر بر فقدان توان از سوی اصولگرایان برای افزایش مشارکت است. به هر حال عملکرد مجلس یازدهم و دولت سیزدهم به نحوی بود که مردم دیگر اعتمادی به این جریان ندارند و از این نظر اصولگرایان هم نمی‌توانند کاری برای جذب و افزایش مشارکت انجام دهند.

آیا اصلاح‌طلبان انتخابات مجلس را تحریم می‌کنند؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد گفتگوها و نقدهای رسانه‌ای اضلاع مختلف جریان اصلاحات در برابر یکدیگر در خصوص مشارکت یا عدم مشارکت در انتخابات در حال شدت گرفتن بوده و گزاره ها و مدعاهای اصلاح طلبان ساختاری برای عدم مشارکت در انتخابات در حال به چالش کشیده شدن است.

در این رابطه اصلاح طلبان نهادی(قائل به مشارکت) در تلاشند تا اصلاح طلبان ساختاری(اصلاح‌طلبان تندرو) را به تحلیل منطقی انتخابات سال ۹۲ فراخوانده و این پرسش را مطرح می سازند که چه شد که پس از انتخابات ۸۸ و اعتراضات نسبت به آن و تحریم اعلام نشده در انتخابات ۱۳۹۰ و در شرایطی که اغلب ناظران سیاسی بر این باور بودند که مردم نسبت به انتخابات دلسرد شده و مشارکت جدی نخواهند کرد، تحلیل ها و برآوردها اشتباه از آب در آمد و نتیجه انتخابات چیزی دیگری شد؟

بنا بر تاکید اصلاح طلبان نهادی تصور شکل گرفته مبنی بر عدم مشارکت مردم در انتخابات سال ۹۲، سه ایرادی اساسی داشت. اولین و مهمترین آن تعمیم وضعیت تهران به کل کشور بود. فتنه سال ۸۸ تا حدود زیادی به شهرهای بزرگ به‌ویژه تهران محدود شده بود و نوعی تعمیم خطا صورت گرفته بود. البته، وضعیت کنونی ایران قدری فرق می‌کند و بدبینی و انتقادات مردم منحصربه تهران یا مناطق شهری بزرگ نیست و به‌نوعی عمومیت دارد، هرچند بر حسب منطقه کم و زیاد دارد.

عکس/ فائزه هاشمی موتور تحریم انتخابات را روشن کرده است

به باور این بخش از اصلاح طلبان، اشتباه دوم این بود که اصلاح طلبان درکی از پویایی مردم نداشتند. اغلب مردم به‌ویژه شهروندان تهرانی نسبت به بهبود آینده از طریق انتخابات بدبین و ناامید بودند، پس اگر این ناامیدی زایل می‌شد، امکان تغییر نظر مردم نیز وجود داشت. این ظرفیت را باید همیشه در نظر گرفت. بالفعل کردن این ظرفیت وظیفه نیروی سیاسی است، ‌ از جمله حضور آقای هاشمی کمک جدی به فعلیت یافتن این ظرفیت کرد.

اصلاح طلبان نهادی تصریح می کنند که اشتباه سوم نیز فقدان درک صحیح از پویایی ساختار قدرت بود. خیلی‌ها گمان می‌کردند و با اطمینان معتقد بودند که پس از سال ۸۸ انتخابات تمام شده است و ساختار سیاسی نیز دیگر به برگزاری یک انتخابات رقابتی رضایت نخواهد داد. ولی تجربه نشان داده که هر قدرتی هرچند قوی نیز ملاحظات و محدودیت‌های خود را دارد و در انجام بسیاری از اقدامات محذوریت دارد. انجام هرگونه اتفاقات سیاسی در ایران بسیار محتمل است. اگر در سال ۸۰ کسی می‌پرسید که آیا ممکن است فردی مثل آقای هاشمی نیز ردصلاحیت شود، سوال‌کننده را مسخره می‌کردند، ولی این کار در سال ۹۲ رخ داد و از آن مهمتر این بود که اگر کسی می‌پرسید، آیا پس از انتخابات ۸۸ و سپس با حذف هاشمی کسی در پای صندوق رای حاضر خواهد شد یا خیر؟ حتما باز هم پرسش‌کننده را مسخره می‌کردند که مگر ممکن است کسی شرکت کند؟ ولی در همان زمان کسانی بودند که این را ممکن می‌دانستند و ممکن هم شد.

عکس/ رسانه‌های معاند پس از اغتشاشات در خدمت اصلاح‌طلبان ساختاری قرار داد!

اصلاح طللبان با بیان ایرادات نگاه و برآورد سال ۹۲ مبنی بر عدم مشارکت مردم در انتخابات تاکید می کنند نسبت به انتخابات آتی باید ۳ شرط را مورد توجه قرار داد. شرط اول اینکه در شرایط کنونی به ناهمگونی سال ۱۳۹۰ نیست و میزان رویکردهای منفی در اکثر نقاط کشور به نسبت همگون است. شرط دوم که آماده کردن مردم برای شرکت از طریق خلق امید نسبت به آینده است، به عهده اصلاح‌طلبان است. به طور قطع این کار به اندازه سال ۹۲ قابل تحقق نیست، ولی به طرز معنادار می‌توان انجام داد. تحقق شرط سوم کمتر در دست منتقدان است، زیرا لازمه آن بروز دادن نشانه‌هایی از سوی حکومت است که آیا آنان قصد واقعی در برگزاری انتخابات رقابتی و جدی و مؤثر دارند؟ اگر این سه شرط فراهم شود، نتیجه انتخابات هرچه می‌خواهد باشد، فرق چندانی نمی‌کند، ولی اگر محقق نشود، انتخاباتی معنادار شکل نخواهد گرفت و بازنده هستیم.

از جوادیه تا روشنفکری و اعتراض …

گفت‌وگوی یک مامور امنیتی سابق و فعال سیاسی فعلی با یک سینماگر و کنشگر فرهنگی و رسانه‌ای می‌تواند محتوای جذابی را تولید کند. فریدون جیرانی، فیلمساز و کارشناس سینما روبه‌روی علی ربیعی، سخنگو و وزیر کار دولت سابق با دامنه وسیعی از مشاغل نشسته و در کنار او روایتی تازه از سینما، سیاست، جامعه و فرهنگ ایرانی ارایه کرده است. در بخشی از این گفتگو که در روزنامه اعتماد چاپ شده ربیعی گفته است:

اولین کتابی که خواندم، ژول‌ورن بود. سفر به کره ماه و سفر به بدن انسان. سه جلد گالینگور بود که از کتابخانه گرفتم. گالیور را خواندم، هانس کریستین اندرسن هم خواندم. کتابخانه زیاد می‌رفتم، با دختری آشنا شدم که توده‌ای بود و در کانون پرورش فکری کار می‌کرد که روی من بسیار اثر داشت. بعد فهمیدم توده‌ای بود. البته بچه بودم. به عاشقی نرسید. من با عشق مخالف نیستم ولی چرا دیگر حسین منزوی نداریم؟ برای آنکه مفهوم عشق را سرکوب کرده‌ایم، آنهایی که عاشقانه می‌سرایند دوست‌شان داریم اما مفهوم عشق را سرکوب کرده‌ایم. چرا کسی شرمش می‌آید بگوید عاشق شده است. حالا ما این نیستیم که «دل به دنبال همه، ‌من به دنبال دلم/ تا چشم مستی می‌بینی عاشق می‌شوی»؛ آن نیستیم. بالاخره عشق پدیده‌ای در زندگی است. چرا ما امروز رمان عاشقانه خوب نداریم؟ وارد این بحث‌ها نشویم. ما هنوز آن شرم را داریم ولی من بچه‌دبستانی بودم و آن خانم سنش بالا بود. ولی یادم هست بخاری نفتی بود و او به ما چای می‌داد ضمن اینکه یواشکی به ما کتاب‌های صمد بهرنگی می‌داد.

روایت جدید ربیعی از زندگی خود در خود اشاراتی مهم دارد، یکی از مهمترین عناصر موجود در اغتشاشات اخیر جنگ علیه فرهنگ انسانی حاکم بر جامعه بود؛ دستگاه تبلیغاتی جنگ ادراکی به صورت شبانه‌روزی به ترویج وقاحت و مبارزه علیه شرم اجتماعی پرداخته تا یک جامعه پوست کنده و جدید از ایران بسازد. آنچه ربیعی درباره آن سخن می‌گوید قرائت جدید چپ‌های امنیتی از آینده فرهنگی ایران است که در لفافه‌ای کم رنگ بیان شده است. علی ربیعی مدتی قبل در یادداشتی نوشته بود که خیابان ترسناک نیست!

در بخشی از این یادداشت آمده بود:

اکنون برای شنیدن صدای معترضان، بسیار نوشته شده و اکنون می‌خواهم با هموطنانم که در خیابان ندا سر داده‌اند، بگویم اجازه ندهید صدای شما صداگذاری شود و به قول خودشان سوار موج داخل شده و به وسیله یک رسانه با پول‌های یک کشور ناسالم برای ایران جریان‌سازی شود. با نفی خشونت و پشتوانه ساختن این روزها برای گفت‌وگوی بزرگ، می‌توانیم آینده‌ای بهتر را در این مقطع، تاریخ‌سازی کنیم. برخی مفاهیم مثل آزادی و عدالت هرگز کهنه نمی‌شوند. اصلاحات نیز چنین مفهومی است… ت. ربیعی در آن یادداشت عناصر آشوب‌گر را جامعه خوانده و حالا به آن‌ها تجویز می‌کند که برای بیان این رادیکالیسم «شرم» نکنند!

******

روزنامه‌های امروز سه شنبه ۹ خردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که دیدار رهبر انقلاب با سلطان عمان و تاکید بر گسترش روابط دو کشور؛ هدف‌گذاری برای صادرات ۷۵ میلیارد دلاری، ضرب‌الاجل شش ماهه به محتکران زمین و پاسخ به این پرسش که شرایط اقتصادی رفتارهای اجتماعی را چطور تغییر می‌دهد؟ در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

رهبر انقلاب در دیدار سلطان عمان از بهبود رابطه ایران و مصر استقبال و از تدبیر دولت در تجدید رابطه با عربستان تمجید کردند. این دیدار مورد توجه تمامی روزنامه‌ها قرار گرفته است.

روزنامه هم‌میهن درباره سوغات حضور سلطان عمان در ایران نوشته است:

روابط ایران و مصر دوران طولانی است که دچار فرود شده و در واقع فرازش به قبل از انقلاب مصر توسط جمال عبدالناصر بازمی‌گردد. پیش از عبدالناصر روابط خوبی بین ایران و مصر برقرار بوده و بعد از آن یک دفعه دچار تنش شد و ایران به جرگه کشورهایی پیوست که عبدالناصر روابطش را با آنها قطع کرد. عوامل متعدد هرکدام برای تنش روابط نقشی ایفا می‌کردند. آن موقع، ناصر در یمن دخالت کرده بود و ایران با کشورهای عربی که آن موقع به آنها کشورهای مرتجع عربی گفته می‌شد، پیوند داشت مقابل دخالت مصر در یمن ایستادگی کردند و این باعث شده بود که یک دشمنی بین ایران و مصر شکل بگیرد. از همین جا بود که بحث نام جعلی برای خلیج‌فارس توسط ناصر هم مطرح شد، تا قبل از آن او هم چنین ادعایی نداشت و همیشه از خلیج‌فارس صحبت می‌کرد.

در ادامه این گزارش آمده است:

اما در دولت مصر افرادی هستند که مخالف روابط مصر و ایران هستند. برخی از مراکز دینی در مصر و کل منطقه که به وهابیت نزدیک هستند، تحریک خواهند کرد. آنها مصر را محدود نمی‌کنند بلکه شرایطی ایجاد می‌کنند که نزدیکی با ایران به‌معنی حمایت از فلسطینی‌ها نباشد، بلکه به معنی عدول از مواضع اهل سنت باشد. بنابراین به نظرم این مخالف‌ها روی این موضوع کار می‌کنند که نگذارند این ارتباط شکل بگیرد. در غرب هم یک رویکرد جدیدی شکل گرفته است که زمینه‌های موجود برای نزدیکی ایران و مصر را از میان بردارد.

روزنامه اعتماد اما پیام آمریکایی‌ها برای ایران از جانب سلطان عمان را مهم ارزیابی کرده و در یادداشتی می‌نویسد:

وقتی عربستان مستقیما با ایران در حال گفت‌وگوست، دغدغه شرکای امریکا تا حد زیادی حل شده است. این موضوع فضای لازم برای مذاکره با ۵+۱ را فراهم می‌سازد. این مذاکرات به خصوص با امریکا مهم است؛ همه می‌دانند که طرف اصلی مذاکرات هسته‌ای، ایران و امریکا هستند. توافق ایران و امریکا بدون تردید معادلات را حل و دریچه‌ای به سمت تفاهم باز می‌کند. اروپا در بسیاری از موارد همگام یا تابع سیاست‌های امریکا هستند. ایران هم می‌تواند از این فرصت استفاده کند و بگوید؛ همان‌طورکه با عربستان و سیر همسایگان منطقه‌ای مراودات نوینی را آغاز کرده با جهان به ویژه با امریکا هم می‌توان مذاکرات و مراودات سالم، دیپلماتیک و مبتنی بر رعایت حقوق متقابل در عرصه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای را آغاز کند.

روزنامه شرق در سرمقاله خود با عنوان عمان و مسئله میانجیگری نوشته است:

در غیاب تماس مستقیم، برای آزادی دارایی‌ها و تبادل زندانی‌ها نیز گریزی از توسل به میانجی نیست. درباره یمن نیز عمان همیشه نقش میانجی داشته و با وجود برقراری روابط بین ایران و عربستان به دلایلی همچنان به یک میانجی نیاز هست. سفر یکشنبه گذشته سلطان به مصر و پیام سیسی برای رئیسی، شایعه فعال‌شدن عمان درباره برقراری رابطه بین ایران و مصر هم مطرح است. آزادی کشتی‌رانی در منطقه در پی توقیف برخی کشتی‌ها، دیگر موضوع مهمی است که می‌تواند به درخواست غرب در دستور کار عمان باشد. ضمن تمجید و تشکر از مساعی جمیله عمان، سؤال اصلی که باقی است، این است که چرا ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کشور منطقه باید برای تنظیم روابط خود با جهان نیازمند این و آن باشد و خود مستقیم و رودررو برای حل مسائل خود با دیگر کشورها اقدام نکند.

روزنامه همشهری نیز در یادداشتی با عنوان ارسال سیگنال‌های مثبت به تهران سفر سلطان عان به تهران را استراتژیک ارزیابی کرده و می‌نویسد:

سلطان عمان در جریان سفر به تهران حامل دوپیام از سوی آمریکا و ۳کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان بود که به‌طور قطع این ۲پیام می‌تواند در شکست قفل بن بست مذاکرات وین مؤثر واقع شود. از آنجایی که آمریکا و ۳کشور اروپایی به‌خوبی دریافته‌اند که اعمال فشار وتحریم‌ها نمی‌تواند ایران را در برابر زیاده‌خواهی‌های آمریکا و اروپا وادار به تسلیم کند لذا درصدد ارسال سیگنال‌های مثبت به تهران برآمده‌اند. تلقی اروپایی‌ها این است که بازگشت همه طرف‌ها به میز مذاکره و دستیابی به یک توافق جدید می‌تواند به نگرانی‌های غرب نسبت به فعالیت هسته‌ای ایران پایان دهد و راه را برای تعامل بیشتر بین جمهوری اسلامی وکشورهای اروپایی هموارتر خواهد ساخت.

در ادامه این یادداشت آمده است:

کشورهای اروپایی برای ابراز حسن‌نیت خود آقای اسدالله اسدی دیپلمات برجسته ایرانی را که ۵سال در زندان‌های بلژیک به اتهامات واهی زندانی بود، یک روز قبل از سفر پادشاه عمان آزاد کردند. در چنین فرآیندی به‌نظر می‌رسد هم آمریکا و هم ۳کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان درصدد بازگشت به میز مذاکره وین هستند زیرا گزینه‌های تحریم و تهدید علیه ایران تأثیر خود را از دست داده است.

ارزیابی اصلاح‌طلبان از انتخابات ترکیه

برخلاف انتظار اصلاح‌طلبان، اردوغان در ترکیه پیروز شد؛ فهم اشتباه این جریان از تحولات منطقه و دنیایک سریال ادامه‌دار است. در حالی که این جریان به استقبال شسکت اردوغان رفته بودند امروز دبیر کل یکی از این احزاب برای رئیس‌جمهور ترکیه پیام تبریک فرستاده است!

روزنامه وطن‌امروز دراین‌باره نوشته است:

نوع نگاه جریان اصلاحات به تحولات جهان و منطقه نیز نمونه مشخصی از یک هپروت سیاسی است. برای نمونه دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در حالی روز یکشنبه برگزار شد که بالا گرفتن سطح رقابت میان رئیس‌جمهور مستقر و رقیبش، حواس‌ها را بیش از پیش به نتیجه این انتخابات جلب کرد. اردوغان که در ۲ دهه گذشته در قالب نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور سکاندار قوه اجرایی ترکیه بوده، به عنوان نامزدی اسلامگرا برای ۵ سال دیگر در کرسی ریاست جمهور ابقا شد.

در ادامه این گزارش آمده است:

بیراه نیست اگر انتخابات اخیر ترکیه را سخت‌ترین رقابت سیاسی رجب طیب اردوغان به حساب آوریم؛ انتخاباتی که رقبای وی در آن با جدیت تمام به صحنه آمدند و حتی دولت آمریکا نیز علنا جانبداری خود را از رقبای اردوغان اعلام داشت. در چنین فضایی، جراید و فعالان سیاسی اصلاح‌طلب که در دهه‌های گذشته از هر بزنگاهی برای طرح ادعای پایان عصر اسلامگرایی استفاده می‌کردند، با فرض اینکه اردوغان انتخابات پیش رو را به رقیب غرب‌گرای خود واگذار می‌کند، به دنبال تثبیت روایت داخلی خود از این انتخابات می‌گشتند.

*******

روزنامه‌های امروز دوشنبه ۱۸ اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر شد که بررسی سال‌مرگ برجام، دستور رئیس‌جمهور در تشکیل کمیته بررسی اغتشاشات سال ۱۴۰۱ و در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

در سالگرد خروج ترامپ از برجام برخی روزنامه‌ها این ماجرا را مورد ارزیابی مجدد قرار داده‌اند، بررسی رسانه های اصلاح طلب نشان می دهد که آنان در سالروز دستور خروج آمریکا از برجام از سوی ترامپ کوشیدند به بررسی این موضوع پرداخته و ضمن بررسی چرایی این موضوع تاکید کنند در شرایطی که امیدی نمی توان به احیای برجام داشت اما برای حفظ کشور می بایست به سمت مذاکره مستقیم با آمریکا رفت.

روزنامه هم‌میهن نوشته است:

ر سال ۱۳۹۷ ایران نمی‌توانست کاری کند که ترامپ از برجام خارج نشود. احمدی وضعیت فعلی برجام را وضعیت نامناسبی می‌بیند و حتی معتقد است که مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا هم بعید است تغییر اساسی در شرایط ایجاد کند. در آن دوره نیز ترامپ به‌طور مداوم پیشنهاد مذاکره با ایران را می‌داد. حتی گفته شد که در جریان سفر دکتر ظریف به نیویورک در مرداد ۹۸ از طریق سناتور رند پال از او برای سفر به واشنگتن و ملاقات با ترامپ دعوت شد. همچنین در شهریور همان سال دکتر ظریف همزمان با نشست گروه ۷ به بیاریتز در فرانسه دعوت شد و ترامپ علنا تایید کرد که دعوت از ایشان با موافقت او انجام شده است.

در ادامه این یادداشت به قلم کوروش احمدی، دیپلمات پیشین آمده است:

اکنون سوال این است که اگر مذاکراتی انجام می‌شد آیا امکان نجات برجام با تغییرات شکلی اندکی و احیانا تغییر نام آن امکان‌پذیر می‌بود یا خیر. همچنین می‌دانیم که افرادی مانند جان بولتون و مایک پمپئو برعکس ترامپ مواضعی ایدئولوژیک و بسیار تندتر در مورد برجام داشتند. ما حداقل اگر این احتمال را بررسی می‌کردیم، امروز دیگر برایمان هیچ اما و اگری باقی نمی‌ماند. یکی از ویژگی‌های روابط بین‌الملل تاثیرپذیری آن از تحولات درون کشورهاست، لذا برخوردی توأم با متانت و انعطاف را ایجاب می‌کند.

روزنامه شرق نیز در گزارشی با عنوان از فرصت‌سوزی تا نافرجامی برجام می‌نویسد:

در حالی که شرایط حکایت از آن دارد که مذاکرات احیای برجام دشوار شده است و بازگشت توافق هسته‌ای هم کمی دور از واقعیت جلوه می‌کند، حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق ایران، در جلسه دوره‌ای خود با وزیران و معاونان رئیس‌جمهور دولت‌های یازدهم و دوازدهم گفت: «من امیدوار بودم که مسئله برجام در اسفند ۹۹ یا فروردین ۱۴۰۰ حل شود تا دولتی که بر سر کار می‌آید، دچار این مشکل بزرگ نباشد. برای احیای برجام همه‌چیز تمام شده و آماده بود. حتی موفق شدیم از طرف‌های مذاکره امتیاز خروج سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی و لغو تحریم دفتر رهبری و نهادهای مربوط به ایشان را بگیریم. اما متأسفانه این امکان فراهم نشد». روحانی در ابتدای صحبت‌های خود تأکید داشت که «امروز شرایط اقتصادی مردم مناسب نیست و اکثریتی از جامعه، کاهش قدرت خرید خود را لمس می‌کنند. وقتی تورم بالاتر از ۵۰ درصد است و افزایش حقوق حدود ۲۰ درصد، معلوم است که قدرت خرید مردم پایین می‌آید و این میزان یارانه هم کفاف زندگی مردم را نمی‌دهد!

روزنامه ایران نیز درباره دوران پسابرجامی به نقل از معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه نوشته است:

هیچ‌کسی مخالف حل و فصل موضوع برجام نیست. اما وقتی طرف عقب می‌نشیند شما که نمی‌توانید متوقف شوید. بلکه باید راه‌حل‌های خودتان را پیدا کنید؛ مثلاً عضویت ما در شانگهای یک پیروزی بزرگ برای جمهوری اسلامی است. درباره همین «شانگهای» بفرمایید. دستاوردهای عضویت در آن چه اثرات ملموسی برای اقتصاد کشور به دنبال داشته است؟ برخی معتقدند تحریم‌ها و عدم پیوستن به «اف ای تی اف» مانع از تحقق اهداف اقتصادی کشور در چهارچوب این سازمان منطقه‌ای شده است.
«اف ای تی اف» برای ما چه مشکلی ایجاد کرده است؟ من نمی‌توانم این مسأله را باز کنم. ما الان داریم با بسیاری از کشورها از جمله بعضی از کشورهای اروپایی کار می‌کنیم اما نمی‌توانیم جزئیات آن را مطرح کنیم؛ زیرا امریکایی‌ها ورود کرده و این روند را تخریب می‌کنند. کار دارد انجام می‌شود. چرا الان مسأله برجام حل نشده است؟ خب امریکایی‌ها جلو نیامدند. می‌گویند مشتاقیم ولی جلو نمی‌آیند.

بررسی روزنامه‌های اصلاح‌طلب نشان می‌دهد که در حال حاضر برجامی وجود ندارد که بخواهیم به سمتش برویم. باید مذاکره مستقیم با آمریکا را شروع کنیم. اگر مسئولان می‌خواهند توافق کنند باید مذاکرات را از سر بگیرند و به توافق جدیدی دست پیدا کنیم!.

پشت‌پرده تشکیل کمیته بررسی آشوب‌های سال گذشته چیست؟

به رغم اینکه ماه‌ها از پایان اغتشاشات زن، زندگی، آزادی می‌گذرد، حاکمیت همچنان پیگیر شکایات آسیب‌دیدگان، بازماندگان شهدا و جان‌باختگان و ابعاد مختلف موضوع است، روز گذشته رئیس جمهور با صدور حکمی کمیته جدیدی برای بررسی حوادث سال گذشته کشور تشکیل داد.

روزنامه اعتماد در تحلیل دستور رئیس‌جمهور نوشته است:

دلیل شکل‌گیری این کمیته تحقیق، گزارشی است که وزیر کشور از عملکرد کارگروه پیگیری اعتراضات سال گذشته ارایه کرده است. پس از این گزارش، رییس‌جمهور با صدور حکمی هیاتی را مسوول بررسی ابعاد این حوادث و ناآرامی‌ها و بررسی‌های فنی و کارشناسی توسط سایر دستگاه‌ها و جهات ذی‌ربط و تکمیل تحقیقات به عمل آمده کرد.
بررسی جامع و متقن ابعاد مختلف ناآرامی‌های پاییز سال ۱۴۰۱ از طریق دریافت گزارش‌های دستگاه‌های مسوول و گزارش‌های مردمی و اصحاب رسانه، بررسی شکایات آسیب‌دیدگان و مصدومان حوادث یا خانواده‌های آنان و پیگیری جبران خسارت شهروندانی که در جریان این حوادث و ناآرامی‌ها دچار خسارت‌های مادی یا آسیب‌های معنوی شده‌اند.

روزنامه وطن امروز نیز از بررسی ابعاد آشوب زیر ذره‌بین دولت خبر داده و می‌نویسد:

غتشاشاتی که سال گذشته با شعار زن، زندگی، آزادی با خشونت حداکثری و تولید نفرت، اهدافی مثل براندازی جمهوری اسلامی و تجزیه ایران را دنبال می‌کرد، در نهایت با حضور مردم در صحنه دفاع از انقلاب اسلامی، با شکست مواجه شد. شهادت ده‌ها نفر از نیروهای مدافع امنیت از قبیل ماموران پلیس، اعضای بسیج و سپاه، همچنین آسیب رسیدن به اموال عمومی، از نتایج این آشوب‌ها بود. البته مردم عادی نیز از مشی ترور و خشونت‌طلبی جریان زن، زندگی، آزادی بی‌نصیب نماندند.

در ادامه این خبر آمده است:

حمله تروریستی داعش به حرم مطهر شاهچراغ(ع)، همچنین حمله مسلحانه اوباش به مردم ایذه از جمله این موارد بود. فعالیت گسترده گروهک‌های تروریستی و تجزیه‌طلب برای پیشبرد پروژه تجزیه ایران نیز از دیگر مواردی بود که در جریان آشوب‌هایی که پاییز سال گذشته به بهانه فوت مهسا امینی آغاز شد، شاهدش بودیم. بنا بر این موارد، جمهوری اسلامی ۲ کارویژه را در دستور کار خود قرار داد؛ برخورد و مقابله با هسته‌های ضدانقلاب از یک سو و پیگیری ابعاد حوادث از سوی دیگر.

ماجرای یک پرواز چارتر به سوی اقلیم کردستان چیست؟

شنیده‌ها حاکی از این است که یک کاروان از فعالان رسانه‌ای و سیاسی و فرهنگی ایرانی، پس فردا با هواپیمای چارتر اختصاصی عازم اربیل برای تجدید دیدار با مسعود بارزانی به بهانه افتتاح موزه کردستان‌شناسی است.

روزنامه جوان در ستون اخبار ویژه خود نوشته است:

رسمیت بخشی به اقلیم کردستان عراق و نادیده گرفتن کارشکنی‌ها و اقدامات ضدایرانی مقامات آن علیه ایران اولین پیام چنین حضور و چنین سفری است. اقلیم کردستان عراق مأمن تروریست‌هایی است که بارها مردم ایران را هدف اقدامات تروریستی خود قرار داده‌اند و هدف اصلی‌شان هم تجزیه ایران است. از همین رو، نوع تعامل با آن‌ها از سوی ایرانی‌ها نمی‌تواند کاملاً همدلانه باشد. از سویی آن‌ها نسبت به عراق و ایران نگاه تجزیه‌طلبانه دارند، لذا هر نوع تعاملی که تلاش شکست خورده برای استقلال کردستان را بخواهد احیا کند، علیه تمامیت ارضی کشور و محکوم است.