سرطان

به گزارش مجاهدت از مشرق به نقل از واشنگتن پست، یافته‌های اولیه به تحقیقات بیشتر در مورد اثرات دما و تغییرات اقلیمی بر سلامت کمک می‌کند.

دانشمندان سرطان‌های سینه، تخمدان، رحم و دهانه رحم را در میان زنان در ۱۷ کشور بررسی کردند و چیزی را کشف کردند که آن را افزایش کوچک اما قابل توجه در موارد و مرگ و میر نامیدند.

نویسندگان نوشتند که این ارتباط در حالی رخ می‌دهد که تغییرات اقلیمی از طریق افزایش اشعه ماورا بنفش و آلاینده‌های هوا، قرار گرفتن در معرض خطر سرطان را افزایش می‌دهد.

محققان گفتند که تخریب لایه ازن می‌تواند به معنای قرار گرفتن بیشتر در معرض اشعه ماورا بنفش باشد. دمای بالاتر همچنین می‌تواند منجر به خشکسالی و آتش‌سوزی‌های جنگلی شود که می‌توانند باعث آلودگی شوند.

«ایرینا استپانوف»، استاد بهداشت عمومی و عضو مرکز سرطان ماسونی دانشگاه مینه سوتا، گفت: «این شرایط می‌تواند قرار گرفتن در معرض طیف وسیعی از عوامل مرتبط با خطر سرطان را افزایش دهد.»

به گزارش مجاهدت از مشرق به نقل از مدیسن نت، محققان گزارش دادند که اگر آزمایش خون تشخیص زودهنگام چند سرطان (MCED) هر سال یا هر دو سال یکبار انجام شود، می‌تواند به افراد بیشتری در زنده ماندن از سرطان کمک کند.

یک تیم تحقیقات به رهبری «پیتر ساسینی»، استاد اپیدمیولوژی سرطان در دانشگاه کوئین مری لندن، نتیجه گرفتند: «هر دو فواصل غربالگری سالانه و دوسالانه MCED، در صورت استفاده علاوه بر غربالگری سرطان مبتنی بر دستورالعمل‌های فعلی، پتانسیل جلوگیری از مرگ و میر مرتبط با سرطان‌های مرحله آخر را دارند.»

محققان گفتند که این آزمایش خون به دنبال سیگنال‌های مختلف خاص سرطان، از جمله قطعات DNA که توسط تومورها تخریب می‌شوند، می‌گردد.

محققان گفتند که امروزه تنها چند غربالگری می‌توانند به طور قابل اعتمادی سرطان را در بین افراد در معرض خطر بالا تشخیص دهند، از جمله آزمایش‌های سرطان سینه، روده بزرگ، دهانه رحم و ریه.

آزمایش خون فرصتی را برای تشخیص ده‌ها نوع سرطان مختلف با جستجوی نشانگرهای سرطان در جریان خون افراد فراهم می‌کند.

برای تخمین سودمندی آزمایش خون در غربالگری منظم سرطان، محققان داده‌های یک کارآزمایی بالینی قبلی را که از آزمایش خون برای کمک به تشخیص سرطان استفاده می‌کرد، تجزیه و تحلیل کردند.

این تجزیه و تحلیل نشان داد که آزمایش خون، تشخیص زودهنگام طیف وسیعی از سرطان‌ها را میسر می‌سازد.

نتایج نشان می‌دهد که در مقایسه با غربالگری استاندارد سرطان، آزمایش خون سالانه با ۴۹٪ کاهش تشخیص سرطان در مراحل پایانی و ۲۱٪ کاهش مرگ و میر در عرض پنج سال مرتبط است.

محققان افزودند که آزمایش خون هر دو سال یکبار منجر به ۳۹٪ کاهش تشخیص در مراحل پایانی و ۱۷٪ کاهش مرگ و میر در عرض پنج سال شده است.

نتایج نشان می‌دهد در میان افرادی که مبتلا به سرطان تهاجمی و با گسترش سریع تشخیص داده شده‌اند، آزمایش خون می‌تواند از ۱۴٪ تا ۲۱٪ مرگ و میر در عرض پنج سال جلوگیری کند.

محققان تخمین می‌زنند: «بر اساس ویژگی‌های عملکرد یک مطالعه، غربالگری سالانه و دوسالانه با آزمایش MCED پتانسیل جلوگیری از ۳۱٪ تا ۴۹٪ سرطان‌ها در مرحله ۱-۲ را دارد که در غیر این صورت در مرحله ۳-۴ ظاهر می‌شوند.»

محققان گفتند: «انتخاب بهینه فاصله زمانی غربالگری به ارزیابی بقای سرطان در دنیای واقعی و هزینه‌های آزمایش‌های تأییدی پس از غربالگری MCED بستگی دارد.»

به گزارش مجاهدت از مشرق، این داروها که به‌ظاهر گیاهی هستند، گاهی ترکیبی از مواد شیمیایی مخفی دارند که به‌طور پنهانی وارد فرآورده‌ها شده و در نتیجه، بیماران با تصور درمان قطعی، در معرض خطراتی جدی قرار می‌گیرند. از دیابت گرفته تا سرطان، بسیاری از این داروها ادعای درمان قطعی و فوری دارند، در حالی که نه‌تنها اثرات مثبت ندارند، بلکه مصرف آن‌ها می‌تواند به مشکلاتی از جمله تداخل دارویی، آسیب به کبد یا کلیه‌ها و حتی مرگ منجر شود.

این گزارش به بررسی چالش‌ها و خطرات ناشی از این داروهای تقلبی و نسخه‌پیچی‌های عجیب و غریب در عطاری‌ها می‌پردازد و سعی دارد به مخاطب هشدار دهد که تنها تحت نظر پزشکان متخصص و مراجع قانونی، از داروهای گیاهی و درمان‌های سنتی استفاده کنند.

نفیسه حسینی یکتا، مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت در مورد باورهای غلط و چالش‌ها در طب ایرانی گفت: بسیاری از افراد تصور می‌کنند مصرف گیاهان دارویی بدون محدودیت و عارضه است، در حالی که این داروها نیز باید با در نظر گرفتن شرایط جسمی، سابقه بیماری، و تداخل‌های دارویی، تنها با تجویز متخصص مورد استفاده قرار گیرند.

وی ادامه داد: در مواردی مشاهده شده است که مصرف برخی از گیاهان دارویی که در نگاه اول بی‌ضرر به نظر می‌رسند، می‌تواند در صورت استفاده نادرست، عوارض جدی به همراه داشته باشد. برای نمونه، دارچین که به عنوان ادویه‌ای رایج در غذاهای روزمره به کار می‌رود، ممکن است در صورت مصرف مداوم و با دوز بالا به‌صورت دم‌نوش، برای برخی افراد با شرایط خاص یا در صورت تداخل با برخی داروها، خطرساز باشد.

حسینی یکتا اذعان کرد: خدمات حوزه گیاهان دارویی و طب ایرانی باید صرفاً توسط پزشکان و کارشناسان دارای صلاحیت ارائه شود. در همین راستا، اقدامات نظارتی برای مقابله با مداخلات غیرمجاز پزشکی در حال انجام است. از جمله این اقدامات، می‌توان به تشدید مجازات مداخله‌گران غیرمجاز در امور پزشکی و تشکیل کارگروه‌های ویژه در سطح وزارت بهداشت و دیگر نهادهای مرتبط اشاره کرد. مسئولان حوزه سلامت ابراز امیدواری کرده‌اند که با استمرار این پیگیری‌ها، شاهد ساماندهی بهتر و کاهش تخلفات در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی باشیم.

داروهای تقلبی و ادعاهای دروغین درمان با داروهای گیاهی

مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت اظهار داشت: هر نوع دارویی اعم از گیاهی یا شیمیایی باید تحت نظر پزشک متخصص و با تأیید مراجع قانونی مورد استفاده قرار گیرد، تا اثربخشی لازم را داشته و از بروز عوارض خطرناک جلوگیری شود. در سال‌های اخیر، موارد متعددی از تبلیغ و عرضه داروهایی با ادعاهای غیرواقعی اعم از درمان قطعی انواع دیابت، درمان همه‌جانبه سرطان، درمان بدون بازگشت اعتیاد و چاقی فوری در عطاری‌ها و فضای مجازی گزارش شده است. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد برخی از این فرآورده‌ها نه‌تنها فاقد اثر درمانی هستند، بلکه به دلیل ترکیب شدن با داروهای شیمیایی به‌صورت پنهان و بدون دوز مشخص، برای مصرف‌کننده خطرآفرین نیز هستند.

وی افزود: به‌عنوان مثال، داروهایی با عنوان گیاهیِ ضد دیابت در بازار عرضه شده‌اند که پس از آزمایش مشخص شده حاوی ترکیباتی از داروهای شیمیایی به‌صورت پودر شده و ترکیب‌شده با گیاهان دارویی بوده‌اند. بیمار ممکن است در ابتدا با کاهش نیاز به انسولین یا داروهای رایج مواجه شود، اما در واقع در حال دریافت دوز نامشخصی از داروهای شیمیایی بدون نظارت پزشکی است.

حسینی یکتا متذکر شد: در موارد دیگر نیز داروهای به ظاهر گیاهی با ادعای ترک اعتیاد، حاوی مواد مخدر یا داروهای کورتونی شناسایی شده‌اند. استفاده از این داروها، به‌ویژه بدون مشورت با پزشک، منجر به بروز عوارض شدید جسمی و حتی وابستگی‌های دارویی می‌شود.

مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت هشدار داد: هرگونه دارویی که ترکیبات و منبع تهیه آن مشخص نباشد، به‌ویژه اگر توسط افراد غیرمتخصص و با تبلیغات اغواگرانه عرضه شود، می‌تواند آسیب‌زا باشد. در بسیاری از موارد، بیماران پس از تجربه عوارض، ناچار به مراجعه به متخصصان طب رایج یا طب سنتی می‌شوند، که در این مرحله درمان ممکن است دشوارتر و زمان‌برتر باشد. همچنین برای درمان بیماری‌ها تنها به منابع معتبر، متخصصان واجد صلاحیت و داروهای دارای مجوز رسمی اعتماد کنند.

پرهیز از نگاه افراطی به حجامت و روغن‌های گیاهی

مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت تصریح کرد: حجامت تنها یکی از روش‌های کمک‌درمانی در طب ایرانی محسوب می‌شود و نباید به عنوان راه‌حل قطعی برای درمان تمامی بیماری‌ها تلقی شود. در چارچوب آموزه‌های طب ایرانی، روند درمان به‌صورت مرحله‌ای و بر پایه اصول علمی و تجربه‌محور طراحی شده است.

وی در ادامه گفت: ابتدا اصلاح سبک زندگی و تغذیه، سپس استفاده از داروهای گیاهی و در نهایت بهره‌گیری از اعمال یداوی اعم از حجامت در دستور کار قرار می‌گیرد. بنابراین، دیدگاه رایجی که حجامت را درمان همه‌جانبه برای تمامی بیماری‌ها معرفی می‌کند، از سوی متخصصان مردود دانسته می‌شود.

حسینی یکتا بیان کرد: در برخی شرایط پزشکی، انجام حجامت نه‌تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند منجر به بروز عوارضی در فرد شود. هرچند اثرات مثبت حجامت در برخی بیماری‌ها به شرط تشخیص درست و تجویز توسط متخصص طب ایرانی قابل تأیید است و مقالات متعددی در این زمینه منتشر شده، اما استفاده عمومی و بی‌رویه از آن با اهداف درمانی یا پیشگیرانه می‌تواند آسیب‌زا باشد.

مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت در خصوص استفاده از روغن‌های گیاهی، هشدار داد: این فرآورده روغن‌های گیاهی نیز مانند سایر داروها باید بر اساس نیاز بیمار، تشخیص پزشک و با اطمینان از کیفیت ترکیبات مصرف شوند. مصرف موضعی این روغن‌ها در برخی موارد مانند تسکین دردهای مفصلی ممکن است با عوارض کمتری همراه باشد، اما همچنان توجه به نوع روغن، نحوه تهیه و تطابق آن با وضعیت بالینی بیمار ضروری است.

وی توصیه کرد: مردم از مصرف خودسرانه یا بر اساس توصیه‌های غیرتخصصی در مورد حجامت و روغن‌های گیاهی پرهیز کرده و برای دریافت درمان مناسب به متخصصان دارای صلاحیت مراجعه کنند.

هم‌افزایی دانش طب ایرانی و رایج برای ارتقا سلامت بیماران

حسینی یکتا در رابطه با هم‌افزایی دانش طب ایرانی و طب رایج تصریح کرد: رویکرد طب تلفیقی که بر استفاده هم‌زمان از طب رایج و طب سنتی یا مکمل تأکید دارد، به عنوان یک الگوی موفق درمانی در کشور در حال گسترش است. کارشناسان معتقدند تلفیق این دو مکتب طبی می‌تواند به ارائه خدمات جامع‌تر، مؤثرتر و انسان محورتر در حوزه سلامت منجر شود.

وی ادامه داد: هر کجا همکاری میان متخصصان طب ایرانی و متخصصان طب رایج برقرار شده، نتایج قابل توجهی در بهبود روند درمان بیماران حاصل شده است. از جمله این همکاری‌ها می‌توان به تعامل نزدیک میان متخصصان زنان و طب ایرانی، همکاری‌های مشترک در حوزه آنکولوژی (سرطان)، گوارش، کودکان و بیماری‌های مغز و اعصاب اشاره کرد.

مدیرکل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت اذعان کرد: همچنین در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، پروژه‌های مشترک میان متخصصان این دو حوزه در حال اجراست و نمونه‌هایی از متخصصان رشته‌های مختلف پزشکی مانند اطفال، گوارش و نورولوژی، در حال طی‌کردن دوره‌های تحصیلات تکمیلی (PhD) در طب ایرانی هستند. این پزشکان در عمل، از تلفیق دانش دو مکتب طبی برای بهبود کیفیت درمان بیماران بهره می‌گیرند.

وی اظهار داشت: این رویکرد تنها محدود به ایران نیست. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، استفاده از طب رایج و طب مکمل به صورت هم‌زمان، یکی از ویژگی‌های ممتاز مراکز درمانی شناخته‌شده به شمار می‌رود. چنین مراکزی با فراهم‌سازی امکان دسترسی بیماران به هر دو رویکرد درمانی، توانسته‌اند رضایت‌مندی و اثربخشی بالاتری را در مراقبت‌های سلامت به ثبت برسانند.

حسینی یکتا خاطر نشان کرد: تعامل علمی و حرفه‌ای بین پزشکان این دو حوزه، نه‌تنها منجر به هم‌افزایی دانش و تجربه می‌شود، بلکه فرصت مناسبی برای پاسخ‌گویی بهتر به نیازهای پیچیده بیماران فراهم می‌آورد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، محمدرضا قدیر فوق تخصص گوارش و کبد در رابطه با سرطان روده بزرگ، علائم، عوارض و نحوه درمان این نوع بیماری گفت: سرطان روده بزرگ یکی از علل شایع در سرطان‌های گوارشی در جهان است، به طوری که در آمریکا چهارمین علت سرطان و چهارمین علت مرگ‌ومیر سرطان کرون یا روده بزرگ است. در ایران نیز شایع‌ترین نوع از سرطان گوارشی به حساب می‌آید.

علت شیوع سرطان روده

وی ادامه داد: سرطان روده در حال گسترش و افزایش است که یکی از علت‌ها به دلیل تغییر شیوه زندگی است یعنی امروزه افراد به سمت غذاهای غربی و فست‌فودها، غذاهای آماده روی آورده‌اند، بنابراین هرچه شیوه زندگی ما غربی‌تر باشد، بیماری‌های بیشتری به سراغ ما می‌آید. شاید یک تا دو دهه بعد شاید کرون یا روده بزرگ از شایع‌ترین سرطان‌های گوارشی در ایران شود.

علائم سرطان روده بزرگ

قدیر اذعان کرد: علائم سرطان روده بزرگ به دو دسته علائم گوارشی و علائم کلی‌تر سرطان روده به شمار می‌رود. از علائم گوارشی می‌توان به خونریزی گوارشی یعنی بیمار دچار خونریزی از ناحیه مقعد می‌شود، دل دردهای شدید، کم خونی و گاهی فرد دچار فقر آهن می‌شود، اشاره کرد.

وی افزود: علائم کلی‌تر در مبحث سرطان روده بزرگ اعم از کاهش وزن، کاهش اشتها و بی اشتهایی بوده و این‌ها، مجموعه علائمی است که در روده بزرگ ایجاد می‌شود.

بهترین راه تشخیص سرطان روده بزرگ

فوق تخصص گوارش و کبد در ادامه گفت: علت ایجاد سرطان روده بزرگ به طور معمول به دلیل پولیپ‌ها هستند، ۹۰ درصد پولیپ گوشت‌های اضافه‌ای است که در داخل روده تشکیل می‌شود و در یک فرایند بین ۵ تا ۱۰ سال دچار تغییر بافتی شده و در نهایت به سرطان تبدیل خواهد شد؛ بنابراین تنها سرطانی که قابل پیشگیری است سرطان کرون است.

وی متذکر شد: بهترین راه تشخیص، کرون‌سکوپی است و در هر فردی که علائم دارد باید انجام شود. امروزه در کشورهای غربی و در آمریکا غربالگری سرطان روده بزرگ برای افراد بالای ۵۰ سال اجباری است و افراد بالای ۵۰ سال هر ۱۰ سال یک‌بار باید این غربالگری را انجام دهند، اما در کشور ما هنوز بحث غربالگری سرطان روده بزرگ تصویب و انجام نمی‌شود.

قدیر تصریح کرد: سرطان روده یکی از بیماری‌های جدی است که با تشخیص و درمان به‌موقع می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد. طبق بررسی‌ها، تشخیص و برداشتن پولیپ‌های روده‌ای می‌تواند تا ۹۰ درصد از بروز این سرطان پیشگیری کند. برخی علائم مانند وجود خون در مدفوع ممکن است مشکوک به بیماری باشند، اما تشخیص قطعی تنها از طریق کولونوسکوپی ممکن است. این روش به پزشکان امکان می‌دهد تا ضایعات مشکوک را مشاهده کرده، نمونه‌برداری انجام دهند و در صورت لزوم، اقدامات درمانی را آغاز کنند.

وی متذکر شد: تشخیص این بیماری نیاز به بررسی‌های پزشکی دارد، اما برخی علائم هشداردهنده وجود دارند که در صورت مشاهده، فرد باید سریعاً به پزشک مراجعه کند. این علائم شامل درد شکم، خونریزی از مقعد، کم‌خونی ناشی از فقر آهن، کاهش وزن غیرقابل توجیه از مواردی است که هنگام مشاهده به پزشک مراجعه کند و بیمار باید تحت کولونوسکوپی قرار گیرد. این روش، همراه با نمونه‌برداری بافتی، تنها راه تشخیص قطعی سرطان روده است.

موانع مراجعه به‌موقع و عوارض تأخیر در درمان

فوق تخصص گوارش و کبد تصریح کرد: یکی از چالش‌های مهم در تشخیص زودهنگام، تأخیر در مراجعه به پزشک، به‌ویژه در میان زنان، به دلیل مسائل فرهنگی و حجب و حیا است. این تأخیر ممکن است منجر به رشد پولیپ‌های خونریزی‌دهنده و تبدیل آن‌ها به تومور شود. در مراحل پیشرفته، سرطان می‌تواند به بافت‌های اطراف و حتی کبد متاستاز دهد. در این شرایط (مرحله ۴)، درمان بسیار دشوار شده و در بسیاری از موارد، امکان جراحی وجود ندارد و بیمار تحت درمان‌های تسکینی مانند شیمی‌درمانی قرار می‌گیرد.

درمان سرطان روده

قدیر اظهار داشت: درمان این بیماری بسته به محل درگیری متفاوت است یعنی تومورهای انتهای روده (رکتوم) که معمولاً پس از تشخیص، بیمار تحت شیمی‌درمانی و رادیوتراپی قرار گرفته و سپس جراحی انجام می‌شود، تومورهای بخش‌های بالایی روده که در این موارد، جراحی درمان اصلی است، مشروط بر اینکه بیماری به کبد یا سایر اندام‌ها گسترش نیافته باشد، سرطان روده که به آن کنسر کولون (سرطان رکتوم) نیز گفته می‌شود، در مراحل اولیه یک کنسر مهربان محسوب می‌شود، به این معنا که اگر به‌موقع شناسایی شود، احتمال درمان قطعی آن بسیار بالا خواهد بود و ازاین‌رو، غربالگری منظم و مراجعه زودهنگام به پزشک برای تشخیص و درمان نقش حیاتی دارد.

چه افرادی در معرض خطر بیشتری هستند؟

فوق تخصص گوارش و کبد در ادامه گفت: دو گروه از افراد باید توجه ویژه‌ای به احتمال ابتلاء به سرطان روده داشته باشند که گروه اول افرادی با علائم بالینی واضح مانند درد شکم، خونریزی‌های گوارشی و کاهش وزن و گروه دوم افرادی با علائم آزمایشگاهی مشکوک مانند فقر آهن غیرقابل توجیه (به‌ویژه در مردان) یا وجود خون مخفی در مدفوع دارند، کاندیدای سرطان روده بزرگ هستند.

وی افزود: همچنین، سابقه خانوادگی ابتلاء به سرطان روده یک عامل مهم خطر است. افرادی که بستگان درجه‌یک آن‌ها به این بیماری مبتلا بوده‌اند، باید غربالگری‌های منظم انجام دهند.

قدیر مطرح کرد: با تشخیص به‌موقع، می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد و شانس درمان کامل را افزایش داد. به همین دلیل، افراد در معرض خطر و کسانی که علائم مشکوک دارند، نباید در مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم تعلل کنند.

پیشگیری از سرطان روده

فوق تخصص گوارش و کبد بیان کرد: پیشگیری از سرطان روده نیازمند رعایت چندین عامل مهم سبک زندگی است که می‌توانند خطر ابتلاء به این بیماری را کاهش دهند. عواملی اعم از ورزش منظم و کاهش وزن نقش مهمی در پیشگیری از سرطان روده دارد. چاقی و اضافه‌وزن از عوامل خطر این بیماری محسوب می‌شوند و افزایش تحرک بدنی می‌تواند تأثیر محافظتی داشته باشد، رژیم غذایی نقش کلیدی در کاهش ریسک سرطان دارد یعنی افراد با کاهش مصرف گوشت قرمز و غذاهای چرب و پرکالری که می‌توانند ریسک ابتلاء را افزایش دهند همچنین افزایش مصرف میوه و سبزیجات که حاوی ترکیبات محافظتی (پروتکتیو) در برابر سرطان هستند و پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده مانند سوسیس، کالباس و فست‌فودها که می‌توانند احتمال ابتلاء را افزایش دهند.

وی افزود: استرس مزمن می‌تواند خطر ابتلاء به سرطان را افزایش دهد یا روند بیماری را تشدید کند. کنترل استرس از طریق روش‌هایی مانند ورزش، مدیتیشن و خواب کافی توصیه می‌شود. افرادی که دارای سابقه خانوادگی سرطان روده هستند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند و باید غربالگری‌های دوره‌ای را جدی بگیرند.

قدیر خاطر نشان کرد: با رعایت اصول سبک زندگی سالم، شامل تغذیه مناسب، ورزش منظم و مدیریت استرس، می‌توان خطر ابتلاء به سرطان روده را تا حد زیادی کاهش داد. همچنین، افرادی که دارای عوامل خطر هستند، باید تحت نظر پزشک قرار بگیرند و آزمایش‌های لازم را انجام دهند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، خرس‌های آبی، میکروارگانیسم‌های کوچک اما انعطاف پذیری هستند که می‌توانند در سخت‌ترین شرایط مانند خشکسالی شدید، تشعشعات، محیط‌های کم اکسیژن و دماهای بسیار بالا و بسیار پایین زنده بمانند.

به نقل از آی‌ای، دانشمندان مدت‌هاست که مجذوب مقاومت این جانوران در برابر تشعشعات شده‌اند و آنجایی که حدود ۶۰ درصد از بیماران سرطانی در ایالات متحده تحت پرتودرمانی قرار می‌گیرند که علی‌رغم ضروری بودن برای آنها، می‌تواند عوارض جانبی سخت و دشواری ایجاد کند، این جانوران مقاوم مورد توجه قرار گرفته‌اند.

اکنون محققان موسسه فناوری ماساچوست، بیمارستان بریگهام و زنان و دانشگاه آیووا بر این باورند که یک پروتئین منحصر به فرد در بدن خرس آبی می‌تواند کلید محافظت از بیماران سرطانی در برابر عوارض جانبی تشعشعات درمانی باشد.

دانشمندان برای آزمایش ایده خود، آران‌ای پیامرسان کد کننده این پروتئین را به موش‌ها تزریق کردند و دریافتند که پس از دریافت این پروتئین، موش‌ها به اندازه کافی برای محافظت از دی‌ان‌ای سلول‌های خود در برابر آسیب ناشی از تشعشعات، پروتئین تولید می‌کند.

دکتر جیووانی تراورسو (Giovanni Traverso)، دانشیار مهندسی مکانیک در موسسه فناوری ماساچوست و متخصص گوارش در بیمارستان زنان بریگهام و نویسنده ارشد این مطالعه، می‌گوید: پرتودرمانی می‌تواند برای بسیاری از تومورها مفید باشد، اما ما همچنین می‌دانیم که عوارض جانبی آن می‌تواند محدودکننده باشد. نیاز به کاهش خطر آسیب رسیدن به بافت‌های مجاور همچنان وجود دارد.

رادیوتراپی اغلب برای سرطان‌هایی که بر دهان و گلو تاثیر می‌گذارند استفاده می‌شود، اما می‌تواند آسیب قابل توجهی به این نواحی وارد کند و خوردن و آشامیدن را بسیار دردناک کند. همچنین معمولا برای سرطان‌های دستگاه گوارش استفاده می‌شود و می‌تواند منجر به عوارض جانبی مانند خونریزی شود.

دکتر جیمز برن (James Byrne)، می‌گوید: این تشعشات روی تعداد زیادی از بیماران تاثیر می‌گذارد، و می‌تواند به‌عنوان زخم‌های دهان ظاهر شود، که می‌تواند توانایی فرد را برای غذا خوردن به دلیل دردناک بودن دچار مشکل کند و به بستری شدن در بیمارستان منجر شود. زیرا افراد به شدت از درد، کاهش وزن یا خونریزی رنج می‌برند. این می‌تواند بسیار خطرناک باشد، و این چیزی است که ما واقعا می‌خواستیم آن را امتحان کنیم و به آن رسیدگی کنیم.

محققان توضیح می‌دهند که آنها سال‌ها تلاش کرده‌اند تا از آسیب تشعشعات جلوگیری کنند. اکنون، به نظر می‌رسد، آنها از خرس‌های آبی الهام گرفته‌اند.

محققان اکنون تمرکز خود را بر روی پروتئین منحصر به فردی به نام Dsup معطوف کرده‌اند که به دی‌ان‌ای متصل می‌شود و از آن در برابر آسیب تشعشعات محافظت می‌کند. این پروتئین هسته‌ای بسیار باردار، دلیل اصلی این است که خرس‌های آبی می‌توانند دوزهای تشعشعات ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ برابر بیشتر از انسان‌ها را تحمل کنند.

این گروه استفاده از آران‌ای پیامرسان که اطلاعات پروتئین را از دی‌ان‌ای به سیتوپلاسم سلول منتقل می‌کند، استفاده کردند تا Dsup را به بافت‌های بیمار قبل از پرتودرمانی منتقل کنند. این انتقال، سلول‌ها را وادار می‌کند تا به طور موقت پروتئین تولید کنند، بنابراین از دی‌ان‌ای در طول تابش محافظت می‌شود. سپس آران‌ای پیامرسان و پروتئین به طور طبیعی در عرض چند ساعت تجزیه می‌شوند و هیچ اثر ماندگاری از خود باقی نمی‌گذارند.

برای انجام این کار، محققان ذرات پلیمر-لیپیدی را که به انتقال کارآمد آران‌ای پیامرسان شهرت دارند، غربالگری کردند. آنها یکی را برای کولون مناسب و دیگری را برای بافت دهان بهینه کردند.

جلوگیری از آسیب تشعشعات

پس از اینکه این ذرات با موفقیت به سلول‌های آزمایشگاهی تحویل داده شدند، محققان آزمایش کردند که آیا این روش می‌تواند به طور موثر از بافت در برابر تشعشعات در مدل‌های موش محافظت کند یا خیر.

دانشمندان این ذرات را چند ساعت قبل از تزریق دوز تشعشعات مشابه با دوز مورد استفاده در درمان سرطان به گونه یا راست روده تزریق کردند. آنها از کشف کاهش ۵۰ درصدی میزان شکستگی دی‌ان‌ای دو رشته‌ای ناشی در اثر تشعشع شگفت زده شدند.

علاوه بر این، اثر محافظتی پروتئین Dsup در محل تزریق موضعی باقی ماند و اطمینان حاصل شد که خود تومور در برابر پرتو درمانی محافظت نمی‌شود. محققان اکنون قصد دارند یک نسخه اصلاح شده از پروتئین Dsup را ایجاد کنند که پاسخ ایمنی را تحریک نکند.

دانشمندان بر این باورند که اگر این پروتئین برای استفاده انسانی سازگار شود، می‌تواند محافظت گسترده‌تری در برابر آسیب‌های ناشی از تشعشعات، از جمله جلوگیری از آسیب دی‌ان‌ای ناشی از داروهای شیمی درمانی و به طور بالقوه محافظت از فضانوردان در برابر تشعشعات در فضا، ارائه دهد.