روزنامه هم‌میهن

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*******

روزنامه‌های امروز یک‌شنبه دوم بهمن ماه در حالی چاپ و منتشر شد که پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی امام خامنه‌ای، تعطیلی مدارس و مصائب والدین و پاپس کشیدن اروپا از یک قطع‌نامه ضد ایرانی در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

این روزها تعطیلی مدارس به ی اپیدمی برای والدین تبدلی شده است، این بلاتکلیفی مورد توجه بسیاری از روزنامه‌ها قرار گرفته است؛ روزنامه هم‌میهن نوشته است:

باید از وزیر پرسید که وضعیت عادی چیست که وضعیت جبرانی داشته باشید؟ وزارتخانه در شرایط عادی نمی‌تواند انتظارات اولیه آموزش و پرورش، مدارس و شرایط تحصیل را برآورده کند و دچار چالش، رکود و بحران می‌شود که اصلا توانایی و امکان جبران آن را ندارد. روزهای سپری شده که اضافه نمی‌شود. از سوی دیگر وزارتخانه نمی‌تواند به معلم‌ها اعلام کند که در ساعات اضافه، کار کنند یا درخواست کند که معلم‌ها کیفیت آموزش را افزایش دهند، چون در قبال تقاضای جبران دست وزارتخانه خالی است و می‌خواهد چه امتیازی را به معلمان بدهد؟ در نتیجه این فقط در حد حرف است و عملا آموزش و پرورش امکان خسارت‌ها و افت‌هایی که ایجاد می‌شود را ندارد. هم افت دوران کرونا را نتوانست جبران کند و هم یک ماه‌ونیم تعطیلی غیرمترقبه. انتظار می‌رفت بعد از دوره کرونا شرایط حالت طبیعی داشته باشد، اما آن را هم نمی‌تواند جبران کند.

این روزنامه در ادامه نوشته است:

در حال حاضر سرانه دانش‌آموزی در ایران یک‌سی‌ام میانگین جهانی است و در منطقه و در مقایسه با کشورهای همسایه نیز عقب هستیم. بودجه ۲۰۶هزار میلیارد تومانی نیز بیش از ۹۰ درصد حقوق و دستمزد پرسنل است و چیزی برای فضا و تجهیزات آموزشی و برنامه‌های جانبی و کیفیت‌بخشی باقی نمی‌ماند. در شرایط موجود اگر از مدیران مدارس بپرسید، پرداختی اکثر مدارس صفر است و بودجه‌ای به مدرسه داده نمی‌شود و مدیران با خلاقیت‌های خود از والدین کمک می‌گیرند. البته در مناطق محروم این کمک امکان‌ناپذیر است. بی‌تردید این سرانه ناچیز نوک کوه یخ بحران در آموزش کشور است.

روزنامه همشهری نیز درباره تعطیلی سریالی مدارس می‌نویسد:

کارشناسان آموزشی هم معتقدند با تعطیلی مدارس کیفیت آموزشی به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و دانش‌آموزان نمی‌توانند آنطور که باید و شاید حتی با وجود برگزاری مجازی کلاس‌های درس مباحث درسی را آموزش ببینند. موضوعی که نخستین نتیجه‌اش ‌ افت تحصیلی و ضعیف شدن پایه‌های درسی دانش‌آموزان است. جامعه‌شناسان هم به اندازه کارشناسان آموزشی این روزها نگران دانش‌آموزان هستند. آنها معتقدند با تعطیلی مدارس رشد اجتماعی بچه‌ها به‌شدت آسیب می‌بیند و با هر بار تکرار این تعطیلی‌ها آنها از این مسیر دورتر می‌شوند.
تکرار تعطیلی مدارس و کلاس‌های درس دانش‌آموزی در حالی رخ می‌دهد که امسال بعد از ۲سال شیوع کرونا و تعطیلی فضای مدارس، بعد از برگزاری جلسات متعدد تصمیم به بازگشایی مدارس در سال تحصیلی جدید گرفته شد. غافل از اینکه بعد از کرونا این‌بار آلودگی هوا، سرمای زمستان و شیوع آنفلوآنزا کرکره مدارس را پایین خواهد کشید و دوباره کلاس‌های درس را به فضای مجازی منتقل خواهد کرد. ‌

نژاد پرستی حاد در روزنامه سازندگی!

روزنامه سازندگی ارگان رسانه‌ای حزب لیبرال کارگزاران در شماره امروز خود به مناسبت برگزاری همایش زنان تاثیرگذار در تهران با ادبیاتی سراسر نژادپرستانه به انتقاد از این مراسم پرداخته است، البته برای روزنامه‌ای که مدیران آن ادعای شعارهای شبکه اغتشاشات را زیبا می‌دانند، این دست سخنان جای تعجبی ندارد!

این روزنامه در گزارش اول خود با تیتر دور افتخار با بورکینافاسو می‌نویسد:

خانم جمیله‌سادات علم‌الهدی، همسر آقای سیدابراهیم رئیسی، کنگره‌ای ذیل عنوان بانوان تاثیرگذار در سالن اجلاس زنان برگزار کرد تا این کنگره واکنشی به اخراج ایران از کمیسیون زنان سازمان ملل که چندی پیش رخ داد باشـد همچنین تاکیدی بر این باشد که وضعیت‌زنان در ایران نیز آنچنان که می‌گویند و تبلیغ می‌کنند بد نیست. شاید حتی برگزاری این کنگره تلاشی بود تا نشان داده شود که اعتراضات اخیر درست و دقیق نیست. آنچه در خصوص این همایش گفته شـد این بود که این همایش با حضور نمایندگان زن بیش از ۹۰ کشور برگزارشد، البته مهم‌ترین سخنرانان آن نیز جمیله علم‌الهدی و انسیه خزعلی بودند. حتی اگر وزیر ارشاد نیز در خصوص همایش و کنگره سخن نمی‌گفت و تاکید نمی‌کرد که این اجلاس به ابتکار خانم علم‌الهدی برگزار شده اسـت، همه می‌دانستند که میزبان اصلی کیست که وزیر ارشا او را از اندیشمندان کشور می‌نامد.

در ادامه این گزارش مغرضانه آمده است:

با این حال برگزاری این کنگره هر دلیلی که داشته باشد جای این پرسش باقی اســت که چرا همسر رئیس‌جمهور در این کنگره تا این اندازه برجسته شده و به‌عنوان میزبان شناخته شده و عکس‌هایی نیز از او به همراه همسران روسای‌جمهور دیگر دنیا منتشر شــده و از اساس خانم علم‌الهدی امروز چه گزارشـی از دســتاوردهای عملی این کنگره می‌توانند ارائه دهند؟ علاوه‌بر این؛ قرار است زنانی که در این کنگره از کشورهایی همانند ارمنستان، بورکینافاسو، قرقیزسـتان، صربستان، گینه، نیجر، سـریلانکا، سوریه، ترکمنستان و دیگرانی که حضور داشتند چه آورده‌ای برای زنان ما و مشکلاتی که گرفتار آن هســتند، داشته باشند؟

احتمالا لیبرال‌های حزب سازندگی مردم کشورهای ارمنستان، بورکینافاسو، قرقیزسـتان، صربستان، گینه، نیجر، سـریلانکا، سوریه، ترکمنستان و دیگرانی که حضور داشتند را انسان قلمداد نکرده و فقط برای آمریکایی‌ها احترام قائل هستند، این حس خود کمتربینی نسبت به چشم آبی‌ها به قدری زیاد است که حاضرند در برابر آن‌ها تا کمر خم شده و به آن‌ها سواری هم بدهند! این جماعت همان باقی مانده امثال تقی‌زاده‌ها هستند که روزگاری تمایل داشتند سر تا پا فرنگی شوند. البته این پیش‌خدمتان بی مزد و مواجب چشم‌آبی‌ها در ایران همیشه دستمزد خوبی هم از غربی‌ها گرفته‌اند؛ از جمله در ماجرای برجام که برای بایدن پیام فرستادند این قرارمان نبود!

کدام وزیر روحانی زندانی شده است؟

توییت تازه از سوی کریمی قدوسی نماینده مجلس حاشیه ساز شد. ظهر روز گذشته بود که توییتی با این محتوا که «یکی از وزرای دولت روحانی که با اکبری جاسوس معدوم شده انگلیس در ارتباط بوده، هم‌اکنون در زندان است»، از صفحه رسمی کریمی‌قدوسی نماینده اصولگرای مجلس یازدهم رسانه‌ای شد. توییتی که مجموعه‌ای مبهم از داده‌های نامشخص را مطرح می‌کرد بدون اینکه توضیح خاصی درباره آن بدهد. بلافاصله پس از انتشار این توییت، این پرسش در میان کاربران دست به دست چرخید که منظور از وزیر زندانی دولت روحانی کدام وزیر است؟

روزنامه اعتماد درباره این ماجرا به نقل از واعظی رئیس دفتر روحانی نوشته است:

اکبری با هیچ‌یک از وزرای ما ارتباطی نداشت. او ارتباط محدودی با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی داشت که به دولت مربوط نمی‌شود. او افزود: این آقایی که این ادعا را مطرح کرده قبلا هم ادعاهای دیگری داشته که هیچ‌کدام اثبات نشده است. واعظی در پایان گفت: اگر یکی از اعضای دولت و وزرا در زندان بودند قطعا من در جریان قرار می‌گرفتم.

آمریکا: به عبدالحمید گوش کنید. چون از اهل سنت عبور کرده است!

روزنامه جوان در ستون اخبار ویژه خود نوشته است:

یک رسانه افغانستانی افشا کرده که زلمای خلیل‌زاد، نماینده ویژه پیشین امریکا در امور افغانستان به رهبران طالبان پیام داده که به سخنان عبدالحمید اسماعیل زهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان در خطبه‌های نمازجمعه گوش بدهند. وب سایت اطلاعات روز که اخبار و مسائل مربوط به افغانستان را منتشر می‌کند، در ادامه نوشته: «نماینده سابق امریکا که این روزها به عنوان رابط سازمان سیا در منطقه حضور دارد، به مقامات طالبان گفته است که عبدالحمید در خطبه‌های نماز جمعه زاهدان مواردی را مطرح می‌کند که فراتر از نظرات اهل سنت است».
سخنان و مواضع عبدالحمید در چهار ماه گذشته بسیار مورد توجه رسانه‌های فارسی زبان غرب قرار گرفته و به سرعت آن را پوشش می‌دهند. طبعاً این استقبال و پوشش خبری ویژه نمی‌تواند بدون رضایت نهادهای امنیتی و اطلاعاتی غرب انجام پذیرد.

در ادامه این خبر آمده است:

حال این خبر نشان می‌دهد که عبدالحمید خیلی بیشتر از فضاسازی رسانه‌ای، به کار غربی‌ها می‌آید. تابستان سال ۲۰۲۱ و پس از پیروزی طالبان و تسلط آن‌ها بر افغانستان، عبدالحمید اسماعیل‌زهی پیروزی این گروه را تبریک گفته بود. او البته با انتقاداتی در حمایت از طالبان مواجه شد، اما با دفاع از عملکرد طالبان و اینکه نظر آنان به حقوق بشر و حقوق زنان تغییر کرده، افزوده بود که بنده به جهانیان اطمینان می‌دهم که طالبان امروز، طالبان ۲۰ سال قبل نیستند؛ آنان تجربه کسب کرده‌اند و تغییراتی در دیدگاه‌های‌شان به‌وجود آمده است. عبدالحمید در هفته‌های اخیر، فراتر از مخالفت با نظام، مواضعی خلاف احکام اسلام گرفته است و از آن جمله حمایت او از فرقه بهاییت است. امری که از سوی علمای اهل سنت نیز رد می‌شود. به نظر می‌رسد همین مواضع او مورد توجه امریکایی‌ها قرار گرفته باشد.

پای یک منافق در میان است

روزنامه وطن امروز به نقش منافقین در تصویب پیش‌نویس یک قطعنامه پرداخته و نوشته است:

همیشه پای منافقین در میان است. در طول سال‌های گذشته سازمان تروریست موسوم به مجاهدین خلق که دستش به خون هزاران نفر از مردم ایران آلوده است، پای ثابت اغلب قطعنامه‌ها و اقدامات غربی‌ها علیه ایران بوده؛ از همکاری این گروهک تروریست با صدام و جنگ علیه ایران گرفته تا لابی با غربی‌ها برای اتخاذ مواضع ضدایرانی، از جمله اقدامات این سازمان علیه ایران به شمار می‌رود. رد پای این سازمان تروریست در اقدام ضدایرانی اخیر پارلمان اروپا نیز دیده می‌شود. انتشار تصویری از یکی از اعضای سازمان منافقین کافی بود تا حدس و گمان‌هایی که در ارتباط با لابی منافقین با پارلمان اروپا مطرح بود، به یقین تبدیل شود. درست در روزی که پارلمان اروپا متمم پیشنهادی درج نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی اتحادیه را به قطعنامه ضدایرانی خود اضافه کرد، شبنم مددزاده از اعضای فعال سازمان منافقین با انتشار تصویری از خود که در پارلمان اروپا حاضر بود، نوشت: «امروز ۲۸ دی، پارلمان اروپا».

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*******

روزنامه های امروز شنبه ۱۰ دی ماه در حالی چاپ و منتشر شد که رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش در جنوب شرق، کودتای امنیتی آمریکا علیه عراقو تدبیر دولت برای مواجهه قیمت دلار با انتخاب یک اقتصاددان به ریاست بانک مرکزی دز صفحات نخست روزنامه های امروز برجسته شده است.

با رای هیات دولت، روز پنج‌شنبه محمدرضا فرزین به‌عنوان رئیس‌کل جدید بانک مرکزی جایگزین علی‌ صالح‌آبادی شد تا ساختمان شیشه‌ای بلوار میرداماد سکاندار جدید خود را بشناسد. در این جلسه از تلاش‌های صالح‌آبادی تقدیر و با استعفای او موافقت شد. فرزین که دکترای اقتصاد و هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی است عضویت در هیات‌مدیره بانک‌های کارآفرین و کشاورزی و مدیرعاملی بانک کارآفرین را در کارنامه خود دارد و از سال گذشته در سمت مدیرعاملی بانک ملی ایران مشغول به‌کار بود. بدون شک تحولات در سطوح عالی بانک مرکزی از شرایط اخیر در بازار ارز متاثر است و انتخاب فرزین به‌عنوان رئیس جدید بانک مرکزی نیز به همین واسطه رخ داده است.

روزنامه اقتصادی دنیای اقتصاد با استقبال از تحولات در بانک مرکزی نوشته است:

در حالی فرزین جایگزین صالح‌آبادی می‌شود که صندلی بانک مرکزی چهارمین رئیس خود را طی چهارسال اخیر تجربه می‌کند. پس از آنکه عبدالناصر همتی در سوم مرداد ماه سال۹۷ به ریاست بانک مرکزی رسید، این نهاد شاهد سه رئیس دیگر نیز بوده است. این سرعت در جابه‌جایی سکانداران بانک مرکزی بیش از هر چیز از عدم ثبات مدیریتی در نهاد سیاستگذار پولی را نشان می‌دهد و بر نبود استقلال لازم در این نهاد صحه می‌گذارد. در واقع این عزل و نصب‌ها سیاستگذاری در بالاترین سطح پولی کشور را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و می‌تواند از پذیرش هزینه تحولات مهم احتمالی توسط سیاستگذاران جلوگیری کند. این موضوع کار را برای هرگونه تحول قابل توجه در سیاستگذاری کشور دشوار می‌کند.

در ادامه گزارش دنیای اقتصاد آمده است:

از سوی دیگر باید توجه داشت برخی از عوامل موثر بر متغیرهایی همچون نرخ ارز، ماهیتی غیراقتصادی دارند یا از کنترل مسوولان پولی کشور خارجند. به عبارت دیگر تغییر سکانداران بانک مرکزی نمی‌تواند برخی متغیرها را کنترل کند و روسای جدید بانک مرکزی نیز موفق به اتمام ماموریت غیرممکن همتایان پیشین خود نمی‌شوند. از در نظر گرفتن این نکات در کنار یکدیگر می‌توان به این نتیجه رسید که عدم ثبات در صندلی ریاست بانک مرکزی نه تنها کمکی به حل مشکلات نمی‌کند، بلکه سبب بروز مشکلات تازه‌ای نیز می‌شود.

روزنامه هم‌میهن با گزارشی با عنوان «تغییر فرد یا تغییر سیاست؟» می‌نویسد:

اگر بانک مرکزی اقتدار لازم را داشته باشد، مدیریت بهتری ایجاد می‌کند. نه اینکه اوضاع به دوران قبل از تحریم برگردد، اما مدیریت بانک مرکزی در قیمت ارز بسیار اثرگذار است. سال‌های ۹۷، ۹۸ و در دوران مدیریت آقای همتی شرایط بسیار بد بود، ولی قیمت دلار به ۲۳-۲۲ هزار تومان رسید. چون قیمت نفت به ۳۵ دلار سقوط و کرونا هم شیوع پیدا کرده بود. به دلیل رکود اقتصاد جهانی در یک روز خاص پیش‌فروش نفت منفی شد. در کنار آن شاهد تحریم‌های با اصطلاح «شوک بزرگ» روبه‌رو شدیم. ترامپ تحریم‌ها را به شدت افزایش داد و پای میز مذاکره نمی‌نشست. شرایط از لحاظ سیاسی هم وخیم بود. در آن دوران مدیریت بازار ارز از کنترل خارج نشد. نه اینکه قیمت‌ها افزایش نداشت، اما شرایط در کنترل مدیریت بود. در حال حاضر شرایط به‌مراتب نسبت به دو، سه سال پیش بهتر است، چون قیمت نفت بالای ۸۵ دلار و مشتقات نفتی بسیار افزایش یافته است. بخش عمده صادرات ایران هم محصولات پتروشیمی است یا مشتقات دیگر نفتی. کرونا کاهش یافته و وحشت در داخل کشور ما از بین رفته است.

روزنامه آرمان ملی نیز به تشریح سیاست‌های مالی جدید دولت نوشته است:

هرچند تغییر درست و به‌موفع فرد می‌تواند در ترمیم اوضاع اقتصادی موثر باشد اما با تغییر مهره صِرف نمی‌توانیم توقع تغییر خاصی داشته باشیم در حقیقت تغییر رئیس بانک مرکزی با توجه به برخی ناهماهنگی‌ها بین اعضای تیم اقتصادی دولت انتظار اصلاح و شکوفایی اقتصادی را فعلا نباید داشته باشیم و اگر این تغییر با پشتوانه برنامه اقتصادی و افزایش دامنه اختیار بانک مرکزی همراه نباشد فقط تغییر فردی است.

آرمان ملی می‌نویسد:

هنوز نمی‌توان هیچ قضاوتی درباره ورود رئیس کل جدید بانک مرکزی داشت، مشکلات اقتصادی کشور بسیار ریشه‌دارتر از این است که با صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی جدید در بدو ورود به قضاوت در مورد تصمیمات جدید وی پرداخت هرچند تغییر در نظام اقتصادی با تغییر فرد ایجاد نمی‌شود، اما باید دید تا چه تیم اقتصادی وی را در آینده نزدیک در بانک مرکزی همراهی خواهد کرد و رئیس جدید بانک مرکزی با چه میزان برخورداری از استقلال رأی خواهد توانست سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های خود را کشور پیاده کند.

روزنامه اعتماد هم در گزارشی با عنوان یک گام مثبت اما ناکافی به تحلیل تحولات بانک مرکزی پرداخته و نوشته است:

اولین مشکل بانک مرکزی در شرایط کنونی این است که ارزی برای کنترل عرضه و تقاضا ندارد و دوم اینکه تقاضا برای ارز به اقتصاد زیرزمینی منجرشده است و سوم اینکه ارزهای خارج از کشور خارج از کنترل نظام هستند. بنابراین هر فردی هم که سکان بانک مرکزی را به دست بگیرد قادر به کنترل بانک مرکزی نخواهد بود. او گفت: آقای فرزین با آقای صالح‌آبادی چند تفاوت دارد؛ فرزین با عجله تصمیم نمی‌گیرد و به دلیل اینکه رییس بانک کارآفرین بوده کارهای اجرایی کرده و در طول مدتی که در دولت بوده نشان داده جاه‌طلب نیست و انسان خونسردی است و این ویژگی هم که هم‌دانشگاهی‌های خود را وارد میدان کند، ندارد. ضمن اینکه فرزین معتقد به کارهای کارشناسی است و تجربه کاری دارد.

روزنامه شرق نگاهی منفی به تحولات در خیابان میرداماد داشته و می‌نویسد:

تعویض رئیس بانک مرکزی کار زیادی از پیش نمی‌برد و بازار ارز و سقوط ارزش ریال متأثر از شرایط دیگری است که مهم‌ترین آن وضعیت سیاست خارجی ایران است. مرتضی افقه، استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز از این دسته اقتصاددان‌هاست. او به «شرق» توضیح می‌دهد: ریاست بانک مرکزی در ایران برخلاف سایر کشورهای جهان اختیارات چندانی ندارد و تعویض او چنان‌که در گذشته هم شاهد بودیم، نمی‌تواند گره زیادی از اقتصاد کشور باز کند.

هم زمان با انتخاب رئیس جدید بانک مرکزی، روزنامه همشهری از همکاری نهادهای اطلاعاتی و امنیتی کشور برای مهار دلال‌های ارزی خبر داده و نوشته است:

همزمان با تغییر رئیس‌کل بانک مرکزی، وزارت اطلاعات هم با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: به‌منظور ثبات بخشی به روند بازار ارز و برخورد با عوامل برهم زننده آن، تعدادی از گردانندگان و سرشاخه‌های اصلی کانال‌ها، گروه‌ها و صفحات مجازی که درصدد قیمت‌گذاری جعلی ارزهای خارجی، انجام معاملات فردایی و سوداگری بودند، مورد رصد اطلاعاتی قرار گرفته، شناسایی و دستگیر شدند. به‌گفته وزارت اطلاعات، ۱۱نفر از عوامل مؤثر بر نوسان غیرعادی بازار ارز در شبکه‌های اجتماعی با دستور مقام‌های قضایی بازداشت و روانه زندان شده‌اند، همچنین ۳۲۰نفر از عوامل اصلی مرتبط با کانال‌ها و گروه‌های مجازی نیز شناسایی شده‌اند که به‌زودی اقدامات لازم برای برخورد با آنان صورت می‌گیرد.

روزنامه ایران از خوشامدگویی بازار به رئیس‌کل جدید بانک مرکزی خبر داده و می‌نویسد:

از روز پنجشنبه و همزمان با حضور محمدرضا فرزین به عنوان رئیس‌کل جدید در ساختمان میرداماد، نخستین نشانه‌های تغییر مسیر در بازار ارز نیز نمایان شد، به طوری که کارشناسان افت قیمت ارز در بازار غیررسمی را واکنش مثبت بازار به رئیس‌کل جدید ارزیابی می‌کنند. درحالی که طی هفته‌های اخیر، بازار آزاد ارز بی‌توجه به آنچه در بازار رسمی می‌گذرد، به صورت لحظه‌ای قیمت ارز در کانال‌های تلگرامی را بالا می‌برد، اما تغییر مدیریت در بانک مرکزی و اعلام سیاست‌های جدید ارزی که مهم‌ترین آن تثبیت نرخ ارز نیمایی روی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان است، دلالان را به عقب راند. درمجموع هشتم دی‌ماه، روز پرخبری برای بازار ارز بود، درکنار تغییر رئیس کل بانک مرکزی و رأی اعتماد هیأت دولت به فرزین، بازار متشکل ارزی نیز در اطلاعیه‌ای مهم اعلام کرد که از روز پنجشنبه انجام معاملات توافقی بدون دامنه نوسان صورت گرفت.

آمارها علیه حسن روحانی سخن می‌گوید

روزنامه جوان به تحللیل آخرین سخنان حسن روحانی در جمع اعضای کابینه‌اش پرداخته و به نقل از یک منبع آگاه نوشته است:

در فارسی ضرب المثلی است که می‌گوید: «دیوارحاشا بلند است.» به عبارت دیگر این ضرب‌المثل می‌گوید: انکار کردن موضوع یا مسئله‌ای حد و مرزی ندارد و حرف یا عمل خود را می‌توان به راحتی و تا حد غیر ممکن و نامحدود انکار کرد، اما با ظهور رسانه‌های جمعی و عصر دیجیتال این قبیل مثل‌ها هم به تاریخ پیوسته، خصوصاً درباره کسانی که روزگاری در مصدر امور بوده‌اند، عملکرد و اظهارات آن‌ها در معرض افکار عمومی و رسانه‌ها بوده و اکنون با یک جست‌وجوی ساده می‌شود، مواضع گذشته آن‌ها را یادآوری کرد. اما ضرب‌المثل دیگری هم هست که می‌گوید: «کسی که خود را به خواب زده، نمی‌شود بیدارش کرد.» حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق که پس از پایان هشت سال ریاست جمهوری، کشور را با انبوه مشکلات به سیدابراهیم رئیسی سپرد و مدت‌ها بود، در حوزه‌های مختلف سکوت اختیار کرده و اظهار نظری نمی‌کرد، چند روز پیش در دیدار با «جمعی از استانداران دولت‌های یازدهم و دوازدهم»، گویی فضای سیاسی و اقتصادی کشور را برای اظهارنظر مساعد دیده و مطالبی مطرح کرده که نه تنها قرین به صحت نیست، که آمارها روایت دیگری دارند.

در ادامه گزارش جوان آمده است:

هنگامی که رئیسی دولت را تحویل گرفت کسری کل بودجه سال گذشته ۴٨٠ هزار میلیارد تومان بود؛ یعنی بر روی هر چیزی دست بگذاریم، انباشتی از بدهی‌های سنگین از جمله مطالبات بازنشستگان لشکری و کشوری، فرهنگیان و بخش درمان را نشان می‌دهد، افزون بر آن تأمین پول واکسن کرونا نیز مطرح بوده است. اما تمامی این موارد با تمرکز دولت بر افزایش درآمدهای پایدار از قبیل فروش نفت و مالیات و کنترل هزینه‌ها سال گذشته به خیر گذشت. به گفته این منبع آگاه سال گذشته تنخواه بانک مرکزی تسویه شد و ٢٠٠هزار میلیارد تومان هم بابت طرح‌های عمرانی که حتی برای استهلاک اصلاً ریالی دریافت نکرده بوند، اختصاص داده شد. مطالبات قابل توجهی از فرهنگیان و بازنشستگان پرداخت شد و امسال هم بخشی از آن از طریق درآمدها تکمیل شد.

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*******

روزنامه‌های امروز شنبه ۲۶ آذرماه در حالی چاپ و منتشر شد که حضور رئیس‌جمهور درمیان مردم، سفر رئیس‌جمهور چین به عربستان، جزئیات برقراری حقوق بازنشستگان جدید آموزش و پرورش، تحلیل اغتشاشات و دو اقدام ضد ایرانی در فاصله کمتر از یک روز در سازمان ملل در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

روزنامه هم‌میهن در شماره امروز خود گزارشی از نشست انجمن جامعه‌شناسی ایران تهیه کرده است؛ یکی از حاضران در این نشست درباره وضعیت حجاب در کشور گفته است:

. این حرکت در قیاس با جریان‌های قبل از خودش که ماهیت طبقه متوسط داشتند، اساس متفاوتی دارد. به‌خصوص در قیاس با دو نقطه اوج طبقه متوسط در نیمه دهه هفتاد و نیمه دهه هشتاد، نه‌تنها تداومی نمی‌بینم، بلکه گسست جدی بین این دو می‌بینم و این گسست بیش از هر چیز، گسست از یک نظم سنتی-مذهبی است که قبلا در جامعه وجود داشته و شکلی از آن به اسلام سیاسی تبدیل شده است. اگر در دو رخداد پیشین شاهد این بودیم که طبقه متوسط تلاش می‌کرد یکسری مفاهیم را که احساس می‌کرد مصادره‌شده را بازپس‌ بگیرد یا بازتعریف کند، مفاهیمی که گمان می‌کرد مصادره شده‌اند، به‌هیچ‌وجه دیگر چنین خواست و تمایلی را در حرکت جدید نمی‌بینید. در واقع کسی به دنبال آن نیست که مفاهیمی که برگرفته از خواست سنتی و مذهبی قدیمی است را پس بگیرد یا از مصادره شدن نجات دهد. این حرکت از مبنا به دنبال ساختن یک چیز نو و بدیع است و خرد جمعی به این نتیجه رسیده است که برای ساختن این چیز نو، باید با یک گسست آغاز کند. پرسش اول من این است که اگر این حرکت را رادیکال‌ترین رخدادی بدانیم که با آن مواجه بوده‌ایم، به این سوال می‌پردازم که بین گسستی که در این حرکت وجود دارد و نیرو گرفتن آن از نیروهای زن چه نسبتی وجود دارد؟
در واقع می‌خواهم با نگاه به گذشته به این سوال پاسخ دهم، که چرا هر جنبش فراگیری که با مسئله زنان کلید بخورد، خواسته یا ناخواسته، خواستار گسست کامل می‌شود. این مسئله با ریشه‌های شکل‌گیری نظم موجود پیوند می‌خورد. نکته دوم این است که برخی معتقدند این میزان از اصرار حاکمیت بر مسئله حجاب حیرت‌انگیز است که با وجود اعتراضاتی که چالش‌های زیادی به‌وجود آورده است، اما سانتی‌متری از مواضع خود عقب‌نشینی نکرده است. نه‌تنها امتیازی نداده است، حتی نجواهای تهدیدآمیز بازگشت طرح‌های جدید هم به گوش می‌رسد.

نزدیک به هشتاد روز پس از کلید خوردن اغنشاشات با رمز مهسا به خوبی می‌دانیم که مثلث براندازی را زنان، دانشجویان و کارگران تشکیل می‌دهد. ظرفیت زنان و دانشجویان با شبکه‌سازی و عملیات رسانه‌ای بر محور مطالبات سیاسی اجتماعی فعال شده. و فعال‌سازی ظرفیت کارگران که میسر نمی‌گردد مگر با شلیک به معیشت! از این رو صورت مسئله از سوی لیدرهای اغتشاشات در حال تغییر است که باید امتیاز بیشتری گرفت، البته اصلاح‌طلبان در بیان بدون لکنت خواست اصلی خود یعنی براندازی تردید دارند!

روزنامه اعتماد نیز در ادامه هم راستایی مستقیم با اغتشاشات نقشه اغتشاشات را به نقل از یک گروه داده کاوی منتشر کرده است، اعتماد می‌نویسد:

اعتراض سیاسی در شهرستان‌های پرجمعیت بیشتر دیده می‌شود (هرچه در نمودار از سمت راست به چپ یعنی از سمت شهرستان‌های بزرگ‌تر به سمت شهرستان‌های کوچک‌تر حرکت می‌کنیم، تعداد شهرستان‌های دارای اعتراض کمتر و کمتر می‌شود). تاثیر متغیر جمعیت، اگرچه در بروز یا عدم بروز اعتراض کاملا مشهود است، اما تاثیر کاهش مشارکت سیاسی در عرصه رسمی بر اعتراض را از بین نمی‌برد. ریزش آرای کاندیدای نخست در شهرستان‌های دارای اعتراض نسبت به شهرستان‌های بدون اعتراضی که جمعیت مشابهی دارند، به‌طور متوسط ۱۸.۲% کمتر است (نگاه کنید به خط‌چین برازش شده به شهرستان‌های دارای اعتراض (نقاط نارنجی‌رنگ) که از خط‌چین برازش شده به شهرستان‌های بدون اعتراض (نقاط خاکستری‌رنگ) به اندازه ۱۸.۲ واحد درصد پایین‌تر قرار گرفته است.

در ادامه این گزارش آمده است:

قشه فوق نشان می‌دهد شدت و تمرکز این آسیب در کدام نقاط بیشتر بوده است. انطباق نسبی بروز ناآرامی و خشونتِ بیشتر در اعتراضات اخیر در مناطق کرد و بلوچ‌نشین با مراکزِ اصلی افت شدید مشارکت سیاسی (کانون‌های قرمز رنگ در نقشه فوق)، نشان‌دهنده این است که توجه به کاهش مشارکت سیاسی در لایه تحلیل‌های امنیتی نیز حائز اهمیت است و بدون چاره‌اندیشی برای آن نمی‌توان مسائل امنیتی به وجود آمده را حل کرد. این آسیب، در حقیقت هزینه‌ای است که حکومت برای یکدست شدن خود ایجاد کرده و به همین دلیل به سختی می‌توان سهم عوامل و تهدیدهای خارجی را در آن از سهم عوامل و تصمیمات داخلی بیشتر قلمداد کرد.

البته مشخص نیست که نقشه مورد ادعای اعتماد در مورد پراکندگی جغرافیایی اغتشاشات (به قول خودشان اعتراضات) چقدر دقیق است! اما در همان نگاه اول مشخص است که از نظر این روزنامه اصلاح‌طلب، آشوب نه پدیده‌ای ملی و سراسری بلکه منطقه‌ای و محلی است و عمدتا مردم برخی استانهای مرزی معترض‌اند.

صادقانه با مردم

دور دوم سفرهای استانی دولت مردمی مورد توجه بسیاری از روزنامه‌ها قرار گرفته است؛ روزنامه کیهان نوشته است:

آغاز دور دوم سفرهای استانی دولت آیت‌الله رئیسی در کمتر از یک سال و نیم از شروع به کار دولت و به‌ویژه پس از ۳ ماه تلاش دشمن برای متوقف ساختن قطار پیشرفت و خدمت‌رسانی به مردم با ایجاد اغتشاش و آشوب در کشور اهمیتی دو چندان یافته و از یک سو نشان از عزم و اراده دولت مردمی برای پیشبرد امورکشور و گره گشایی از زندگی مردم است و از سوی دیگر نشانه حقانیت رویکرد و صداقت در عملکرد دولتمردان در گره نزدن مسائل کشور و منافع ملی به بیرون از مرزها و به ثمر رساندن پروژه‌های بزرگ و بعضا معطل مانده و همچنین فعال ‌سازی صنایع تعطیل و نیمه تعطیل به رغم تحریم‌ها و فشارهای سنگین اقتصادی است.

کیهان در ادامه می‌نویسد:
از سوی دیگر استقبال کم نظیر و پرشور مردم استان خراسان جنوبی از کاروان دولت مردمی و گلباران خودروی حامل رئیس‌جمهور در شهرستان نهبندان نشان داد که اولا مردم در فضای حقیقی با لشکر ساختگی و جعلی در فضای مجازی بسیار متفاوت است و از طرفی تبلیغات سنگین ۳ ماهه دشمن در سیاه‌نمایی از کشور، ناامید ‌سازی جامعه و دامن زدن به بی‌اعتمادی نسبت به مسئولان کمترین میزان اثر گذاری را داشته و قاطبه ملت ایران تلاش شبانه‌روزی دولت برای حل مشکلات را می‌بینند و قدر مسئولان دلسوز و پر تلاش خود را می‌دانند.

روزنامه ایران نیز با اشاره به سفرهای استانی دولت نوشته است:

دور نخست سفرهای استانی دولت انقلابی، ۲۰ مردادماه گذشته با سفر آیت‌الله رئیسی به استان کرمان به پایان رسید. دولت سیزدهم شهریور ۱۴۰۰ عملاً تشکیل شد و کار خود را آغاز کرد اما تا پیش از فرارسیدن موعد یکسالگی، سفرهای استانی به ۳۱ استان کشور به پایان رسید. دور نخست سفرهای استانی، تقریباً بلافاصله پس از شروع فعالیت‌های دولت آغاز شد، آن هم در شرایطی که هنوز وضعیت بد کرونایی به طور کامل مرتفع نشده بود. به همین دلیل بود که در این دور از سفرها، اغلب بدون برگزاری اجتماع‌های مردمی یا استقبال‌های گسترده انجام شد. این امر به نوبه خود نشان می‌داد که هدف دولت و رئیس جمهور از این سفرها، حل مشکلات و رفع دغدغه‌ها و نیازهای مردم هر استان است، نه صرفاً کسب تشویق‌های سیاسی یا نشان دادن نمایش‌های رسانه‌ای. بویژه اینکه در این سفرها، دولت حتی‌المقدور، از کلنگ‌زنی‌های جدید و تصویب طرح‌های تازه اجتناب کرد، بلکه در مقابل، همت خود را صرف تکمیل طرح‌هایی کرد که از دولت‌های گذشته به ارث مانده بود. این طرح‌ها، که از آنها با عنوان طرح‌های نیمه کاره یاد می‌شود، هم سرمایه‌های ملی صرف شده در آنها را به سمت استهلاک می‌برد و هم تصویر نامناسبی از توانایی حکمرانی برای مردم به نمایش می‌گذاشت. از این‌رو بود که دولت آیت‌الله رئیسی، به جای تصویب طرح‌های جدید، تمرکز خود را بر تکمیل طرح‌های نیمه‌کاره گذاشت.

شورش شارلاتان‌ها

نامه سرگشاده گروه تولید سریال سقوط درباره خیانت فرخ‌نژاد به هنرمندان با واکنش بسیاری از روزنامه‌ها قرار گرفته است؛ روزنامه جوان نوشته است:

امیدی و هراس در میان وطن‌فروشانی که لیدری آشوب را برعهده داشتند، به قله رسید! از جمله علی کریمی با «احمق» خواندن ملت ایران پس از دریافت ویزای امریکا و فرخ‌نژاد با توهین به رهبری دو روز بعد از «شبه‌فرار» از ایران به امریکا! کریمی ابتدا اکانتش را به سازمان‌های امنیتی غربی فروخت و این، به‌خاطر تغییر محسوس نوشته‌هایش برای دوست و دشمن آشکار شد، کریمی و خریداران اکانتش، در آغاز سنگ ملت را به سینه می‌زدند و مدح‌ها و تمجیدها از ملت ایران می‌کردند، اما در ناامیدی و هراسی که اکنون به ایشان دست داده، پس از صدور ویزا، ملت ایران را با جمله قصاری از چرچیل (عامل قتل‌عام میلیون‌ها ایرانی در قحطی معروف) ملتی «احمق» که با دیکتاتور همراهی می‌کنند، نامیدند.

جوان در ادامه نوشته است:

فرخ‌نژاد هم پیوندی دیرینه با دلار دارد و میزان‌الحراره او دلاری است که باید برای پسرش بفرستد! این‌ها را نباید ساده گرفت. احمق‌خواندن ملت ایران در اکانت کریمی، حرف ساده‌ای نیست. باید تحلیلگران به میدان بیایند و بگویند چه شد که آن ملت‌قهرمان، ناگهان احمق شدند!؟ فقط ساعاتی پس از دریافت ویزای امریکا یا روزهایی پس از بی‌اعتنایی مردم به اعتصاب و راهپیمایی سکوت و پرکردن خیابان‌ها!؟ و چه شد که فرخ‌نژادی که گفت همه ملت ایران فدای پسرم، ناگهان اندیشه نجات ملت ایران در سر می‌پروراند!؟

روزنامه فرهیختگان نیز دراین‌باره نوشته است:

تنفس‌های مصنوعی یکی‌یکی از راه می‌رسید و جریانی که در حفظ ظاهر همچنان قوی عمل می‌کرد، در باطن منکسر می‌شد. ترانه علیدوستی که به نماد بهره‌مندی تمام‌عیار از پول کثیف در سینما و شبکه نمایش خانگی و دفاع‌تمام قد از این جریان تبدیل شده بود، تنها برای خودفریبان قهرمان بود و از اعتبار این آشتی‌ناپذیری آزاردهنده می‌کاست. هنرپیشه‌هایی که هرکدام در موج ضدیت جامعه با سلبریتی‌ها طی سال‌های اخیر یا زیر ضرب رفته بودند یا ساکت منزوی شده بودند، وقتی به میدان می‌آمدند آن هاله معنایی منفی که دورشان بود را هم با خود می‌آوردند.

روزنامه وطن امروز نیز در واکنش به سخنان هتاکانه این سلبریتی سفارشی می‌نویسد:

نمک خوردن‌ها و نمکدان شکستن‌ها ادامه دارد و حمید فرخ‌نژاد، تازه‌ترین نمونه است اما در هیاهوی این دهن‌کجی‌ها، ضدانقلاب خارج‌نشین هم بیکار ننشسته و روز به روز چهره واقعی خودش را بیش از پیش نمایان می‌کند. نازنین بنیادی از همین جنس آدم‌هاست که پشت نقاب طرفداری از حقوق بشر، هر چه می‌خواهد دل تنگ اربابانش، می‌گوید و بیشتر سرزمین مادری‌اش را زیر پا می‌گذارد.

در ادامه این یادداشت آمده است:

یک روز با ایفای نقش‌های غالبا سیاسی و ترسیم تصویر تروریست از میهنش و روز دیگر با ایفای نقش عروسک خیمه شب بازی برای آنانی که عداوت‌شان با ایران، کودک و زن و پیر و جوان نمی‌شناسد. در چنین شرایطی که هر نمک‌خورده‌ای از جمهوری اسلامی از راه می‌رسد لگدی به نمکدان می‌زند، بنیادی هم بر امواج رسانه‌های معلوم‌الحال سوار شده و ضمن دمیدن در آتش خشونت‌های خیابانی، ناجوانمردی‌ها علیه این ملت را نیز تطهیر می‌کند.