سریال گردن‌زنی

سرویس فرهنگ و هنر مشرق – بررسی سریال‌ «پوست‌ شیر» از زاویه تاثیر پلیس‌ در روایت، تفسیری جز تضعیف تحقیر دستگاه پلیسی قابل استنتاج نیست.

مخدوش شدن اعتبار پلیس در سایر محصولات پلت‌فرم فیلم‌نت، در سریال «افعی تهران» هیچ تفاوتی با پوست شیر نخواهد داشت. در هر دو سریال خلافکاران و قاتلان نسبت به کاراکترهای پلیس هوشمندتر و دارای سرعت عمل بیشتری هستند.

فیلم‌نت در سریال مرداب گامی دیگر در وارونه نمایی تصویر پلیس برداشت و در این مجموعه مامور رشوه‌بگیر به کلکسیون روند تصویرسازی از پلیس در محصولات این سکو اضافه شد.

اما در سریال گردن‌زنی با تصویر متفاوت و عجیبی از پلیس مواجه هستیم. امیر شمس (امین شعرباف) شخصیت مرکزی پلیس – کاراگاه این سریال به عنوان افسر پرونده قتل نیما دادگر (کیسان دیباج) باران متین (الیکا ناصری) انتخاب می‌شود.

در هسته تصمیات پلیسی، هر گونه آشنایی با خانواده مقتول موجب می‌شود، پرونده مرتبط به افسرمربوطه ارجاع نشود. شمس قبل از سپردن شدن پرونده قتل با خانواده متین رفت و آمد بسیار صمیمانه‌ای داشته و خواستگار دختر این خانواده بوده است. طبیعی است که تحت هیچ شرایطی در روال مامور، پرونده‌ای مرتبط با این خانواده به او سپرده نخواهد شد.

در نبود عدم نظارت و غیرانطباقی بودن این رویداد، پرونده به پلیسی سپرده می‌شود که روزگاری دلباخته عروس به قتل رسیده خانواده دادگر بوده است.

با پیشرفت قصه، درخواهیم یافت که این پلیس قبل از دلدادگی به باران دلباخته مونا دادگر یکی دیگر از اعضای دادگاه پرونده قتل بوده است. سریال تصویری از پلیس ارائه می‌دهد که بیش از آنکه به دنبال حل پرونده باشد، روابط عاطفی و عاشقانه این پلیس را در مثلث عشقی ترسیم شده دنبال می‌کند.

فیلم از این جنبه یک تابوی بزرگ را در مورد کاراکترهای پلیس می‌شکند. در واقع مهمترین تابوشکنی سازندگان تعریف یک رابطه مثلثی برای کاراکتر پلیس است که تاکنون سابقه نداشته است.

باران با امیر، کاراکتر پلیس این سریال وارد رابطه می‌شود و دلیل این رابطه علاقه و عشق نیست، تنها دلیلش این است که می‌خواهد از مونا انتقام بگیرد. در واقع باران تلاش می‌کند از گیسو انتقام بگیرد، چون معشوق گیسو در گذشته شوهر آفاق می‌شود و در این فیلم او یک شخصیت غایب است.

نکته‌ای که در این سریال جلب توجه‌ می‌کنداین است که مونا مقر پلیس آگاهی(جنایی) را با کافی‌شاپ‌های پاتوق دخترها و پسرهای مجرد اشتباه گرفته است و دائما برای معاشرت با امیر در اداره پلیس حضور دارد.

پلیس در این سریال خیلی آرام و نرم تبدیل به یک یک شخصیت هیزی می‌شود که در یک رابطه مثلثی قرار گرفته و براساس قواعد رایج نظارتی اگر این پلیس با یک دسته گنگ یا گروه خلافکار همکاری می‌کرد، شانیت این جایگاه آنچنان مورد مواخذه قرار نمی‌گرفت.

چرا این سریال ماقبل تماشا کردن است؟

کیفیت سریال‌های شبکه نمایش خانگی در سال ۱۴۰۳ دچار افت محسوسی شده است و تجلی سیاست انبوه‌سازی، بدون در نظر گرفتن ذائقه مخاطب در سریال گردن‌زنی‌ آشکار می‌شود.

تعدد شخصیت‌ها برای استفاده از بازیگران سرشناس فعال در حوزه تولیدات نمایش خانگی، فیلمنامه گنگ و نامفهوم، تنها بخشی کوچکی از سیاست‌گذاری اشتباه، تولید پلت‌فرم سازنده است که موجب سقوط جایگاه پلت‌فرم مورد حمایت تپسی در افکار عمومی شده است.

تاریخ شبکه نمایش خانگی به قبل و بعد گردن زنی تقسیم می‌شود؟

از حیث ارزش‌گذاری تاریخ شبکه نمایش خانگی به قبل و بعد سریال گردن‌زنی تقسیم می‌شود. چون مخاطب با تماشای ۵ قسمت با محرک‌های داستانی مواجه نمی‌شود. این مجموعه را هم اکنون می‌توان در سه قسمت مفید یکساعته تدوین و روانه بازار کرد، چون هیچ شکل از قصه‌گویی مرسوم در متن اثر وجود ندارد.

به عنوان مثال کاراکتر پدرشاهرخ، قاتل عروس و داماد وارد روایت می‌شود و حذف می‌شود اما تاثیر نمایشی و هیجان‌انگیزی در متن سریال ندارد.

دیگر شخصیتی که از ابتدای سریال جایگاه تعریف شده‌ای ندارند، کاراکتر داود رفعتی با اجرای بهنام تشکر است. تشکر مثل زامبی‌های مجموعه جوکر وارد داستان می‌شود و به هیچ عنوان تا پایان روایت مشخص نمی‌شود حضور این شخصیت چه تاثیری در روند روایت داشته است. کاراکتر مذکور هیچ تناسبی با ساختار روایی قصه و تاثیر در هسته مرکزی درام سریال ندارد.

بازیگرانی که کارمند شبکه نمایش خانگی می‌شوند

بازیگران در این سریال مشغول یک رفتار کارمندی در مقابل دوربین هستند، حسن معجونی برایش تفاوتی ندارد که در گردن‌زنی حضور پیدا کرده و همان اجرای کلیشه‌ای دفتریادداشت را در این سریال اجرا می‌کند.

اما نکته‌ای که موجب افزایش واکنش‌ها در شبکه نمایش خانگی به این سریال شده، حضور متعدد کاراکترهایی غیر مرتبط و غیرتاثیرگذار در سریال است. شخصیت هایی که حتی ارتباط آن‌ها را باید از صفحه ویکی پدیای سریال دنبال کرد و روابط خانوادگی تا قسمت نهم قابل شناسایی نیست.

گردن زنی، غیرکمدی ترین سریال سال ۱۴۰۱ به کمدی ترین سریال امسال و سوژه خنده بلاگرهای اینترنتی تبدیل شد. اثری شلخته، فاقد هارمونی که بازی بازیگرانش فوق العاده مصنوعی است و تبدیل به سوژه کاربران شبکه‌های اجتماعی شد.

روابط این دو خاندان به صورت مارپیچ است و دورهمی‌های این خانواده ظاهرا عزادار تا نهم دائما تکرار می‌شود.

بر اساس روایت سریال حدود ۱۵ ساعت حدود ۱۰ آدم بزرگسال دور یک جنازه جمع شده‌اند که برای پنهان کردنش تصمیم بگیرند. حجم زیادی دیالوگ و ماندن در لوکیشن پارکینگ با هدف آزار سریالی مخاطب طرحی شده است.

اگر شیوه ارتباط و نحوه چینش ریاضی شخصیت‌ها به کاراکتر «تارا شیخ» ختم شود و این داده‌های بیهوده ضد درام به به هوش مصنوعی ارائه شود، قطعا روند فعالیتش متوقف و دچار گیجی خواهد شد.

هدف نهایی کارگردان برای برجسته کردن کاراکتر همسرش بود!؟

هر دو خانواده داغدار در مراسم عزاداری حضور پیدا می‌کنند و هیچکدام دو قطره اشک نمی‌ریزند وقتی در قسمت پایانی مونا (سمیرا حسن‌پور) را در حال مدیتیشن بر سر مزار برادرش می‌بینیم، با نوع دیگری از سوگواری آشنا خواهیم شد.

پلیس به جای دنبال کردن قاتل دائما در خانه وابستگان مقتول است و سعی می‌کند با مونا وارد شود.

برادر مونا در ابتدای سریال کشته شده و هنوز ۴۸ ساعت از این رویداد نگذشته است و پلیس دلیل ناراحتی مونا خواهر مقتول را می‌پرسد؟ در فلش بک‌ها باران، عروس به قتل رسیده، در یک مهمانی شروع به نواختن گیتار می‌کند، اما بازیگر و کارگردان و بازیگر هنوز آکوردهای اصلی گیتارا نمی‌داند.

متناسب نبودن سن بازیگران در نسبت با موقعیت ظاهری ‌اشان به این سریال لطمه فراوانی زده است. ترلان پروانه (طناز) نمی‌تواند کاراکتر مورد علاقه پوریا رحیمی سام در نقش شاهرخ باشد، تعریف فاصله سنی در محصولات ایرانی تابع الگوی شوگر ددی و شوگر مامی است.

و در نهایت تعب حسن معجونی را چگونه می‌توان به عنوان پدر کاراکتر مهدی حسینی‌نیا باور کرد. همچنین رویا نونهالی با توجه به موقعیت ظاهری‌اش نمی‌تواند مادر کاراکتر بهمن باشد.

به نظر می‌رسد فیلم‌نت با تولیداتی از این دست قصد تخریب وسیع شبکه نمایش خانگی را دارد.

سرویس فرهنگ و هنر مشرق- چند هفته‌ای است که یک نام رعب‌آور و تاثیرگذار، که عنوان سریالی از شبکه نمایش خانگی است، روی بنرهای بزرگراه‌ها و معابر پایتخت خودنمایی می کند: «گردن‌زنی».

این عنوان رعب‌آور و خشن، در ترکیب با روند شتابناک روایت در قسمت اول و شوک جنایت از نوع آدم‌کشی، آن هم قتل یک زوج در شب عروسی، آن هم به نحوی خشن و پرخونریزی، به علاوه انتشار اخباری مبنی بر الهام گرفتن داستان از یک پرونده‌ی قتل فجیع، قتل یک زوج جوان در شب عروسی در سال 97، حکایت از آن داشت که سامان سالور، کارگردان این سریال، با دست پر آمده تا مخاطبان خود را تا قسمت آخر به همراه خود بکشاند. اما «گردن زنی» به سان چراغی که در لحظه‌ی اول افروختن، قوی و پرنور و پرفروغ است و به ناگهان به پت‌پت می افتد و رو به خاموشی می رود، از قسمت دوم به شدت نزول دارد و ذوق مخاطب را کور می کند.

در وهله‌ی نخست، بازیگر نقش پلیس(امیر/ امین شعرباف)، آماتور، احساساتی به سبک نوشاعران رقیق‌القلب، با آن بغض ساختگی روی اعصاب، یک اشتباه بزرگ در کستینگ (بازیگر-گزینی و چینش نقش‌ها) است. جدای از این که کل ماجرای ارتباط عاشقانه‌ی قبلی افسر آگاهی با مقتوله‌ی پرونده(باران) دور از ذهن و باورناپذیر است، بازی بازیگر این نقش به شدت بد و ضعیف است. این‌همه ناز و ادا موقع حرف زدن و رمانتیک‌بازی، هیچ نسبتی با یک افسر دایره ویژه‌ی قتل، که به واسطه‌ی ذات این حرفه، پوست‌کلفت و زمخت و مسلط به احساسات و عواطف شخصی است، برقرار نمی کند.

جالب این که دستیار او هم از او ادایی‌تر و «تیتیش» ‌تر از خود اوست. سکانس گفتگوی دستیار کارآگاه با یک زندانی برای گرفتن اطلاعاتی از نامزد شاهرخ، اوج این آماتوریسم، تصنع و کارنابلدی است. معلوم نیست که اصرار کارگردان برای بازی دادن این بزرگواران آماتور و کارنابلد برای چه بوده است.

«افسر» آگاهی و دستیارش در حال خواندن متن استعلام صاحب اثرانگشت روی مونیتور هستند، بعد بلندبلند برای همدیگر توضیح می دهند که “قاتل ظاهرا تازه دیروز به مرخصی آمده! ” یا «جرم هایش سرقت و زورگیری بوده» و فلان! یعنی دقیقا چیزهایی را که همزمان هر دو نفر در حال خواندن آن هستند، با صدای بلند برای همدیگر تعریف می کنند! انگار که دو شخصیت معروف فیلم «خنگ و خنگ‌تر» (گیتر فارلی/ 1994) در حال کارآگاه‌بازی هستند!

بعد افسر می گوید:

“عکس ها و مشخصاتش رو بده به همه واحدها بگو به محض رویت، کت بسته بیارنش! “

حقیقتا این ادبیات ماموران آگاهی است؟ یعنی نویسنده و کارگردان یک بار زحمت به خود ندادند و به اندازه یک نصف روز در جایی مثل آگاهی شاپور در کنار ماموران شریف، کاربلد و زحمتکش آگاهی به سر نبردند؟ مع‌الاسف؛ سناریونویسی از زیر کرسی به یک معضل در سینما و نمایش و خانگی ما تبدیل شده است.

تصویر کارآگاهان در سریال ها و فیلم های ما، شده قیافه‌ی دژم و تریپ سکوت، و امر و نهی کردن به بقیه: «بگو سوابق فلانی رو در آرن»، «بگو بچه ها برن ازش سوال جواب کنند»، «بگو بیاد بچه ها اظهاراتش ثبت کنند». پس آقای کارآگاه خودش دقیقا چکار می کند و اصلا از چه چیز «آگاهی» دارد؟

اوج طنز قضیه آن‌جاست که در بی‌سیم می گویند متهم در فلان مسافرخانه شناسایی شده است و جناب سروان، از همان اداره آگاهی سلاحش را از کمر می کشد و مسلح می کند و دوباره به کمر می زند! هر کسی که ذره‌ای با اسلحه و روندهای به کارگیری آن آشنا باشد، نیک درمی یابد که این سکانس چقدر اوت و چقدر خنده‌دار است.

مواجهه خانواده تازه عروسی که در شب عروس سلاخی شده با جنازه‌ی او، هیچ ربطی به تیپ ایرانی و احساساتی بودن او ندارد. نه جیغی، نه دادی، نه مویه‌ای، نه فریادی… ی. هیچ. ایرانی جماعت هر چقدر هم سکولار و لائیک و غربی-مسلک باشد، سر عزا و ماتم و فقدان عزیز، فرقی با دیگر هموطنانش ندارد. یعنی در خانه‌ی فرد متوفی، آن هم متوفایی جوانمرگ، کاردآجین‌شده در شب وصال، صدای قرآن و خرما و حلواست. در عوض در خانواده‌ی جعلی سریال «گردن‌زنی» در خانه متوفی صدای ویگن در خانه مصیبت‌زده شنیده می شود. تازه بلافاصله بعد از خاکسپاری، دو خانواده عزادار گویی هیچ کس را جز خودشان ندارند. نه فامیلی، نه آشنایی، نه همکاری، نه همسایه‌ای.

«انگیزه» مهم‌ترین فاکتور در قتل است. انگیزه‌های شاهرخ در قتل فجیع یک زوج در شب عروسی آن‌ها روشن نیست. خطر شناسایی؟ او چه ابایی از زندان دارد؟ تازه او قصد داشت دیگر برنگردد.

شاهرخ یک سارق حرفه‌ای است. دست‌کم از ورود راحت او به منزل نیما، مهارت او در بازکردن انواع قفل و روش پیدا کردن جای گاوصندوق، می شود این را فهمید. او چطور با رسیدن صاحبخانه، این‌چنین کنترل خود را از دست می دهد که با وجود غلبه یافتن فیزیکی بر نیما، هم او را به قتل می رساند و هم بدون هیچ دلیل روشنی، باران را؟ (تجاوزی هم در کار نیست که بتوان آن را انگیزه قتل دانست).

از اشکالات فنی و گاف‌های بزرگ در رج زدن هم عبور می کنیم. فقط برای نمونه، شاهرخ که در انتهای قسمت اول، به قصد کشت با نیما درگیر شده، بارها از او مشت‌های سهمگین و چندین بار ضربه سر خورده، و تازه جای ناخن‌های باران روی گردن او خون راه انداخته، در ابتدای قسمت دوم و زمانی که وارد مسافرخانه می شود، هیچ اثری از خون و ورم و کبودی روی سر و صورت و گردن و حتی جای آن همه خون روی لباس‌هایش نیست! این سوتی بزرگ، زمانی که او در اتاق مسافرخانه با زیرپوش رکابی نشسته هم ادامه می یابد، چرا که تقریبا «هیچ» اثری از آن کشمکش مرگبار و به شدت خونین (با دو قربانی!) روی بدن و لباس‌های شاهرخ دیده نمی شود.

از قضاء، در همین‌جا، یک تناقض بزرگ در شخصیت‌پردازی شاهرخ رخ می دهد. به اصطلاح «نامزد» او طناز، به او می گوید که نیما کسی است که از او عکس خصوصی دارد و زمانی که برای «مدلینگ» نزد او می رفته، نیما چنین آتویی از او گرفته است. اگر شاهرخ این اندازه روانی است که به خاطر تعصبی شدن، نیما را سلاخی می کند و باران را می کشد، چرا با شنیدن این که نامزدش برای «مدلینگ» نزد مرد غریبه رفته، اصطلاحا قاطی نمی کند و تیغ خشمش را متوجه طناز نمی کند؟

به هر حال روشن است که مدلینگ(آن هم از نوع زیرزمینی) چه نوع فعالیتی است و از «مدل» ها چه چیزی و در چه موقعیتی خواسته می شود. یا وقتی طناز در گفتگوی تلفنی با بردیا، به دروغ می گوید که شاهرخ برادرش است و اصولا او را به عنوان معشوق کلا انکار می کند، چرا هیچ کنش عصبی از شاهرخ نمی بینیم؟

در یک سکانس خوشمزه‌ی دیگر، داوود دبل با یک سرعت 30، 40 کیلومتری در ساعت، در برخورد با چند یونولیت و لوله باریک، چنان مصدوم و مجروح می شود که گویی فیل او را لگدکوب کرده است!

در فلش‌بکی به گذشته، بهمن(برادر باران) با امیر در حیاط خانه در حال تمرین چوب‌بازی رزمی هستند. بعد در صحبت میان باران و مونا، متوجه می شویم که امیر مثلا شاگرد رزمی بهمن است. انصافا کدام مربی رزمی شاگردانش را در حیاط خانه‌اش، آن هم جلوی چشمان خواهر و مادرش تمرین می دهد؟ بچه مایه‌داری مثل بهمن که خانوده‌اش در یک باغ-عمارت زندگی می کنند، به فرض این که مربی رزمی است، آیا یک باشگاه از خودش ندارد؟ اصلا امیر چطور با بهمن آشنا شده است؟ ربط او به این خانواده چیست؟ چطور یک افسر آگاهی با دختری از یک خانواده‌ی سرمایه‌دار که پیشه‌ی او خوانندگی است، نامزد می کند؟ هیچ توضیحی در سریال نیست.

از سوی دیگر، فردی مثل سیامک، که زمانی پسرش شاهرخ را، به دلایلی بسیار کم‌تر از قتل و جنایت، از خانه بیرون کرده و حتی حاضر نیست ریخت او را ببیند، به ناگاه محبت پدریش برانگیخته می شود؟ شاهرخ که هیچش نیست و بعد از یک خواب شبانه، صبح موتور نگهبان گاراژ را می گیرد و پی ادامه آرتیست‌بازی خود می رود. دقیقا چه چیزی سیامک را چنین منقلب می کند که به فکر کاملا احمقانه‌ی رضایت گرفتن از اولیاء یک زوج تازه عروس و داماد سلاخی‌شده در شب عروسی بیافتد؟ حقیقتا کار سیامک با چه منطقی و از چه زاویه‌ای قابل توجیه است؟ او که تا همین یک شب قبل، حاضر نبود قیافه پسرش را ببیند، آیا حالا از عشق پدر-فرزندی این‌چنین مجنون شده است که دست به کاری چنین ابلهانه می زند و یکتنه، آن هم با آن وضع تهاجمی وارد خانه‌ی خانواده‌ی مصیبت‌زده مقتولان می شود؟

بردیا، که خودروی شاسی بلند خارجی چند میلیاردی سوار می شود، برای تامین پول کادوی تولد آبجی کوچیکه، در مسابقات سیلی شرطی شرکت می کند؟ اصولا پسر نازپرورده‌ی یک خانواده‌ی متمول، چطور این‌قدر لات و لوت از کار در آمده است؟

پسر ظاهرا بچه‌مثبت خانواده، مانی، چطور پنجه‌بوکس دارد، تازه آن‌هم پنجه‌بوکسی که دیگر افراد با دیدن آن در محل قتل سیامک، بلافاصله می فهمند متعلق به اوست!؟

اصلا این‌ها کیستند؟ چرا پولدارند؟ کسب و کارشان چیست؟ این دو خانواده چقدر نزدیک هستند؟ چرا هر صاحب عزایی بعد از قتل عزیز خود، در خانه‌ی خود نیست؟ گیسو چکاره است که ارث قانونی فریبرز را نمی دهد؟ چرا فریبرز اینقدر نفله است؟ مانی با خانم شیخ چه نسبتی دارد؟ دلیل دشمنی آن‌ها چیست؟ بهمن چکاره‌ی این خانواده است؟ اگر فرزند گیسو(رویا نونهالی) است، چرا هیچ سنخیتی از نظر ظاهر و سن و سال بین آن‌ها نیست؟ تا آخر قسمت پنجم تقریبا هیچ نمی دانیم.

ریتم سریال بعد از شوک قسمت اول، ناگهان سقوط آزاد می کند. داستان کشدار، مطول و کسالت‌بار پیش می رود و تا پایان قسمت پنجم هم تقریبا همین است.

در این میان، شاخ و برگ دادن‌های فرعی، اضافه کردن شخصیت‌هایی که بود و نبودشان هیچ نقشی در پیشبرد داستان ندارند(سیمین، عزیز، دوست‌دختر مسعود، داوود دبل و…) هم به کندشدن ریتم و هم سردرگم‌شدن مخاطب و هم گم‌شدن خط اصلی داستان منجر شده است.

در مجموع، به نظر می رسد که ریل‌گذاری شبکه نمایش‌خانگی ایرانی، به سمت ارایه تصویری کاملا جعلی، باورناپذیر و ناکجاآبادی از ایران و مردم ایران سوق یافته است.

این شخصیت‌ها، این روابط، این سبک زندگی‌ها، و حتی این «پلیس» هیچ ارتباطی به ایران ندارد. ظاهرا منتهای خلاقیت دست‌اندرکاران نمایش خانگی، در تازه‌ترین فاز، درآمیختن زرق و برق پلاستیکی و زندگی لاکچری به سبک سریال‌های ترکیه‌ای(که خود آن‌ها هم زرق و برق جعلی و قلابی دارند) و جذابیت ژانر پلیسی به سبک هالیوودی است.

حاصل این درهم‌آمیزی، به علت فقدان خلاقیت هنری و اصالت در فرم و محتوا، یک ملغمه‌ی شتر، گاو، پلنگ از کار در می آید که نه پلیسی است، نه درام، نه عشقی؛ نه ایرانی است، نه ترکیه‌ای، نه آمریکایی، بلکه ناکجاآبادی! سریال پلیسی خوب و کاردرست، مجموعه‌ی «مِر اهل ایست‌تاون» به کارگردانی کریگ زوبل و بازی کیت وینسلت است، که کارآگاه زن میانسال یک شهر کوچک آمریکایی را به تصویر می کشد که خود، در حالی که با کوهی از مشکلات شخصی، عاطفی و خانوادگی دست و پنجه نرم می کند، باید یک پرونده‌ی پیچیده‌ی آدم‌ربایی را حل کند و در عین حال سنگ صبور بستگان، دوستان و اهالی یک شهر کوچک باشد. سریالی که در عین آن که اِلِمان‌های آمریکایی(آمریکایی نسبتا واقعی، نه هالیوودی) آشکار دارد، اما جنس احساسات و عواطفی که به تصویر می کشد، جهانی است، چرا که انسانی است. هیچ خبری از پلیس مانکن‌طور و ادایی، عمارت‌های اعیانی و رنگ و لعاب لاکچری در آن نیست، اما با همان «سادگی» خود، چون اصالت و خلاقیت دارد، به دل می نشیند و ماندگار می شود.

اما سریال پلیسی- معمایی مثلا «ایرانی»، بعد از 5 یا 6 قسمت از انتشار، جز به تصویر کشیدن زندگی لاکچری دو خانواده‌ی پولدار بی‌هویت، یک کارآگاه سوسول و احساساتی و نه چندان باهوش، یک خلافکار که بیشتر به اهالی هارلم و اسکید رو شبیه است تا ته خط و تیردوقلو و اتابک؛ یک صحنه‌ی قتل پر از خون و خشونت اغراق‌آمیز و گروتسک؛ روابط مبهم و انگیزه‌های مبهم‌تر؛ و…چیزی برای عرضه نداشته است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، در آستانه توزیع سریال «قهوه پدری» گزارشیمنتشر شد که موضوع آن بررسی ناکامی‌های اخیر فیلم‌نت بود. سریال‌های «داریوش» و «گردن زنی» در سال جاری، حکم ترمز را برای این پلتفرم داشته‌اند و از آن سو زمزمه جدایی حامی مالی آن یعنی گلرنگ نیز به گوش می‌رسد. در چنین شرایطی همه امیدها به «قهوه پدری» بود. سریالی که نام مهران مدیری را یدک می‌کشد و به واسطه تجربیات خوش قبلی، انتظار می‌رفت مخاطبان با محصولی درجه یک مواجه باشند. متاسفانه این دورخیز هم جواب نداده است.

مورد اول| داستان

مهران مدیری براساس فیلمنامه امیر برادران، داستان خانواده ادیب (سام درخشانی و ژاله صامتی) را کارگردانی کرده است. آنها به بحران مالی خورده‌اند و راه چاره را در کمک از یک فامیل می‌بینند. «اون» با بازی مهران مدیری کسی است که به خانواده ادیب بارها لطمه زده و حالا هم سرمایه آنها را به باد داده است.

او پیشنهاد خرید قهوه به قیمت پایین و فروش آن با قیمت بالا را داد که بازار معکوس عملکرد کرد و میلیاردها پس‌انداز و قرض خانواده ادیب بر باد رفت. اتفاقات دیگری نیز سهمی از قصه «قهوه پدری» دارند ولی باید گفت چنگی به دل نمی‌زنند. مشابه سرنوشت خانواده فلاکت‌زده بارها دستمایه آثار نمایشی شده. ضمن اینکه سریال فاقد داستانی با ریتم بالا است.

بیشتر بخوانید:

استفاده تبلیغاتی فیلم‌نت از خواننده‌های لس‌آنجلسی

مورد دوم| امان از کلیشه

اگر پشت دوربین «قهوه پدری» کارگردانی دیگر جز مهران مدیری حضور داشت، حساسیت‌ها پایین می‌آمد. او کسی است که سریال‌های کمدی موفقی در تلویزیون و شبکه خانگی ساخته و انتظارها را بالا برده است. محصول جدید او اما در ادامه شکست‌های سینمایی‌اش محسوب می‌شود و همین زنگ خطر را برای کمدین محبوب ما بلندتر از همیشه به صدا درآورده.

بیشتر بخوانید:

بررسی عملکرد بنجل‌سازان در یک پلت‌فرم /مدیران فیلم‌نت چگونه سرمایه گلرنگ را به باد می‌دهند؟

برخی می‌گویند باید صبر کرد؛ چون اصولا کارهای مدیری نیازمند گذشت چند قسمت است. بحثی نیست ولی آیا او نمی‌داند زمانه تغییر کرده و ویژگی و نیز جنسِ سلیقه مخاطب امروز تغییر کرده؟ حالا کمتر کسی منتظر می‌ماند تا ببیند آیا «قهوه پدری» جان می‌گیرد یا نه. مدیری باید در همین دو قسمت میخ را محکم می‌کوبید و برگ برنده رو می‌کرد. او اما روی کلیشه‌های همیشگی قدم برداشته است و چنین روشی طبعا نتیجه‌ای جز سرخوردگی مخاطبان انبوه به همراه ندارد. فرقی هم نمی‌کند که مخاطب سخت‌پسند باشد یا نه. مهم این است که دیگر محصولات معمولی و تکراری خریدار ندارند.

مورد سوم| فلاکت به جای خنده

«قهوه پدری» هرگز باب طبع صاحب سلیقه‌ها نیست. از مخاطبی که فیلم و سریال‌های شاخص روز را می‌بیند حرف نمی‌زنیم. بلکه مقصود طیفی است که می‌داند دوره کمدی‌های قبلی مدیری به سر آمده. او حتی فکری برای تماشاگران معمولی هم نکرده تا با بالا بردن موقعیت‌های کمدی گیرشان بیندازد. یعنی با سریالی مواجه هستیم که قصه‌اش کم ملات است و برای خنداندن زور می‌زند.

یکی دیگر از ضعف‌های اصلی «قهوه پدری» عدم توفیق در شخصیت‌سازی و حتی تیپ‌سازی است. سرآمد شکست‌خوردگان، جواد رضویان است که تلاش او برای خلق یک کاراکتر بامزه جواب نداده و تبدیل به نقطه ضعف سریال شده. ژاله صامتی در لحظات زیادی یادآور «زیرخاکی» است.تازه، دست روی فلاکت و بدبختی یک خانواده گذاشته تا مثلا تبدیل به یک کمدی سیاه شود. نتیجه اما عکس شده است و دوچندان توی ذوق مخاطبان خورده. مهران مدیری که همواره در تلاش برای تزریق حال خوب بوده، چرا معضلات و تلخی‌ها را نردبان سریال جدید خود کرده؟ به قول دوستی: « خودمان از سختی‌ها اطلاع داریم؛ خواستیم «قهوه پدری» ببینیم که کمی بخندیم ولی حال‌مان بدتر شد.»

مورد چهارم| شخصیت‌های ناکام

در آثار مهران مدیری، شخصیت‌ها کارکردی ویژه دارند. آنها خیلی زود تبدیل به آدم‌هایی شناسنامه‌دار می‌شوند و از مخاطب دلبری می‌کنند. یکی دیگر از ضعف‌های اصلی «قهوه پدری» عدم توفیق در شخصیت‌سازی و حتی تیپ‌سازی است. سرآمد شکست‌خوردگان، جواد رضویان است که تلاش او برای خلق یک کاراکتر بامزه جواب نداده و تبدیل به نقطه ضعف سریال شده. ژاله صامتی در لحظات زیادی یادآور «زیرخاکی» است. این بخش، خود سرفصل گزارشی مفصل است که جداگانه درباره‌اش خواهیم نوشت.

بیشتر بخوانید:

پیمان مشترک فیلیمو، فیلم‌نت با MBC پرشیا و GEM /چگونه دو پلت‌فرم داخلی و شبکه‌های فارسی، تماشای سریال‌های ترکیه را احیا می‌کنند؟ +عکس

مورد پنجم| واکنش‌ها

کافی است سری به شبکه‌های اجتماعی بزنید تا متوجه عصبانیت کاربران از کیفیت نامطلوب «قهوه پدری» بشوید. گزارش را با بخشی از یادداشت خبرگزاری تسنیم تمام می‌کنیم :«حالا دیگر نمی‌توان به مهران مدیری هم امید بست. روزگاری آثار او می‌توانست تراپی روح و روان مخاطب باشد و در چند سال اخیر او در عرصه ساخت سریال و حتی بعضاً بعد از «دورهمی» با هیچ برنامه‌ای نتوانسته توفیقِ گذشته را کسب کند. در حال حاضر می‌توان گفت بسیار منتظر بودیم مهران مدیری با اثری جدید برگردد اما شروع بدی داشت.»

منبع: هفت صبح