سوئد

به گزارش مجاهدت از مشرق، اخیراً مسئله عضویت دو کشور اروپای شمالی یعنی فنلاند و سوئد در ائتلاف نظامی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی موسوم به «ناتو» خبرساز شده و حساسیت‌ها و تنش‌های سیاسی بسیاری را برانگیخته است.

روسیه بارها گسترش هر چه بیشتر و بی وقفه این ائتلاف نظامی به سمت مرزهایش را از خطوط قرمز خود معرفی کرده و همین مسئله از دلایل عمده شروع عملیات نظامی این کشور در اوکراین عنوان شده است؛ جایی که به گفته مقامات کرملین، دولت کی یف با کنار گذاشتن وضعیت بی طرفی خود و پافشاری بر عضویت در اتحادیه اروپا (که مسئله عضویت در ناتو جزو مقدمات آن است)، زمینه را برای سوءاستفاده غربی‌ها فراهم نمود و باعث ایجاد جنگ اوکراین شد.

کشوری مانند مکزیک محال است بتواند قصد عضویت در سازمان پیمان امنیت جمعی را داشته باشد چرا که آمریکا به عنوان رأس هرم قدرت در ناتو به شدت با این مسئله مخالفت خواهد نمود پیمان نظامی ناتو از سالی که تشکیل شد (۱۹۴۹ میلادی)، همچنان به گسترش خود و یارگیری هر چه بیشتر در اروپا، به ویژه اروپای شرقی ادامه داده است. این مسئله به طور ویژه خود را در قبال کشورهایی که پیشتر از اقمار اتحاد جماهیر شوروی سابق بودند، نشان می‌دهد.

در طرف دیگر این ماجرا نیز سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) قرار دارد که به نوعی می‌توان گفت خلف «پیمان ورشو» است که در پاسخ به ناتو توسط شوروی سابق ایجاد و پس از فروپاشی شوروی نیز، منحل شد.

باید این مسئله را یادآوری کرد که اصل و اساس پیدایش ائتلاف ناتو، تقابل با قدرت نظامی شوروی بود. اما این ائتلاف پس از فروپاشی شوروی نیز به حیات خود ادامه داد و سعی در گسترش هر چه بیشتر خود به سمت مرزهای روسیه نمود.

عضویت کشورهای جمهوری چک، مجارستان و لهستان در سال ۱۹۹۹ در این پیمان، بلغارستان، استونی، لتونی، لیتوانی، رومانی، اسلواکی و اسلوونی در سال ۲۰۰۴، آلبانی و کرواسی در سال ۲۰۰۹، مونته نگرو در سال ۲۰۱۷ و مقدونیه شمالی در سال ۲۰۲۰ نشانگر اشتهای بی پایان این سازمان نظامی در جذب کشورهای بیشتر دارد.

اکنون نیز با مطرح شدن درخواست عضویت فنلاند و سوئد موج جدیدی از تنش‌ها به وجود آمده است. «استانیسلاو زاس» دبیرکل سازمان پیمان امنیت جمعی در این باره طی سخنانی هشدار داد که پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو افزایش تنش‌ها را در منطقه به همراه خواهد داشت.

همه این موارد در حالی است که به اذعان کارشناسان سیاسی و نظامی، هر گونه عضویت کشورهای مجاور و نزدیک کشورهای عضو ناتو در دیگر ائتلاف‌های نظامی، برای ناتو غیر قابل قبول است. برای مثال کشور مکزیک محال است بتواند قصد عضویت در سازمان پیمان امنیت جمعی را داشته باشد چرا که آمریکا به عنوان رأس هرم قدرت در ناتو به شدت با این مسئله مخالفت خواهد کرد.

تاریخ خود گویای این قبیل استانداردهای دوگانه واشنگتن و غربی‌ها بوده است. بحران سال ۱۹۶۲ میلادی بین آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی بر سر کوبا، خود نمونه‌ای بارز از این مسئله است، جایی که واشنگتن با استقرار تسلیحات شوروی در کوبا که البته علت اصلی آن استقرار موشک‌های آمریکا در ترکیه بود، به شدت مخالفت کرد و تنش‌ها بین دو طرف در این زمینه به حدی بالا گرفت که جهان به مرز برخورد هسته‌ای رسید.

اکنون و با توجه به مسئله گسترش ناتو، به نظر می‌رسد که سازمان پیمان امنیت جمعی درصدد بازبینی برخی مسائل و اعمال سیاست‌هایی جدید برآمده است.

وزیر خارجه روسیه با اشاره به تلاش‌ها برای افزایش نفوذ غرب در آسیای مرکزی اعلام کرد که کشورهای غربی در تلاشند تا به روابط متحدان در ائتلاف‌هایی مانند سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) آسیب زنند چند روز پیش در همین رابطه، «ولادیمر پوتین» رئیس جمهور روسیه اعلام کرد که سازمان پیمان امنیت جمعی نقشی بسیار مهم در ایجاد ثبات در فضای پس از فروپاشی شوروی ایفا می‌کند و وی امیدوار است که امکانات و نفوذ آن افزایش یابد.

پوتین در نشست این سازمان در این باره گفت: امیدوارم که این سازمان که طی سال‌های گذشته به یک ساختار بین المللی تمام عیار مبدل شده است، به گسترش خود ادامه دهد. همچنین منظورم روزهای سخت و دشوار نیز است.

اظهارات رئیس جمهور روسیه در این زمینه و با توجه به نادیده گرفته شدن خطوط قرمز مسکو توسط ناتو و غرب، به طور تلویحی خبر از تحولاتی در درون این سازمان و گسترش آن می‌دهد، احتمالاً به این معنی که باید منتظر حضور کشور یا کشورهایی جدید به عنوان عضو یا اعضای این سازمان باشیم.

این گمانه زنی وجود دارد که سازمان مذکور با اتخاذ اقدامات متقابل و گسترش حضور خود در دیگر مناطق جهان، سعی خواهد کرد تا از دامنه نفوذ و گسترش ناتو در اروپا و جهان کم کند.

در همین رابطه، سازمان پیمان امنیت جمعی اعلام کرد که وزرای دفاع کشورهای عضو این سازمان در مورد چالش‌ها و تهدیدات امنیت نظامی در مناطق مرتبط با امنیت جمعی این کشورها، نشستی را در ۲۴ ماه مه (۳ خرداد) برگزار خواهد کرد.

پیشتر «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه نیز با اشاره به تلاش‌های غرب برای افزایش نفوذ خود در آسیای مرکزی اعلام کرد که کشورهای غربی در تلاشند تا به روابط متحدان در ائتلاف‌هایی مانند کشورهای مشترک المنافع، سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO)، سازمان همکاری‌های شانگهای (SCO) و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) آسیب زنند.

وی همچنین افزوده بود که بر خلاف برخی از کشورهای غربی، مسکو منطقه آسیای مرکزی را به عنوان عرصه‌ای برای رویارویی ژئوپلیتیکی، مطابق با مفهوم استعماری «بازی بزرگ» نمی بیند.

روسیه، بلاروس، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان، به عنوان اعضای اصلی سازمان پیمان امنیت جمعی هستند و به نظر می‌رسد مسکو تلاش خواهد کرد تا نه تنها آسیای مرکزی را از جولان غرب دور نگه دارد، بلکه بر دامنه نفوذ و گسترش این سازمان نیز بیفزاید.

البته این گسترش و نفوذ سازمان پیمان امنیت جمعی می‌تواند علاوه بر اینکه به معنای پذیرش اعضای جدید باشد، به این معنی نیز باشد که اعضای فعلی این سازمان دامنه همکاری‌های نظامی و ژئوپلیتیکی خود را با کشورهایی که در زمینه‌های نظامی حرفی برای زدن دارند و از قدرت‌های منطقه‌ای محسوب می‌شوند، افزایش دهند.

به گزارش مجاهدت از مشرق به نقل از وبگاه وزارت خارجه چین، «ژائو لیجیان» سخنگوی وزارت خارجه چین امروز دوشنبه در سخنانی اعلام کرد: موضع پکن در خصوص موضوع امنیت اروپا آشکار است. ما امیدواریم که با تمایل فنلاند برای پیوستن به ناتو، همه طرف‌ها به اصل امنیت تفکیک ناپذیر پایبند بوده و به نگرانی‌ های مشروع یکدیگر احترام بگذارند.

سخنگوی وزارت خارجه چین در این خصوص اضافه کرد: پیوستن فنلاند به ناتو عوامل جدیدی را وارد روابط بین پکن و هلسینکی که همیشه صمیمانه بوده است، خواهد کرد.

گفتنی است که روز گذشته، نخست وزیر سوئد از درخواست استکهلم برای پیوستن به ناتو خبر داد و این مسئله را بهترین تصمیم برای امنیت سوئد و مردم این کشور عنوان کرد.

در خواست استکهلم برای پیوستن به ناتو در پی اقدام مشابه فنلاند صورت گرفت.

با تشدید درگیری ها در اوکراین، فنلاند و سوئد خواستار عضویت در این ائتلاف شدند.

در خواست عضویت این کشورها با استقبال دبیرکل ناتو مواجه شد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه ترکیه روز شنبه گفت که فنلاند و سوئد باید حمایت از سازمان‌های تروریستی پ‌ک‌ک و وای‌پ‌گ را متوقف کند. 

وی که این سخنان را طی بیانیه‌ای در آستانه نشست غیر رسمی وزیران خارجه ناتو مطرح می‌کرد، گفت ترکیه همواره از سیاست درهای باز ناتو حمایت کرده است.

چاووش‌اوغلو گفت که سوئد و فنلاند همواره به طور آشکار به حمایت و تعامل با سازمان تروریستی پ‌ک‌ک‌ و وای‌پ‌گ پرداخته‌اند حال آنکه این گروه‌های تروریستی به ترکیه حمله کرده و مردم و نیروهای ترکیه‌ای را به کام مرگ کشانده‌اند.

وزیر خارجه ترکیه اضافه کرد: «بنابراین غیرقابل قبول و ظالمانه خواهد بود که دوستان و متحدان‌مان در حال حمایت از این سازمان‌ تروریستی باشند و به دلیل مبارزه ما با این سازمان تروریستی، محدودیت‌های صادراتی برای برخی محصولات صنایع دفاعی که ما از متحدان و برخی کشورهایی که قصد عضویت در ناتو را دارند وارد می‌کنیم، بوجود آورند». 

چاووش‌اوغلو اضافه کرد: «به همین دلیل است که بخش عمده‌ای از مردم ترکیه با عضویت سوئد و فنلاند که حامی سازمان تروریستی پ‌ک‌ک‌ و وای‌پ‌گ هستند مخالفند و آنها از ما می‌خواهند که مانع از این عضویت شوند اما این موضوعاتی است که نیازمند گفت‌وگو درباره آن با متحدان ناتو و همچنین این دو کشور است».

از سوی دیگر دولت استکهلم روز شنبه درخصوص مخالفت ترکیه با پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو هشدار داد.

«آن لیند» وزیر امور خارجه سوئد هشدار داد، سوئد و فنلاند از «حمایتی بسیار بسیار قدرتمند» در میان متحدان ترکیه در ناتو برخوردار هستند.

این مقام سوئدی افزود کشورش امیدوار است حمایت کافی برای عضویت در ناتو را دریافت کند و متذکر شد که در میان حامیان مهم عضویت سوئد، کشورهایی هستند که آنکارا مایل به حفظ روابط خوب با آن‌ها است.

اظهارات لیند در حالی مطرح شده که «جان کربی» سخنگوی پنتاگون جمعه شب گفته است مخالفت «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه، جایگاه آنکارا در ناتو را تغییر نداده است.

«کارن دونفرید» دستیار وزیر امور خارجه آمریکا نیز در واکنشی گفت: «در مورد اظهارات رئیس جمهور اردوغان، در تلاش هستیم مواضع ترکیه را روشن کنیم».

اردوغان روز (جمعه) گفت امکان ندارد ترکیه به‌عنوان عضو ناتو به طرح‌های سوئد و فنلاند برای پیوستن به این پیمان نظامی با دید مثبت نگاه کند و گفت که این دو کشور خانه بسیاری از سازمان‌های تروریستی هستند.

طرح فنلاند برای درخواست عضویت در ناتو که روز پنجشنبه اعلام شد و همچنین انتظار مشابه سوئد باعث گسترش این ائتلاف نظامی غربی می‌شود که روسیه قصد دارد مانع آن شود.

تصمیم فنلاند برای عضویت در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) جبهه جدیدی را در پرونده تقابل میان روسیه و غرب گشوده است؛ فنلاند به عنوان یکی از کشورهای حوزه اسکاندیناوی، حدود هزار کیلومتر مرز با روسیه داشته و اولین کشور دارای مرز مشترک با این کشور محسوب می‌شود که قرار است در ناتو عضویت پیدا کند.

هر کشوری که خواستار پیوستن به ائتلاف نظامی آتلانتیک شمالی را داشته باشد باید حمایت تمامی اعضای این ائتلاف را داشته باشد. آمریکا و دیگر کشورهای عضو در تلاش هستند تا موضع آنکارا را شفاف کنند.

سوئد و فنلاند تا کنون از ناتو که در سال ۱۹۴۹ برای مقابله با اتحاد جماهیر شوروی در دوران جنگ سرد تشکیل شده بود، دور مانده بودند اما پس از حمله روسیه به اوکراین، این دو کشور شمال اروپا درصدد عضویت در این ائتلاف برآمده‌اند.