سرویس جهان مشرق – درگیری کنونی میان مقاومت فلسطین و صهیونیست‌ها که به سمت یک جنگ گسترده کشیده میشود، در نوع خود چهارمین تقابل میان دو طرف محسوب میشود. رژیم صهیونیستی یک بار در سال ۲۰۰۸ و دوبار دیگر در سال ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ اقدام به انجام تجاوزات گسترده علیه نوار غزه کرده که هریک از این جنگ‌ها شباهت‌ها و تفاوت‌هایی در اهداف و استراتژی‌های دو طرف داشتند.
استراتژی مقاومت و اشغالگران در دور جدید درگیری‌ها
اتفاقات و درگیری‌های نظامی که در ابتدای تقابل کنونی میان فلسطینیان و اشغالگران صهیونیست شاهد آن هستیم در سه جنگ قبلی نیز وجود داشت؛ اما مهمترین تفاوتی که تقابل فعلی فلسطینیان و صهیونیست‌ها با دور قبلی درگیری‌ها دارد وجود یک سری متغیرهای نظامی است که قبلا نبود.
نگاهی به روند درگیری‌ها در مرحله جدید نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی با تکیه بر همان استراتژی قبلی یعنی بمباران غیرنظامیان، تخریب زیرساخت‌های اساسی و کشتن زنان و کودکان و به طور کلی دشوار کردن زندگی فلسطینیان ساکن نوار غزه تلاش می‌کند تا گروه‌های مقاومت فلسطین را تحت فشار قرار داده و محاصره غزه را ابزار باج‌خواهی از فلسطینیان قرار دهد. در معادلات نظامی ارتش رژیم صهیونیستی در این جنگ نیز تغییر اساسی با مراحل قبلی مشاهده نمی‌شود.
اما این وضعیت درباره مقاومت فلسطین کاملا متفاوت است؛ در دور قبلی جنگ‌ها این ارتش رژیم اشغالگر بود که بنا به اهداف خاص جنگ را آغاز و استراتژی آن را تنظیم می‌کرد. اما در مرحله فعلی می‌بینیم با وجود آنکه گروه‌های مقاومت فلسطین همانند گذشته به دنبال جنگ‌افروزی نبوده و تنها برای دفاع از فلسطینیان در قدس و مسجدالاقصی و توقف جنایت‌های اشغالگران علیه ملت فلسطین اقدام به انجام حملات موشکی کردند؛ اما این بار ابتکار عمل در دست مقاومت قرار گرفته و این فلسطینیان هستند که باید روند و سرنوشت جنگ را مشخص کنند.
شاخص‌های تغییر معادلات درگیری به نفع مقاومت فلسطین
شرایط فلسطینی‌ها در این جنگ بنا به چند دلیل عمده نسبت به جنگ‌های قبلی متفاوت است:
– این دومین بار پس از جنگ سال ۲۰۱۴ بود که مقاومت فلسطین، قدس اشغالی را هدف حملات موشکی خود قرار داد که پیامی واضح برای اشغالگران بود مبنی بر اینکه نوار غزه کنار قدس و مسجدالاقصی است و این بار فلسطینیان برای آزادی قدس متحد شده‌اند.
-دقت و برد موشک‌های مقاومت در این مرحله به شکل قابل توجهی افزایش یافته و می‌بینیم که این موشک‌ها حتی به دورترین مناطق اراضی اشغالی نیز می‌رسد.
-تهدیدهای سران مقاومت فلسطین از جمله «محمد الضیف» فرمانده گردانهای عزالدین القسام و «زیاد النخاله» دبیر کل جنبش جهاد اسلامی نخستین بار است که تا این اندازه جدی مطرح و عملی میشود، به طوری که گروه‌های مقاومت راس ساعت مقرر همزمان با پایان ضرب‌الاجلی که برای صهیونیست‌ها تعیین کرده بودند عملیات «شمشیر قدس» را آغاز کردند.
-فلسطینی‌ها در این عملیات از چندین سلاح مهم و پیشرفته رونمایی کردند که از جمله آنها راکت «قاسم» است که به نام سردار شهید «قاسم سلیمانی» مزین شده است. همچنین به روزرسانی‌ها و رو شدن چند برگ جدید موشکی و پهپادی توسط مقاومت طی روزهای گذشته خبرساز شد؛ رونمایی از تسلیحات راکتی (یا موشکی) به نام‌های «عیاش۲۵۰» با برد ۲۵۰ کیلومتر و «بدر۳» که برد کمتری دارد اما از حیث تخریب قوی‌ترین سلاح مقاومت است. در زمینه پهپادی نیز یک پهپاد جدید توسط مقاومت رونمایی شد که «شهاب» نام دارد.
-همچنین در این مرحله برخلاف جنگ‌های قبلی، سراسر اراضی اشغالی آماج موشک‌های فلسطینی قرار گرفته و نه نظامیان و نه غیرنظامیان صهیونیست در هیچ نقطه از سرزمین‌های اشغالی امنیت ندارند. علاوه بر آن مقاومت این بار صرفا برای ضربه زدن به صهیونیست‌ها در پاسخ به جنایات این رژیم یا ایجاد رعب و وحشت در محافل اسرائیلی نمی‌جنگد، بلکه حملات موشکی آن به شکل برنامه‌ریزی شده و با اهداف خاصی صورت می‌گیرد و همانطور که در هفته اول درگیری‌ها مشاهده شد، زیرساخت‌های اقتصادی و تاسیسات اسرائیل ضمن اهداف مقاومت هستند.
-خطوط لوله نفت میان ایلات و عسقلان نمونه‌ای از این موارد است که دچار آتش‌سوزی گسترده شده است. قرار بود که این خط لوله نفتی جایگزین کانال سوئز برای انتقال نفت به اروپا شود. ۸۰۰ میلیون دلار برای آن هزینه شده است. مقاومت با موشک‌های خود آن را به آتش کشید تا این پیام را به اسرائیلی‌ها و کشورهایی که در حال عادی‌سازی روابط خود با اسرائیل هستند ارسال کند که ضربه‌های مقاومت بی‌هدف نیست و مقاومت اجازه نخواهد داد اقتصاد اسرائیل بهبود یابد و منافع مردم مصر هدف قرار گیرد.
-همچنین بسته شدن فرودگاه‌های بن گوریون و تل آویو و متوقف شدن پروازها و حمله‌های گردانهای القسام به انبارهای نفت «کاتسا» در جنوب عسقلان زیان‌های زیادی را به اقتصاد رژیم اسرائیل وارد کرده است که به سرعت بهبود نخواهد یافت.
-این حمله‌های دقیق بیانگر تغییر کیفی در درگیری‌هایی است که عمق رژیم اسرائیل را هدف قرار داده است. گروه‌های مقاومت نشان دادند که از مرحله دفاع به مرحله هجوم منتقل شده و ضربه‌های آنان قوی‌تر، دقیق‌تر و شدیدتر شده است.
– مقاومت اسلامی تنها در شب اول درگیری‌های اخیر، ۱۰۵۰ موشک شلیک کرد که شاید عدد معنی داری در مقایسه فوق باشد: شلیک انبوه راکتی معادل کل سال ۲۰۱۹ تنها در یک شب! در سال ۲۰۲۰ با توجه به اینکه درگیری‌ها خیلی بالا نگرفت، تنها ۱۷۰ راکت از سوی مقاومت علیه اشغالگران شلیک شده بود.
-یکی از بارزترین نقاط عطف این درگیری‌ها ملی‌گرایی همه فلسطینیان است. پیش از این جنگ میان اسرائیل و فلسطین از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴ درواقع جنگ میان صهیونیست‌ها و فلسطینیان در نوار غزه بود و مهمترین هدف گروه‌های مقاومت جلوگیری از ادامه تجاوزات و شکستن محاصره این شهر محسوب می‌شد.
اما این بار گروه‌های مقاومت از حماس گرفته تا جنبش جهاد اسلامی و سایر گروه‌های فلسطینی نه صرفا با هدف محافظت از غزه بلکه برای دفاع از فلسطینیان ساکن قدس اشغالی و مسجدالاقصی تا آزادسازی آن به پا خواستند. حتی اعراب ساکن مناطق ۱۹۴۸ نیز به دفاع از برادران فلسطینی پرداخته و همزمان با آغاز درگیری‌های غزه شاهد آتش‌افروزی این فلسطینیان در خیابان‌های شهرهای اسرائیلی هستیم.
حتی خود صهیونیست‌ها نیز به این اتحاد بی‌سابقه فلسطینیان اذعان دارند. در همین راستا «هاگار لالهاف» دانشگاهی صهیونیست اظهار داشت، شرایط دشوار فلسطینیان در مناطق ۱۹۴۸ به این معناست که آنها در مرحله بعدی مقابل اسرائیل قرار می گیرند؛ چراکه اسرائیل روستاهای آنها را به رسمیت نشناخته است بنابراین آنها دیگر از پلیس نمی‌ترسند و به دنبال انتقام با خون هستند. آنها همچنین نه دیگر شغلی دارند و نه هیچ گونه وابستگی به اسرائیل؛ بلکه دارای یک هویت اسلامی- فلسطینی هستند و این به معنای یک درگیری گسترده میان این فلسطینیان با اسرائیل در مرحله آینده است.
وی همچنین گفت، این بادیه‌نشینان در جنوب اسرائیل ضعیف‌ترین جمعیت عرب هستند، اما تقریبا تنها تکیه گاه فرهنگی که به آنها اجازه می‌دهد در برابر فقر وبیکاری و ناامیدی سقوط نکنند دین اسلام است. بسیاری از دانشجویان عرب در اسرائیل نام خود را در واتساپ به پسر فلسطین تغییر دادند و ایموجی پرچم‌های فلسطین در کنار اسم‌های خود گذاشتند و سپس به خیابانها آمدند؛ چرا که آنها خود را شهروند اسرائیل نمی دانند، آنها معتقدند که هویت عربی- فلسطینی- اسلامی دارند و به هیچ وجه اسرائیلی نیستند.
– دست برتر مقاومت فلسطین در این جنگ موضوعی است که حتی خود صهیونیست‌ها نیز نمی‌توانند آن را نادیده بگیرند و گزارش‌های بی‌شماری که از روز اول درگیری‌ها توسط رسانه‌ها و کارشناسان و حتی مقامات امنیتی رژیم صهیونیستی منتشر میشود، اعتراف صریح به تغییر موازنه درگیری و ضعف اسرائیل در برابر موشک‌های فلسطین است.
روزنامه اسرائیلی معاریو در این زمینه در گزارشی اعلام کرد، اگر بخواهیم احساس اسرائیلی‌ها را در شرایط کنونی توصیف کنیم این احساسات در یک کلمه خلاصه میشود: غافلگیری.
جنگی که این روزها در حال وقوع است ما را غافلگیر کرد و ما هنوز آماده نیستیم. این وضعیت نشان می‌دهد زمانی که ما غافل بودیم حماس و جهاد اسلامی طی هفت سال گذشته از زمان جنگ ۲۰۱۴ غزه اقدام به گسترش توانایی های نظامی خود برای ضربه زدن به قلب اسرائیل کردند: یعنی قدس و تل‌آویو.
روزنامه صهیونیستی‌هاآرتص نیز در مطلبی، با اشاره به اینکه حوادث کنونی به نفع جنبش حماس پیش می‌رود، نوشت: «تشدید تنش‌ها به پایان برسد یا نه، حماس به آنچه می‌خواست رسید؛ به ویژه اینکه تصاویر حملات آن به تل‌آویو و انتقام‌گیری از حوادث قدس موجود است، پلاکاردهای بزرگ در تمجید از حماس و رهبران آن و دفاع حماس از قدس و ناموس فلسطینیان در مسجدالأقصی وجود دارد و این در طولانی مدت، پیروزی ضمنی برای حماس خواهد بود، جنبشی که به اسرائیل حمله می‌کند و عامل بازدارنده‌ای برای آن است. در همین ارتباط، «افرایم هالیوی» رئیس‌سابق موساد گفت: «ما در آستانه فاجعه قرار داریم. این، تاریکی پیش از پرتگاه است». «رانی دانیل» تحلیلگر نظامی و افراطی صهیونیست، نیز که از افراد نزدیک به فرماندهان ارتش رژیم صهیونیستی گفت: «من مطمئن نیستم که فرزندانم در اینجا، آینده‌ای داشته باشند و گمان نمی‌کنم که آنها در اینجا بمانند».
«بنی موریس» مورخ اسرائیلی نیز نوشت: «طی چند سال آینده اعراب و مسلمانان پیروز خواهند شد و یهودیان در این سرزمین به اقلیت تبدیل، طرد یا کشته می‌شوند و خوش‌شانس کسی است که به آمریکا و اروپا فرار کند». همچنین، روزنامه‌هاآرتص طی تحلیلی نوشت که «بن گوریون» اسرائیل را تاسیس و نتانیاهو آن را نابود کرد.
روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت نیز در این زمینه به نقل از متخصصان نظامی نوشت، ما اکنون در میان یک جنگ واقعی هستیم، فرودگاه فلج شده، زیرساخت‌های استراتژیک اسرائیل آسیب دیده و ضربات زیادی به مراکز مسکونی در نتیجه جنگ میان حماس و اسرائیل وارد شده است.
-درحالی که بنا به گفته مقامات فلسطینی و از جمله سخنگوی گردانهای القسام، مقاومت هنوز بخش زیادی از توانایی‌های نظامی خود را به نمایش نگذاشته، بیش از ۶ میلیون صهیونیست از ترس موشک‌های فلسطین در پناهگاه زندگی می‌کنند.
کارنامه موشکی مقاومت در جنگ با اشغالگران قدس
مقاومت فلسطین از اوایل فعالیت خود و به ویژه از زمان انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ اقدام به استفاده از موشک‌ها به ویژه ضد شهرکهای صهیونیست نشین در نزدیکی نوار غزه کرد. تعداد این موشک‌ها در سال ۲۰۰۵ به ۴۰۰ عدد می‌رسید که هزینه‌های بالایی به رژیم صهیونیستی تحمیل کرد و همین امر یکی از دلایل عقب‌نشینی نظامیان این رژیم از نوار غزه در همان سال بود.
موشک های مقاومت به عنوان یک سلاح استراتژیک، توسعه یافته و در هر سه جنگ غزه مورد استفاده قرار گرفت؛ اما جنگ ۲۰۰۸ شاهد تحولات اساسی در توانایی موشکی مقاومت از جمله در سطح برد و تعداد این موشک‌ها بود و در آن تل‌آویو مورد هدف موشکی مقاومت قرار گرفت که طبیعتاً تحولی اساسی در زمینه بازدارندگی مقاومت با رژیم صهیونیستی محسوب می‌شد. حدود ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰ موشک در خلال ۳ هفته این جنگ به سمت مناطق صهیونیستی شلیک شد.
در جنگ سال ۲۰۱۴ استفاده مقاومت از موشک به طرز چشمگیری چه در سطح کمی و کیفی افزایش یافت و در آن جنگ که بیشتر از ۵۰ روز به طول انجامید اسرائیل در معرض ۴۵۰۰ تا ۸ هزار موشک و راکت قرار گرفت و در آن مقاومت برای نخستین بار از موشک (R۱۶۰) با برد ۱۶۰ کیلومتر استفاده کرد. همچنین موشک های دوربردی مانند (J-۸۰)، و(براق ۷۰)، و M-۷۵، و(سجیل-۵۵) و مجموعه موشک‌هایی که گردانهای القسام از زمان تولید و استفاده از آنها در سال ۲۰۰۱ برد این موشک‌ها را افزایش داده بود در این جنگ مورد استفاده قرار گرفت و شهرکهای صهیونیست نشین در نوار غزه را در تیررس خود داشتند.
در دور جدید درگیری ها در غزه نیز مقاومت فلسطین همچنان به استفاده از سلاح‌های موشکی به عنوان یک منبع استراتژیک ادامه می‌دهد و در سه روز اول جنگ بیش از ۱۵۰۰ موشک به مواضع صهیونیست‌ها در فلسطین اشغالی از جمله قدس اشغالی و تل‌آویو و اشدود و عسقلان و نیز اهداف نظامی مانند پایگاه هوایی پایگاه هوایی حتسریم که جنگنده های رژیم صهیونیستی از این پایگاه برای بمباران غزه استفاده می کنند، و اهداف اقتصادی مانند خط لوله نفت ایلات-عسقلان شلیک شد. رسانه‌های صهیونیستی به نقل از ارتش این رژیم گزارش دادند که مقاومت فلسطین از روز دوشنبه هفته گذشته(زمان آغاز درگیری‌ها) تا کنون حدود سه هزار راکت (و موشک) به سمت اراضی اشغالی شلیک کرده است.
موشک‌های فلسطین چگونه به افسانه «گنبد آهنین» پایان داد؟
نکته قابل توجه در حملات موشکی مقاومت به سمت مواضع صهیونیست‌ها در اراضی اشغالی، شکست سامانه «گنبد آهنین» در مقابل این موشک‌هاست که خود اسرائیلی‌ها نیز به آن اذعان دارند. این سامانه درحالی که افتخار صنعت تولید رژیم صهیونیستی محسوب می‌شد و صهیونیست‌ها افسانه‌های زیادی درباره آن روایت می‌کردند، اکنون در برابر موشک‌های مقاومت فلج شده است.
انتظار می‌رفت که سامانه گنبد آهنین با توجه به سطح فناوری‌های در دسترس رژیم صهیونیستی که شامل تمام شرکت‌های مطرح و غیرمطرح غربی میشود و تزریق بودجه‌های چند صد میلیون دلاری در هر سال به مدت یک دهه، بالاخره به سطح بالاتری از توان پاسخگویی به حملات دست پیدا کند؛ اما رسانه‌های صهیونیستی اذعان می‌کنند که این سامانه از هر ۷ موشک تنها قادر به رهگیری یکی از آنهاست.
همچنین در شرایطی که گنبد آهنین با بودجه‌های آمریکایی و اروپایی و افزایش قابل توجه تعداد موشک‌های «تمیر» خود آماده‌تر از هر زمان بوده و تجربیات یک دهه اخیر در قالب بهسازی‌های مختلف روی آن اعمال شده، حتی تل آویو به عنوان مهمترین مکان رژیم اشغالگر قدس بارها توسط پرتابه‌های مقاومت اسلامی مورد اصابت قرار گرفت که فیلم‌های متعددی از آن نیز منتشر شد. به همین ترتیب چندین شهر و شهرک مهم دیگر صهیونیست‌ها نیز مورد اصابت قرار گرفت. این اصابت‌ها هم مربوط به تنها یک بازه زمانی نبود و در دفعات با فاصله رخ داد که نمی توان آن را به نقص مقطعی پدافند نسبت داد.
اگر هزینه‌هایی که صهیونیست‌ها برای رهگیری و مقابله با موشک‌های مقاومت را در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم هر موشک شلیک شده از جانب مقاومت به سمت اراضی اشغالی چه بهای هنگفتی برای اشغالگران دارد. بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط نشریه صهیونیستی «اسرائیل هیوم» هر رهگیری سامانه گنبد آهنین ۸۰ هزار دلار هزینه دارد که از این میزان و بر اساس قراردادهای منعقد شده برای فروش این سامانه مبلغی حدود ۶۵ تا ۷۰ هزار دلار فقط مربوط به موشک این سامانه است و بقیه این مبلغ نیز مربوط به هزینه‌های نگهداری و سایر اجزای سامانه است.
در حقیقت صهیونیست‌ها برای مقابله با موشک‌ها و راکت‌هایی که از سوی گروه‌های مقاومت فلسطینی شلیک میشود و قیمتی به‌شدت پایین و در حد چند هزار دلار دارد، مجبور هستند موشکی را شلیک کنند که آن شلیک برایشان ۸۰ هزار دلار هزینه دارد. علاوه بر آن هر لانچر سامانه گنبد آهنین مطابق آنچه در تصویر زیر می‌بینیم از ۲۰ محفظه موشک تشکیل شده است؛ این به آن معناست که شلیک این ۲۰ موشک دستکم بیش از ۱.۵ میلیون دلار برای صهیونیست‌ها هزینه در بر خواهد داشت در حالی که مجموع قیمت ۲۰ موشکی که می‌خواهد سرنگونشان کند از قیمت یک موشک گنبد آهنین هم کمتر باشد!
شبکه الجزیره اخیرا در مقاله‌ای به ویژگی‌ها و عملکرد گنبد آهنین در جنگ‌های مختلف پرداخته و نوشت، تخمین زده میشود حماس و جهاد اسلامی ۱۵ هزار موشک در اختیار داشته باشند که قدرت تخریب آنها بسیار بالاتر از چیزی است که اسرائیلی‌ها فکر می‌کنند؛ موشک‌هایی با برد بیش از ۱۶۰ کیلومتر که می‌توانند به آن سوی تل‌آویو برسند. بنابراین حتی اگر اسرائیل در آینده ۴ یا ۵ گنبد آهنین دیگر هم بسازد که کارایی بهتری داشته باشند نمی تواند جوابگوی حملات رگباری ده‌ها هزار موشک مقاومت باشد.
البته در این گزارش به موشک‌های دقیق حزب‌الله و سایر گروه‌های مقاومت از سوریه تا یمن که صهیونیست‌ها را محاصره کرده‌اند اشاره نشده است.
تبادل آتش در فلسطین اشغالی همچنان ادامه دارد و مقاومت فلسطین با الگوگیری از حزب‌الله لبنان و بر اساس معادله «چشم در برابر چشم» مقابل اشغالگران قدس ایستاده است. البته صهیونیست‌ها به دلیل آشفتگی اوضاع داخلی و ترس از پیامدهای ادامه جنگ در صدد یافتن راهی برای پایان دادن به آن هستند و حتی نتانیاهو چند روز قبل برای میانجیگیری میان اسرائیل و حماس دست به دامان مصر شد؛ اما مقاومت اعلام کرد که سقف مطالبات آن برای آتش‌بس بالاست. با این وجود شاید نتوان زمان دقیقی برای پایان این درگیری بزرگ تعیین کرد؛ اما نکته مسلم آنجاست که نتیجه هرچه باشد، این جنگ سرآغاز یک تغییر شگفت‌انگیز در موازنه وحشت به نفع مقاومت خواهد بود.
