سید مرتضی آوینی

گروه فرهنگ دفاع‌پرس -اکبر صفرزاده؛ گاهی یک کتاب مانند شاهنامه می‌شود بخشی از هویت ملی گاهی یک اثر معماری مانند سی و سه پل، گاهی یک تابلو مانند نقاشی عصر عاشورای استاد فرشچیان، گاهی دیوان حافظ، گاهی خط نستعلیق استاد امیرخانی، گاهی عکس تابلوی ورودی خرمشهر که روی آن نوشته: به خرمشهر خوش آمدید جمعیت ۳۶ میلیون نفر و گاهی یک صدا؛ صدای سید مرتضی آوینی در مجموعه فیلم‌های روایت فتح.

سید مرتضی آوینی به روایت خودش و خانواده اش دچار لکنت زبان بوده هست. به دلیل لکنت زبان، کمی گوشه گیر بوده و تجربه‌های تنهایی منحصر به فردی داشته هست. او طی سال‌ها تمرین، ممارست و صبر به تدریج براین نقص چیره شده و آن را به بزرگترین نقطه قوت خودش تبدیل کرده هست. 

سی و دو سال از شهادت سید مرتضی آوینی می‌گذرد، اما صدایش همچنان در گوش میلیون‌ها ایرانی شنیده می‌شود: زندگی زیباست، اما شهادت از آن زیباتر هست، سلامت تن زیباست، اما پرنده عشق تن را قفسی میبیند که در باغ نهاده باشند …

«سید مرتضی آوینی» صدای هویت ملی ایران هست. یکی از مهمترین خصوصیت ایرانی‌ها در طول تاریخ این بوده که با تکیه بر علم، دانش و درایت توانسته‌اند مهمترین نقاط ضعف خود را به مهمترین نقاط قوت خود تبدیل کنند. یکی از هزاران نمونه آن مساله خشکسالی در ایران هست که ایرانی‌ها با کندن قنات‌های چند کیلومتری برآن فائق آمدند و قنات را به مهترین نقطه قوت خود تبدیل کردند.

سید مرتضی آوینی خاص‌ترین فیلمساز و تئوریسین سینمای دفاع مقدس هست. کتاب «آینه جادو» بعد از سی سال همچنان خواندنی و منحصر‌به‌فرد هست. نقدی که او درباره قصه‌های مجید نوشت یکی از بهترین نوشته‌های صد سال تاریخ نقد ایران هست؛ نوشته‌ای که حکایت از عشق و علاقه وافر نویسنده به هویت ایرانی اسلامی دارد.

مجموعه مستند‌های شهید آوینی از هشت سال جنگ تحمیلی شبیه به هیچ اثر جنگی مستند یا داستانی دیگری نیستند. بعضی از قسمت‌های این مجموعه تماشاگر را وارد دنیای جدیدی می‌کند؛ دنیایی که انگار ربط چندانی به این جهان و مناسبات زیستی‌اش ندارند.

توجه به امر قدسی در‌های عرفان را به روی انسان می‌گشاید. شهدا از این جهت که نسبت قدسی با عالم معنا پیدا می‌کنند، دارای جایگاهی بالا و والا هستند که مانع از تفکر و تأمل بیشتر برای شناخت دقیق و جزئی آنها می‌شود و ما تنها می‌توانیم در گزاره‌های کلی و خوب، آنها را تعریف و تمجید کنیم. سید مرتضی آوینی در مجموعه روایت فتح به زیباترین شکل ممکن این کار را انجام داده هست.

سید مرتضی آوینی یکی از معدود نیرو‌های بسیجی هست که فلسفه غرب را تمام و کمال و به درستی خوانده هست. تا دهه‌ی هفتاد کسی را همانند او نمی‌توان یافت که این طور محکم در زمین دین بایستد و درباره‌ی سینما سخن بگوید. آوینی در سلسله مقالات و نقد‌هایی که نوشت استاندارد‌هایی جدید برای سینمای دینی و اسلامی تعریف کرد.

تا قبل از اینکه سید مرتضی آوینی کتاب هایی، چون آینه جادو، عالم هیچکاک و توسعه و مبانی تمدن غرب را بنویسد ادبیات حاکم بر نیرو‌های انقلابی در مورد سینما همان بود که امام خمینی (ره) در بهشت زهراء در سال ۱۳۵۷ گفته بود: «ما با سینما مخالف نیستیم با فحشاء مخالفیم». 

سی سال از شهادت سید مرتضی آوینی می‌گذرد، اما ادبیات حاکم بر نیرو‌های انقلابی در عرصه هنر و فرهنگ همچنان نشات گرفته از اوست. این اعجاز خداوند تبارک و تعالی هست؛ کسی که در عرصه سینما و فرهنگ به ما زبان گویا، فصیح و بلیغ داد خودش دچار لکنت زبان بود.

انتهای پیام/ 121

گروه استان‌های دفاع‌پرس – «مهدی شاد» رئیس سازمان بسیج رسانه خراسان رضوی؛ شهید سید مرتضی آوینی، نه فقط یک مستندساز یا راوی روزگار جنگ، که «سید شهیدان اهل قلم» و پرچمدار جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی بود. مردی که با ایمان و بصیرت و با عشقی سوزان به این خاک و مردمانش، روایت را به سلاحی آخته در پاسداری از حقیقت بدل ساخت، باور داشت که «آن‌کس که در وادی حق قدم می‌زند، شکست ندارد» و همین یقین، قلمش را به شمشیری برنده در میدان کارزار روایت‌ها بدل می‌کرد.

مردی که خود را وامدار آن حماسه می‌دانست؛ حماسه‌ای که از خرمشهر تا قدس، از فکه تا مرز‌های غزه، جاری هست. مجاهدی که می‌گفت: من باور دارم؛ همان‌گونه که در میدان مین و آتش، دیده‌ام؛ روایت، خودِ جهاد هست. جهادی که سنگرش، قلم و دوربین هست و گلوله‌هایش، کلمات، آوینی در قلب حماسه‌ها می‌ایستاد. در سنگر‌های خاموش جبهه و پشت دوربین روایت فتح، در پاسداشت ایستادگی ملت ایران در نبرد‌های ظلم و دشمنان خاک و وطن. 

امروز که از ظلم و جنگ تحمیلی دوازده روزه‌ی صهیونیست‌ها بر ملت مظلوم سخن می‌گوییم، باید بدانیم که با منطقِ آوینی، روایتِ مقاومت و استقلال‌خواهی مردم ایران چه بسا از اساسِ نبرد در میدان مهمتر هست. وطن‌دوستی او، در افق بلند انقلاب معنا می‌یافت. وطنی که سنگرش ایمان مردم هست و سلاحش، حقیقت.

در مکتب آوینی، خبرنگاری جهاد بود. جهادی که، به قول خودش، «در متن زندگی جاری هست و خون دل می‌طلبد.» از ما می‌خواست در میدان روایت، همچون رزمندگان خط مقدم، بی‌پروا و تمام‌قد بایستیم. خبرنگارِ راه انقلاب، اگر می‌خواهد به قله برسد، باید همچون او، با اخلاص و شجاعت و عشق به میهن، حقیقت را روایت کند؛ حقیقتی که حماسه را زنده می‌دارد و چراغ فردا را می‌افروزد.

آوینی، یادآور این مهم هست که «هنر، جز به قصد حقیقت، حرمت ندارد» و راوی انقلاب، جز با ایمان و وطن‌دوستی، شایسته این نام نخواهد شد.

انتهای پیام/