شاعران دفاع مقدس

آخر شهید راه و مرام خودت شدی

آخر شهید راه و مرام خودت شدی


به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاع‌پرس از تبریز، «سیداحمد استوار» از شاعران حوزه دفاع مقدس و مقاومت استان آذربایجان شرقی آخرین سروده خود به‌مناسبت سالگرد شهادت سردار «قاسم سلیمانی» را باعنوان «دستان انتقام خدا» منتشر کرد که در ادامه می‌خوانید.

آن روزهای شوم که انسان امان نداشت

گل چاره‌ای ز مرگ به دست خزان نداشت
حق سوگوار بود و کسی هم زبان نداشت

آن روزهای بد که حرم پاسبان نداشت
بانوی شام بی‌کس و عباس جان نداشت

تو آمدی و بازی‌شان را به هم زدی

لیلاج‌های خرد و کلان را به هم زدی

معیارهای سود و زیان را به هم زدی

رویای شوم شمر و سنان را به هم زدی

یکسر معادلات جهان را به هم زدی

مست از شراب کهنه‌ی جام خودت شدی

قد قامت بلند قیام خودت شدی

آخر شهید راه و مرام خودت شدی

حالا شبیه صاحب نام خودت شدی

عباس با وفای امام خودت شدی

دستی کنار علقمه، دستی کنار تو

عباس برده بود تمام قرار تو

روشن شده است بر همگان اعتبار تو

قلب جهانیان شده اکنون مزار تو

دستان انتقام خدا بود یار تو

تاریخ و کربلا و علمدار و باز، دست

خون تو را که خورد، زمین گشت مست

با رفتن تو بند دل عاشقان گسست

ایران به سوگ رستم دستان خود نشست

خونخواه تو خدای بزرگ یگانه است

یک روز خوش ز دست تو شیطان ندیده بود

طعم شکست و خواری و خفت چشیده بود

از تخم‌های فتنه ثماری نچیده بود

ناگه تمام مستی‌‎اش از سر پریده بود

آری! دگر به آخر خطش رسیده بود

خون تو جاری است درون رگان ما

پیوند خورده مهر تو با جسم و جان ما

مدیون توست کودک و پیر و جوان ما

در وصف غیرت تو چه گوید زبان ما؟

سخت است انتقام تو و امتحان ما

نام تو را به احترام وفا داد می‌زنیم

با افتخار و بانگ رسا داد می‌زنیم

در قتلگاه کرب و بلا داد می‌زنیم

با یاد سیدالشهدا داد می‌زنیم

با شیعیان شیر خدا داد می‌زنیم

این‌گونه آمدی که به باران رسانی‌ام

تا التهاب داغ بیابان رسانی‌ام

از کوره راه شبهه به ایمان رسانی‌ام

از چنگ دیوها به سلیمان رسانی‌ام

با چشم‌های خیس به یاران رسانی‌ام

ای جان به روی سینه‌ی خود می‌فشارمت

یعنی شبیه جان خودم دوست دارمت

باور نکرده‌ام که پس از این ندارمت

«چون چاره نیست می‌روم و می‌گذارمت

ای پاره پاره تن به خدا می‌سپارمت»

انتهای پیام/

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

آخر شهید راه و مرام خودت شدی بیشتر بخوانید »

وصایای شهدا باید سرمشقی برای ادبیات پایداری باشد/ هنوز دبیرخانه دائمی برای ادبیات پایداری نداریم

وصایای شهدا باید سرمشقی برای ادبیات پایداری باشد/ هنوز دبیرخانه دائمی برای ادبیات پایداری نداریم


به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاع‌پرس از تبریز، موضوع دفاع مقدس و مقاومت مردم ایران، از جمله موضوعاتی است که در چند دهه گذشته مورد توجه شاعران بسیاری واقع شده و چهره‌های زیادی در این زمینه قلم‌فرسایی کرده‌اند. در این میان، بهره‌گیری از مضامین مذهبی به‌ویژه واقعه عاشورا وجه مشترک تمام این آثار است. خبرنگار دفاع‌پرس در تبریز، در گفت‌وگویی با «محمد رنجی تبریزی» از شاعران آئینی استان آذربایجان شرقی به بررسی پیوند میان ادبیات عاشورایی و ادبیات دفاع مقدس و مقاومت در ساحت شعر پرداخته است که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.

دفاع‌پرس: چه پیوندی میان مفاهیم عاشورایی با شعر دفاع مقدس وجود دارد و علت این پیوند چیست؟

همه آن‌چه ما درباره ظلم‌ستیزی و مقابله با ظالمان داریم، برگرفته از مضامین و مفاهیم عاشورایی است. الگوی اصلی ما در ظلم‌ستیزی قیام حضرت اباعبدالله (ع) است. در واقعه عاشورا می‌بینیم که یک شخصیت والا در کسوت پیشوا و رهبر در مقابل دستگاه ستمگر می‌ایستد تا دین پیامبر اسلام (ص) را زنده کند. تمام رزمندگان و شهدای ما هم در دوران دفاع مقدس، حضرت سیدالشهداء (ع) را الگوی خود قرار داده بودند و سیره و روش ایشان را در مبارزه با ظلم دنبال می‌کردند. در آن دوران بسیجیان نوجوانی داشتیم که چه بسا به‌خاطر سن پایین‌شان با بسیاری از مسائل دینی آشنایی نداشتند؛ اما با الگوگیری از امام حسین (ع)، عازم جبهه‌ها می‌شدند و به هدف والای خود که شهادت بود، می‌رسیدند. به همین دلیل است که شاعران و نویسندگان ما هم با بهره‌گیری از مضامین و مفاهیم عاشورایی اثر خلق کرده‌اند. یک نویسنده یا شاعر مؤمن و متعهد حتما باید در آثار خود از مفاهیم عاشورایی استفاده کند تا اثرش به اثری فاخر و ماندگار تبدیل شود.

در تمام وصیت‌نامه‌های شهدا، بویی از کربلا و عاشورا به مشام می‌رسد؛ باید همگی آن‌ها را بخوانیم خصوصاً شاعران و نویسندگان جوان باید آن‌ها را به‌عنوان سرمشقی برای ادبیات پایداری و مقاومت مورد توجه قرار دهند.

بزرگ‌ترین نمونه مقاومت و پایداری، ایستادگی ۷۲ تن در مقابل هزاران نیروی تا بن دندان مسلح است؛ مقاومت، به شهادت رسیدن طفل شش ماهه در دستان امام حسین (ع) است؛ مقاومت یعنی به میدان رفتن قاسم (ع) نوجوان، علی‌اکبر (ع) جوان و حبیب‌بن‌مظاهر ۸۰ ساله و همچنین مقاومت یعنی زینب (س) که نگذاشت پرچم نهضت حسینی بر روی زمین بماند.

دفاع‌پرس: فارغ از مبنای معرفتی، چه عنصری در ادبیات عاشورایی وجود دارد که شاعران برای افزودن شور و حماسه به شعر خود از آن بهره می‌گیرند؟

در واقعه عاشورا نوعی ترغیب برای مبارزه و ایستادگی مقابل ظلم وجود دارد؛ اگر به رجز‌هایی که لشکریان امام حسین (ع) در مقابل سپاه یزید خوانده‌اند، توجه کنیم، می‌بینیم که سراسر سرشار از رشادت و شجاعت است. خطبه‌های امام حسین (ع)، حضرت ابوالفضل العباس (ع) و سایر بزرگان لشکر سیدالشهداء (ع)، پر از تهدید ظالمان و نیز ترغیب و دعوت بشر به مبارزه است و این نبرد مستلزم آن است که نوعی هیجان و بی‌باکی و شهامت در خود ایجاد کنیم. این تهییج و شورآفرینی، چون مبتنی بر معرفت و شناخت است، بسیار ارزشمند است و بر همین اساس بود که مدافعان حرم صحنه‌های بی‌نظیری از شجاعت و دلیری را در عراق و سوریه و لبنان به نمایش گذاشتند.

دفاع‌پرس: جایگاه کنونی ادبیات دفاع مقدس و مقاومت را در کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پس از دوران دفاع مقدس، ادبیات مقاومت برای خود جایگاه و پایگاه خاصی در جهان ادبیات به‌وجود آورده است و تبدیل به شاخه مستقلی شده است. امروز ادبیات مقاومت زبانزد عام و خاص شده است و حتی شاعران دیگر کشور‌ها نظیر لبنان و فلسطین و عراق و سوریه و یمن هم از آن استفاده می‌کنند؛ هرچند که جا دارد بیش از این هم توسعه بیابد.

دفاع‌پرس: وضعیت کنونی تولید آثار در این حوزه در استان آذربایجان شرقی را چطور می‌بینید؟

وضعیت فعلی مطلوب است؛ اما اگر نقصی هم وجود دارد، نتیجه قصور و کم‌کاری ما است. امثال بنده که پیشرو و پیشکسوت این عرصه هستیم و واقعیت جبهه و جنگ را لمس کرده‌ایم، نتوانسته‌ایم این مسائل را به خوبی منعکس کنیم. متولیان شعر پایداری و مقاومت هنوز نتوانسته‌اند به نحو احسن این مسئله را در نسل جوان نهادینه کنند. بار‌ها گفته‌ام که هنوز یک دبیرخانه دائمی برای ادبیات پایداری نداریم؛ هنوز نتوانسته‌ایم وصیت‌نامه‌های ۱۰ هزار شهید استان آذربایجان شرقی را به‌صورت یکجا جمع‌آوری و در دسترس عموم قرار دهیم. با وجود این قصور ما، جوانان مومن و متعهدی رشد کرده‌اند که به این موضوع سوق پیدا کرده‌اند و آثار زیبایی خلق می‌کنند. امیدوارم متولیان امر با کمک گرفتن از پیشکسوتان برای آشنایی بیش‌تر شاعران جوان با واقعیت دفاع مقدس، برنامه‌ریزی مدونی انجام دهند و علاقه‌مندان به این حوزه را به نحو احسن تربیت کنند.

دفاع‌پرس: آثار کدام یک از شاعران استان آذربایجان شرقی را در این زمینه بیش‌تر می‌پسندید؟

در تبریز شاعران خوبی نظیر آقایان «جلال محمدی»، «علی شهودی»، «حسن زرنقی» و شعرای جوان دیگری فعالیت می‌کنند. همچنین تعداد زیادی شاعر جوان داریم که در حوزه اشعار آیینی و مذهبی می‌نویسند و ما آن‌ها را تشویق کرده‌ایم در حوزه دفاع مقدس و مقاومت هم به خلق اثر بپردازند.

انتهای پیام/

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

وصایای شهدا باید سرمشقی برای ادبیات پایداری باشد/ هنوز دبیرخانه دائمی برای ادبیات پایداری نداریم بیشتر بخوانید »

شعر دفاع مقدس جریانی تأثیرگذار بر شعر معاصر است

شعر دفاع مقدس جریانی تأثیرگذار بر شعر معاصر است


«حسن یعقوبی» دبیر علمی بیست‌ و چهارمین کنگره شعر دفاع مقدس و مقاومت استان سمنان در گفت‌وگو با خبرنگار دفاع‌پرس در سمنان، از برگزاری بیست و چهارمین کنگره ملی شعر دفاع مقدس و مقامت همزمان با سراسر کشور به‌صورت جشنواره استانی در سمنان خبر داد. به همین مناسبات گفت‌وگویی با وی انجام شده که در ادامه می‌خوانید:

دفاع پرس: پیرامون نحوه برگزاری و محور‌های بیست‌ و چهارمین کنگره شعر دفاع مقدس و مقاومت توضیح دهید؟

در بیست‌وچهارمین کنگره سراسری شعر دفاع مقدس و مقاومت، آثار در بخش‌های عمومی شعر دفاع مقدس و چند محور تخصصی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. یکی از محور‌های این کنگره، شعر عمومی دفاع مقدس خواهد بود که گستره‌ای بسیار وسیع دارد که شعر‌های اجتماعی و عاشقانه دفاع مقدس را نیز شامل می‌شود. آثار مرتبط با مدافعان سلامت نیز در همین بخش بررسی می‌شود.

محور دوم کنگره شامل آثار مرتبط با مقاومت و حوزه بین‌الملل است. آثار مربوط به مدافعان حرم و جبهه مقاومت در این بخش بررسی می‌شود. محور سوم این کنگره شامل آثاری می‌شود که در برگیرندة مضامین عاشورایی است که پیوندی با دفاع مقدس دارند. یکی دیگر از محور‌های این کنگره شامل شعر دفاع مقدس و جنگ نرم است و آثاری که با این رویکرد تولید شده باشند، در این بخش ارزیابی خواهند شد. محور بعدی شامل شعر دفاع مقدس و کودک و نوجوان است و آخرین محوری که در کنگره شعر دفاع مقدس مدّنظر قرار گرفته، شعر دفاع مقدس و نقش زنان است.

شاعران استان سمنان برای شرکت در این کنگره می‌توانند اشعار خود را در محور‌های ذکرشده، حداکثر تا تاریخ ۳۱ شهریور سال جاری، به‌صورت فایل ورد در پیام‌رسان واتساپ، ایتا یا سروش به شماره ۰۹۰۳۶۵۸۹۲۰۷ ارسال کنند. پس از بررسی آثار و اعلام برگزیدگان در سطح استان سمنان و اهدای جوایز، شاعران برتر جهت رقابت، به دبیرخانه کنگره سراسری شعر دفاع مقدس و مقاومت معرفی خواهند شد.

دفاع پرس: تأثیر کنگره‌های شعر دفاع مقدس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

امروزه شعر دفاع مقدس به‌عنوان جریانی ریشه‌دار و تأثیرگذار در شعر معاصر شناخته شده است. برگزاری کنگره‌های شعر دفاع مقدس، رویداد مبارکی است که تأثیرات و نتایج ارزنده آن را هیچ منتقد منصفی نمی‌تواند انکار کند. با وجود تمام انتقاد‌هایی که گاه بر آن وارد می‌شود، این کنگره به‌عنوان یکی از معتبرترین و باسابقه‌ترین جریان‌های شعر پس از انقلاب، نقش مؤثر و مهمی در شناسایی و معرفی شاعران موفق و خلق آثار ارزنده و بدیع در حوزة شعر پایداری داشته است. تأثیر حضور در این کنگره‌ها و آشنایی با شاعران مختلف، دیدگاه‌ها و نظر‌های گوناگون و شنیدن آثار شاعرانی از سراسر کشور، در رشد و شکوفایی علمی و ادبی شرکت‌کنندگان انکارناپذیر است.

دفاع پرس: آیا شاعرانی که سال‌های جنگ را درک نکرده‌اند می‌توانند در عرصه شعر دفاع مقدس موفق باشند؟

تردیدی نیست که نباید از شاعران جوان امروز که بسیاری از آن‌ها حال‌وهوای دوران دفاع مقدس را درک نکرده‌اند، انتظار داشت احساسات و شور و هیجان آن روز‌ها را در اشعار خویش انعکاس دهند. هرچند اگر شاعر جوانی از آن حال‌وهوا گفت نیز نباید مورد اتهام قرار گیرد. اما شور و حال آن سال‌ها هنوز هم قابل احساس است و از آن سال‌های حماسه و آتش، آثار بسیاری باقی‌ست که می‌بینیم در این سال‌ها مضمون غالب اشعار دفاع مقدس و مقاومت را به خود اختصاص داده‌اند، مضامینی، چون جانبازان شیمیایی، شهدای مفقودالاثر، شهدای گمنام، خانواده‌های شهدا، مدافعان حرم، شهدای سلامت و…

دفاع پرس: شاعر امروز باید چگونه به مضامین دفاع مقدس بپردازد؟

یک روی جنگ، خشونت و درگیری است، اما دفاع مقدس ما روی دیگری هم دارد که همین وجه، آن را مقدس کرده است. حماسه‌ها، فداکاری‌ها، پاکی‌ها و مهربانی‌ها، اخلاص و نیایش و توسل، وارستگی از دنیا و تعلقات و بسیاری از زیبایی‌های دیگر، جلوه‌های شیرین جنگ هشت ساله است. شاعر باید همه این حقایق را ببیند و در پی این جلوه‌های زیبا و پاک باشد و آن را در قالب شعر به دنیای تشنه امروز هدیه کند. شاعر باید در جست‌وجوی کشف افق‌های تازه‌تر و تصاویر و مضامین بدیع در این حوزه باشد و با رها شدن از بند کلیشه و تکرار، به خلق مضامین نو با نگاهی عمیق‌تر بپردازد. یقیناً اگر چنین رویکردی در شاعران امروز به وجود بیاید، شاهد اقبال و توجه بیشتر از سوی مخاطبان خواهیم بود.

دفاع پرس: وضعیت شعر دفاع مقدس و مقاومت را در استان سمنان چگونه می‌بینید؟

با وجود جمعیت کم استان سمنان، شاهد قابلیت‌ها و توانایی‌های چشمگیری در این منطقه هستیم. این استان با داشتن پشتوانه غنی فرهنگی، ادبی و عرفانی و تقدیم تخبگان و فرهیختگان بسیار به جامعه فرهنگی و ادبی کشور، جایگاه ممتازی دارد. شاعران و اندیشمندانی، چون استاد علی معلم دامغانی و علیرضا قزوه که از مفاخر ادبی کشور هستند، برخاسته از این استان‌اند. شاعران جوان خوش‌ذوق و آینده‌داری نیز در این عرصه فعالیت دارند که شاهد آثار درخشانی از آن‌ها هستیم. امیدواریم با جدیت و تلاش بیشتر و حضور پررنگ‌تر در محافل ادبی کشور، بیش از پیش شاهد موفقیت‌های شاعران خوب استانمان باشیم.

انتهای پیام/

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

شعر دفاع مقدس جریانی تأثیرگذار بر شعر معاصر است بیشتر بخوانید »

«درآمدی بر مکتب شعر عاشورایی آذربایجان»

«درآمدی بر مکتب شعر عاشورایی آذربایجان»


به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاع‌پرس از تبریز، آذربایجان و تبریز به‌عنوان اولین پایتخت تشیع در جهان اسلام، همواره جایگاه ویژه در زمینه شعر و ادب آئینی داشته است؛ کتاب «درآمدی بر مکتب شعر عاشورایی آذربایجان» اثری در همین حوزه است که به مختصات شعر عاشورایی در تاریخ آذربایجان می‌پردازد و آن را از بدو پیدایش تاکنون مورد کنکاش قرار می‌دهد.

«جلال محمدی» نویسنده این اثر که خود از شاعران و پژوهشگران مکتب آئینی و انقلابی آذربایجان شرقی است، در فصل اول این کتاب مروری بر تاریخ تشیع در آذربایجان و ریشه‌های مکتب شعر عاشورایی در این خطه می‌کند.

وی در فصل اول کتاب، به انتقاد از نظریه مشهور آغاز شعر شیعی از دوره صفویان می‌پردازد و با ذکر نمونه‌های فراوان، می‌کوشد تا اثبات کند که قدمت این مکتب به همان قرون نخست پس از اسلام می‌رسد. در فصل دوم کتاب نیز نویسنده پیوند گستره زبان آذربایجانی با زبان فارسی در مکتب شعر عاشورایی آذربایجان را بررسی و سپس در فصل سوم، سیر تطور شعر آیینی در آذربایجانی به تفصیل بیان می‌کند.

فصل چهارم کتاب «درآمدی بر مکتب شعر عاشورایی آذربایجان» نیز با نگاهی تحلیلی، زمینه‌های رویش و رشد و شکل‌گیری این مکتب ادبی را مورد اشاره قرار می‌دهد؛ آن‌گاه نویسنده در فصل پنجم به رویکرد انقلابی و جهادی در مکتب شعر عاشورایی آذربایجان می‌پردازد که موضوع مشارکت شاعران آذربایجانی در مبارزه با رژیم طاغوت و همراهی آنان با نهضت امام خمینی (ره) از آغاز تاکنون، از بخش‌های برجسته و مهم این فصل است.

فصل‌های ششم تا هشتم کتاب نیز به ترتیب موضوعات نوگرایی در شعر آیینی معاصر آذربایجان، نقش شعرای حوزه قفقاز در این مکتب و نهایتا عناصر ساختاری و ویژگی‌های شعر عاشورایی آذربایجان را بررسی می‌کند.

نویسنده در مقدمه کتاب با بیان اینکه تاکنون پژوهش جدی در زمینه معرفی و شناخت شعر آیینی و عاشورایی آذربایجان انجام نشده است، عنوان می‌کند: بدون هر ادعایی می‌توان گفت که با این کتاب، زمینه‌ای نو برای تحقیق و واکاوی موضوع پیش روی پژوهشگران گشوده می‌شود و نویسنده آگاه است که این کتاب به مثابه‌ برداشتن گام اول در مسیری بلند است و دیگران می‌توانند با همت و دانش و کوشش افزون‌تر این مسیر را ادامه دهند و دستاورد‌های شگفت و شگرفی باز آورند. به همین جهت از نگاه نویسنده، این کتاب «درآمدی» بر مکتب شعر عاشورایی آذربایجان است.

وی در تشریح چرایی انتخاب عنوان شعر عاشورایی بر کلیت شعر آیینی نوشته است: چون در شعر آیینی، چه در حوزه‌ زبان فارسی و چه در حوزه‌ زبان آذربایجانی، غلبه با شعر عاشورایی است و موضوع عاشورا در کانون خلاقیت و آفرینش ادبی شاعران آیینی آذربایجان بوده و هست، از آن روی این مکتب، مکتب شعر عاشورایی نام گرفته است.

چاپ نخست این کتاب در ۵۱۶ صفحه توسط نشر «عاصم» با حمایت اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان آذربایجان شرقی در سال ۱۴۰۱ منتشر شده است.

انتهای پیام/

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

«درآمدی بر مکتب شعر عاشورایی آذربایجان» بیشتر بخوانید »

پلاک سرخ تو بر روی گردن نخل است

پلاک سرخ تو بر روی گردن نخل است


به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاع‌پرس از تبریز، «عارف ساسانی» از شاعران انقلابی استان آذربایجان شرقی، آخرین سروده خود با عنوان «قطعه‌های تن» را در وصف شهدای سرافراز میهن اسلامی منتشر کرد.

غزل نبوده برابر به قطعه‌های تنت
چهار پاره نه، صد پاره‌ای شده بدنت

چقدر قالب خوبی برای شاعری است
که تکه‌تکه تنت گشته کلمه‌ی سخنت

منور سخنت را به جان شب زده‌ای
هنوز می‌شنود شب ستاره از دهنت

تو را فشرده به سینه به روی داغ دلش
شبیه مادر پیر پر از غمی وطنت

پلاک سرخ تو بر روی گردن نخل است
کدام گوشه رها مانده شال و پیرهنت؟

انتهای پیام/

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

پلاک سرخ تو بر روی گردن نخل است بیشتر بخوانید »