سفر رئیسی به چین

به گزارش مجاهدت از مشرق، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در جریان سفر به چین در گفتگویی با برنامه Xinwen Lianbo شبکه جهانی و ملی تلویزیون چین، در پاسخ به سوالی درباره جایگاه این کشور در سیاست خارجی ایران، با اشاره به روابط تاریخی دو تمدن کهن ایران و چین از مواضع مشترک دو کشور در مسائل بین‌المللی گفت.

رئیس جمهور به نگاه مشترک چین و ایران در زمینه مبارزه با یکجانبه‌گرایی در جهان، حفظ استقلال و ضرورت قدرتمند شدن اشاره کرد و افزود: ظرفیت‌های متقابل دو کشور فرصت بسیار مناسبی برای گسترش همکاری‌های مشترک هم در سطح آسیا و هم در عرصه دو جانبه ایجاد کرده است.

رئیسی با بیان اینکه سفر به چین به عنوان یکی از مهمترین شرکای تجاری ایران در راستای نگاه راهبردی ایران به همکاری با چین صورت گرفته است، افزود :این نگاه راهبردی، امروز تبدیل به سند شراکت جامع راهبردی ایران و چین شده است و با توجه به توافقات صورت گرفته می‌توان این سفر را نقطه عطفی در جهت ارتقا و توسعه روابط و همکاری‌های ایران و چین در همه عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، علمی و فناوری دانست.

رئیس جمهور در پاسخ به سوالی درباره مزایای ملموس توافقنامه‌های امضا شده برای کسب و کارها، سرمایه‌گذاران و مردم عادی هم گفت: بر پایه توافقاتی که مسئولین عالی ایران و چین امضا کردند، دو کشور می‌توانند همکاری‌ها و تعاملاتی متفاوت از قبل در حوزه‌های صنعت، معدن، کشاورزی، راه‌های مواصلاتی و در حوزه‌های فرهنگی و رسانه‌ای رقم بزنند. بنابراین از همه فعالان اقتصادی در چین و ایران می‌خواهیم ظرفیت‌های متنوع و متقابل را بازشناسی کرده و سعی کنند در جهت ارتقای روابط تجاری فیمابین حرکت کنند.

رئیسی ابتکار کمربند راه چینی‌ها را به سود کشورهای در مسیر این پروژه دانست و اظهار داشت: با احیای این مسیر اولا آن ارتباط باستانی در جاده ابریشم به شکل مدرن و نوین در منطقه احیا خواهد شد و در ثانی روابط تجاری و اقتصادی منطقه تسهیل خواهد شد. همچنین ایده کمربند- راه وضعیت تجاری و اقتصادی منطقه و حتی بخشی مهمی از جهان را تسهیل کرده و باعث می‌شود که به ظرفیت‌های کشورهای این مسیر توجه بیشتری شود.

رئیس جمهور با بیان اینکه این ایده می‌تواند در راستای تحقق اهداف مهم سازمان همکاری‌های شانگهای و نیز اهداف مهم طرح توسعه جهانی نقش‌آفرین باشد، بر همکاری جمهوری اسلامی ایران در جهت تحقق این ایده تاکید کرد.

رئیسی در پاسخ به سوالی درباره تحریم‌های ۴۰ ساله آمریکایی‌ها و ادعای سیاستمداران این کشور مبنی بر اینکه تحریم‌های آنها متوجه دولت ایران است و نه مردم، تصریح کرد: انگیزه آمریکایی‌ها از اعمال تحریم، انتقام از ملت ایران بابت ۴۴ سال مقاومت و ناکام گذاشتن آمریکا در رسیدن به اهدافش است. تحریم‌ها قرار بود ملت ما را متوقف کند، اما مردم و جوان‌های ما متوقف نشدند، دچار کندی و ایستایی نشدند و از تحریم‌ها و تهدیدها برای خودشان فرصت‌ها ساختند؛ پیشرفت‌های امروز ایران در صنایع مختلف، پیشرفت‌های قابل توجهی است.

رئیس جمهور درباره تعاملات ایران در سازمان همکاری شانگهای هم گفت: باور داریم که این سازمان این ظرفیت را دارد که تعامل بین کشورهای عضو را روز به روز افزایش دهد و ظرفیت‌های منطقه آسیا را بهم نزدیک کرده و باعث تبادل تجربیات بین کشورها باشد؛ خصوصاً در حوزه‌های اقتصادی و تجاری و کارهای فناورانه می‌توان گام‌های خوبی برداشت.

رئیسی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی از زمانی که عضو شانگهای شده، تلاش کرده است که از جمله اعضای فعال سازمان باشد و معتقدیم این همکاری‌ها می‌تواند به نزدیک‌ شدن هر چه بهتر و بیشتر امکانات و ظرفیت‌های کشورهای عضو کمک کند.

برنامه Xinwen Lianbo پربیننده‌ترین برنامه خبری روزانه در چین است که توسط تلویزیون مرکزی این کشور (CCTV)، تولید می‌شود. این برنامه به طور همزمان توسط تمام ایستگاه‌های تلویزیون محلی در چین نمایش داده می‌شود و آن را به یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های جهان تبدیل کرده است. این برنامه از روز ۱ ژانویه ۱۹۷۸ در حال تولید و پخش است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، سفر رئیسی به پکن به دعوت همتای چینی روزهای ۲۴ تا ۲۷ بهمن ماه صورت گرفت که به امضای ۲۰ سند همکاری و یک بیانیه مشترک منجر شد تا نقشه راه دو کشور در سال های پیشرو مشخص شود.

تعدادی از روزنامه‌های امروز (یکشنبه) در نگاهی به سفر حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور به چین، دستاوردها و بیانیه مشترک دو کشور در پایان این سفر را مورد بررسی قرار دادند.

نقشه راه جدید برای همکاری‌های راهبردی ایران و چین

«سپهر خلجی» رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت در یادداشتی در روزنامه «ایران»، در ابتدا روابط ایران و چین را در یک دهه گذشته مورد بررسی قرار داد و نوشت: «روابط دو کشور ایران و چین در یک دهه گذشته به دلیل رویکرد سیاست خارجی دولت وقت، دچار عقب‌ماندگی و عدم‌توازن شد. این در شرایطی بود که دو کشور قدرتمند ایران و چین نقاط اشتراک فراوانی برای توسعه و تعمیق روابط بر اساس اعتماد متقابل داشتند، اما در آن مقطع زمینه‌ای برای توسعه روابط راهبردی بویژه در بخش اقتصادی و فناوری فراهم نشد. دولت سیزدهم با درک ضرورت متنوع‌سازی و توازن در ارتباطات خارجی با رویکرد تقویت مناسبات با حوزه‌های تمدنی آسیا و با هدف جبران یک دهه عقب‌ماندگی‌ و همچنین به منظور تقویت چندجانبه‌گرایی و ارتقای روابط راهبردی و بسط مناسبات اقتصادی با شرکای مستقل، به دعوت رئیس‌جمهور چین برنامه سفر به این کشور را در دستور کار قرار داد. این سفر یقیناً فصل جدیدی از روابط دو کشور را رقم زد و تلاش شد با تشریک مساعی نقشه راه جدید برای همکاری‌های راهبردی عملیاتی شود.»

در بخش دیگری از این یادداشت با اشاره به امضای ۲۰ سند همکاری میان ایران و چین و بی‌اثر شدن تحریم‌های غرب آمده است: «ایران به عنوان یک کشور مستقل و برخوردار از جایگاه ژئوپلیتیک برای شکوفایی اقتصاد ملی، مصمم است از ظرفیت همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی سایر بازیگران مستقل استفاده کند و چین به عنوان قدرت دوم اقتصادی جهان از جمله این ظرفیت‌هاست. نقش بی‌بدیل و حیاتی ایران در حفظ امنیت منطقه راهبردی غرب آسیا، فرصت‌های بی‌نظیر برای سرمایه‌گذاری و رویکرد اصولی و مستقل دولت سیزدهم در امتداددهی به سیاست خارجی نظام، از بزرگ‌ترین خدمات و فرصت‌های ایران برای شرکا است. امضای ۲۰ سند همکاری‌های اقتصادی، فناوری و صنعتی و در سایر حوزه‌های مهم مورد علاقه میان دو کشور مستقل ایران و چین، الگویی خواهد بود برای عصر عبور از اقتدارگرایی یکجانبه مبتنی بر نظم تحمیلی امریکای در حال افول.»

دستاوردهای اقتصادی سفر رئیسی به چین؛ دست پر ایران

روزنامه «وطن امروز» هم در گزارشی، دستاوردهای اقتصادی این سفر را مورد بررسی قرار داده که در بخشی این گزارش آمده است: «در جریان این سفر، ۲۰ تفاهمنامه اقتصادی در حوزه‌های مختلف از جمله کشاورزی، ترانزیت، حمل‌ونقل، ارتباطات و انرژی به امضای مسؤولان ۲ کشور رسید. چین بزرگ‌ترین شریک تجاری جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود. بر اساس آمار ۱۰ ماهه گمرک ایران، این کشور با ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار مقصد اصلی صادرات ایران بوده است. در مقابل، کشورمان نیز در این مدت ۱۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار واردات از چین داشته است.»

روزنامه «وطن امروز» همچنین در گزارش خود، بیانیه مشترک ایران و چین را درباره این سفر سه روزه مورد بررسی قرار داده و نوشته است: «هم از جهت روشن کردن ابعاد این سفر باید قابل توجه دانست. نهایتاً محتوای بیانیه مشترک ایران و چین به عنوان یک سند رسمی تاییدشده از سمت ۲ دولت درباره این سفر را می‌توان نشانه‌ای مهم از تقویت بیش از پیش مناسبات تهران – پکن دانست. در این بیانیه ضمن تاکید بر لزوم گسترش روابط اقتصادی ۲ کشور، مواضع مشترک فراوانی در عرصه مسائل امنیتی و منطقه‌ای به چشم می‌خورد.»

نگاهی به بیانیه مشترک تهران و پکن؛ دستاوردهای راهبردی سفر رئیسی به چین

روزنامه «کیهان» هم در مطلب امروز خود، به تشریح بیانیه دو کشور به تفکیک موضوعات مطرح‌شده پرداخته و نوشته است: «تقویت بیش از پیش روابط اقتصادی ایران و چین را می‌توان هسته اصلی توافق «آیت‌الله رئیسی» و «شی جین پینگ» دانست که از مسیر اجرای سند جامع مشارکت راهبردی دو کشور عملیاتی می‌شود.»

حمایت قاطع از مسایل مربوط به منافع اساسی و حراست از حاکمیت ملی، تمامیت سرزمینی و عزت ملی یکدیگر، بر اهمیت روابط نزدیک سران دو کشور به منظور تعمیق مشارکت جامع راهبردی، راه‌اندازی سازوکار مشورت سیاسی دوجانبه در موضوعات مقابله با تروریسم، مخالفت با دخالت تحریک‌آمیز سیاسی و تحریک به آشوب به بهانه حقوق بشر و دموکراسی از جمله موضوعات مورد اشاره در این بیانیه بود.

تأکید بر لغو تحریم‌ها علیه ایران، حمایت از خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی، مقابله با سیاسی کردن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، محکومیت حمله، تهدید به حمله یا اقدامات خرابکارانه علیه تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز از جمله مواردی بود که در این بیانیه به آن پرداخته شد و همچنین از عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و بریکس حمایت شد.

جزئیاتی از توافق تهران پکن در حوزه مسکن و خودرو

روزنامه خراسان در گزارش تیتر یک خود به جزئیات توافق های انجام شده دو کشور پرداخته و نوشته است: ماحصل سفر دو روزه رئیس جمهور به چین، اگر چه امضای ۲۰ تفاهم نامه بین دو کشور اعلام شد، با این حال، دامنه توافقات اقتصادی انجام شده به این اجمال نبوده است.

جزئیات جدیدی از نتایج مذاکرات ایران و چین در سفر رئیسی منتشر شده که توافق ۱۲میلیارد دلاری در ساخت خودرو و حمل و نقل و قرارداد ۳.۵ میلیارد دلاری صنعتی، به همراه توافقات در زمینه نفت، راه و مسکن، هواپیما، فرودگاه وکشاورزی بخشی از آن است.

همکاری مشترک برای تولید هواپیما و سرمایه گذاری در ساخت فرودگاه، هموار شدن صادرات محصولات کشاورزی ایران به چین، ورود چینی ها به حوزه مسکن و راه ایران و پیشنهاد بسته ۴۰ میلیارد دلاری به چین برای سرمایه گذاری در صنعت نفت ایران از جمله مواردی است که در گزارش این روزنامه بر آن تاکید شده است.

۱۰ سوغات رئیسی از چین

روزنامه همشهری نیز در گزارشی به تبیین دستاوردهای این سفر تاریخی پرداخته و در گزارشی نوشته است: سفر تاریخی و ۳ روزه ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور و هیات همراه او به چین چه دستاوردهایی برای اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت و آیا گام نخست ۲‌کشور در اجرای توافق ۲۵‌ساله پس از این سفر محکم برداشته خواهد شد؟ توافق تهران و پکن در قالب تفاهم‌نامه‌ها و توافق‌های صورت‌گرفته در حوزه‌های مختلف از جمله زیرساخت‌ها، کشاورزی، انرژی تجدیدپذیر و محیط زیست نشان می‌دهد که همکاری‌های توسعه‌ای و اقتصادی بین ۲ کشور وارد فاز عملیاتی شده و انتظار می‌رود رفت و آمدها و مذاکرات فنی و اقتصادی برای تبدیل تفاهم‌نامه‌ها و توافق‌ها در بالاترین سطح سیاسی ۲ دولت در آینده افزایش یابد.

برگزاری نشست کمیته مشترک تجاری و اقتصادی در سال ۲۰۳۳ میلادی در تهران، زمانی خواهد بود که آنچه روی کاغذ توافق و امضا شده، در عمل به یک برنامه اقدام مشترک تبدیل شود. سفر رئیس جمهور به چین را می‌توان یک بازگشت با دستان پر توصیف کرد و ترسیم و توافق بر سر ۱۰ محور همکاری و ۱۰ دستاورد عملی نشان می‌دهد که تهران و پکن مرحله جدیدی از اجرای توافق ۲۵ ساله را کلید زده‌اند.

آنچه منتقدان از سفر چین نمی‌دانند

روزنامه جوان در گزارشی نوشت: سفر سه روزه «سید ابراهیم رئیسی» به چین و انتشار بیانیه پایانی سفر، انتقاداتی از سوی برخی مسئولان دولت سابق و فعالان سیاسی همسو با آن را در پی داشت؛ انتقاداتی که به نظر می‌رسد پیش از مداقه یا حتی خواندن ساده متن بیانیه مشترک مطرح شده تا صرفاً مواضع سیاسی نگارنده را به نمایش بگذارد.

پاسخ به شبهه نقد مطرح شده از سوی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور سابق در قالب یک رشته توئیت به‌خوبی می‌تواند غیرکارشناسی بودن انتقادات مطرح شده را مشخص کند. مبنای رشته توئیت «حمید ابوطالبی» قیاس مع‌الفارقی است که میان دو بیانیه مشترک بین ایران و چین است که اولی سال ۹۵ و دومی سال ۱۴۰۱ امضا شده است؛ این قیاس فارغ از پارامترهای زمانی و شرایط نظام بین‌الملل انجام شده و به همین سبب باید یادآور شد که تدوین، مذاکره و نهایی‌سازی بیانیه مشترک سفر منطبق با روند رو به پیشرفت روابط میان دو کشور است؛ لذا بیانیه سال ۱۳۹۵ روابط ایران و چین، بیانیه‌ای با هدف مشخص کردن سطح روابط دوجانبه با عنوان «مشارکت جامع راهبردی» تدوین شد که هدف آن ترسیم چشم‌انداز آتی بر توافق طرفین برای رایزنی و مذاکره برای «تدوین سندی با همکاری بلندمدت ۲۵ ساله» بود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «همکاری‌ توسعه‌ای و اقتصادی» مهمترین محور بیانیه مشترک ایران و چین در پایان سفر سه روزه «سید ابراهیم رئیسی» به پکن به شمار می‌رود که در عرصه‌های مختلفی همچون تجارت، کشاورزی، صنعت، انرژی، امور عمرانی، ارتباطات و ترانزیت قابل پیگیری است.

همانطور که پیش از سفر اعلام شد، هدف اصلی این سفر آغاز اجرای برنامه همکاری جامع ۲۵ ساله ایران و چین بود و به همین دلیل هم پس از دیدار دو جانبه رؤسای جمهور ایران و چین، ۲۰ سند همکاری در زمینه‌های مختلف بین دو کشور به امضا رسید.

این موضوع در بیانیه مشترک ایران و چین که در پایان این سفر منتشر شد نیز مورد تأکید قرار گرفته است و بر اساس آن، دو طرف بر تسریع در اجرای برنامه همکاری جامع و ادامه افزایش همکاری‌ها در زمینه‌های تجاری، کشاورزی، صنعتی، انرژی تجدیدپذیر، زیرساختی و حوزه‌های مشابه توافق کردند.

دو طرف توافق کردند که هجدهمین نشست کمیته مشترک تجاری و اقتصادی ایران – چین در سال ۲۰۲۳ در تهران برگزار شود.

طرف چینی با قدردانی از مشارکت فعال ایران در نمایشگاه بین‌المللی واردات چین، نمایشگاه بین‌المللی تجارت خدمات چین و نمایشگاه کانتون، به وضوح از مشارکت شرکت‌های ایرانی در رویدادهای تجاری چین در آینده حمایت کرد.

طرف چینی همچنین تمایل خود را به مشارکت در تولید و افزایش کالاهای باکیفیت در ایران به‌منظور نیل به رشد تجاری پایدار دوجانبه و افزایش حجم صادرات به چین ابراز کرد.

ایران نیز متقابلاً از چین برای ایجاد «کانال‌ سبز» برای صادرات محصولات کشاورزی – غذایی کشورمان به چین قدردانی کرد.

دو طرف در بیانیه مشترک خود بر تقویت ارتباط به‌منظور پیشبرد همکاری در زمینه توسعه تجارت الکترونیک توافق کردند.

مقامات تهران و پکن همچنین با اعتقاد راسخ به سودمندی همکاری کشاورزی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی ایران و چین، همکاری‌ گسترده و نزدیک کشاورزی را به نفع مردم دو کشور دانستند؛ آنها با اجرای برنامه اقدام در زمینه همکاری‌های کشاورزی بین وزارت جهادکشاورزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت کشاورزی و امور روستایی جمهوری خلق چین (۲۰۳۰ – ۲۰۲۳) موافقت کردند.

طرف چینی آمادگی خود را برای کمک به طرف ایرانی برای بهبود امنیت غذایی و ظرفیت تولید محصولات کشاورزی به‌صورت فراگیر اعلام کرد و طرف چینی نیز موافقت کرد که منابع مختلف از جمله کمک، مبادلات فنی، همکاری تجاری و اقتصادی را برای ساخت آزمایشگاه‌های مشترک کشاورزی مدرن و اجرای پروژه‌های پایلوت در همکاری فناوری کشاورزی به‌کارگیرد.

دو طرف بر تقویت همکاری در چارچوب یادداشت تفاهم تقویت ظرفیت‌های صنعتی و معدنی و سرمایه‌گذاری و توسعه همکاری‌ با هدف افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران به‌ویژه در تولید برق فتوولتائیک توافق کردند.

ابتکار کمربند – جاده

یکی از سیاست‌های چین در حدود یک دهه اخیر، اجرای سیاست «کمربند – راه» و «ابتکار توسعه جهانی» بوده است که این دو سیاست با سیاست‌های اعلامی از سوی جمهوری اسلامی ایران قرابت دارد؛ از این رو رؤسای جمهور دو کشور در مذاکرات خود این دو موضوع را نیز مورد پیگیری قرار دادند.

طبق بیانیه مشترک ایران و چین، رئیسی به گرمی از ابتکار کمربند – راه و ابتکار توسعه جهانی طرح شده توسط شی جین پینگ استقبال و حمایت و آمادگی خود را برای مشارکت همه‌جانبه در این ابتکارات اعلام کرد. طرف چینی هم از مواضع اعلامی ایران استقبال و از پیوستن ایران به گروه دوستان ابتکار جهانی به‌عنوان یکی از اعضای پیشگام قدردانی کرد. دو طرف بر سر تقویت همکاری در چارچوب طرح کمربند – راه و ابتکار توسعه جهانی توافق کردند.

میزبانی ایران از اندیشمندان چینی

توسعه روابط دو کشور بدون آنکه فرهیختگان و اندیشمندان با یکدیگر ارتباط داشته و نظرات را در عرصه‌های مختلف به یکدیگر نزدیک کنند، امکان‌پذیر نیست؛ از این رو یکی از دیگر از موضوعاتی که در بیانیه مشترک به آن اشاره شده است، میزبانی از اندیشمندان دو کشور است.

دو طرف توافق کردند در سال ۲۰۲۳ از ۵۰ شخصیت برجسته از احزاب سیاسی، رسانه‌ها و اندیشکده‌ها برای تبادل تجارب و دیدگاه‌ها در مورد حکمرانی به‌صورت متقابل دعوت کنند. طرف ایرانی از دستاورد قابل توجه چین در زمینه فقرزدایی تمجید کرد و طرف چینی موافقت خود را با دعوت از شخصیت‌های ایرانی از احزاب سیاسی و سایر حوزه‌ها به چین برای شرکت در برنامه‌های آموزشی فقرزدایی، سلامت و توسعه سبز ابراز داشت.

مقامات تهران و پکن همچنین ضمن توجه ویژه به نگرانی‌های مشترک در مورد تغییرات آب و هوایی توافق کردند که همکاری در زمینه حفاظت از محیط زیست، مقابله با آلودگی هوا و مسائلی مانند ریزگردها را ارتقا دهند.