رژیم پهلوی

گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس: کارنامه مجاهدت‌های شهید آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی»، هم در عرصه مبارزه با رژیم طاغوت و هم پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در راه خدمت به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و مردم، کارنامه درخشانی است؛ این شهید والامقام  قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، از طلاب مبارز بوده است که از سال ۱۳۵۶ یعنی تقریباً از آن دورانی که قیام ۱۹ دی رخ داد، از سن ۱۷ سالگی به‌همراه دیگر طلاب مبارز وارد عرصه مبارزه با طاغوت شد و تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران، برای به‌ثمر نشستن خون شهدایی که در این مسیر مبارزه می‌کردند، علی‌رغم این‌که بارها مورد تعقیب ساواک قرار گرفت؛ اما هیچ‌گاه صحنه را ترک نکرد.

شهید آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» برگ‌هایی از خاطرات خود از این دوران را بیان کرده که این خاطرات در مرکز اسناد انقلاب اسلامی ثبت شده است؛ بنابراین در ادامه به‌مناسبت شهادت ایشان، به مرور این خاطرات خواهیم پرداخت.

حضور شهید آیت‌الله رئیسی در تظاهرات‌ها علیه رژیم پهلوی

شهید آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی»، که سال ۱۳۵۶ در پی شهادت آقا مصطفی خمینی و متعاقب آن، قیام ۱۹ دی رخ داد، ۱۷ ساله بود، به‌همراه دیگر طلاب مبارز در تظاهرات حضور می‌یافت. این شهید والامقام در این باره گفته است: «در ایام انقلاب که تظاهرات در قم به‌طور رسمی از ۱۹ دی آغاز شد، در همه این تظاهرات شرکت می‌کردم. جوان بودم و روحیه جوانی داشتم و در همه اجتماعاتی که در خانه مراجع و علما برگزار می‌شد، شرکت می‌کردم.  

بعد از جریان اهانت به حضرت امام که طی انتشار مقاله‌ای توسط فردی به نام رشیدی‌مطلق در روزنامه اطلاعات منتشر شده بود، مبدأ این اجتماعات بیشتر مدرسه آیت‌الله بروجردی بود. در بیشتر این اجتماعات از منزل مرحوم آیت‌الله گلپایگانی گرفته تا منزل همه علما شرکت می‌کردم؛ تا اینکه روز ۱۹ دی فرا رسید و در منزل آیت‌الله حسین نوری تیراندازی شد و عده‌ای به شهادت رسیدند. در همه این اجتماعات توفیق داشتم که در منازل علما باشم.

کار ما همیشه تا ۱۹ دی این بود که صبح به منزل یکی از مراجع می‌رفتیم و شب به منزل یکی دیگر. بعد از ۱۹ دی هم ضمن اینکه سعی می‌کردیم به درس‌ها توجه داشته باشیم؛ اما در کنار آن حتما نسبت به خبر‌های انقلاب و توجه به اطلاعیه‌ها و پیام‌های امام که از نجف می‌دادند، حساسیت داشتیم و جزو برنامه‌های ما قرار گرفت؛ یعنی با توجه به آن شرایط علاوه بر مسئله درس، نسبت به مسائل سیاسی کشور حساسیت داشتیم. در تهران اجتماعاتی بود، گاهی به آن‌جا می‌رفتیم و گاهی هم در حرم بودیم».

فعالیت در هسته مبارزاتی طلاب

طلاب جوان در سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی، با تشکیل هسته‌های مبارزاتی، فعالیت خود را سامان‌دهی می‌کردند. یکی از این هسته‌ها در مدرسه آیت‌الله بروجردی شکل گرفته بود. آیت‌الله رئیسی که خود در آن هسته فعالیت جدی داشت، در این باره گفته است: «در اجتماعات طلبگی در مدرسه آیت‌الله بروجردی هسته‌ای از بچه‌های انقلابی بود که مثلا جدیدترین اعلامیه‌ها را در مدرسه نصب می‌کردیم و جدیدترین نوار‌های انقلابی مربوط به مقام معظم رهبری را که در مشهد بودند و به قم می‌آمد، در اختیار دوستان قرار می‌دادیم. هسته‌ای بود که بیشتر جمعی از جوان‌های هم سن و سال خود ما در مدرسه آیت‌الله بروجردی بودند. بعد از بسته شدن فیضیه و دارالشفاء، مدرسه خان که مدرسه آیت‌الله بروجردی بود و مرکزیت داشت، هروقت هر کس از منزل بیرون می‌آمد و به حرم می‌رفت، سری هم به مدرسه خان می‌زد. مدرسه خان مرکزیت و پایگاه خبرگیری و خبررسانی درباره مسائل انقلاب شده بود».

دستگیری توسط ساواک

شهید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در کارنامه مبارزاتی خود، سابقه بازداشت توسط ساواک را نیز دارد. این شهید والامفام در شرح این ماجرا گفته است: «قبل از انقلاب یک بار در قم دستگیر شدم و آن‌هم موقعی بود که با دو نفر از طلبه‌ها داشتیم به یزد می‌رفتیم که در راه‌آهن دستگیر شدیم. تصور می‌شد همراه ما اعلامیه‌های امام هست؛ البته همراه بعضی از دوستان بود؛ ولی به یک شکلی جاسازی کرده بودند که کسی متوجه نشود که آنها هم متوجه نشدند».

آشنایی با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

شهید آیت‌الله رئیسی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای آشنا شد. وی درباره نحوه این آشنایی نیز گفته است: «علاوه بر جلساتی که ایشان [آیت‌الله خامنه‌ای] داشتند، به‌عنوان یک طلبه جوان به‌همراه دیگر دوستان خدمت ایشان حاضر می‌شدیم. اولین برخورد ما با حضرت آقا موقعی بود که با یکی از دوستان به منزل آقای مهامی در مشهد رفته بودیم. آقای مهامی در مشهد نماینده و وکیل وجوهاتی امام بودند. همه می‌دانستند ایشان وکیل امام است. به منزل ایشان رفته بودیم که آقای هاشمی‌نژاد و آقای خامنه‌ای آن‌جا آمده بودند. ظاهرا آن سه بزرگوار با هم جلسه داشتند و من هم با یکی از دوستان طلبه منزل آقای مهامی بودم».

گفت‌وگو با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مسجد کرامت

دومین دیدار با شهید آیت‌الله رئیسی با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز در جریان نهضت اسلامی میسر شد. این شهید والامقام شرح دومین دیدار خود با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را این‌گونه روایت کرده است: «دومین برخورد با حضرت آقا [در]مسجد کرامت بود که به‌عنوان طلبه با ایشان گفت‌وگویی داشتیم. دم در مسجد کرامت ایستاده بودیم و با ایشان صحبت می‌کردیم و مدت طولانی هم با بزرگواری حرف‌های ما را گوش می‌دادند».

سفر به ایرانشهر برای دیدار با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

یکی از خواندنی‌ترین خاطرات شهید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، روایت وی از سفر به ایرانشهر برای دیدار با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای است که از اواخر آذر سال ۱۳۵۶ به آن منطقه تبعید شده بودند. شهید آیت‌الله رئیسی در شرح این خاطره گفته است: «همیشه شیفته سخنرانی‌ها و شخصیت انقلابی ایشان [آیت‌الله خامنه‌ای]بودیم. به‌دلیل علاقه‌ای که به ایشان داشتم، قبل از پیروزی انقلاب یک سفر تبلیغی داشتیم که با بعضی از طلاب به رفسنجان رفته بودیم و سفر تبلیغی خود را به سفر سیاسی تبدیل کردیم.

در آن زمان شروع کردیم با تبعیدی‌ها دیدار داشته باشیم. سراغ آقایان معادی‌خواه و خلخالی رفتیم. آقای خلخالی در رفسنجان در تبعید بود. از آن‌جا هم به عشق دیدار با حضرت آقا به ایرانشهر رفتیم. یک‌شب آن‌جا بودیم که دو نفر از طلبه‌ها را در خیابان دستگیر کردند که معمم بودند. ما دو نفر شخصی بودیم و به منزل حجتی کرمانی رفته بودیم. گفتند دیشب پنج‌شش بار از ساواک سراغ شما را گرفته‌اند که شما را ببرند که ما به شکلی این‌ها را دست به سر کردیم. بعد هم فرمودند این‌جا یک راه مخفی در ذهنم هست که با یک نفر راه‌بلد شما را از آن‌جا رد می‌کنم، چون شما بلد نیستید.

ساعت ۹ صبح که در منزل ایشان صبحانه خوردیم و آماده شدیم، فرمودند شما دو نفر با اینها حرکت کنید و از شهر بیرون بروید که اینها قطعا شما را می‌گیرند. ایشان عامل فراری دادن ما دو نفر از ایرانشهر شدند؛ چون دو نفر دیگرِ ما را دستگیر کرده بودند. آقایی بود که ایشان را می‌شناسم منتهی ایشان هم مهمان بود و به دیدار ایشان آمده، ولی راه بلد بود؛ چون یک ماهی بود که در منزل آقا حضور داشت.  

قبل از انقلاب به زاهدان و منزل آقای کفعمی رفتیم که عالم شهر بود و در منزل ایشان آقای هاشمی‌نژاد و آقای طبسی که به دیدن آقا در ایرانشهر رفته بودند – منتهی داشتند بر می‌گشتند – هم حضور داشتند. یک شبی منزل آقای کفعمی بودیم. وقتی از ایرانشهر بیرون آمدیم دیگر تحت تعقیب نبودیم».

شهید آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» در بخش دیگری از خاطرات خود گفته است: «حضرت امام همیشه به‌عنوان یک شخصیت الگو و محوری بودند؛ اما یادم می‌آید دو سال قبل از انقلاب با طلبه‌ها که می‌نشستیم و صحبت می‌کردیم، گفتند اگر شاه برود چه کسی می‌خواهد مملکت را اداره کند؟ من هم گفتم همین آقای خامنه‌ای امام جماعت مسجد کرامت بهترین شخص برای ریاست‌جمهوری است. آن‌موقع مرا مسخره کردند که این چه حرفی است که می‌‍‌زنی؟ اما انسان در جبین ایشان توان مدیریتی را می‌دید. عرض کردم در مشهد عالم زیاد داشتیم؛ اما عالمی که جوانان اعم از دانشجو و طلبه را دور خودش جمع کند، نداشتیم. درس‌های تفسیر ایشان واقعا جا نبود. این درحالی بود که ایشان تحت تعقیب و گاهی زندان بودند و در تبعید نمی‌گذاشتند که ایشان آزادانه عمل کند؛ ولی باز هم در این شرایط از این امور غافل نبودند و بدان‌ها توجه می‌کردند».

حضور در میان علمای متحصن

بهمن سال ۱۳۵۷ هنگامی که علما در اعتراض به بسته شدن فرودگاه‌ها و ممانعت از ورد امام خمینی (ره)، در دانشگاه تهران متحصن شده بودند، شهید آیت‌الله رئیسی نیز در دانشگاه تهران فعالیت داشت. وی آن‌روز‌ها را چنین روایت کرده است: آن زمان [که] امام هنوز نیامده بودند، جزو جوانانی که در دانشگاه تهران فعالیت می‌کردند بودم؛ البته نه به عنوان متحصنین، چون علما متحصن بودند. در تمام آن یک هفته تحصن آن‌جا حضور داشتم؛ البته می‌گویم در عداد همان جوانانی که آن‌جا بودند، فعالیت می‌کردم و دوست داشتم آن‌جا باشم؛ َ یعنی تمام آن یک هفته‌ای که آقایان تا آمدنِ امام متحصن بودند، در جمع همین جوانان پرشور حضور داشتم.

انتهای پیام/ 113