سرهنگ علیرضا پناهی

گروه اجتماعی دفاع‌پرس – سرهنگ علیرضا پناهی – اداره آموزش معاونت فرهنگی اجتماعی پلیس کرمانشاه؛ از ویژگی‌های عصر کنونی سرعت شتابان گسترش مفاهیم و تحولات پی در پی آن‌ها در حوزه‌های گوناگون است، یکی از این مفاهیم واژه سرمایه در حوزه اقتصاد است که شامل سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی است، اما آنچه این مقوله را بیشتر حائز اهمیت کرده عواملی است که بر آن تاثیر می‌گذارد و شاید شاخص‌ترین آن، بهره‌وری منابع تولید باشد که تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله دانش قرار می‌گیرد.

اقتصاد دانش بنیان جدیدترین و آخرین مرحله توسعه در اقتصاد جهانی است یعنی پس از اقتصاد کشاورزی که تاکیدش بر محصولات کشاورزی بود شاهد اقتصاد صنعتی با تاکید بر بخش تولید و اقتصاد پساصنعتی با تمرکز بر بخش خدمات بودیم که نهایتا در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی جهان شاهد بروز و ظهور اقتصادی شد که نقطه کانونی اش بخش فناوری و سرمایه انسانی است. این نوع از اقتصاد به تولیدی اشاره دارد که در آن از دانش برای ایجاد ارزش افزوده استفاده می‌شود و تاکید آن به جای منابع زیرزمینی بر نیروی انسانی خلاق و متخصص است.

امروز ایران اسلامی به عنوان کشوری با منابع عظیم زیرزمینی و متاسفانه اقتصادی وابسته به نفت، بیشترین نیاز خود را به مقوله دانش بنیان کردن اقتصاد احساساس می‌نماید که در این راستا، تغییر ماهیت اقتصاد کشور از انرژی محوری به دانش بنیانی به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر در پیام نوروزی و نام گذاری شعار سال (تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین) توسط مقام معظم رهبری (مدظله العالی) سبب تاکید بر فرایندی نوظهور بر پایه فناوری است که می‌تواند بیشترین راندمان و رشد را با خود به ارمغان آورد.

نکته مهم این موضوع در واقع درک درست از این مقوله است که اقتصاد دانش بنیان و ارکان آن رابطه مستقیمی با بهره وری دارند و پیامد این رابطه، اشتغال زایی، رونق تولید به همراه کیفیت بهتر تولیدات و خدمات، اصلاح الگوی مصرف و در واقع ریل گذاری برای تحقق مؤلفه‌های اقتصادی پویا و پایدار خواهد بود؛ بنابراین اقتصاد دانش بنیان نه تنها برای کشورمان به عنوان کشوری در حال توسعه یک نیاز اساسی است بلکه به عنوان کاتالیزوری در اقتصاد سبب افزایش توان رقابتی خواهد شد. این اقتصاد به عنوان پیشران با وقوع تحولات علمی و تحقیقاتی، دگرگونی عمیقی در عرصه رشد و تولید اقتصادی ایفا می‌کند که سبب ارتقاء و توسعه پایدار جامعه و در نهایت، تحقق اقتصاد مقاومتی می‌شود که نیاز مبرم کشور و جامعه‌ای است که با تحریم‌های سخت اقتصادی و سیاسی روبرو است.

مفروض اولیه اقتصاد دانش بنیان یا اقتصاد مبتنی بر دانش، استفاده از سرمایه فکری به منظور خلق و افزایش ارزش یا به نوعی تولید ارزش افزوده است؛ بنابراین موفقیت هر سازمانی به توانایی اش در مدیریت این منبع ارزشمند و کمیاب بستگی دارد. اما تحقق جامعه دانش بنیان یا همان جامعه مبتنی بر دانایی مستلزم برخی تحولات بنیادین در جهت گیری ها، خط مشی‌ها و سیاستگذاری‌های عمومی می‌باشد. به نوعی برای دستیابی به اقتصاد دانش بنیان بایستی شرایط لازم برای ابداع و نوآوری فراهم شود تا توانایی تبدیل ایده‌ها به محصولات به سهولت اتفاق بیفتد.

دانش بنیان پیش از هر چیز یک فرهنگ است. دانش بنیان شدن یعنی اهمیت دادن به نیروی انسانی خلاق، اهمیت دادن به جوان با اعتماد به نفس؛ بنابراین زمانی که این فرهنگ غالب شود، ایده‌هایی که در ذهن جوانان خلاق وجود دارد به سهولت در جامعه پیاده می‌شود؛ بنابراین باید فضایی ایجاد کرد که اگر کسی یک ایده‌ای دارد بتواند به عنوان خلاقیت آن را ارائه و به محصول تبدیلش کند. از این رو، مطلوب است رسانه‌ها به عنوان طلایه داران عرصه جهاد تبیین، به ابعاد گوناگون این مسئله پرداخته و در راستای اجرایی شدن این فرایند به صورتی کاملا فعالانه ورود و در صورت نیاز مطالبه گری نمایند؛ بنابراین ضروری است که رسانه‌ها در این راستا سیاست‌های زیر را دنبال نمایند:

– تولید محتوا، با محوریت اهمیت و ضرورت تولید در برون رفت از مشکلات معیشتی

– تلاش برای گفتمان سازی از تولید به عنوان کلید حل مشکلات اقتصادی

– تاکید بر دانش بنیان بودن آینده اقتصاد و تولید با بازخوانی تجربه کشور‌های موفق در این حوزه

تشریح موانع تقویت تولید در حوزه‌های مختلف اعم از صنعت، کشاورزی، خدمات و … و تبیین راهکار‌های عبور از آن

– مطالبه از نهاد‌های مسئول به منظور سیاستگذاری‌های کلان جهت تحقق شعار سال

انتهای پیام/ 241