به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاع‌پرس از تبریز، موضوع دفاع مقدس و مقاومت مردم ایران، از جمله موضوعاتی است که در چند دهه گذشته مورد توجه شاعران بسیاری واقع شده و چهره‌های زیادی در این زمینه قلم‌فرسایی کرده‌اند. در این میان، بهره‌گیری از مضامین مذهبی به‌ویژه واقعه عاشورا وجه مشترک تمام این آثار است. خبرنگار دفاع‌پرس در تبریز، در گفت‌وگویی با «محمد رنجی تبریزی» از شاعران آئینی استان آذربایجان شرقی به بررسی پیوند میان ادبیات عاشورایی و ادبیات دفاع مقدس و مقاومت در ساحت شعر پرداخته است که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.
دفاع‌پرس: چه پیوندی میان مفاهیم عاشورایی با شعر دفاع مقدس وجود دارد و علت این پیوند چیست؟
همه آن‌چه ما درباره ظلم‌ستیزی و مقابله با ظالمان داریم، برگرفته از مضامین و مفاهیم عاشورایی است. الگوی اصلی ما در ظلم‌ستیزی قیام حضرت اباعبدالله (ع) است. در واقعه عاشورا می‌بینیم که یک شخصیت والا در کسوت پیشوا و رهبر در مقابل دستگاه ستمگر می‌ایستد تا دین پیامبر اسلام (ص) را زنده کند. تمام رزمندگان و شهدای ما هم در دوران دفاع مقدس، حضرت سیدالشهداء (ع) را الگوی خود قرار داده بودند و سیره و روش ایشان را در مبارزه با ظلم دنبال می‌کردند. در آن دوران بسیجیان نوجوانی داشتیم که چه بسا به‌خاطر سن پایین‌شان با بسیاری از مسائل دینی آشنایی نداشتند؛ اما با الگوگیری از امام حسین (ع)، عازم جبهه‌ها می‌شدند و به هدف والای خود که شهادت بود، می‌رسیدند. به همین دلیل است که شاعران و نویسندگان ما هم با بهره‌گیری از مضامین و مفاهیم عاشورایی اثر خلق کرده‌اند. یک نویسنده یا شاعر مؤمن و متعهد حتما باید در آثار خود از مفاهیم عاشورایی استفاده کند تا اثرش به اثری فاخر و ماندگار تبدیل شود.
در تمام وصیت‌نامه‌های شهدا، بویی از کربلا و عاشورا به مشام می‌رسد؛ باید همگی آن‌ها را بخوانیم خصوصاً شاعران و نویسندگان جوان باید آن‌ها را به‌عنوان سرمشقی برای ادبیات پایداری و مقاومت مورد توجه قرار دهند.
بزرگ‌ترین نمونه مقاومت و پایداری، ایستادگی ۷۲ تن در مقابل هزاران نیروی تا بن دندان مسلح است؛ مقاومت، به شهادت رسیدن طفل شش ماهه در دستان امام حسین (ع) است؛ مقاومت یعنی به میدان رفتن قاسم (ع) نوجوان، علی‌اکبر (ع) جوان و حبیب‌بن‌مظاهر ۸۰ ساله و همچنین مقاومت یعنی زینب (س) که نگذاشت پرچم نهضت حسینی بر روی زمین بماند.
دفاع‌پرس: فارغ از مبنای معرفتی، چه عنصری در ادبیات عاشورایی وجود دارد که شاعران برای افزودن شور و حماسه به شعر خود از آن بهره می‌گیرند؟
در واقعه عاشورا نوعی ترغیب برای مبارزه و ایستادگی مقابل ظلم وجود دارد؛ اگر به رجز‌هایی که لشکریان امام حسین (ع) در مقابل سپاه یزید خوانده‌اند، توجه کنیم، می‌بینیم که سراسر سرشار از رشادت و شجاعت است. خطبه‌های امام حسین (ع)، حضرت ابوالفضل العباس (ع) و سایر بزرگان لشکر سیدالشهداء (ع)، پر از تهدید ظالمان و نیز ترغیب و دعوت بشر به مبارزه است و این نبرد مستلزم آن است که نوعی هیجان و بی‌باکی و شهامت در خود ایجاد کنیم. این تهییج و شورآفرینی، چون مبتنی بر معرفت و شناخت است، بسیار ارزشمند است و بر همین اساس بود که مدافعان حرم صحنه‌های بی‌نظیری از شجاعت و دلیری را در عراق و سوریه و لبنان به نمایش گذاشتند.
دفاع‌پرس: جایگاه کنونی ادبیات دفاع مقدس و مقاومت را در کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پس از دوران دفاع مقدس، ادبیات مقاومت برای خود جایگاه و پایگاه خاصی در جهان ادبیات به‌وجود آورده است و تبدیل به شاخه مستقلی شده است. امروز ادبیات مقاومت زبانزد عام و خاص شده است و حتی شاعران دیگر کشور‌ها نظیر لبنان و فلسطین و عراق و سوریه و یمن هم از آن استفاده می‌کنند؛ هرچند که جا دارد بیش از این هم توسعه بیابد.
دفاع‌پرس: وضعیت کنونی تولید آثار در این حوزه در استان آذربایجان شرقی را چطور می‌بینید؟
وضعیت فعلی مطلوب است؛ اما اگر نقصی هم وجود دارد، نتیجه قصور و کم‌کاری ما است. امثال بنده که پیشرو و پیشکسوت این عرصه هستیم و واقعیت جبهه و جنگ را لمس کرده‌ایم، نتوانسته‌ایم این مسائل را به خوبی منعکس کنیم. متولیان شعر پایداری و مقاومت هنوز نتوانسته‌اند به نحو احسن این مسئله را در نسل جوان نهادینه کنند. بار‌ها گفته‌ام که هنوز یک دبیرخانه دائمی برای ادبیات پایداری نداریم؛ هنوز نتوانسته‌ایم وصیت‌نامه‌های ۱۰ هزار شهید استان آذربایجان شرقی را به‌صورت یکجا جمع‌آوری و در دسترس عموم قرار دهیم. با وجود این قصور ما، جوانان مومن و متعهدی رشد کرده‌اند که به این موضوع سوق پیدا کرده‌اند و آثار زیبایی خلق می‌کنند. امیدوارم متولیان امر با کمک گرفتن از پیشکسوتان برای آشنایی بیشتر شاعران جوان با واقعیت دفاع مقدس، برنامه‌ریزی مدونی انجام دهند و علاقه‌مندان به این حوزه را به نحو احسن تربیت کنند.
دفاع‌پرس: آثار کدام یک از شاعران استان آذربایجان شرقی را در این زمینه بیشتر می‌پسندید؟
در تبریز شاعران خوبی نظیر آقایان «جلال محمدی»، «علی شهودی»، «حسن زرنقی» و شعرای جوان دیگری فعالیت می‌کنند. همچنین تعداد زیادی شاعر جوان داریم که در حوزه اشعار آیینی و مذهبی می‌نویسند و ما آن‌ها را تشویق کرده‌ایم در حوزه دفاع مقدس و مقاومت هم به خلق اثر بپردازند.
انتهای پیام/
