گروه اجتماعی دفاع‌پرس، سرهنگ علی رحیمی معاون فرهنگی و اجتماعی فرماندهی انتظامی استان سیستان و بلوچستان؛ سال هاست که در جهان اهتمام زیادی جهت کاهش نرخ بزهکاری صورت می‌گیرد لیکن متاسفانه تاثیر عملی آن کمتر ملموس بوده است شاید علت عمده عدم موفقیت در این زمینه به کار نگرفتن درست عوامل پیشگیرانه، عدم توجه به منافع واقعی موجود و عدم درک صحیح مصالح بلند مدت در مقابل منافع زود گذر در جوامع و ویژگی‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی جامعه است. پیشگیری اجتماعی بر این نکته تاکید دارد که انسان تحت تاثیر علل و عوامل اجتماعی، زیستی و … دست به ارتکاب جرم می‌زند و طبعا یک سلسله علل و عوامل در فرایند پیدایش جرم ایفا نقش می‌کنند از همین رو، اغلب مراجع قضائی ملاحظاتی را در جرایم گوناگون و بعضا خشن در کیفر خواست مجرمان در نظر می‌گیرند، که از آن جمله در برخی از نظام‌های حقوقی صدور رای به نفع متشاکی می‌باشد و یا اعتقادات دینی و برخورد‌های احساسی باعث انفعال مجرمان نسبت به جرم را رقم زده است.
شاید بر همین اساس است که برخی کیفر‌ها از بازدارندگی کمی برخوردارند، ضمن اینکه تدوین قوانین کم اثر و مقررات موازی که هر دستگاه اجرایی برداشت متفاوتی را از آن دارند، پیشگیری از جرایم را با چالش‌هایی در سال‌های اخیر مواجه کرده است حال باید اعتراف نمود که بازنگری در رفتار‌ها و سرمایه گذاری فکری و اخلاقی خانواده‌ها با تکیه بر آموزه‌های دینی در کنار رسانه‌های جمعی، به عنوان اهرم‌های قوی بیش از پیش احساس می‌شود.
پیشگیری اجتماعی از بزهکاری شامل مجموعه اقدام‌های پیشگیرانه است که به دنبال حذف یا خنثی کردن آن دسته از عواملی هستند که در تکوین جرم موثر بوده اند با نگاهی به آموزه‌های دینی آشکار می‌شود که آنچه امروزه از آن به عنوان پیشگیری از جرم یاد می‌شود در تار و پود پیام‌های آسمانی و رهنمود‌های انبیاء و اولیاء بوده است البته نحوه پیشگیری از جرم در شریعت اسلام با سایر نظام‌های موضوعه بشری متفاوت است، چون اسلام با اهتمام در نشر تعلیمات اخلاقی و تهذیب نفوس آموزش مبانی عقیدتی و راهنمایی مردم به انجام کار‌های نیک و پرهیز از جرایم منکرات امیدوار است که تا حد ممکن افراد را از دست زدن به ارتکاب جرم باز دارد به عبارتی رویکرد پیشگیری اجتماعی از جرم شامل اقداماتی می‌باشد که آموزه‌های اسلامی از سال‌ها پیشتر به آن توجه داشته و رهنمود‌هایی در این زمینه صادر کرده است.
در بسیاری از کشور‌های جهان مهم‌ترین وظیفه در امر پیشگیری از جرم بر عهده دستگاه پلیس است برای مثال در کشور انگلیس این نقش بر عهده پلیس آن کشور است، اما آیا در هر جامعه این وظیفه فقط بر عهده پلیس است؟ چنانچه با دیدی وسیع و منطقی به این موضوع بنگریم قطعا پاسخ منفی خواهد بود درست است که پیشگیری از جرم از شاخص‌ترین و بارز‌ترین وظایف پلیس است، ولی این امر منحصراً وظیفه پلیس نیست.
زیرا در هر جامعه، دستگاه ها، نهاد‌ها و سازمان‌های گوناگون فعالیت دارند که هر یک با کارکرد‌های مثبت و منفی خود در اجتماعی شدن افراد به ویژه جوانان و نوجوانان نقش بسزایی دارند بنابراین تمرکز بر پیشگیری اجتماعی در قیاس با سایر انواع پیشگیری برای پلیس و سایر نهاد‌ها بسیار مفید خواهد بود.
در نتیجه می‌توان گفت پیشگیری اجتماعی از جرایم فقط وظیفه پلیس نیست بلکه کلیه نهاد‌های مسئول در جامعه باید با هم همکاری داشته باشند و با اتحاد با یکدیگر به این مهم عمل کنند چنانچه هر دستگاه وظیفه خود را به شایستگی انجام دهد و از آن غفلت نورزد قرار گرفتن در مسیر پیشگیری اجتماعی و اتحاد دستگاه‌ها با یکدیگر بسیار ساده‌تر خواهد بود.
افزایش ارائه خدمات انتظامی، اجتماعی، افزایش اطلاع رسانی، توزیع مناسب خدمات، آموزش همگانی، تخصصی شدن خدمات، افکار سنجی، از جمله پیشنهادات مناسب در برقراری و تعامل سازنده بین پلیس و مردم به شمار می‌رود.
انتهای پیام/241
