سنتکام

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، «پهپادهای ایران، برتری هوایی کامل آمریکا را گرفته است» در مواجهه با این جمله، شاید تصور کنید که آن را یکی از فرماندهان نیروهای مسلح ایران گفته باشد؛ اما در حقیقت این اعتراف کنث فرانک مک‌کنزی سرکرده تروریست‌های سنتکام (ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا) است که در گزارش مکتوب خود به کمیته خدمات مسلح مجلس نمایندگان آمریکا آن را گفته و تأکید کرده: «استفاده گسترده ایران از پهپادها در اندازه‌های کوچک و متوسط به‌منظور شناسایی و حمله، باعث شده که ما برای اولین بار از زمان جنگ کره، بدون برتری هوایی کامل عملیات کنیم».

پرواز جمع پهپادهای شاهد ۱۸۱ با بهره‌گیری از فناوری هوش مصنوعی

البته این اولین‌بار نیست که غربی‌ها به قدرت پهپادی ایران اعتراف می‌کنند؛ تاکنون هم نظامیان و هم فرماندهان نظامی کشورهای غربی و به ویژه صهیونیست‌ها توان پهپادی ایران را یکی از برگ‌های برنده اصلی ایران در کنار توان موشکی در نبرد احتمالی عنوان کرده‌اند.

توسعه زیرساخت‌ها و بهره‌گیری از فناوری‌های روز دنیا که در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان احصاء شده، موجب افزایش کمی و کیفی توان پهپادی کشورمان طی سال‌های گذشته در وزارت دفاع، ارتش و سپاه بوده به طوریکه تا به امروز علاوه بر مشاهده قابلیت‌های جدید در عرصه پهپاد، شاهد برگزاری رزمایش‌های بزرگ پهپادی توسط ارتش و سپاه نیز بوده‌ایم.

در ماه‌های اخیر نیروی هوافضای سپاه از جدیدترین دستاورد خود در حوزه پهپادی تحت عنوان پهپاد «غزه» رونمایی کرد که با بررسی ابعاد و مشخصات این پهپاد، می‌توان آن را جهشی بزرگ در حوزه توان پهپادی کشور برشمرد که در این گزارش به بررسی ویژگی‌های «غزه» جدیدترین دستاورد پهپادی سپاه خواهیم پرداخت.

پهپاد غزه(جلو) پهپاد شاهد۱۲۹ (عقب) تفاوت اندازه پهپادها در این تصویر مشخص است

صبحت از پهپادی پهن‌پیکر که توسط سپاه در حال ساخت است مدت‌ها پیش از رونمایی از پهپاد غزه مطرح بود که بیانگر ساخت یک پهپاد پهن‌پیکر با موتور توربوپراپ توسط نیروی هوافضا با نام «شاهد-۱۴۹» بود؛ شاهد نام کلی پهپادهای نیروی هوافضای سپاه است که توسط این نیرو در مدل‌های مختلف طراحی و تولید شده و  معروف‌ترین عضو خانواده شاهد، پهپاد شاهد-۱۲۹ است که افتخارات آن در جبهه مقاومت و به ویژه هدف قراردادن سران تروریست‌های تکفیری آوازه‌ای جهانی دارد.

حالا اما شاهد ۱۴۹، برادر بزرگتر پهپاد پرافتخار شاهد ۱۲۹ به پاس پایداری و مقاومت مردم غزه در جنگ اخیرشان با رژیم صهیونیستی، «غزه» نام‌گذاری شده است که اقدامی شایسته و درخور تحسین است؛ اما این پهپاد چه ویژگی‌هایی دارد؟

پهپاد پهن‌پیکر غزه

مشخصات کلی پهپاد غزه شامل ۲۱ متر طول بال، ۳۵ ساعت مداومت پرواز، سقف پروازی ۳۵ هزار پا (معادل ۱۰.۵ کیلومتر)، بیشینه سرعت پروازی ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت و توان حمل محموله تا ۵۰۰ کیلوگرم است که جهش قابل توجهی در ویژگی‌های پروازی نسبت به پهپاد شاهد ۱۲۹ دارد؛ اما این مشخصات چه قابلیت‌هایی را برای پهپاد غزه به ارمغان می‌آورد؟

در پهپاد غزه برای نخستین بار بجای موتورهای پیستونی و دورانی معمول در پهپادهای، از موتور توربوپراپ استفاده شده است؛ استفاده از این نوع موتور به دلیل آنکه دارای توربین گاز هستند، می‌توانند در ارتفاعات بالاتر راندمان بیشتری داشته باشند؛ همچنین سرعت بیشتری را برای پرنده فراهم کنند که همین ویژگی باعث افزایش سقف پروازی و سرعت بیشتر پهپاد غزه به نسبت دیگر پهپادها شود.

غزه نخستین پهپاد کشور است که نیروی پیشران خود را از یک موتور توربوپراپ تأمین می‌کند

ویژگی دیگر پهپاد غزه، مداومت پروازی بالای آن است که مداومت پروازی آن با ۳۵ ساعت، ۱۱ ساعت بیشتر از شاهد ۱۲۹ است که همین ویژگی می‌تواند علاوه بر افزایش ساعات عملیات مراقبت و نظارت هوایی، به افزایش برد آن نیز منجر شود.

غزه در مشخصات ظاهری نیز ابعاد بزرگتری نسبت به شاهد ۱۲۹ دارد که بارزترین مشخصه آن افزایش طول بال آن است و همین بال‌های بزرگ غزه را قادر به حمل تعداد بیشتری بمب کرده که به گفته فرمانده نیروی هوافضای سپاه، این پهپاد می‌تواند ۱۳ بمب را حمل کند؛ از سوی دیگر یک فناوری جدید برای حمل بمب در این پهپاد در نظر گرفته شده که مکانیزم آن در نوع خود جالب و ابتکاری است.

خشاب چرخان بمب که در کنار پهپاد غزه به نمایش درآمده

غزه در حقیقت بر روی بال‌های خود نقاط سخت برای نصب بمب دارد، اما در میان بدنه آن نیز یک محفظه به منظور حمل انواع محموله جنگ الکترونیک، رادار و … در نظر گرفته شده که در این محفظه می‌تواند یک خشاب بمب چرخان قرار گیرد که قادر به حمل ۵ بمب است. این خشاب در رونمایی از پهپاد غزه به نمایش درآمده بود.

همچنین همانگونه که اشاره شد، غزه یک محفظه حمل محموله در قسمت میانی بدنه خود دارد که از آن می‌توان برای حمل محموله‌های جنگ الکترونیک استفاده کرد؛ اما محتمل‌ترین گزینه‌ای که می‌توان برای آن در نظر گرفت تا غزه علاوه بر ماموریت رزمی بتواند در زمینه شناسایی هم نقش پررنگ تری را ایفا کند، قابلیت حمل رادار تصویربرداری SAR است که پیش از این توسط نیروی هوافضای سپاه تولید شده و به نمایش درآمده است.

رادار SAR محمول بر پهپاد ساخت نیروی هوافضای سپاه

رادارهای SAR یا رادارهای دهانه مصنوعی (Synthetic Aperture Radar) نوعی از رادارها هستند که عمل نقشه برداری از سطح زمین را به استفاده از تاباندن امواج رادیویی با سرعت و فرکانس بالا به سطح مورد نظر انجام می دهند. بدین ترتیب با دریافت امواج منعکس شده از سطح تحت نقشه بردار، تصویری دو بعدی از محیط توسط کامپیوتر رادار تشکیل می‌شود که در حقیقت همان نقشه تهیه شده به وسیله تکنولوژی رادارهای SAR است.

ویژگی دیگر پهپاد غزه، استفاده از جدیدترین و پیشرفته‌ترین سامانه الکترواپتیکی است که تا کنون در تجهیزات دفاعی کشور دیده شده است و به نظر می‌رسد این سامانه، قابلیت تصویربرداری و مخابره تصاویر در طیف‌های مختلف را دارد.

سامانه نظارت الکترواپتیک پهپاد غزه

اما مهمترین خصوصیتی که در پهپاد غزه دیده می‌شود، برد آن است. به طور رسمی اعلام شده است که این پهپاد برد ۲ هزار کیلومتری دارد، اما با یک محاسبه می‌توان دریافت که بُرد پروازی این پهپاد بیشتر از آنچه باشد که به طور رسمی اعلام شده است.

غزه با مداومت پروازی ۳۵ ساعت و بیشینه سرعت ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت در یک پرواز یک طرفه می‌تواند بیش از ۱۲ هزار کیلومتر را پیمایش کند که اگر آن را برای اجرای یک عملیات رفت و برگشتی در نظر بگیریم، می‌توان به صورت اسمی برد ۶ هزار کیلومتر را در نظر گرفت. البته چندی پیش هم فرمانده کل سپاه در یک سخنرانی اعلام کرد که «ما پرنده‌های پهن پیکر بدون سرنشین داریم که هفت هزار کیلومتر پرواز می‌کنند و در هر نقطه‌ای فرود می آیند».

با اینحال از آن جا که عوامل و فاکتورهای متعددی از جمله وزن پرنده، ارتفاع پروازی، ارتباط میان پرنده و ایستگاه زمینی و … در بحث برد پهپاد موثر هستند، می‌توان نتیجه گرفت که بُرد این پهپاد در همان حدودی است که فرمانده کل سپاه اعلام کرده یعنی ۷ هزار کیلومتر که جهش بسیار بزرگی در حوزه پهپادهای رزمی ایران محسوب می‌شود.