معمار تحریم‌های ایران: باید غنی‌سازی ایران را پذیرفت
مقام سابق آمریکایی ریچارد نفیو که از او به عنوان یکی از معماران شبکه تحریم‌ها علیه ایران یاد می‌شود، اذعان کرد که دولت دونالد ترامپ چاره‌ای جز پذیرش غنی‌سازی ندارد.
به گزارش مجاهدت از مشرق، نفیو معتقد است که آمریکا باید غنی سازی توسط ایران را بپذیرد و از «فرصت طلایی» برای توافق با ایران استفاده کند.
معمار تحریم‌های ایران یک یادداشت مفصل در مجله «فارین افرز» با این عنوان منتشر کرد: «آیا یک توافق خوب با ایران ممکن است؟»
او می‌گوید: «به رغم سابقه دشمنی، تهران و واشنگتن از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید، علاقه متقابل و مداومی به یک توافق نشان داده‌اند. در طول چند دور مذاکره، دو طرف حتی چارچوب‌های بالقوه‌ای را ترسیم کرده‌اند. هر دو انگیزه‌های روشنی برای انجام یک توافق دارند.»
به ادعای این مقام سابق آمریکایی، «دولت ترامپ می‌خواهد مقداری ثبات استراتژیک را به خاورمیانه بازگرداند و ترامپ شخصاً در تقویت تصویر خود به عنوان یک معامله‌گر سرمایه‌گذاری می‌کند. ایران که هنوز تحت رژیم تحریم‌های ایالات متحده رنج می‌برد، پس از تضعیف بسیاری از گروه‌های نیابتی خود، خواهان تسکین اقتصادی پایدار و توقف خصومت‌ها است.»
نفیو می‌گوید: «اما اگرچه ترامپ گفته است که می‌خواهد به سرعت به مسئله هسته‌ای رسیدگی کند و اصرار دارد که توافق نزدیک است، اما مسائل اصلی دیرینه بین دو طرف احتمالاً این روند را مختل می‌کند. نگرانی‌های ایالات متحده در مورد برنامه غنی‌سازی ایران و تأمین مالی گروه‌های نیابتی آن همچنان یک نقطه اختلاف خواهد بود. همچنین عدم تمایل ایران برای کاهش برنامه هسته‌ای خود و نگرانی‌هایش در مورد دوام هرگونه توافق با توجه به اینکه ترامپ آخرین توافق را نقض کرد، همچنان محل اختلاف خواهد بود.»
معمار تحریم‌های ایران معتقد است: «برای ایران دشوار خواهد بود که بدون عبور از خطوط قرمز خود، به اندازه کافی امتیاز بدهد تا توافق هسته‌ای برای ایالات متحده ارزشمند باشد.»
از نظر نفیو، «حتی توافقی با شرایط مطلوب ایالات متحده، خطراتی خواهد داشت و مستلزم ارائه امتیازات ناخوشایند از سوی هر دو طرف خواهد بود.»
او مدعی است: «توافقی که نظارت گسترده‌ای بر سایت‌های هسته‌ای اعلام شده و اعلام نشده ایران اعمال کند و غنی‌سازی اورانیوم را در ازای برخی از لغو تحریم‌ها محدود کند، می‌تواند مزایای برجام را دوباره به دست آورد. اگر با دقت مذاکره شود و زمان کافی برای نشان دادن نتایج به آن داده شود، چنین توافقی برخی از خسارات وارده هنگام خروج واشنگتن از توافق اولیه (برجام) را جبران می‌کند، از بحران در کوتاه مدت جلوگیری می‌کند و پایه‌ای را برای ایجاد ثبات منطقه‌ای در آینده ایجاد می‌کند.»
معمار تحریم‌های ایران با اشاره به برجام نوشت: «این توافق منتقدان زیادی داشت. بسیاری از تندروها به ویژه در حزب جمهوری‌خواه، استدلال می‌کردند که شکست این توافق در به عقب راندن پیشرفت هسته‌ای ایران به این معنی است که تهرانِ صبور هنوز راهی برای دستیابی به بمب دارد. آنها می‌گفتند بهتر است واشنگتن زودتر، زمانی که اقتصاد ایران هنوز از تحریم‌های تحت رهبری ایالات متحده در حال تکان خوردن است، با بحران هسته‌ای مقابله کند تا اینکه پس از سال‌ها کاهش تحریم‌ها.»
به ادعای او، «رئیس‌جمهور جو بایدن در طول دولت خود تلاش کرد تا برای بازگشت به برجام مذاکره کند اما رهبران ایران از ترس انتخاب مجدد ترامپ، به اینکه بایدن بتواند یک توافق پایدار ارائه دهد، اعتماد نداشتند. هنگامی که مذاکرات بین ایالات متحده و ایران با شکست مواجه شد، دولت بایدن از پیگیری یک توافق کاملاً جدید خودداری کرد و در عوض تصمیم گرفت از تشدید تنش‌ها جلوگیری کند. شکست هر دو دولت ایالات متحده در ارائه جایگزینی برای توافق ۲۰۱۵، بیش از پیش برجسته شده است.»
نفیو افزود: « خوشبختانه، عناصری از برجام هنوز هم می‌توانند در توافق (جدید) اعمال شوند. مهم‌ترین آنها ابزارهای شفافیت توافق اولیه هستند. اگرچه بخش عمده‌ای از بحث‌های دیپلماتیک و عمومی در مورد یک توافق بر آینده برنامه غنی‌سازی ایران متمرکز شده است اما بازرسی‌های بین‌المللی، با استفاده از جدیدترین تکنیک‌ها و تجهیزات، عنصر اساسی است که هر توافقی باید حول آن شکل بگیرد. ایران باید به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دسترسی لازم برای ارزیابی اینکه آیا برنامه هسته‌ای آن صلح‌آمیز است یا به سمت تولید سلاح می‌رود را بدهد. بدون بازرسی‌های پیشرفته و شفافیت، هیچ توافقی دوام نخواهد آورد.»
او معتقد است، «ایالات متحده باید اولویت خود را وادار کردن ایران به موافقت با شدیدترین رژیم بازرسی‌های ممکن، چه در سایت‌های اعلام‌شده و چه در سایت‌های اعلام‌نشده، قرار دهد. اگر ایران به طور کامل به استانداردهای فعلی توافقنامه پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عمل نکند و به پروتکل الحاقی پایبند نباشد، واشنگتن باید از این توافق خارج شود.»
این مقام پیشین ادعا کرد: «ایالات متحده باید از ایران بخواهد که سازوکارهای شفافیت برجام در مورد سانتریفیوژها و ذخایر اورانیوم را بپذیرد…بدون این شفافیت، ایران می‌تواند به راحتی یک برنامه هسته‌ای پنهانی را توسعه دهد، حتی اگر علناً نیات صلح‌آمیز خود را اعلام کند…حتی اگر توافقی بین ایران و ایالات متحده، تأسیسات غنی‌سازی اعلام‌شده ایران را از بین ببرد، بدون اعلامیه‌های سرزده و بازرسی‌هایی که بر خط تولید سانتریفیوژ این کشور متمرکز هستند، تهران همچنان می‌تواند مخفیانه به سمت هسته‌ای شدن پیش برود. احیای تعهدات مبتنی بر بازرسی برجام، راه درازی را برای اصلاح این مشکل طی خواهد کرد.»
او در ادامه گفت: «مطمئناً، بخش‌هایی از رژیم بازرسی برجام به اندازه کافی پیش نرفته است و یک توافق جدید باید آنها را تقویت کند. یک توافق جدید باید چالش تسلیحاتی شدن را مستقیم‌تر از برجام مورد توجه قرار دهد. در بخش تی (T) توافق اولیه، ایران موافقت کرد که در زمینه تسلیحاتی شدن هسته‌ای یا با فناوری‌های خاصی که می‌تواند آن را ممکن سازد، فعالیت نکند اما تهران ملزم به اعلام تجهیزات موجود نبود… اگرچه ایالات متحده مجبور شد این بند ضعیف‌تر را در سال ۲۰۱۵ بپذیرد، اما زمانه تغییر کرده است.»
نفیو با اشاره به انتشار اسناد ادعایی سال ۲۰۱۸ اسرائیل ادعا کرد: «از آن زمان، گزارش‌های دولت ایالات متحده نشان می‌دهد که ایران همچنان به کارهای دوگانه مربوط به سلاح‌ها ادامه می‌دهد. رهبران ایران اکنون اغلب در مورد ایده تولید سلاح‌های هسته‌ای در صورت لزوم، با هم بحث می‌کنند. بنابراین، یک توافق باید مستلزم آن باشد که ایران هرگونه تجهیزات یا موادی را که مربوط به تسلیحاتی شدن هسته‌ای است، اعلام کند.»
او خواستار دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به مراکز نظامی ایران شد و گفت: «توافق (آتی با ایران) باید تهران را ملزم کند که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دهد تا نحوه استفاده از تجهیزات و مواد هسته‌ای ایران را تأیید کند، با این درک روشن که اگر بازرسان آژانس مانعی در کار خود ببینند، واشنگتن حق دارد توافق را لغو کند. این امر باید به صراحت شامل دسترسی به سایت‌های نظامی نیز باشد.»
وی در ادامه تجویز خود ادعا کرد: «شفافیت بین‌المللی شرط لازم برای هرگونه توافق هسته‌ای جدید است اما به تنهایی کافی نیست. ایالات متحده همچنین باید خواستار اصلاحاتی در برنامه هسته‌ای ایران شود.»
نفیو نوشت: «پذیرش برخی از تغییرات باید برای ایران آسان باشد. در برجام، ایران اساساً موافقت کرد که با اصلاح رآکتور خود که قادر به تولید پلوتونیوم قابل استفاده در سلاح است، به هرگونه گزینه کوتاه‌مدت برای بمب پایان دهد و از هرگونه کار بازفرآوری سوخت مصرف‌شده خودداری کند.»
او هشدار داد: «اما پذیرش سایر تغییرات، به‌ویژه در مورد برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران، برای تهران دشوارتر خواهد بود. تا حدودی، پیشرفت هسته‌ای ایران از ۲۰۱۸ برخی از محدودیت‌های برجام را از بین برده است. در آن مذاکرات، ایالات متحده با سانتریفیوژ نسل اول ایران سر و کار داشت…محدود کردن تحقیق و توسعه سانتریفیوژها در سال ۲۰۱۵ یک پیروزی مهم برای ایالات متحده بود اما امروز ایران می‌تواند با تعداد کمتری سانتریفیوژ، کارهای بسیار بیشتری انجام دهد.»
او مدعی شد: «ایران می‌تواند با برچیدن کامل برنامه غنی‌سازی خود، مشروط به تأیید بین‌المللی، به بقیه جهان اطمینان دهد که قصد ندارد مخفیانه سلاح بسازد، که این امر تشخیص پروژه‌های مخفی را آسان‌تر می‌کند.»
این حرف در شرایطی بیان شده که سید عباس عراقچی و دیگر مقامات مسئول در مذاکرات غیرمستقیم هسته‌ای با ایران بارها گفته‌اند که غنی‌سازی اورانیوم در داخل کشور تحت هر شرایطی ادامه خواهد یافت.
نفیو در ادامه اظهارات مقامات دولت آمریکا درباره غنی‌سازی اورانیوم در ایران را رد کرد و نوشت: «اگرچه دولت ترامپ دائماً در مورد اینکه چرا کشورها اورانیوم را غنی می‌کنند اشتباه می‌کند و چندین کشور این کار را برای انرژی انجام می‌دهند، نه برای برنامه‌های تسلیحاتی.»
وی ادعا کرد: «ایران مدت‌هاست که علیرغم همه فشارها، تهدیدها و التماس‌های دیپلماتیک از سوی ایالات متحده و شرکایش، تأکید کرده است که برنامه غنی‌سازی خود را برچیده نخواهد کرد و ادعا می‌کند که بیش از حد – از نظر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی – سرمایه‌گذاری کرده است تا از آن دست بکشد. اورانیوم غنی‌شده همچنین بهترین گزینه ایران است اگر تهران بخواهد گزینه سلاح‌های هسته‌ای آینده را حفظ کند.»
به گفته او، «در نهایت، واشنگتن ممکن است مجبور به پذیرش مقداری ریسک باشد. توافق بر سر غنی‌سازی اورانیوم همچنان برای دولت ترامپ و تهران هدفی حیاتی خواهد بود: ایالات متحده می‌تواند مقداری غنی‌سازی توسط ایران را بپذیرد و در عین حال محدودیت‌های بیشتری را اعمال کند و ایران نیز می‌تواند این محدودیت‌ها را بپذیرد، بدون اینکه این پذیرش به عنوان تسلیم کامل در برابر دشمن قسم‌خورده‌اش تلقی شود.»
او معتقد است که «اشتیاق ایران برای لغو گسترده‌تر تحریم‌ها نسبت به دوره برجام، فضایی برای مذاکره ایجاد می‌کند. بنابراین، ایالات متحده باید چارچوب لغو تحریم‌های خود را در مقیاسی متغیر بسازد که لغو تحریم‌ها را به محدودیت‌های غنی‌سازی مرتبط کند.»
معمار تحریم‌های ایران نوشت: «برای مثال، اگر ایالات متحده بر توقف طولانی‌مدت یا دائمی غنی‌سازی اورانیوم در ایران اصرار داشت، می‌تواند نه تنها به تهران قول لغو تحریم‌های ثانویه را بدهد، بلکه به برخی از عناصر تحریم ایالات متحده نیز پایان دهد. مثلا، این توافق ممکن است تحریم‌های مربوط به تجارت در پروژه‌های تولیدی تجاری و انرژی را لغو کند، در حالی که آنها را در مورد فناوری‌های نظامی یا دوگانه، فعالیت‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و گروه‌های نیابتی ایران حفظ کند. این یک اقدام جسورانه خواهد بود، شبیه به تصمیم ترامپ برای تعلیق تمام تحریم‌های ایالات متحده علیه سوریه.»
او معتقد است که دولت ترامپ با توجه به حمایت حزب جمهوری‌خواه از دولتش، «انعطاف‌پذیری سیاسی بیشتری برای ارائه چنین پیشنهادی نسبت به دولت‌های اوباما یا بایدن دارد.»
نفیو با این ادعا که «ایران از لغو قابل توجه تحریم‌ها سود زیادی خواهد برد، افزود: «کاهش تحریم‌ها، ظرفیت تولید ایران را افزایش می‌دهد و در عین حال آن را به روی سرمایه‌گذاری مالی و فناوری خارجی مورد نیاز برای خروج کشور از وضع بحرانی باز می‌کند.»
او هشدار داد: «حتی کاهش محدود تحریم‌ها به قیمت از دست رفتن سایر تلاش‌های ایالات متحده برای مقابله با نفوذ ایران در خاورمیانه تمام خواهد شد. ایران از برخی از درآمدهای جدید برای کمک به بازسازی «محور مقاومت» خود استفاده خواهد کرد.»
نفیو می‌گوید که «ایالات متحده باید اصرار کند که توافق با ایران شامل محدودیت‌هایی بر صدور یا استقرار موشک‌ها، پهپادها و سایر تجهیزات تهاجمی برد بلند تهران در خارج از قلمرو خود باشد. همچنین می‌تواند از ایران بخواهد که در امور داخلی سایر کشورهای منطقه دخالت نکند. ایران مطمئناً به چنین تعهدی احترام نخواهد گذاشت، اما تخلفات آینده می‌تواند توجیهی برای واکنش‌های آینده باشد.»
او خواستار آمادگی آمریکا برای اقدام نظامی علیه ایران شد اما هشدار داد که چنین حمله‌ای «احتمالاً منجر به درگیری بسیار بزرگ‌تری خواهد شد و تهران در خاورمیانه و فراتر از آن تلافی خواهد کرد.»
او خواستار استفاده ترامپ از تسلطش بر حزب جمهوری‌خواه برای دستیابی به «توافق حتی ناقص» شد و افزود: «دولت او شاید فرصت طلایی برای دستیابی به توافق داشته باشد. باید از آن استفاده کند.»
این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است
معمار تحریم‌های ایران: باید غنی‌سازی ایران را پذیرفت بیشتر بخوانید »
