سحری

به گزارش مجاهدت از مشرق، در ماه رمضان هنگام گرسنگی و تشنگی به ویژه وقتی بر اثر گرمای محیط یا فعالیت بدنی حرارت ما بالاتر می‌رود؛ بدن انسان دچار کم آبی و کاهش سطح قند خون می‌شود و به مرحله سوخت و ساز چربی‌ها وارد می‌گردد. در نتیجه این تغییرات، ممکن است احساس ضعف بی‌حالی، کم حوصلگی، بوی بد دهان، تغییرات روحی و روانی و تغییر در برخی عملکردهای مغزی ایجاد شود. این تغییرات به ویژه در روزهای آغازین ماه مبارک رمضان و همچنین در افرادی که عادت به پرخوری و پرنوشی دارند، نمود شدیدتری خواهد داشت.

یک روش خوب برای جلوگیری از چنین عوارضی آن است که در طول سال هم رژیم غذایی مناسبی داشته باشیم یا دست کم از چند روز مانده به رمضان با تنظیم رژیم غذایی و کاهش حجم غذا به استقبال روزه داری برویم اما از سوی دیگر حداقل آثار مثبت جسمانی روزه را می‌توان کاهش انباشتگی (امتلاء) بدن از مواد مختلفی دانست که در نتیجه خوردن و آشامیدن مداوم در کنار فعالیت کم بدنی و دوری از ورزش در بدن ما تجمع می‌یابند.

اهمیت این موضوع آنجا معلوم می‌شود که بدانیم بسیاری از بیماری‌های، مهم شایع و ناتوان‌کننده مانند پرفشاری خون قند و چربی خون بالا کبد چرب، نقرس، برخی مشکلات قلبی عروقی، چاقی‌ها و…، ناشی از همین امتلاء هستند.

سحری خوردن لازم است

بیشتر ما عادت به خوردن سه یا دست کم دو وعده غذا در روز داریم.

خوردن سحری در جهت رعایت این عادت لازم است همچنین با نخوردن سحری، معده انسان به مدت زیادی خالی می‌ماند که به ویژه در افراد مستعد می‌تواند موجب بدبویی دهان، سردرد و دردهای عضلانی کاهش وزن شدید و زیانبار و مشکلات گوارشی جدی شود که گاه تا ماه‌ها و سال‌ها گریبانگیر فرد خواهد بود.

با تشنگی چه کنیم

در وعده‌های سحر و افطار باید علاوه بر پرهیز از خوردن چربی‌ها و خوراکی‌های سرخ کردنی و چرب، پرهیز از مصرف میوه‌های گرمسیری چون موز و انبه که زیاده روی در خوردن آنها موجب افزایش غلظت خون می‌شود، پرهیز از خوردنی‌های عطش‌آور چون بادنجان، کشک، ماکارونی و لازانیا، ماهی و کنسروها، مصرف کمتر شیرینی‌ها به ویژه شیرینی‌های قنادی چون زولبیا و بامیه یا پشمک با خوردن خوراک‌های دارای آلوبخارا تمرهندی و زرشک، نوشیدن شربت‌های سرکه، شیره، سکنجبین، شربت آبلیمو یا شربت بیدمشک با گلاب یا آب آلو، تمر یا زرشک، نوشیدن عرق کاسنی به تنهایی یا همراه با یک قاشق چای خوری تخم خرفه و نوشیدن ماءالشعیر طبّی به جای آب و چای از ایجاد تشنگی زیاد در طول روز پیشگیری کرد.

همچنین بهتر است در وعده سحر از مصرف خوردنی‌های ادرارآور مانند هندوانه و چای پررنگ نیز پرهیز شود چون با افزایش دفع ادرار در طول روز، موجب تشنگی بیشتر در نزدیکی افطار می‌شوند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، احمد اسماعیل‌زاده، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به تکلیف دینی برای فریضه روزه در بین نوجوانان، گفت: نوجوانان در ماه مبارک رمضان از مصرف زیاد مواد قندی و شیرین در وعده سحری اجتناب کنند؛ چون مصرف این مواد سبب افت قند خون شده و توانایی یادگیری آنها را در طول روز کاهش می دهد.

اسماعیل زاده با بیان این مطلب، اظهار داشت: نوجوانانی که سال نخست روزه داری را آغاز می‌کنند به علت گذراندن دوران رشد به توجهات بیشتری نیاز دارند. رعایت تنوع و تعادل در استفاده از تمامی گروه های غذایی بسیار مهم و ضروری است. منابع خوب پروتئینی شامل انواع گوشت، ماهی، تخم مرغ و حبوبات باید در برنامه غذایی آنها گنجانده شود.

وی ادامه داد: توصیه می شود که والدین از دریافت کافی گروه شیر و لبنیات در نوجوانان در وعده های سحری و افطار، مطمئن شوند. نوجوانان علاقه خاصی به مصرف مواد غذایی کم ارزش دارند که فقط پرکننده معده هستند که در ایام روزه داری نباید مصرف شوند.

به گفته اسماعیل زاده لازم است منابع غذایی آهن و روی، ویتامین A و ویتامین B12 از جمله انواع گوشت، حبوبات، تخم مرغ، شیر و لبنیات، انواع خشکبار و مغزها که در رشد و خونسازی نقش دارند، در ایام روزه داری به مقدار کافی مصرف شود.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به کاهش قدرت سیستم ایمنی و مقاومت در برابر بیماری ها با افزایش سن و سالمندی، گفت: سالمندان اگر روزه می گیرند باید بیش از پیش مراقبت سلامت خود باشند. سالمندان سالم برای روزه گرفتن باید با پزشک مشورت کنند.

وی ادامه داد: کم آبی و کاهش قند خون ممکن است موجب سرگیجه، از حال رفتن و سقوط شود که برای سالمندان خطر آفرین است. بنابراین باید به توصیه های مربوط به پیشگیری از افت قند خون و کاهش مایعات بدن بیشتر توجه شود.

اسماعیل زاده یادآور شد: سالمندان عموما از مشکلات دهان و دندان رنج می برند، لذا مصرف میوه رنده شده، لبنیات خصوصا شیر کم‌چرب، استفاده از انواع سوپ‌ها و آش‌ها در افطار و سحر و نوشیدن آب و چای کمرنگ در فاصله افطار تا سحر برای آنان مفید و مورد تاکید است و می‌تواند تعادل آب و مواد معدنی را نیز برقرار کند.

وی گفت: سالمندان دارای بیماری های زمینه ای مانند فشارخون بالا، بیماری قلبی عروقی، سرطان ها و دیابت بیش از دیگران در معرض ابتلای به بیماری های واگیر هستند، بنابراین توصیه می شود حتما به پزشک مراجعه کرده و به توصیه های پزشک عمل کنند.