ساف

گزارش بین‌الملل دفاع‌پرس: برای همه روشن هست که اجازه دادن به نتانیاهو برای تشدید درگیری در چند جبهه هزینه بالایی دارد. ادامه این وضعیت اردن را بیشتر از هر کشور دیگری تهدید می‌کند. درباره حکومت اردن یک دیدگاه قدیمی وجود دارد، مبنی بر اینکه پادشاه این کشور از طریق برقراری یک موازنه در بحران منطقه‌ای، امنیت و بقای خود را تامین می‌کند و می‌تواند به دلیل پناه دادن به میلیون‌ها فلسطینی دائما دست خود را در برابر کشور‌های غربی دراز کند. 

فرضیه رضایت اردن از تداوم آشوب در منطقه ظرف ماه‌های اخیر تقویت شده هست. اما پرسش مهم این هست که اگر اردن دوباره به میدان نبرد تبدیل شود، منطقه چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد؟ بزرگ‌ترین تهدید برای موجودیت اردن در مغز سران صهیونیست جریان دارد و از این ایده ناشی می‌شود که «اردن همان فلسطین هست!»

نسخه‌های مختلفی از این نقشه شوم در زمان‌های مختلف درز کرده هست. از جمله طرح «آلون» که خواستار الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری به اسرائیل و تحویل دادن بقیه آن به اردن بود. همچنین حزب لیکود بار‌ها از دولت اسرائیل خواسته که تمام کرانه باختری را اشغال و اردن را به‌عنوان کشور فلسطین به رسمیت بشناسد! اخیراً تیم سیاست خارجی دونالد ترامپ نیز ایده تشکیل یک کنفدراسیون اردنی‌فلسطینی را مطرح کرده هست.

توطئه ساخت دیوار حائل در مرز با اردن

در سال ۲۰۱۰ که اسرائیل از صلح و امنیت نسبی برخوردار بود، حدود نیمی از اعضای کنست پیشنهادی را برای بحث درباره «دو دولت برای دو ملت در دو سوی رود اردن» اردن ارائه کردند که معنایی جز اخراج کامل فلسطینی‌ها از کرانه باختری نداشت. 

در قطعنامه‌ای که کنست در آن مقطع به تصویب رساند، آمده بود: «کنست با ایجاد یک کشور فلسطینی در هر قطعه زمینی در غرب رود اردن مخالف هست. وجود یک کشور فلسطینی در قلب اسرائیل، تهدیدی وجودی برای اسرائیل و شهروندان آن خواهد بود و منازعه اسرائیل و فلسطین را بیشتر خواهد کرد.» این قطعنامه با ۶۸ رای موافق در مقابل ۹ رای مخالف به تصویب رسید.

برای مردم اردن عبارت «هر قطعه زمین در غرب رود اردن» معنای واضحی دارد. این بدان معناست که اسرائیل تشکیل کشور فلسطینی را صرفا در خاک اردن به رسمیت می‌شناسد. 

در همین خصوص، ملک عبدالله پادشاه اردن می‌گوید: «هیچ‌کس نمی‌پذیرد که سیاست‌های افراطی دولت اسرائیل آینده منطقه را گروگان بگیرد». این در حالی هست که او از نظر مشروعیت سیاسی در داخل با مشکلات جدی روبه‌روست. هم‌زمان در کرانه باختری، شهرک‌نشینان صهیونیست به رهبری بن‌گویر در حال تسلیح هستند، حملات مکرر به روستا‌ها و شهر‌های فلسطینی ادامه دارد و اخیراً هم بن‌گویر طی بیانیه‌ای مدعی شد که یهودیان برای خواندن نماز در مسجد الاقصی مجاز هستند. در پشت پرده این حوادث فقط یک هدف وجود دارد: فراری دادن فلسطینی‌ها به سوی اردن. 

سِمَت وزیر امورخارجه در اردن جایگاهی هست که به صورت سنتی دیدگاه‌های شخص پادشاه را منتقل می‌کند. «ایمن الصفدی» وزیر امور خارجه اردن ظرف ماه‌های اخیر بار‌ها زنگ خطر را به صدا درآورده هست. بعد از اینکه وزیر خارجه اسرائیل مجدداً خواستار ساخت دیوار در امتداد مرز با اردن برای جلوگیری از قاچاق سلاح شد، الصفدی خاطرنشان کرد: «ادعا‌های ساختگی مقامات افراطی اسرائیل، نمی‌تواند این واقعیت را پنهان کند که تجاوز اسرائیل به غزه، نقض قوانین بین‌المللی و بزرگترین تهدید برای امنیت و ثبات منطقه هست.»

دایره مخابرات عمومی و منافع غرب

در درون ساختار سیاسی اردن، دستگاه امنیتی این کشور موسوم به «دایره مخابرات عمومی» دیدگاه‌های منفی علیه ایران را نمایندگی می‌کند. وسعت دستگاه امنیتی اردن به اندازه کل ساختار سیاسی این کشور هست و عملا مانند یک دولت موازی عمل می‌کند. 

«دایره مخابرات عمومی» با کمک سرویس امنیتی بریتانیا تاسیس شده و با سرویس‌های امنیتی اسرائیل و امارات رابطه تنگاتنگی دارد. سرویس امنیتی اردن دائماً از احتمال به قدرت رسیدن اخوان المسلمین در این کشور در هراس هست و پس از هفت اکتبر، محبوبیت گسترده شاخه نظامی حماس را در خیابان‌های اردن به چشم تهدیدی برای امنیت ملی نگاه می‌کند. این وضعیت یادآور شرایط اردن در سال ۱۹۷۰ و جنگ ارتش این کشور با تشکیلات خودگردان به رهبری یاسر عرفات هست که در آن مقطع در اردن مستقر بود. 

دستگاه امنیتی اردن تمام تلاش خود را برای سرکوب اعتراضات مردمی به خرج داده هست. به گفته دیده بان حقوق بشر، تعداد زیادی از هواداران فلسطین طی ماه‌های اخیر در اردن دستگیر شده‌اند. از نظر بخش زیادی از مردم اردن دایره مخابرات عمومی به قدرت‌های خارجی خدمت می‌کند تا مردم این کشور را تحقیر کند. 

در همین حال اسرائیل با اصرار بر استفاده از حریم هوایی اردن برای مقابله با حمله موشکی و پهپادی احتمالی از سوی ایران، به فرو بردن اردن در یک مهلکه خطرناک ادامه می‌دهد. چندی قبل به محض اینکه کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل به نقل از یک مقام رسمی ادعا کرد که اردن به هواپیما‌های جنگی اسرائیل اجازه می‌دهد تا از حریم هوایی این کشور برای خنثی کردن حمله احتمالی ایران در پاسخ به ترور هنیه در تهران استفاده کند، مقامات اردنی مجبور به تکذیب‌های داغ و البته توخالی شدند.

احتمال فروپاشی تعادل امنیتی در امان

تلویزیون دولتی «المملکه» اردن به نقل از یک منبع آگاه گفت که پادشاه تحت هیچ شرایطی به هیچ طرفی اجازه استفاده از حریم هوایی خود را نخواهد داد. البته همه به خوبی می‌داند که اردن قدرتی ندارد تا اسرائیل یا آمریکا را از استفاده از حریم هوایی خود باز دارد. چنین حوادثی جایگاه عبدالله دوم را مدام تضعیف می‌کند. واقعیت این هست که اسرائیل از هر فرصتی برای تضعیف پادشاه اردن نهایت بهره‌برداری را انجام می‌دهد.

پیامد فوری این تحولات ایجاد ناآرامی در آرام‌ترین مرز اسرائیل خواهد بود؛ یعنی مرز مشترک با اردن. بر اساس گزارش چاپ شده در روزنامه صهیونیستی معاریو ظرف هفته‌های اخیر بیش از چهار هزار نفر از مرز اردن به سرزمین‌های اشغالی نفوذ کرده‌اند و تنها بخش اندکی از آنها دستگیر شده‌اند. گفته می‌شود اغلب آنها با هدف قاچاق سلاح به کرانه باختری از مرز عبور کرده‌اند.

اسرائیل هم‌اکنون در فکر ساخت دیواری بلند و نظامی کردن مرز با اردن هست. رادیو ارتش اسرائیل اخیرا گزارش داد که «هرزی حلوی» رئیس ستاد ارتش، در فکر ایجاد یک لشکر نظامی جدید هست که در امتداد مرز اردن مستقر شود.

زمانی که جمهوری اسلامی ایران و حزب‌الله متعهد شدند که ترور اسماعیل هنیه و فؤاد شکر را تلافی خواهند کرد، ایمن الصفدی بلافاصله به تهران آمد تا از تکرار آنچه در ماه آوریل بر فراز آسمان اردن رخ داد، جلوگیری کند. این اولین سفر رسمی وزیر خارجه اردن به ایران ظرف دو دهه اخیر بود و نشان داد که حفظ تعادل فعلی برای حکومت اردن چقدر دشوار شده هست.

چنانچه کشور‌های غربی همچنان دست نتانیاهو را برای جنگ‌افروزی در منطقه باز بگذارند، تعادل سیاسی و امنیتی در اردن دچار فروپاشی خواهد شد و سقوط رژیم سیاسی امان دور از انتظار نخواهد بود.

انتهای پیام/ 944