به گزارش مجاهدت از مشرق، اسماعیل بقایی سخنگوی جدید وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه) ۳۰ مهرماه در نخستین نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
وی در این نشست ضمن گرامیداشت یاد شهدا از سیزدهمین سخنگوی وزارت امور خارجه ناصر کنعانی قدردانی کرد و برایش در مسئولیت جدید به عنوان مشاور وزیر امور خارجه آرزوی توفیق کرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: امیدواریم در جهت تعامل دستگاه دیپلماسی و رسانه‌ها گام برداریم.
بقایی خاطرنشان کرد: در این دو هفته به موازات تشدید تنش‌ها در غرب آسیا دستگاه دیپلماسی رایزنی‌ها و فعالیت‌های گسترده و فشرده‌ای را برای توقف جنگ افروزی و کشتار در غزه و لبنان انجام داد. این رایزنی‌ها با سفر وزیر خارجه با سفر به قلب میدان در بیروت و دمشق آغاز و پس از آن به عربستان، قطر، عراق، عمان، اردن، مصر و ترکیه ادامه یافت و به این رایزنی‌ها ادامه خواهیم داد.
وی گفت: نشست شورای همکاری خلیج فارس و ایران هم در دوحه برگزار شد. عراقچی تماس‌های تلفنی متعددی با مقامات مختلف کشورها از جمله دبیرکل سازمان ملل و وزیر خارجه فرانسه داشت و درباره تحولات منطقه و تلاش برای توقف درگیری گفت‌وگو کرد.
بقایی بیان کرد: پیام و نکته اصلی در سفرهای وزیر امور خارجه مشخص بود و به خوبی به خیلی از این ابعاد پرداختید از جمله ادامه سیاست بهبود و گسترش روابط با همسایگان حتی در زمانی که منطقه با چالش مواجه است. مسئولیت پذیری ایران در قبال صلح و امنیت منطقه و دخالت ندادن برخی سوءتفاهمات و اختلافات دوجانبه و مهمتر از همه دغدغه ایران برای توقف نسل‌کشی و جنایت در غزه و لبنان و پایان دادن به شرارت‌های رژیم اشغالگر به عنوان وظیفه اخلاقی، انسانی، اسلامی و قانونی طبق قواعد حقوق بین‌الملل صورت گرفت.
این دیپلمات ارشد ایرانی در ادامه و در پاسخ به سؤالی گفت: کشورهای منطقه رسالت مشترکی برای هم افزایی و استفاده از همه ظرفیت ها از جمله در سازمان همکاری اسلامی دارند برای اینکه هم بر رژیم صهیونیستی و هم متحدان و حامیان تسلیحاتی رژیم صهیونیستی فشار بیاورند که این رژیم را جنایات خود را متوقف کنند.
وی خاطرنشان کرد: مقامات روسیه و چین در نشست‌ها مواضع خود را به صورت صریح بیان کردند مبنی بر توقف جنایات و تنش‌ها در منطقه.
وی درباره مناسبات با مصر با بیان اینکه اولویت سفر مسائل منطقه بود و اولویت مسائل دوجانبه نبود ولی این موضوع هم مورد گفت‌وگو قرار گرفت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره سفرهای وزیر امور خارجه به مصر و اردن اظهار داشت: هیچ کشوری را در منطقه از رایزنی‌های خود مستثنی نمی‌کنیم و معتقدیم کمک به حفظ صلح و ثبات در منطقه وظیفه همگانی است.
وی افزود: معتقدیم الان یکی از زمان‌هایی است که کشورهای منطقه نشان دهند تمایل و اراده برای قدم نهادن و ادامه این مسیر را دارند.
بقایی ادامه داد: فارغ از برخی سوءتفاهمات و اختلافات با برخی کشورهای منطقه اولویت خود را در این دوره زمانی رایزنی و هم افزایی برای صلح و امنیت منطقه قرار دادیم.
وی گفت: با مصر در سطح حافظ منافع مراوده داشتیم و از مدت‌ها قبل بحث بهبود روابط در دستورکار بوده و از هر فرصتی برای این موضوع استفاده خواهیم کرد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: رایزنی‌ها ادامه خواهد داشت و امروز سفری به دو کشور مهم منطقه کویت و بحرین خواهیم داشت و با این سفر بخش عمده و همه کشورهایی که باید در سطح منطقه رایزنی می‌کردیم انجام خواهد شد.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره مسیرهای مواصلاتی در منطقه قفقاز جنوبی در سفر عراقچی به ترکیه بیان کرد: اگر به بیانیه پایانی این اجلاس نگاه کنید خواهید دید تمرکز و تأکید کشورها بر ضرورت تبدیل قفقاز جنوبی برای عرصه همکاری بین کشورهای عضو است. در خصوص گذرگاه‌ها و مسیرهای مواصلاتی در آن منطقه موضع ایران همیشه روشن بوده و ثابت و تغییرناپذیر است و این مسیرها باید با رعایت تمامیت ارضی کشورها و حاکمیت ملی و بدون هرگونه تغییر در مرزها و شرایط ژئوپلتیک منطقه باشد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره ادعاها در خصوص جزایر سه‌گانه ایرانی و نشست اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج‌فارس گفت: کشورهای اسلامی و کشورهای منطقه باید متمرکز بر پایان دادن به شرارت‌های رژیم صهیونیستی باشند. موضوعی که بحث و گفت‌وگو بین ایران و یک کشور دیگر بوده به عرصه عمومی می‌کشانند و با کشورهایی که هیچ جایگاهی در منطقه ما ندارند مطرح می‌کنند. کارهایی که باید انجام دهیم در وزارت خارجه انجام داده‌ایم. بعد از هر نشستی در طول سال با شرکا و کشورهایی که به نحوی به این موضوع می‌پردازند در ارتباط هستیم. موضع ایران را بسیار شنیده‌اید و هر بار تکرار می‌کنیم
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ایران درباره تمامیت سرزمینی و حاکمیتش بر جزایر سه‌گانه هیچ تردیدی ندارد و هیچ اغماضی نخواهد کرد. این مبتنی بر حقوق بین‌الملل و همه موازین بین‌المللی در احترام به تمامیت ارضی کشورهاست و این ادعا هیچ تغییری در این موضع نخواهد کرد.
وی گفت: متاسفیم کشورهای اروپایی در این برهه زمانی تصمیم گرفتند به این موضوع بپردازند. یادداشت‌های اعتراض به طرف‌های مربوطه زده شده و به این مسیر ادامه خواهیم داد.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره دیدار با هیأت حماس در استانبول و همچنین مناسبات ایران و ترکیه به روابط ترکیه و ایران اشاره کرد و گفت: در استانبول در نشست ۳+۳ شرکت و دو دیدار با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ترکیه انجام شد. ملاقات با حماس یک پیام روشن داشت حماس زنده و محترم است و ایران و ترکیه بر ضرورت حمایت از فلسطین و ضرورت استفاده از همه ظرفیت‌های دیپلماتیک در سطح دوجانبه و چندجانبه از جمله در سطح سازمان همکاری اسلامی برای توقف نسل‌کشی و تجاوزات در غزه و لبنان.
بقایی در پاسخ به سؤالی گفت: تهدید به تعرض به تأسیسات هسته‌ای کشور از جمله قطعنامه‌های سازمان ملل محدود و مردود است.
وی همچنین افزود: خواسته ما روشن است طی یادداشت مستدلی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مراتب را اعلام کردیم و در سطح شورای امنیت و سازمان ملل پیگیر هستیم و از هر فرصت دوجانبه‌ای استفاده می‌کنیم برای نشان دادن ماهیت قانون شکن رچیم صهیونیستی. یادداشت ما به مدیرکل آژانس ارسال شده و در سطوح مختلف پیگیر این موضوع خواهیم بود.
وی درباره اظهارات عراقچی مبنی بر کشیده شدن جنگ به منطقه خلیج‌فارس گفت: کشیده شدن جنگ نیاز به استدلال ندارد و این رویه و رویکرد این رژیم از روز نکبت و تأسیس این رژیم بوده است و این رژیم در موقعیت‌های مختلف مشغول توسعه طلبی با جنگ افروزی در منطقه بوده است. تجاوز و تعرض به همه کشورهای همسایه داشته و نشان داده به دلیل برخورداری از حمایت قطعی آمریکا ابایی ندارد دامنه جنگ را گسترش دهد.
سخنگوی وزارت خارجه درباره اعمال تحریم‌های اروپا علیه ایران نیز بیان کرد: سیاست اتحادیه اروپا آزار دادن مردم ایران است و تردیدی در آن نیست. تحریم هواپیمای غیرنظامی و خط هوایی که سال‌هاست شناخته شده است در مسیرهای مختلف از جمله به برخی از پایتخت‌های اروپایی رفت و آمد داشت هیچ توجیهی ندارد جز اینکه بخواهید مردمی را از حقوق بنیادین خود محروم کنید که رفت و آمد آسان و روان به مناطق مورد نظرشان داشته باشند.
وی درباره استقرار سامانه تاد در سرزمین‌های اشغالی و پیام ایران برای کشورهایی که با این رژیم همکاری کنند نیز اظهار داشت: پیام ما روشن، شفاف و علنی داده شده و مقامات ما در سطوح مختلف اعلام کردند هرگونه شرارت این رژیم با پاسخ قطعی و قاطع ایران مواجه خواهد شد و تصمیم درباره چگونگی پاسخ برعهده ما خواهد بود.
بقایی بیان کرد: استقرار این سامانه در راستای تداوم حمایت‌ها از این رژیم صورت گرفته و این حمایت‌ها موجب جری شدن این رژیم در تجاوزات خود بوده است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره اینکه برخی نقاط حیاتی رژیم صهیونیستی مشخص شده و پیام به این رژیم ارسال شده که یکی از نمایندگان مجلس بیان کرده،گفت: عراقچی به صراحت در این زمینه صحبت کرد و هر کسی شرارت کند علیه ایران پاسخ ما کاملا روشن است. خوشحالیم کشورهای منطقه به این درجه بلوغ رسیده‌اند و این نگاه مشترک که حراست از صلح و امنیت منطقه وظیفه همه ماست و هرگونه ناامنی علیه هر کشوری آثار و تبعات آن متوجه همه کشورها خواهد شد.
بقایی بیان کرد: این اطمینان را داریم کشورهای همسایه با درک شرایط به هیچ عنوان اجازه نخواهند داد از سرزمین آنها برای تجاوز به یک کشور اسلامی استفاده کنند.
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره انتخابات پیش رو در آمریکا و موضع ایران در خصوص کسی که رئیس جمهور در آمریکا شود، گفت: موضع ایران روشن است ما عمل و رفتار دولت‌های مختلف آمریکا را مدنظر قرار می‌دهیم و هیچ مداخله‌ای در امور داخلی هیچ کشوری نداریم برعکس آمریکا و کشورهای دیگر. این موضوعی است که به خود آمریکا و مردم آن مربوط است. در خصوص هیچ چیزی قضاوت نمی‌کنیم که چه کسی انتخاب خواهد شد و چه رفتاری خواهیم داشت. سیاست دولت‌های آمریکا علیه ایران خصمانه بوده و مملو از رفتارهای خصمانه و قهرآمیز بوده و در هر شرایطی این سیاست آمریکا را مدنظر قرار خواهیم داد.
* وضعیت محمدرضا نوری
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال درباره وضعیت محمدرضا نوری شهروند ایرانی بازداشت شده در عراق و اینکه آیا در سفر اخیر عراقچی به بغداد این موضوع پیگیری شد؟ اظهار داشت: رسیدگی به وضعیت اتباع را در هر جا وظیفه خود می‌دانیم. موضوع آقای نوری از دغدغه‌های آقای عراقچی بوده و قبل از سفر با خانواده ایشان گفت‌وگو کرد و اطمینان داد که وزارت خارجه از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کند. در سفر به عراق این موضوع را به صورت جدی با مقامات عراق پیگیری کرد و امیدواریم در روزهای آینده خبرهای خوبی بشنویم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره رویکرد اتحادیه اروپا بیان کرد: افزایش تنش و عدم پاسخ به رویکردهای ایران از سوی طرف اروپایی آغاز شد و در خصوص درج یک موضوع کاملاً موهوم و خلاف حقوق بین‌الملل در یک بیانیه مشترک نشانگر این است که اتحادیه اروپایی خودش را در شرایطی نمی‌داند که به نگاه مثبت ایران پاسخ مثبت دهد و امیدواریم در این نگاه تجدیدنظر کنند.
بقایی ادامه داد: در خلال سفر عراقچی به نیویورک جلسه‌ای با سه کشور اروپایی درباره موضوعات هسته‌ای داشتیم و موضوعات دیگر هم بحث شد ایران در گفت‌وگو و تعامل پیشقدم شده و هیچ‌گاه پیش شرط بیان نکردیم. با همه کشورهایی که براساس احترام متقابل و فهم و درک و احترام به منافع ایران اهل تعامل باشند، ما هم آماده تعامل هستیم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات منتشر شده به نقل از قالیباف درباره وضعیت لبنان و رایزنی‌های تلفنی مقامات فرانسوی با مقامات ایرانی گفت: با هر کشوری که تمایل به توقف نسل‌کشی در لبنان داشته باشد گفت‌وگو کرده و طرح‌های آنها را بررسی کنیم. موضع ایران درباره مقاومت روشن است. ایران هیچ قصد و نیت و عملی که شبهه دخالت در امور داخلی لبنان و دیگر کشورها را داشته باشند انجام نخواهد داد. انتخابات ریاست جمهوری شأن مردم لبنان است و مقاومت و حزب‌الله یکی از گروهای ذی‌نفوذ است و بهترین روش گفت‌وگوهای لبنانی – لبنانی است که به تصمیم گیری در خصوص وضعیت لبنان برسند.
بقایی در پاسخ به سؤالی درباره نیت اروپا از صدور بیانیه مشترک با شورای همکاری خلیج‌فارس درباره جزایر سه‌گانه ایرانری گفت: ترجیح می‌دهم نیت خوانی نکنم که اروپا چرا چنین کرده است. این اهرم (فشار) اهرم قابل اتکایی نخواهد بود.
وی درباره سفر رئیس‌جمهور به قازان برای شرکت در نشست بریکس گفت: در حاشیه این نشست به تلاش‌ها برای جلب توجه بین‌المللی در خصوص خطرات ناشی از تجاوزات این رژیم ادامه خواهیم داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره روند مسقط اظهار داشت: آن روند فعلاً متوقف شده و درباره تبادل پیام مجرای مشخص داریم و مجاری دیپلماتیک در زمانهای مختلف متعدد است ولی مهمترین مجاری دیپلماتیک از طریق سفارت سوئیس است که از آن طریق پیام‌هایی که لازم باشد را ارسال می‌کنیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی عنوان کرد: ایران از هر ابتکاری به ویژه از سوی دوستان برای جلوگیری از سرایت آتشی که رژیم صهیونیستی روشن کرده به سایر مناطق استقبال میکند و فکر می‌کنیم اولین گام ضروری برای اینکه منطقه دچار التهاب بیشتر نشود این جنایات در غزه و لبنان متوقف شود.
وی در خصوص ارزیابی از ریاست روسیه بر بریکس گفت: روسیه از بنیانگذاران اصلی بریکس است و نقش آن در تعاملات و تصمیم‌گیری‌ها و روندهای بریکس مشخص است.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات مدیر تلویزیون دولتی ترکیه درباره ایران گفت: رابطه ما با ترکیه رابطه‌ای است که در همه سطوح و بهترین شرایط ادامه دارد. روابط فرهنگی بین دو کشور که دارای پیوندها و ریشه‌های عمیق تاریخی هستند ادامه خواهد یافت. تلاش کنیم برخی صحبت‌ها این روابط موجود بین دو کشور را تحت تأثیر قرار ندهد.
وی در پاسخ به سؤالی بیان کرد: یکی از موضوعات در دستور کار ایران و تریکه تقویت مرز بوده لست. در خصوص ترکیه همیشه هم در چارچوب روند آستانه با همکاران ترکیه‌ای در ارتباط بودیم و این رایزنی‌ها ادامه دارد. تلاش داریم با کمک ترکیه و سایر شرکا در منطقه در راستای تثبیت صلح و ثبات در سوریه استفاده کنیم. تا زمانی ثبات در سوریه مستقر نشود زمینه برای شکل گیری و رشد تروریسم خواهد بود.
بقایی اضافه کرد: با ترکیه هم نظر هستیم که برای مقابله با تروریسم در مرزهای مشترک و منطقه نیازمند این هستیم که به اعاده ثبات و امنیت در سوریه کمک کنیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره دکترین هسته‌ای کشور اظهار داشت: باید سیاست قطعی و رسمی کشور را مدنظر قرار دهید که سلاح‌های کشتار جمعی در دکترین دفاعی ما جایی ندارد و این سیاست ما مستظهر به دستور و فتوای مشخص از سوی بالاترین مقام سیاسی و دینی کشور مقام معظم رهبری است.
وی گفت: مباحث رسانه‌ای تأثیری در سیاست ما در این خصوص ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به پرسش دیگری اظهار داشت: آنچه برای ما مهم است چون نسبت به سیاست خود مطمئن هستیم فارغ از گمانه زنی‌های رسانه‌ای، موضع رسمی ایران در رابطه با سلاح‌های کشتار جمعی مشخص و ثابت است.
وی در پاسخ به سؤالی درباره سفرهای عراقچی و اینکه درباره مباحث اقتصادی هم گفت‌وگو شد؟ گفت: این سفرها متمرکز بر تحولات و امنیت در منطقه وتلاش برای ایجاد اجماع برای توقف جنایات در غزه و لبنان بود. این گفت‌وگوها در یک بستر سیاسی و دیپلماتیک صورت می گیرد که مبتنی بر رابطه دیپلماتیک بین ایران و کشورهای هدف انجام میشود. از هر فرصتی هم برای طرح موضوعات دوجانبه و از جمله مباحث اقتصادی استفاده کردیم.
این دیپلمات درباره توهین شبکه ام.بی.سی به مقاومت گفت:این توهین‌ها را غیرقابل قبول می‌دانیم و معتقدیم این شیوه به هیچ عنوان پذیرفته نیست. از مجاری دیپلماتیک به کشورهای ذیربط این موضوع را متذکر شدیم و متأسفیم این برخورد باعث شد که روان و روح بسیاری از دوستداران و مردم منطقه که توجه خاصی به مقاومت دارند خدشه دار شود. شنیدیم برخوردهای مناسبی صورت گرفته و امیدواریم این موارد تکرار نشود.
وی درباره اینکه آیا پیامی از سوی آمریکا به ایران ارسال شده؟ گفت: کانال رد و بدل پیام بین ما و آمریکا از جمله در رابطه با موضوعات فعلی منطقه از طریق سفارت سوئیس است و در مواردی که لازم بوده این کار انجام شده است.
وی در پاسخ به سؤالی با اشاره به رایزنی‌های انجام شده با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، مصر، اردن و ترکیه هم گفت: این یک برداشت و نظر عمومی است که هرگونه تشدید تنش در منطقه خواه ناخواه دامن همه را خواهد گرفت.
بقایی در پاسخ به سؤالی گفت: حق ذاتی دفاع مشروع آنقدر روشن است که حتی نیاز به تببین ندارد. هر دو عملیات موشکی ایران علیه رژیم صهیونیستی در پاسخ به تجاوزاتی بود که علیه امنیت و افراد ایران صورت گرفت. در مکاتبات با شورای امنیت و دیگر کشورها این را به صورت روشن تبیین کردیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره نشست شورای همکاری خلیج‌فارس و ایران و تداوم این نشست‌ها گفت: مدت‌ها بود این ابتکار را مطرح کرده بودیم و در ادامه سیاست جدی ما درباره ضرورت ارتقای همکاری‌ها و هماهنگی‌ها بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس است. این سیاست را به جد دنبال می‌کنیم. آن جلسه خیلی مهم بود و نمادین نبود و قطعاً این مسیر را ادامه خواهیم داد.
بقایی درباره درز اطلاعات مرتبط با حمله اسرائیل به ایران که سؤال یکی از خبرنگاران بود و اینکه آیا ایران دخالتی داشته؟ نیز بیان کرد: ایران برای دفع شر رژیم صهیونیستی از همه اطلاعات و خبرهایی که موجود است و البته با اتکا به توانمندی ها واقدامات نیروهای نظامی و امنیتی خود تلاش میکند. فارغ از مباحث مطرح شده در رسانه‌ها درباره این نوع درزهای اطلاعاتی، هم کار خودمان را بلد هستیم و هم در مورد اهدفی که در صورت ضرورت مورد واکنش دفاعی ما قرار خواهد گرفت به صورت قطعی تصمیم گیری کردیم.
وی افزود: فارغ از فضاسازی‌های رسانه‌ای که درباره صحت و سقم آن وجود دارد، ترجیح می‌دهیم نظری نداشته باشیم. متمرکز بر پاسخگویی به هرگونه شرارت خواهیم بود.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات نماینده زاهدان در مجلس و اینکه افغانستان از حق‌آبه ایران امتناع کرده، گفت: مبنای ما معاهده فی‌مابین ایران و افغانستان است در گفت‌وگو با مقامات هیأت حاکمه افغانستان تلاش داشتیم حق‌آبه را دریافت کنیم. موضوع در سطح نماینده ویژه ایران در امور افغانستان ادامه دارد. با توجه به اینکه ورودی آب بیشتر از قبل بود ولی برای اجرای معاهده فی‌مابین دو کشور استفاده می‌کنیم.
وی درباره نشست ۳+۳ در استانبول و اینکه ایران آیا پیشنهادی داده؟ اظهار داشت: ما قائل به این هستیم که تنها از مسیر و مجرای همکاری منطقه‌ای بدون دخالت کشورهای منطقه می‌توانیم قفقازی با ثبات و امن داشته باشیم. در سند پایانی این نشست ایران مشارکت فعالی داشت.
بقایی افزود: رویکرد ایران است که از طرق مختلف برای ارتقای همکاری‌های اقتصادی و صلح و ثبات در این منطقه تلاش کند.
وی درباره معاهده جامع ایران و روسیه گفت: قبلا عنوان شده بود که در نشست بریکس در قازان امضا شود ولی این موضوع اهمیتش آنقدر زیاد است که لازم است در جریان یک نشست دوجانبه و جلسه دوجانبه انجام شود و درباره زمان آن تصمیم گیری قطعی نشده و در حال رایزنی با روسیه هستیم که زمان دیدار دو رئیس‌جمهور را فراهم کنیم.
وی در پاسخ به سؤالی با بیان اینکه ایران هراسی و مهاجرهراسی را تأیید نمی‌کنیم، اظهار داشت: سیاست ایران در قبال افغانستان خیلی روشن است ما درباره سیاست خارجی کشور صحبت می‌کنیم که با تغییر افراد عوض نمی‌شود در طول سه سال گذشته همه تلاش ما این بوده که با توجه به نگرانی‌ها بین دو کشور از جمله مرز مشترک، نگرانی از تروریسم و مواد مخدر و حضور میلیون‌ها تبعه افغانسنانی در ایران، تلاش کردیم در سطوح فنی و سیاسی به تثبیت امنیت و ثبات در افغانستان کمک کنیم.
بقایی بیان کرد: اگر ثبات و امنیت در افغانستان برقرار شود بحث تروریسم و آوارگان افغانستانی هم حل خواهد شد و امیدواریم در این مسیر گام‌های بهتری برداشته شود.
