رژیم اشغالگر صهیونیستی

به گزارش مجاهدت از مشرق، کریدور بین‌المللی حمل‌ونقل شمال – جنوب (INSTC) مسیری است که اروپا و آسیا را از طریق مسیرهای دریایی و زمینی به هم متصل می‌کند. این مسیر از سمت شمال ایران به‌سمت جنوب ایران و سپس به کشورهایی مانند هند و روسیه امتداد می‌یابد و از طریق دریای عمان و خلیج‌فارس نیز به کشورهای حاشیه خلیج فارس دسترسی دارد که در سال‌های اخیر بویژه پس از جنگ روسیه و اوکراین در کشور ما با نام «ایران راه» از سوی وزارت راه و شهرسازی دنبال و تا حد زیادی عملیاتی شد.

در برابر این پروژه عظیم چند ملیتی، پروژه دیگری هم وجود دارد که نام آن دالان اقتصادی هند – خاورمیانه – اروپا یا کریدور آی‌مک (IMEC) است، این کریدور یک دالان اقتصادی آینده‌نگر است که هدف آن تقویت توسعه اقتصادی از طریق تقویت اتصال و یکپارچه‌سازی اقتصادی بین جنوب آسیا، خلیج‌ فارس و اروپا است. مسیر پیشنهادی این کریدور ترانزیتی مسیری از میان هند و اروپا است که از کشورهای امارات، عربستان سعودی، اردن، اسرائیل و یونان می‌گذرد.

کریدور اقتصادی هند – خاورمیانه – اروپا (آی‌مک) سعی دارد با ایجاد بسترهای اقتصادی، امنیتی و لجستیکی، موجب تمایل بیشتر کشورهای عربی به پروژه عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی ‌شود و از این جهت مورد حمایت ویژه هند و ایالات متحده قرار دارد.

در برابر سیاست پیگیری کریدور آی‌مک، کشورهایی نظیر روسیه و چین و در بعضی محورها کشور هند مایلند با توجه به همپیمان بودن در شانگهای و بریکس به واسطه امنیت و سایر خصوصیات جغرافیایی ایران از کریدور شمال – جنوب ایران برای ترانزیت بار و مسافر خود استفاده کنند و وزارت راه و شهرسازی ایران هم در سال‌های اخیر با به‌کارگیری توان و ظرفیت داخلی سعی کرد در این پروژه کشورهای دیگر را نیز شریک کند.

شریک کردن سایر کشورها برای تشویق به استفاده از مسیر ترانزیتی شمال – جنوب

روسیه در احداث و بهره‌برداری از مسیر ریلی رشت به آستارا، هند را در گسترش بندرهای جنوبی در منطقه مکران شریک کرد تا انگیزه این کشورها برای استفاده از کریدور شمال – جنوب بیشتر شود و در نهایت اقتصاد کشور از منافع این طرح اقتصادی بهره ببرد.

این در حالی است که کریدور حمل‌ونقلی شمال – جنوب چه از منظر شرایط تحریمی ایران و چه از نظر مختل شدن دسترسی به اروپا بعد از جنگ اوکراین، جذابیت کمتری برای هندی‌ها داشته و نگاه هند به این کریدور، بیشتر معطوف به دسترسی به افغانستان و آسیای مرکزی است.

عملیات‌ ۷ اکتبر (توفان الاقصی) و تأثیر آن بر کریدور آی‌مک

با وقوع عملیات‌ ۷ اکتبر، امنیت مرزها و بنادر سرزمین‌های اشغالی و در سطح کلان‌تر موجودیت رژیم صهیونیستی با چالش جدی مواجه و اتصال آی‌مک به اروپا نیز دست کم تا زمان مشخص‌شدن اوضاع منطقه مختل شد.

براساس این تحولات، به نظر می‌رسد هند در وضعیت عدم قطعیت نسبت به ۲ گزینه آی‌مک و کریدور شمال- جنوب برای ایجاد اتصال چندشیوه‌ای به اروپا قرار گرفته و در این شرایط، تصمیم به بازی همزمان در ۲ زمین ایران و رژیم صهیونیستی گرفته است.

انجام عملیات «وعده صادق» اگر چه توانست در نگاه هندی‌ها، کفه آی‌مک را پایین‌تر و کفه کریدور شمال- جنوب را نسبت به قبل بالاتر بیاورد اما اینکه انتظار برود به صرف این اقدام، هند تصمیم به استفاده از کریدور ایران بگیرد هم ساده‌اندیشی است.

از دیدگاه کارشناسان اقتصادی، توصیه‌هایی برای تقویت کریدور شمال – جنوب در مقابل آی‌مک مطرح شده است؛ از جمله این پیشنهادات اصلاح موافقتنامه «کریدور حمل و نقل شمال- جنوب» و ارتقای آن به «کمربند اقتصادی شمال- جنوب» است که شامل ابتکارعمل‌هایی برای ایجاد یکپارچگی اقتصادی بین کشورهای منطقه نیز می‌شود.

با آغاز عملیات توفان الاقصی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ میلادی و ضربه اساسی به هیمنه پوشالی رژیم صهیونیستی، رژیم اشغالگر در پاسخ به این عملیات، دست به کشتار بی‌رحمانه و نسل‌کشی زنان و کودکان در نوار غزه ‌زده است.

در پاسخ به جنایات وحشیانه این رژیم، کشورهای مختلف و در صدر آنها ایران، یمن، لبنان، عراق و سوریه اقدامات متقابلی را در پیش گرفتند.

یکی از این اقدامات جلوگیری از عبور کشتی‌ها به مقصد فلسطین اشغالی تحت پرچم هر کشوری از مسیر دریای سرخ توسط گروه مقاومت انصارالله یمن است. با توجه به وضعیت جدید، هزینه بیمه کشتی‌هایی که از دریای سرخ و کانال سوئز عبور می‌کنند، افزایش یافته و کشتی‌های مرتبط با رژیم صهیونیستی که عمدتاً حامل نفت هستند نیز مجبور به تغییر مسیر و دور زدن قاره آفریقا شده‌اند.

ناامن و گران شدن مسیر دریای سرخ در کریدور آی‌مک

با ناامن و گران شدن مسیر دریای سرخ توجه به کریدور اقتصادی چندشیوه‌ای هند – خاورمیانه – اروپا (به طور رایج، آی‌مک یا هند – عرب – مد) که سال ۲۰۲۳ در نشست سران گروه ۲۰ در دهلی نو مطرح شده بود، بیشتر مورد توجه قرار گرفت.

این کریدور به رغم چالش‌های مختلف همچون عبور از مرزهای چندین کشور، سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی مورد نیاز، موقعیت بیابانی بخش‌هایی از مسیر عبوری، تنش‌ها و تحولات موجود در منطقه و حساسیت در روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی می‌تواند یک اتصال و پیوند اقتصادی از حاشیه جنوبی اوراسیا در ساحل غربی هند تا سواحل مدیترانه شرقی در یونان تشکیل دهد. بر این اساس آی‌مک این ظرفیت را دارد که ضمن کاهش ۴۰ درصدی زمان حمل کالاهای هندی به اروپا نسبت به مسیر کانال سوئز، معماری اتصال اوراسیا و نقش هند در نظم اقتصادی جهانی را دوباره پیکربندی کند.

گزینه قدیمی‌تر حمل‌ونقل چند شیوه‌ای هند به اروپا، کریدور شمال – جنوب عبوری از ایران است که یک شبکه از مسیرهای جاده‌ای ریلی و دریایی، مقرون به صرفه از نظر زمان سفر و هزینه برای اتصال هند تا اروپای شمالی و غربی است.

ایده ایجاد این کریدور حمل‌ونقلی نخستین بار توسط هند، روسیه و جمهوری اسلامی ایران با امضای توافقنامه بین‌دولتی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۰ میلادی به منظور تقویت تجارت و ارتباطات حمل‌ونقل بین کشورهای در مسیر خود اتخاذ شد.

کریدور شمال – جنوب از چه زمانی مطرح شد؟

سال ۲۰۰۲ میلادی ۳ کشور قراردادهای مقدماتی را برای توسعه کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال – جنوب به طول ۷۲۰۰ کیلومتر امضا کردند که طی سالیان اخیر این قرارداد به تصویب ۱۳ کشور رسیده است.

مسیر اصلی این کریدور از هلسینکی فنلاند شروع شده و از روسیه تا دریای خزر ادامه می‌یابد و در آنجا به ۳ شاخه تقسیم می‌شود؛ شاخه غربی از طریق آذربایجان یا ارمنستان به غرب ایران، شاخه مرکزی از طریق دریای خزر به مرکز ایران و شاخه شرقی از طریق قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان به شرق ایران می‌رسد. بر این اساس مسیرها در تهران به هم می‌رسد و تا بندر عباس ادامه می‌یابد و سپس از طریق دریا به بنادر غربی هند خواهد رسید.

با در نظر گرفتن اهمیت ژئواستراتژیک و اقتصادی همه کشورهای درگیر در کریدور شمال – جنوب، این کریدور ظرفیت ارتقای ارتباط هند با آسیای مرکزی و منطقه اوراسیا را دارد اما کریدور بالقوه دیگری که امکان ایجاد اتصال و یکپارچگی اقتصادی بین خلیج ‌فارس و دریای مدیترانه را دارد کریدور ایران – عراق – سوریه است که از ساحل بندر امام خمینی آغاز شده و با عبور از بصره، گذرگاه البوکمال در مرز سوریه و عراق، در نهایت به بندر لاذقیه سوریه در ساحل مدیترانه متصل می‌شود.

ایران به‌ دلیل مشارکت راهبردی که در عراق و سوریه تعریف کرده، از حامیان اصلی این کریدور است. بر اساس گزارش بنیاد دفاع از دموکراسی، یکی از توجیه‌های باقی ماندن نیروهای آمریکا در سوریه در منطقه التنف، جلوگیری از شکل‌گیری «پل سوزان» – عنوان گزارش مذکور برای این کریدور به منظور خطرناک نشان دادن آن و کاهش همبستگی اقتصادی بین عراق و ایران – است.

با عملیات «وعده صادق» توان آمریکا در تضعیف روابط ایران و کشورهای محور مقاومت و ارتباط گروه‌های مقاومت با یکدیگر از طریق نیروهای نیابتی صهیونیستی کاهش یافته و راه‌اندازی کریدور ایران – عراق – سوریه امکان‌پذیرتر شده است.

البته این به معنای پایان ریسک‌های این مسیر نیست و بازیگران عراقی و سوری هنوز قادر به بهره‌برداری از این معادله جدید نیستند. در عین حال با توجه به جذابیت روابط تجاری و اقتصادی با روسیه برای هندی‌ها از یک سو و راهبرد آمریکا برای مقابله جدی با کریدور ایران – عراق – سوریه از سوی دیگر، انتظار می‌رود اولویت هند برای همکاری اقتصادی با ایران روی کریدور شمال – جنوب متمرکز باشد و کریدور ایران – عراق – سوریه برای هند جذابیتی نداشته باشد.

بسترهای اقتصادی و امنیتی شکل‌گیری آی‌مک

توان هند برای ادغام شدن در یک کریدور از هند به اروپا که از کشورهای عربی و مدیترانه عبور می‌کند (مانند آی‌مک)، اساسا به این بستگی دارد که این کشور چگونه مجموعه شرکای خارجی خود را برای مشارکت در زنجیره‌های ارزش صنایع تولیدی مدیریت می‌کند.

به طور کلی این مشارکت‌های اقتصادی ذیل ۳ بستر شامل کریدور غذایی هند که معماری تجاری عرب – مد را ارتقا می‌دهد، کریدور نوآوری زنجیره‌های ارزش صنایع تولیدی انرژی سبز و فناوری نوآورانه و صنایع تولیدی پتروشیمی یکپارچه‌کننده زنجیره ارزش هیدروکربن هند شکل می‌گیرد.

به‌ عنوان مثال در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی به دلیل همزیستی بین نیاز استراتژیک کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس به تضمین امنیت غذایی و نیاز استراتژیک هند برای افزایش ارزش تولیدات غذایی، فرآوری مواد غذایی به عنوان محور مرکزی یکپارچه‌سازی زنجیره ارزش هند در آی‌مک مطرح شده است.

در این راستا، امارات قصد دارد دانه‌های غذایی میوه‌ها و سبزیجات را مستقیما از کشاورزان هندی خریداری کرده و به ۸ کارخانه فرآوری که با تأمین مالی خود در هند می‌سازد، تحویل دهد. همچنین مرکز مبادلات چندکالایی دوبی یک پلتفرم تجارت کشاورزی به نام «آگر یوتا» ایجاد کرده تا کشاورزان هندی را با شرکت‌های مواد غذایی در امارات مرتبط کند و واسطه‌ها را دور بزند.

از طرف دیگر شرکت بنادر جهانی دوبی (DP World) به‌ منظور عملیاتی شدن کریدور غذایی، تلاش‌هایی را که در زمینه ایجاد راه‌حل‌های زنجیره تأمین یکپارچه برای حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی مواد غذایی صورت می‌پذیرد، راهبری می‌کند.

در عربستان سعودی نیز برای تقویت و کارآمدتر کردن زنجیره تأمین برنج در این کشور، شرکت سرمایه‌گذاری کشاورزی و دام عربستان سعودی که تحت مالکیت کامل صندوق سرمایه‌گذاری عمومی پادشاهی سعودی است با خرید بخشی از سهام شرکت مواد غذایی داوت از صندوق تجارت کشاورزی هند در بخش کشاورزی این کشور سرمایه‌گذاری کرده است.

رژیم صهیونیستی نیز بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ میلادی با تأسیس ۳۰ مرکز عالی کشاورزی در سراسر هند، بستری برای انتقال سریع فناوری و بهترین شیوه‌ها به کشاورزان هندی ایجاد کرده است که تنها در سال ۲۰۱۹ میلادی حدود ۱۵۰ هزار کشاورز در این مراکز آموزش دیده‌اند.

در زمینه بهره‌وری آب نیز سرمایه‌گذاری‌های مشترکی بین رژیم صهیونیستی و هند برای تولید اجزای سیستم آبیاری قطره‌ای انجام شده است.

عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی با کشورهای عرب به کمک آی‌مک

مهم‌ترین پایه و بستر امنیتی آی‌مک به تلاش‌های ایالات متحده و رژیم اشغالگر صهیونیستی در پروژه عادی‌سازی روابط با کشورهای عرب منطقه بازمی‌گردد. در حقیقت آی‌مک با ایجاد یک شبکه راه‌آهن از امارات و از طریق عربستان سعودی و اردن به بندر حیفا در دریای مدیترانه، موجب تمایل بیشتر کشورهای عربی به پروژه عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی (برای انتفاع از مزایای اقتصادی و سیاسی قرارگیری در این کریدور) می‌شود.

با توجه به آنچه بیان شد، هر ۲ گزینه آی‌مک و کریدور شمال – جنوب مسیری برای اتصال هند به اروپا محسوب می‌شوند و از این جهت این ۲ گزینه را می‌توان جایگزین و حتی رقیب یکدیگر در نظر گرفت.

با این حال، مشاهده می‌شود به‌رغم عضویت هند در کریدور شمال – جنوب تاکنون اقدامی جدی از سوی این کشور برای راه‌اندازی این کریدور انجام نشده است.

به نظر می‌رسد یکی از مشکلات بزرگ این کریدور از منظر هندی‌ها وجود تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران است. با وقوع جنگ اوکراین و روسیه در سال ۲۰۲۲ میلادی و در پی آن مختل شدن امکان دسترسی هند به اروپا از طریق کریدور شمال – جنوب، جذابیت این کریدور برای هند بیش از پیش کاهش یافت و نگاه هند به کریدور شمال – جنوب معطوف به دسترسی به روسیه و کشورهای آسیای مرکزی، افغانستان و قفقاز شد.

در مقابل آی‌مک به دلیل ایجاد بسترهای اقتصادی و امنیتی یادشده و همچنین توسعه لجستیکی در سال‌های گذشته پیشرفت قابل توجهی داشته و مطلوبیت نسبی آن برای هند به مراتب بیشتر از کریدور شمال – جنوب شد.

در این شرایط با وقوع عملیات ۷ اکتبر و پس از آن انجام عملیات «وعده صادق» توسط ایران، امنیت مرزها و بنادر سرزمین‌های اشغالی و در سطحی کلان‌تر موجودیت رژیم صهیونیستی با چالش جدی مواجه و اتصال آی‌مک به اروپا نیز دست کم تا زمان تعیین اوضاع منطقه مختل شد.

با توجه به نامشخص بودن سرنوشت رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی و همچنین جنگ روسیه و اوکراین، به نظر می‌رسد هند در وضعیت عدم قطعیت نسبت به ۲ گزینه آی‌مک و کریدور شمال – جنوب به منظور ایجاد اتصال چند شیوه‌ای به اروپا قرار گرفته و در این شرایط تصمیم به فعال نشان دادن خود در هر ۲ کریدور و بازی در ۲ زمین ایران و رژیم صهیونیستی به صورت موازی گرفته است. با این حال ایجاد تعادل بین این ۲ گزینه ممکن است برای هند چالش‌برانگیز باشد.

مشارکت هند در توسعه بندر چابهار نشان‌دهنده اهمیت کریدور شمال – جنوب است

چابهار اگر چه در حال حاضر جزئی از موافقتنامه کریدور شمال – جنوب محسوب نمی‌شود اما به نظر می‌رسد مشارکت هند در توسعه بندر چابهار می‌تواند معیاری جهت بررسی میزان جدیت این کشور نسبت به فعالیت در کریدور شمال – جنوب باشد.

امضای قرارداد بلندمدت دوجانبه بین شرکت پورت گلوبال لیمیتد هندوستان و سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران در ۱۳ مه ۲۰۲۴ میلادی و تعهد هند برای توسعه و راه‌اندازی پایانه بندر شهید بهشتی چابهار می‌تواند نخستین بستر لجستیکی این مشارکت را فراهم آورد.

اما برای تحقق ظرفیت‌های تجاری و راهبردی قرارداد جدید لازم است این مشارکت لجستیکی با یک پروژه کریدوری بزرگ‌تر یعنی موافقتنامه کریدور شمال – جنوب با محوریت بندرعباس و با هدف حمل کالا از هند به روسیه و سایر نقاط اروپا ادغام شود. در غیر این صورت منافع این قرارداد دست‌کم از لحاظ اقتصادی برای ایران بسیار محدود خواهد بود و چه بسا ممکن است این قرارداد در میان‌مدت و بلندمدت منافع کلان اقتصادی ایران را تأمین نکند؛ توضیح اینکه پهنه مکران، نقطه تلاقی و تقاطع سیاست بین‌المللی کنشگران متعددی در جهان است که به صورت متناقض ذی‌نفع توسعه یا عدم توسعه آن هستند.

مسیر اتصال و پیوند تجاری و اقتصادی بین هند و اروپا را می‌توان یکی از مؤلفه‌های مهم نظم اقتصادی آینده در منطقه غرب آسیا در نظر گرفت و این موضوع وابسته به تصمیم هند در انتخاب بین آی‌مک و کریدور شمال – جنوب است.

شکی نیست عملیات ۷ اکتبر و پس از آن «وعده صادق» توانسته در نگاه هندی‌ها کفه آی‌مک را پایین‌تر و کفه کریدور حمل‌ونقل شمال – جنوب را نسبت به قبل بالاتر بیاورد اما اینکه انتظار برود به صرف این اقدام، وزن کریدور شمال – جنوب از آی‌مک بیشتر شده باشد، دور از ذهن است.

چه سیاست‌هایی می‌تواند موازنه جدید کریدور شمال – جنوب را تقویت کند؟

۱- ممانعت از عبور کشتی‌ها به مقصد فلسطین اشغالی از مسیر دریای سرخ اگر چه تا حدودی هزینه لجستیک رژیم صهیونیستی را افزایش می‌دهد اما باید توجه داشت در صورتی که با اقدامات مکمل و توصیه‌های سیاستی همراه نباشد، موجب توجیه‌پذیری بیشتر و تقویت آی‌مک می‌شود.

۲- اصلاح سند کریدور حمل‌ونقل شمال – جنوب و ارتقای آن به «کمربند اقتصادی شمال – جنوب» شامل ابتکارعمل‌های متنوع برای ایجاد یکپارچگی اقتصادی بین کشورهای منطقه از جمله هند عراق، امارات، عربستان و حتی کشورهای آفریقایی به سمت نظم اقتصادی جدید منطقه بر مدار کمربند اقتصادی شمال – جنوب در قالب تهیه سند برنامه ملی گذر موضوع بند «الف» ماده «۵۷» قانون برنامه هفتم پیشرفت مکمل تلاش‌هایی است که در جهت تغییر نظم امنیتی منطقه انجام می‌شود.

۳- تا زمانی که هندی‌ها نسبت به آینده رژیم صهیونیستی در منطقه امیدوار باشند، سرمایه‌گذاری و فعالیت جدی آنها روی کریدور شمال – جنوب دور از ذهن به نظر می‌رسد.

در این راستا با توجه به امضای قرارداد توسعه و واگذاری ۱۰ ساله خدمات اپراتوری بندر شهید بهشتی چابهار به هندی‌ها، عملکرد هند در توسعه زیرساخت‌ها و اتصالات حمل‌ونقل بندر شهید بهشتی و رشد تناژ بارگیری (ترانزیتی) و همچنین میزان همکاری و علاقه هندی‌ها در ادغام این قرارداد با یک موافقتنامه جامع‌تر یعنی کمربند اقتصادی شمال – جنوب مورد پیگیری و راستی‌آزمایی مجدانه قرار گیرد.

با توجه به اهمیت و سرعت تحولات پیش رو در منطقه، در صورت مثبت ارزیابی نشدن عملکرد طرف هندی در کوتاه‌مدت، لازم است هر چه سریع‌تر ابتکارعمل‌های جایگزین برای فعال‌سازی مزیت‌های راهبردی چابهار در دستور کار قرار گیرد.

۴- در کنار پیگیری ابتکار کمربند اقتصادی شمال – جنوب با محوریت هند و روسیه با استفاده از فرصت‌های پیش‌آمده بعد از عملیات ۷ اکتبر، پیشبرد کریدور ایران – عراق – سوریه با بیرون راندن نیروهای آمریکایی از عراق و سوریه، مجدانه دنبال شود.

منبع:وطن امروز

به گزارش مجاهدت از مشرق، برنامه امواج شبهه در گفت‌وگو با دکترحمیده طباطبایی (استاد دانشگاه و پژوهشگر رسانه)، دکتر ابراهیم شکوری (خبرنگار اسبق صدا و سیما و نیویورک و کارشناس مسائل بین الملل) و دکترعلیرضا داودی (کارشناس و تحلیل گر حوزه رسانه) به بررسی اصول رسانه‌های بیگانه از کودتا علیه دموکراسی تا دموکراسی کودتاگران پرداخت.

***مقابله صهیونیسم با جنبش دانشجویان آمریکایی

شکوری با اشاره به چگونگی نحوه برخورد رسانه و پلیس آمریکا با جنبش دانشجویی در دانشگاه کلمبیا آمریکا گفت: جنبش «همبستگی با مردم غزه» خواهان توقف سرمایه گذاری این دانشگاه در شرکت های تسلیحاتی وابسته به اسرائیل هستند. اما اینکه چه می‌شود در یک هفته اخیر، شدت گرفتن اعتراضات دانشجویان آمریکایی به اقدامات رژیم اشغالگر صهیونیستی و اعدام ۴۰۰ تن در بیمارستان الشفاء بر می‌گردد، بیمارانی که با بدن‌های پانسمان شده و سرم بر دست توسط این رژیم اعدام شدند.

وی ادامه داد: علی رغم تلاش‌های این رژیم برای رسانه‌ای نشدن این اتفاق در مجامع جهانی، قشر نخبگانی دانشگاه، اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه کلمبیا آمریکا نسبت به اقدامات این رژیم تحصن کرده و دست به اعتراض زدند. جالب توجه این است که دانشجویان این دانشگاه از وضعیت اقتصادی خوبی برخوردار هستند و فرزندان مقامات ارشد سیاسی و نفتی کشورهای معروف جهان می باشند.

شکوری افزود: گروه آپارتاید دایوست دانشگاه کلمبیا، خواهان بازگشت وجوه ارائه شده از چندین سازنده سلاح و شرکت‌های فناوری است که با دولت اسرائیل تجارت می‌کنند. دانشجویان دانشکده‌های مختلف نسبت به سرمایه‌گذاری فکری و علمی از صنایع وابسته به رژیم صهیونیستی که نفع رژیم در آن است معترض و خواهان توقف آن هستند.

خبرنگار اسبق صدا و سیما و نیویورک و کارشناس مسائل بین الملل گفت: صهیونیست‌ها در بازه زمانی کوتاه حکومت‌داری‌شان، با کمک دروغ بزرگ هلوکاست بگونه‌ای زمینه سازی کردند که خود را مظلوم نشان دهند و بدین طریق بتوانند اقدامات جنایت‌گرانه خود را پیش ببرند، بسیاری از این دانشجویان معتقد هستند که اسرائیل در غزه در حال پیاده‌سازی هلوکاست است. این اتفاقات در کف میدان در حال رخ دادن است اما شیوه پوشش دهی رسانه‌های غربی و تلاش این رسانه‌ها در وارونه نمایی نکته‌ای است که حائذ اهمیت است.

***مشروعیت زدایی آمریکا به کمک آپارتاید دایوست کلمبیا

طباطبایی در ادامه گفت‌وگو به شیوه برخورد رسانه‌های بیگانه فارسی زبان و غیر فارسی زبان با وقایع رخ داده در آمریکا اشاره کرد و گفت: اتفاقات اخیری که در آمریکا در حال رخ دادن است توانست از آمریکا مشروعیت زدایی کند و وجهه قدرت‌مندانه آمریکا را روز به روز کمرنگ‌تر کند. اتفاقی که در بین قشر نخبه آمریکایی در حال رخ دادن است در بستر گران‌ترین دانشگاه‌ها اتفاق افتاده، دانشگاه‌هایی که سازنده شبکه و چهارچوب سیاسی آمریکا در سال‌های آینده هستند.

وی افزود: این دانشجویان باوجود اینکه هزینه‌های بسیاری را برای تحصیل پرداخت می‌کنند و نسبت به آینده سیاهی که برای آنان توسط رجل سیاسی رخ می‌دهد آگاه هستند اما در راستای دفاع از حق در این اجتماعات حضور پیدا می‌کنند. در ابتدای طوفان الاقصی، عکس دانشجویانی که مخالف لابی صهیونیستی بودند روی کامیون‌ها چسباندند و در سرتاسر شهر چرخاندند تا انگشت‌نما شوند و به اصطلاح تبدیل به مرده در جامعه شوند.

***مواجه رسانه‌های بیگانه با پدیده‌هایی که ایران و غرب رخ می‌دهند، چگونه است؟

داودی با بیان این موضوع که اساسا از تمدن غربی چیزی باقی نمانده است، گفت: رسانه‌های بیگانه سه فرم از مواجهه را با پدیده‌هایی که در ایران و غرب رخ می‌دهد را دارند. فرم اول این است که ابتدا این مسئله را یک اتفاق عادی جلوه دهند، بی بی سی و دویچه وله گزارشی را توأمان با یکدیگر کار کردند که بی بی سی بیشتر به آن پرداخت و از این بعد بررسی پرداخت که علی رغم اینکه پلیس به این اتفاق ورود کرد و دانشجویان را دستگیر کرد اما از گلوله‌های پلاستیکی برای شلیک استفاده نکرد و در مابقی زمان برنامه بیش از دو سوم زمان موجود به مقایسه اعتراضات با ایران پرداخت.

وی ادامه داد: در اولین تصویراین گزارش فردی در حال گرفتن گزارش است در حالی که گلوله به صورت وی اصابت می‌کند. نخستین مرحله‌ای که این رسانه‌ها در پیش می‌گیرند این است که وقایع را تا جایی که به نفع منافع غرب است عادی جلوه می‌دهند و زمانی که واقعا علیه غرب است را در رابطه بین رفتار انتظامی، نظامی و امنیتی نسبت با پدیده های اجتماعی بررسی می‌کنند.

داودی گفت: این رسانه‌ها در مرحله دوم اقدام به تخفیف دادن موضوع می‌کنند و به دنبال این هستند که اتفاقی که در آمریکا رخ داده را امری طبیعی جلوه دهند. رسانه‌ها در این گام سعی می‌کنند به موضوع نپردازند و یا اگر می‌پردازند مدلینگ بپردازند و حتما در تطبیق با مدل هدف به آن پرداخته شود. در این مرحله اتفاق را عادی جلوه می‌دهند و معترضین را محکوم به رفتاری غیر قانونی می‌کنند و مقابله با آن را رفتاری قانونی می‌دانند.

کارشناس و تحلیل گر حوزه رسانه افزود: در گام سوم به شرایط سیاسی و محیطی در کشور مبدأ و مقصد می‌پردازند، مفهومی که در آمریکا تحت عنوان خطوط قرمز سیاسی در حوزه علمی ترسیم شده است اگر به هر دلیلی شکسته شود مستحق مجازات است، رسانه‌های بیگانه فارسی زبان به هیچ عنوان به تفسیر این موضوع نمی‌پردازند و در لحظه اقدام به عملیاتی کردن آن می‌کنند.

داودی ادامه داد: در مرحله سوم راجع به موضوعات و کشور مقصد یعنی ایران شروع به گفتمان می‌کنند و سعی دارند تا وقایع رخ داده در دل آمریکا را به سمت اعتراضات در ایران ببرند. مخاطب در این بین با دوگانگی از بعد منفی مواجه می‌شود، از این بابت که غرب اعتراضات خود را مثبت نشان می‌دهد در حالی که در داخل بگونه‌ای دیگر روایت می‌شود و این موجب بی اعتمادی مخاطب به رسانه‌های داخل می‌شود و رسانه بیگانه محمل نشان دادن برای ایجاد تراز عدالت رسانه‌ای می‌شود.

وی با بیان این موضوع که مخاطب در یک گردش ژله‌ای در بین رسانه‌ها با دوگانگی مواجه می‌شود، گفت: غرب در واقع اعتراضات در دانشگاه را به نمایش گذاشتند اما تفسیرهایی که به نفع خودشان باشد از آن داشتند و با انتهای بازی که برای این موضوع در نظر گرفتند، مخاطب را مردد می‌کنند، بنابراین اساس روش غرب به نوع زاویه بندی در ابتدا و انتها دو پیامی است که در مبدا و مقصد راجع به آن صحبت می‌کنند.

***وارونه نمایی رسانه‌های بیگانه از جنبش دانشجویان دانشگاه کلمبیا

شکوری با بیان این موضوع که رسانه‌های آمریکایی در همان ساعات اولیه اقدام به تعریف شاخص‌ها می‌کنند، گفت: در ماجرای بیداری اسلامی که خارج از منطقه ما از آن با نام بهار عربی یاد می‌شود در ساعات اولیه در زیر نویس تصاویر از عبارت انقلاب استفاده کردند و زمانی که متوجه این موضوع شدند که بیداری اسلامی در حال شکل‌گیری است از عبارت شورش اجتماعی استفاده کردند.

وی ادامه داد: در قضیه جنبش اجتماعی دانشجویان از عبارت معترضان دانشجویی طرفدار فلسطین استفاده کردند تا بدین‌گونه مخاطب را با قضاوت مواجه کنند، این اعتراض در نیویورک که به اسرائیل دوم معروف است رخ داد و به اندازه‌ای در این منطقه صهیونیسم است که تفاوتی با اسرائیل ندارد بلکه بسیاری از نوشته‌ها در سرتاسر این کشور به زبان عبری است.

شکوری افزود: در واکنش رسانه‌ها به جنبش دانشجویی آمریکایی ما شاهد این موضوع بودیم که از همان ابتدا صف معترضان غیر طرفدار فلسطین که برای حقوق بشر اعتراض می‌کنند در قشرهای مختلف بدنه جامعه آمریکا وجود دارند، اما این اعتراض به نسل کشی بوده است و رسانه‌ها با شیوه تیتر زنی به دنبال قضاوت مردم هستند که این افراد را دانشجویان طرفدار فلسطین بخوانند و با پخش مصاحبه با دانشجویان شرقی گفته خود را تایید می‌کنند تا به مخاطب این را القا کنند که این معترضین طرفدار فلسطین همان مسلمانان هستند.

وی گفت: غرب با نشان دادن بخشی از وقایع رخ داده برداشت خود را در ذهن مخاطب شکل می‌دهد و از او فرصت اگاهی همه جانبه نسبت به وقایع رخ داده را می‌گیرد در اتفاقی که ذر دانشگاهی در کلمبیا رخ داد از همه اقشار و تفکرات و ملیت‌ها حضور داشتند اما تنها افرادی با چهره غربی را به تصویر می‌کشند تا به اهداف خود و شکل گیری آن چیزی که می‌خواهند در ذهن مخاطب اتفاق بیوفتد نزدیک‌تر شوند.

شکوری با اشاره به این موضوع که غرب در تلاش برای نیازسازی عمومی جهت سرکوب است، گفت: این رسانه‌ها از پلیس می‌خواهند که اقدام به جمع آوری این افراد کنند و در اخبار خود از عباراتی نظیر پاکسازی محوطه دانشگاه از چادرها و زباله‌ها استفاده می‌کنند.

وی عنوان کرد: این دانشگاه‌ها در ابتدا در بیانیه‌های خود از واژه‌های زیبا حقوق بشر و آزادی بیان استفاده می‌کنند اما در عمل بگونه‌ای دیگر رفتار می‌کنند، به عنوان نمونه دانشگاه شمال شرقی بیانیه‌ای صادر کرده و در آن می‌گوید در این تضاهراتی که دو روز پیش بوسیله سازمان دهندگان حرفه‌ای آغاز شده، بدون هماهنگی با دانشگاه است و جریانی است که نفوذ کرده و از تعابیر و توهین‌هایی یهودی ستیزانه از جمله شعار یهودیان را بکش استفاده می‌کنند.

***اورژانس خدمات اجتماعی رسانه‌های بیگانه

طباطبایی با اشاره به این موضوع که رسانه‌های بیگانه در حال انجام رسالت خود هستند، گفت: ورود پلیس به اجتماع دانشجویان ترس را تبدیل به نفرت کرد، این تبدیل ترس به نفرت به خصوص در بین مردم و دانشجویان زنگ خطر است و در واقع آغاز و شروع عملیاتی خواهد بود که شاید رهبر مشخصی نداشته باشد. در حال حاضر یکی از سوالات دانشجویان این است که چرا بایدن که خود را فردی لیبرال و دموکرات معرفی کرد حالا در مقابل دانشجویان معترض و در پی سرکوب آنان برآمده است‌ و چرا باید سرمایه عظیمی صرف نسل کشی شود.

وی ادامه داد: اهمیت اسرائیل در امنیت ملی آمریکا را نباید فراموش کرد، بسیاری از دانشجویان در ذهنشان این سوال شکل گرفته است که برای امنیت ملی چرا اسرائیل اهمیت دارد و اینگونه پلیس ورود می‌کند. بحث راوی سفید از دیگر موضوعات پر اهمیت حال حاضر است، این اتفاقات در همه جهان در حال رخ دادن است اما چه می‌شود که همه نگاه‌ها ناگهان به یک سو جلب می‌شود، این به اهمیت راوی سفید بر می‌گردد و آمریکا نیز از همین رخ داد آسیب خواهد خورد.

***عقب گرد رسانه های فارسی زبان در مواجهه با طوفان الاقصی

داودی عنوان کرد: سوژه موثر می‌تواند رسانه کارآمد را خلق کند، موضوعی تحت عنوان طوفان الاقصی سوژه منلسبی بود اما نه برای طرف غربی به همین دلیل بسیاری متد ها و روش‌هایی که رسانه‌های بیگانه فارسی زبان و رسانه‌های آموزگار این رسانه‌ها همانند سی ان ان یا فاکس نیوز زمانی که وارد حوزه سوژه پردازی شدند با یک ترکیبی رو به رو شدند که آن‌ها را مجبور به بازگشت به عقب می‌کرد.

کارشناس و تحلیل گر حوزه رسانه ادامه داد: رسانه‌های بیگانه دارای دو لبه اجرا هستند یک لبه تیز موضوعات و دیگری تعریف سرویس‌های استاندارد برای مخاطبین است، سرویس خدمات اعتراض اجتماعی این عبارتی است که بی بی سی فارسی بسیار به آن می‌پردازد. بخشی از این سرویس به میزان نیاز مخاطب به خدمات رسانه خارجی به معترض در ایران که محروم از حقوق اعتراضی شده است، بر می‌گردد و بخشی دیگر به اورژانس خدمات اعتراضی بر می‌گردد اینکه مخاطب در حداقل زمان بین رویداد، به نمایش گذاشتن و برجسته سازی به خروجی مطلوب برسد. بی بی سی در نشر اخبار خود از عبارت‌هایی نظیر اینکه پلیس موظف است از یک بهم ریختگی که دلیلی برای آن نمی‌بیند بدون درگیری جلوگیری کند.

شکوری گفت: رسانه‌های بیگانه برای کنترل افکار عمومی در ایران از مدل‌های بسیاری بهره می‌برند، عملیات غرور آفرین وعده صادق، صدای بی صدایان و طوفان الاقصی چند موردی بودند که موجب آگاهی بسیاری از این دانشجویان شدند. کارفرمای رسانه.های غربی مشخص هستند و در نتیجه مدل‌هایی که توسط این رسانه‌ها پیگیری می‌شود مدل‌هایی است که حاکمان آن‌ها از آن استفاده می‌کنند.

وی افزود: بسیاری از مسئولان دانشگاه در بیانیه‌های خود عنوان می‌کنند که به طور کامل از آزادی بیان حمایت می‌کند اما این اقدامات خراب کارانه دانشجویان را مورد نقد قرار می‌دهند و به صورت کاملا جدی با آن برخورد می‌کنند، یعنی شعار آزادی را می‌دهند اما به این گونه عمل نمی‌کنند بلکه تنها در ظاهر وجهه آزادی را به نمایش می‌گذارند، گاهی شاهد این هستیم که افراد به دلیل انتقادی بسیار کوچک از رژیم صهیونسیم برکنار می‌شوند، حتی در حد شوهی هم اجازه نمی‌دهند کسی آن ها را مورد نقد قرار دهد.

***هلوکاست واقعی کیست؟!

شکوری ادامه داد: اسرائیلی ها به اندازه‌ای سلطه دارند که می‌توانند از کوچکترین جزییات رفتاری افراد و نقدها و نقطه نظرات آن‌ها نسبت به رژیم صهیونسیتی آگاه شوند و به بدترین شکل موجود به مقابله با آن بر بیایند. ما حتی در تصاویر منتشر شده نیز شاهد این موضوع هستیم که جمعیت افراد معترض را اندک و جمعیت افرادی که به مقابله با این دانشجویان اعتراض کردند را زیاد نشان می‌دهند در حالی که دوربین‌های شخصی جمعیت حقیقی افراد معترض را به نمایش می‌گذارد.

وی افزود: بسیاری از این افراد پرس تی وی را می‌شناسند و به خوبی در حال دیده شدن است، برنامه صدای بی صداهای پرس تی وی با اینکه در تهران است به برکت فناوری‌های نوین در حال دیده شدن است و دیگر نیازی نیست که حتما در کشوری مانند انگلیس دفتر داشته باشیم تا بتوانیم دیده شویم، امروزه وقایع واقعی در حال دیده شدن است و مردم جهان حالا به درستی می‌توانند تشخیص دهند که هلوکاست و ظالم واقعی کیست.

طباطبایی با اشاره به این موضوع که رسانه‌هایی مانند پرس تی وی به خوبی توانسته اند تا صدای این افراد باشند، گفت: در ایران و در فضای دانشجویی خودمان به خوبی عمل نکرده‌ایم، ما شاهد این هستیم که در آن دانشگاه‌ها دانشجو با وجود اینکه می‌داند بعد از حضور در این تجمع با مرگ اجتماعی مواجه خواهد شد اما به دفاع از مظلومان به پا می‌خیزند. در حالی که افکار دانشجویان ما تحت سلطه غرب است و لازم است تا رسانه‌های ما پر رنگ تر حضور پیدا کنند.

شکوری با اشاره به این موضوع که جنبش دانشجویان معترض ایران به عملکرد رژیم صهیونسیت این روزها در حال وایرال شدن از طریق شبکه های مختلف است، گفت: عملیات روانی که غرب بر روی مردم ما خاصه دانشجویان انجام می‌دهند بسیار قوی است، آن‌ها از تظاهرات ما با نام تظاهرات حکومتی یاد می‌کنند در حالی که تظاهرات ما در ایران تظاهراتی مذهبی است و لازم است تا رسانه‌های ما در داخل نیز با همین قدرت عمل کنند.

***حکمرانی مدرن یا میدان‌داری رسانه‌ها

داودی گفت: حکمرانی در حوزه متعالی خود، حکمرانی مدرن توسط رسانه تعریف می‌شود باید بپذیریم که در در یکی دو سال گذشته رسانه‌های ما به شدت در این حوزه نزول کردند و نه تنها خود بلکه همه توابع را هم از اینکه بتوانند یک مسئله دقیق حقه را تبدیل به حقوق حقه کنند، ساقط کرده‌اند.

کارشناس و تحلیل گر حوزه رسانه ادامه داد: اگر ده درصد شبکه اینترنشنال فعالیت کرده بودیم شاید می‌توانستیم در آمریکا میدان‌داری کنیم تجربه میدان‌داری رسانه‌های ما در آمریکا در زمان جرج فلوید رخ داد، رسانه در جمهوری اسلامی ایران با مشی انقلابی‌گری در سطح منطقه توانست موفق عمل کند.

داودی افزود: جامعه آمریکایی جامعه پیچیده‌ای نیست بلکه بسیار دورافتاده و مهجور نسبت به برخی از موضوعات است ولیکن رسانه در تلاش است تا به میدان نقش بدهد، اگر در این نقش دادن دانشگاهی مثل دانشگاه کلمبیا ورود کند یعنی او دارد این دانشگاه را در این میدان تبدیل به یک نقش پذیر می‌کند تا بتواند از آن نیز خروجی متفاوتی بگیرد. آن چه که در آمریکا رخ می‌دهد باید به نفع حکمرانی آمریکایی تمام شود حتی اگر کشتار داشته باشد، این که در دانشگاه در حال زدن دانشجویان هستند را تعریفی از آزادی تلقی می‌کنند چرا که نتیجه باید به نفع حکمرانی تمام شود.

شکوری گفت: بخشی از اطلاع رسانی در دنیا برعهده رسانه‌های مستقل است این که در شهر های مختلف شاهد این هستیم در جبهه انقلاب افراد خوش ذوق توانسته‌اند صدای بی صدایان باشند و اینگونه جهان را بیدار کنند، شاید در حال حاضر آمریکا جنبش دانشجویان دانشگاه کلمبیا را سرکوب کنند اما این اتفاق در خاطر تاریخ خواهد ماند.

داودی گفت: ما راجع به بسیاری از پیده‌ها قدرتمند عمل کردیم اما نقد جدی علمی به روش و نگرش نسبت به رسانه از حوزه خارج به داخل وجود دارد، یعنی آن چه که مخاطب در داخل باید نسبت به وقایع رخ داده در خارج بداند.

طباطبایی با اشاره به این موضوع که افسانه آمریکا در حال فروپاشی است، عنوان کرد: بپا خیزی مردم جهان فروپاشی افسانه آمریکا را به دنبال خواهد شد و خون بی گناهان و نسل کشی که رخ می‌دهد قطعا غیر از این نیز اثر نخواهد داشت، گاندی گفته بود که آزادی جهان ایده جالبی است، دقیقا همین طور است و آزادی جهان ایده است اما لیبرالیسم نمی‌گذارد آزادی بیان اتفاق بیوفتد و جلو آن را می‌گیرد اما در آینده‌ای نه چندان دور قطعا این آگاهی جهانی رخ خواهد داد و همه جهان صدای بی صدایان خواهند شد.

گفتنی است؛ برنامه «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می‌شود.

علاقه‌مندان می‌توانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ و شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام‌رسان‌های مجازی به اشتراک بگذارند. این برنامه به سردبیری دکتر علیرضا داودی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی سیده فاطمه شعار، اجرا و کارشناسی محمدرضا اشراقی به روی آنتن می‌رود. همچنین در این برنامه فائزه مقدم مسئول دعوت از مهمانان، فائزه سلطانی خبرنگار و مائده حیدری به‌عنوان آیتم ساز برنامه امواج شبهه فعالیت می‌کنند.