شرکت بوئینگ

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد



نویسنده با کم‌وزن دانستن تضمین حقوقی، باور دارد همکاری اقتصادی عمیق‌تر آمریکا و ایران میتواند به عنوان نوعی “ضمانت عملی” عمل کند که به افزایش اعتبار تعهدات بلندمدت در هر توافق هسته‌ای جدید کمک می کند.

  • راحتیران - استیکی سایت

به گزارش مجاهدت از سرویس جهان مشرق، درباره‌ی دور تازه‌ی مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده، از هفته‌ها پیش تحلیل‌ها، گمانه‌زنی‌ها و برآوردهای زیادی در رسانه‌ها و وبگاه‌های تحلیلی جهان صورت گرفته است که عمدتا بر وجوه سیاسی، امنیتی یا فنی این مذاکرات متمرکز بوده و هستند.

«اسفندیار باتمانقلیچ»، تحلیل‌گر اقتصادی ایرانی‌تبار مقیم انگلستان، در مقاله‌ای تفصیلی در وبگاه «Bourse & Bazaar Foundation»، ضمن بررسی تاریخچه و سیر تعاملات اقتصادی ایران و ایالات متحده، به ظرفیت‌های اقتصادی چشمگیر هر توافق جدید میان این دو کشور پرداخته است که به باور او، فراتر از هر تضمین سیاسی و حقوقی، می تواند بقای توافق را تضمین کند.

نوع نگاه این تحلیل‌گر و داده‌های قابل‌تامل مقاله‌ی او، خواندن این مقاله را، از بابت یک زاویه‌ی جدید برای نگاه به مذاکرات و توافق، قابل‌توصیه می سازد. با این حال، ذکر این نکته لازم است که ترجمه و بازنشر این مقاله، به معنای تایید محتوای آن از سوی مشرق نیست.

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد

یک خط عجیب در بیانیه عمان وجود دارد که پس از آخرین دور مذاکرات هسته ای بین ایالات متحده و ایران در رم که روز شنبه به پایان رسید، منتشر شد. در این بیانیه اعلام شده است که وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی و فرستاده ویژه ترامپ ، استیو ویتکاف، قصد دارند “یک توافق عادلانه ، پایدار و الزام آور را که تضمین می کند ایران کاملا از سلاح های هسته‌ای و تحریم‌ها پاک است، مهر و موم کنند.” این قسمت بیانیه قابل توجه است زیرا نشان می دهد که ایالات متحده در حال بررسی لغو تحریم‌های اولیه و ثانویه است‌، چیزی که فراتر از کاهش تحریم‌های ارائه شده تحت برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است.

آیا این فقط یک مورد از تهیه بی‌دقت {بیانیه} توسط واسطه‌های عمانی است که معمولا دقیق هستند؟ خب، وال استریت ژورنال گزارش داده که ایران، در صورت حصول یک توافق، به ترامپ پیشنهاد ملاقات سطح بالا در واشنگتن را داده است، چیزی که اگر ایران پس از اجرای توافق تحت تحریم‌های موثر آمریکا باقی بماند. ، اصولا به سختی قابل‌تصور است.

مقامات ایرانی قطعا از مزایای اقتصادی احتمالی یک توافق هسته ای تجدید شده برای ایالات متحده سخن گفته اند. وقتی عراقچی در یک مقاله اخیر خود، ایران را “فرصت تریلیون دلاری” توصیف کرد، یک سرمایه‌گذار را در ذهن داشت-دونالد ترامپ. در حالی که آمریکا و ایران گام های بیشتری در مذاکرات هسته ای برداشته‌اند، مقامات ایرانی مشتاق هستند تا روشن کنند که توافق بر سر توافق هسته ای جدید، که حداقل مستلزم لغو تحریم‌های ثانویه علیه ایران است، می تواند نه تنها برای اقتصاد ایران بلکه برای اقتصاد آمریکا نیز یک نعمت باشد.

برای تاکید بر این نکته، مسعود پژشکیان، رئیس جمهور ایران، حتی اعلام کرد که آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر عالی ایران، “هیچ اعتراضی” نسبت به سرمایه‌گذاری آمریکا در ایران ندارد—تلاش برای ایجاد یک فضای مثبت پیش از دور اول مذاکرات غیرمستقیم بین عراقچی و ویتکاف در مسقط.

هنوز مشخص نیست که آیا دولت ترامپ قادر خواهد بود به یک توافق قابل دوام با ایران دست یابد یا خیر. موضع دولت در مورد مسائل کلیدی، مانند توانایی ایران برای حفظ غنی‌سازی اورانیوم، همچنان مبهم است و بی‌اعتمادی قابل‌توجهی در هر دو طرف وجود دارد. برای این که مذاکرات موفق شود، باید یک فرمول برنده -برنده پیدا کند-از همین روست اصرار ایران بر تصویرکردن هر توافق جدید نه تنها به عنوان یک توافق هسته‌ای، بلکه به عنوان یک توافق تجاری. رهبران ایران اقدامات اخیر ترامپ را مشاهده کرده‌اند— استفاده تهاجمی او از تعرفه‌ها، تحمیل یک توافق معدنی مهم بر اوکراین— و آن‌ها به طور هوشمندانه به این نتیجه رسیده‌اند که ترامپ بیشتر به «غنی سازی» آمریکا اهمیت می دهد تا غنی‌سازی ایران.

آیا ایران واقعا به روی کسب و کارهای آمریکایی گشوده است؟ پاسخ مثبت است، به خصوص اگر سیاست گذاران ایرانی و آمریکایی احیای روابط اقتصادی دوجانبه خود را در کنار احیای توافق هسته‌ای در اولویت قرار دهند. لغو تحریم‌های اولیه تاثیر چشمگیری بر روابط اقتصادی آمریکا و ایران خواهد داشت. اما حتی اگر این تحریم‌ها همچنان در محل باقی بمانند، راه هایی وجود دارد که ایالات متحده و ایران می توانند روابط اقتصادی دوجانبه خود را شکل دهند و کانال های جدیدی برای تجارت و سرمایه گذاری باز کنند.

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد

اوج روابط اقتصادی آمریکا و ایران به دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ باز می گردد. شرکت‌های آمریکایی مانند جنرال الکتریک، جنرال موتورز و دوپونت نقش مهمی در صنعتی شدن ایران ایفا کردند و به بخش‌های نفت و تولید کشور کمک کردند تا به شهرت جهانی برسند. برندهای مصرفی مانند ژیلت، کولگیت و کوکاکولا مورد علاقه خانوارهای ایرانی بودند.

انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ به روابط دیپلماتیک بین ایالات متحده و ایران پایان داد. در آن سال، آمریکا برای اولین بار تحریم‌هایی را علیه اقتصاد ایران اعمال کرد. نیویورک تایمز بر گزارشی درباره‌ی خروج شرکت‌های آمریکایی از ایران عنوان “جشنواره ایرانی برای کسب و کار آمریکایی به پایان رسیده است” گذاشت.

اما تغییر در جهت‌گیری ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک ایران یک واقعیت اقتصادی اساسی را تغییر نداد—دهه ۱۹۹۰ عصر تک‌قطبی بود و انجام تجارت با بزرگ‌ترین اقتصاد جهان عاقلانه بود. هاشمی رفسنجانی رئیس جمهوری ایران با اعتقاد به این‌که سطوح بالاتر تجارت و سرمایه‌گذاری به احیای روابط دو کشور کمک خواهد کرد، تلاش کرد روابط اقتصادی با آمریکا را از سر بگیرد. او اولین قرارداد توسعه میدان نفتی جمهوری اسلامی پس از انقلاب را به شرکت کانکو فیلیپس پیشنهاد کرد و با مخالفت داخلی با این معامله کج‌دار و مریزرفتار کرد. اما این توافق توسط دولت کلینتون مسدود شد که پس از آن تحریم‌های آمریکا علیه ایران را تشدید کرد. این اتفاق به عنوان یک هشدار اولیه مبنی بر این امر بود که افراطیونی که بیشترین توانایی را برای خنثی کردن دیپلماسی داشتند، در واشنگتن بودند، نه تهران.

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد

شرکت‌های آمریکایی در اوایل دهه ۲۰۰۰ حضور کمی در ایران داشتند در حالی که شرکت‌های اروپایی به عنوان شرکای مورد علاقه ایران ظاهر شدند. اروپایی‌ها شرکت‌های مشترک و شرکت‌های تابعه کاملا متعلق به کشور را تاسیس کردند و کسب و کار پر رونق انجام دادند. غول نفتی فرانسوی، توتال، معامله‌ای را که برای اولین بار به کانکو فیلیپس پیشنهاد شد، به عهده گرفت. خودروسازان فرانسوی و آلمانی صنعت خودروسازی ایران را بازسازی کردند و آن را به یکی از بزرگترین خودروسازان جهان تبدیل کردند. مارک های اروپایی به قفسه‌های سوپرمارکت ها سرازیر شدند، زیرا قدرت خرید خانوارهای ایرانی در پی ۱۶ سال متوالی رشد اقتصادی بهبود یافت.

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد

اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۲ با تشدید تحریم‌های بین المللی توسط جامعه بین المللی به یک مانع رسید—با اقدامات ذیل بسته بی‌سابقه تحریم‌های مالی رئیس جمهور اوباما که در ابتدای آن سال اعمال شد. مذاکرات هسته‌ای بعدی بر بازگرداندن روابط تجاری و سرمایه گذاری ایران با اروپا متمرکز بود، اما دولت اوباما درک کرد که امکان تجارت بیشتر بین ایالات متحده و ایران می تواند حوزه‌های انتخاباتی گسترده‌تری برای او در واشنگتن ایجاد کند که همان‌ها از برجام حمایت کردند، که در ژانویه ۲۰۱۶ اجرا شد.

در حالی که تحریم‌های اولیه پس از اجرای توافق همچنان ادامه داشت، برجام سه مسیر را برای کسب و کار آمریکایی که مایل به دنبال فرصت ها در ایران بودند، باز کرد. اول این‌که، برخی از شرکت‌های آمریکایی قادر به درخواست مجوزهای خاص از دفتر کنترل دارایی های خارجی (OFAC) ، بخشی از وزارت خزانه‌داری، بودند که اجازه می داد معامله هایی که در غیر این صورت توسط تحریم های اولیه یا ثانویه مسدود می شدند، انجام دهند. در میان قراردادهایی که به این روش مجوز دریافت کردند، حدود ۲۰ میلیارد دلار از قراردادهایی بود که بوئینگ برای فروش هواپیماهای تجاری به خطوط هوایی ایران مذاکره کرد، قراردادهایی که نماد ظرفیت گسترده‌تر توافق هسته‌ای شد.

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد

بسیاری از شرکت‌های آمریکایی از مجوز عمومی H استفاده کردند که مقرر می کرد شرکت‌های تابعه غیرآمریکاییِ شرکت‌های آمریکایی می توانند به طور گسترده‌ای با اقتصاد ایران تعامل داشته باشند. به عنوان مثال، پروکتر و گمبل، که عملیات تجاری در ایران را از معبر شرکت تابعه سوئیس خود اداره می کرد، به سرعت دوباره وارد بازار ایران شد، جایی که می توانست به طور قابل‌اعتمادی بیش از ۱۰۰ میلیون دلار درآمد سالانه تولید کند. شرکت‌های فناوری آمریکایی از مجوز مشابهی به نام General License d-۱ برای صادرات خدمات دیجیتال به کاربران ایرانی استفاده کردند. در نهایت، شرکت‌های آمریکایی حتی قادر به صادرات مستقیم به ایران بدون اتکا به یک نظام دریافت مجوز بودند، اگر که فروش آن‌ها با معافیت‌های طولانی مدت برای تجارت بشردوستانه سازگار می بود. شرکت‌های تجهیزات پزشکی مانند Ge Healthcare و Baxter از فروش به بیمارستان‌های ایرانی بهره بردند. غول‌های دارویی مانند الی لیلی و فایزر نیز فروش خود را افزایش دادند و از فرصت ایجاشده در کانال‌های مالی و لجستیکی استفاده کردند. غول‌های تولید کالای آمریکایی مانند کارگیل و بانج گندم، شکر و سویا را به خریداران ایرانی فروختند، از جمله محصولات کشت شده در مزارع آمریکایی.

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد

به طور خلاصه، شرکت‌های آمریکایی تا هشت سال پیش در ایران پیشرفت‌هایی داشتند. این تصمیم یکجانبه رئیس جمهور ترامپ برای خروج از توافق هسته‌ای ایران و اعمال مجدد تحریم‌های ثانویه بود که به این روابط اقتصادی تجدید شده پایان داد و منجر به لغو قراردادهای میلیاردها دلاری شد.

بلافاصله پس از انتخاب ترامپ، بوئینگ شروع به لابی برای دولت کرد تا از برجام خارج نشود—کاری که ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود. این شرکت هواپیمایی استدلال کرد که قراردادهای بزرگ ایران از “ده ها هزار شغل آمریکایی” حمایت می کند و سعی دارد با علاقه ترامپ در احیای صنعت آمریکا همسو شود. درخواست ها جواب نداد اما تصور این‌که ترامپ در این مرحله از یک معامله بزرگ بوئینگ بهره مند شود، آسان است، با توجه به اینکه محبوبیت صنعت آمریکایی در دنیا درخشش پیشین خود را از دست داده است. تقاضا برای هواپیما در ایران همچنین می تواند به جبران تاثیرات سوء جنگ تجاری جدید ترامپ علیه چین بر شرکت بوئینگ کمک کند. در اوایل این هفته، چین خرید هواپیماهای آمریکایی را ممنوع کرد، و صدها سفارش بوئینگ را در معرض تعلیق قرار داد.

تجربه برجام روشن می کند که هیچ ممنوعیتی در ایران علیه تجارت با شرکت‌های آمریکایی وجود ندارد. در واقع، روابط با آمریکا پس از لغو توافق هسته‌ای توسط ترامپ کاهش یافت، اما برخی از روابط مستقیم اقتصادی همچنان ادامه داشت. ایران برای بسیاری از تولیدکنندگان سویا در آمریکا که در اولین جنگ تجاری ترامپ با چین آسیب دیدند، یک خط نجات ارائه داد. وقتی چین با پایان دادن به واردات سویا آمریکایی، و سقوط قیمت آن، انتقام گرفت، شرکت بانج وارد عمل شد و چندین محموله سویا آمریکایی را به ایران تحویل داد، حتی با وجود این که ترامپ تحریم‌های ثانویه را علیه آن به اجرا درآورد.

واضح است که توافق هسته‌ای جدید می تواند روابط اقتصادی آمریکا و ایران را احیا کند. اما بهبود تجارت و سرمایه‌گذاری احتمالا نرم و ملایم خواهد بود، مگر این‌که تلاش هماهنگ دولت‌های آمریکا و ایران برای تبدیل روابط اقتصادی عمیق‌تر به سنگ بنای یک توافق جدید وجود داشته باشد— به ویژه اگر تحریم‌های اولیه همچنان به جای خود باقی بماند. اکثر شرکت‌های آمریکایی با توجه به نگرانی‌های ذاتی که هر گونه توافق بین دو کشور می تواند از بین برود، که باعث می شود ترامپ دوباره تحریم ها را اعمال کند، در مورد ورود به بازار ایران محتاط خواهند بود.

شرکت‌ها نیز به طور فزاینده‌ای از ریسک در مواجهه با یک اقتصاد جهانی بی ثبات اجتناب می کنند. سپردن یکجابنه‌ی ماموریت تحقق فرصت‌های اقتصادی توافق هسته‌ای به بخش خصوصی، یعنی همان استراتژی که در سال ۲۰۱۶ به کار گرفته شد، بعید است که جواب دهد. تجارت دوجانبه ممکن است از پایین‌ترین سطح خود افزایش یابد، اما سرمایه‌گذاری با توجه به ادراک ریسک از سوی سرمایه‌گذاران، تحقق نخواهد یافت، به این معنی که {با میدان‌داری صرف بخش خصوصی} محرّک‌های کمی برای پیوندخوردن ایالات متحده و ایران وجود خواهد داشت. یک برنامه ساختاری‌تر برای همکاری لازم است.

مذاکره‌کنندگان ایرانی به دنبال همکاری ساختاری هستند، اگرچه چشم‌انداز آن‌ها تا حدودی نامشخص است. مذاکره کنندگان ایرانی با تکرار تقاضای ادامه‌ی همان روند مذاکرات با دولت بایدن، همچنان به هدف قراردادن نوعی “ضمانت” در پشت توافق ادامه می دهند که تضمین می کند ایالات متحده نمی تواند به راحتی و بدون هزینه از توافق هسته‌ای خارج شود، آن هم در حالی که ایران همچنان به تعهدات خود عمل می کند. تضمین‌های سیاسی و حقوقی وزن کمی خواهند داشت. اما همکاری اقتصادی عمیق‌تر آمریکا و ایران می تواند به عنوان نوعی “ضمانت عملی” عمل کند که به افزایش اعتبار تعهدات بلندمدت در هر توافق هسته‌ای جدید کمک می کند.

چرخش ترامپ به سوی سیاست اقتصادی “اول آمریکا” در واقع ممکن است به ایران کمک کند، زیرا تلاش می کند تا یک فرمول برنده برای همکاری اقتصادی پیدا کند که فراتر از افزایش خرید کالاهای مصرفی، محصولات دارویی و کالاهای کشاورزی آمریکا باشد. همانطور که اقتصاددان، جواد صالحی اصفهانی، اخیرا در بررسی داده های سرمایه گذاری توضیح داده است، ایران به شدت نیاز به تجدید سهم سرمایه خود و معکوس‌کردن یک دهه پسرفت فناورانه دارد. در همین حال، ایالات متحده در تلاش است تا موتور تولید داخلی کالاهای سرمایه‌ای را دوباره روشن کند. منافع به خوبی با هم هماهنگ می شوند.

تعهدات اقتصادی مربوط به هر توافق هسته‌ای جدید آمریکا و ایران باید ساختاریافته باشد تا غول‌های صنعتی ایران بتوانند خرید عمده کالاهای سرمایه‌ای آمریکایی را انجام دهند- ماشین آلات، تجهیزات، هواپیماها و وسایل نقلیه.

سهم سرمایه ایران عمدتا اروپایی است و حدود ۲۰ سال پیش شکل گرفت، زمانی که شرکت‌های اروپایی سرمایه‌گذاری های بزرگی در این کشور انجام می دادند. اما بخش قابل توجهی از این ماشین‌آلات در اصل یا طراحی آمریکایی باقی مانده است—بازتابی از این واقعیت است که بخش‌های بزرگی از بخش‌های صنعتی ایران از دهه ۱۹۷۰ به روز نشده‌اند. بسیاری از توربین‌هایی که در نیروگاه های ایرانی می چرخند و لوکوموتیوهای دیزلی که روی ریل‌های ایرانی حرکت می کنند بر اساس طرح‌های جنرال الکتریک آمریکا است. بسیاری از سرمته‌های حفاری که برای حفر چاه های نفتی استفاده می شود، مشتقات طرح‌های شلامبرگر هستند—شرکت تابعه سابق شرکت تگزاس در ایران زنده است.

یکی دیگر از شرکت‌های تابعه سابق آمریکایی، شرکت تولید ایران کامباین، زمانی “ایران جان دیر” نامیده می شد. این شرکت همچنان به تولید تراکتورها و کمباین‌های سبز و زرد—با استفاده از طرح های آمریکایی از ۵۰ سال پیش ادامه می دهد. مهندسان آمریکایی فناوری های آشنا را در کارخانه های صنعتی ایران پیدا خواهند کرد. نوسازی و ارتقاء این امکانات به صورت مستقیم خواهد بود، به ویژه با توجه به هوش باورنکردنی مهندسان و تکنسین های صنعتی ایران که شریکانی مشتاق خواهند بود.

مهم‌تر از همه، بخشی حقیقتا کوچک از سهم سرمایه ایران، چینی است. صادرات کالاهای سرمایه‌ای چین به ایران در سال ۲۰۲۳ به ۶ میلیارد دلار رسید. اما این همان سطحی است که در سال ۲۰۱۷، آخرین سالی که ایران از تخفیف تحریم‌ها برخوردار بود، به دست آمد. در همین حال، سرمایه‌گذاری چین در ایران تحت تحریم‌ها کاهش یافته و از سال ۲۰۱۴ به بعد، این کاهش به طور مداوم ادامه دارد. هیچ سرمایه‌گذاری عمده‌ای از سوی تولیدکنندگان چینی در این کشور وجود ندارد و ایران نتوانسته است از دست دادن شرکای صنعتی اروپایی خود را با شرکای چینی جایگزین کند. این یک بازار منحصر به فرد بزرگ و باز برای صادرکنندگان آمریکایی را دست‌نخورده باقی گذاشته است—شاید آخرین اقتصاد بزرگ در جهان که در آن ایالات متحده می تواند به طور منطقی از چین به عنوان یک شریک صنعتی پیشی بگیرد.

با توجه به منافع متعهدانه سیاست‌های صنعتی مربوطه، آمریکا و ایران باید به طور بلندپروازانه در مورد دامنه روابط اقتصادی خود فکر کنند. شرکت‌های ایرانی مشتاقان ماشین‌آلات و تجهیزات جدید خواهند بود. مهم‌تر از همه، این نوع تجارت، ایران را به آمریکا وابسته نمی کند، بلکه، قدرت و مقاومت بخش صنعتی ایران را باز می گرداند. وقتی کالاهای سرمایه ای نصب شوند، می توانند برای دهه‌ها دوام بیاورند—نوعی تضمین که مزایای توافق آمریکا و ایران دوام خواهد آورد.

سرانجام خرید ایرانی تجهیزات آمریکایی باید توسط بانک‌های آمریکایی تامین شود. این امر احتمال حل مشکلات مالی مرتبط با کاهش تحریم های برجام را بیشتر خواهد کرد. اگر بانک‌های آمریکایی به دستور ترامپ با ایران تجارت کنند، بانک‌های جهانی آن را دنبال خواهند کرد. به طور خاص، تلاش‌های ترامپ برای احیای بانک صادرات و واردات می تواند به صادرکنندگان آمریکایی دسترسی به اعتبار صادرات، بیمه و تضمین های مهم را بدهد.

ترامپ عاشق طلا است. اگر او در مورد ایران عمل‌گرا و متمرکز بماند، می تواند به روش‌های مختلفی طلا را به دست آورد. او می تواند نوعی توافق هسته ای را که توماس پیکرینگ یک بار آن را “معیار طلایی برای توافقنامه‌های عدم گسترش سلاح های هسته‌ای” نامید، ایجاد کند، و یک بار دیگر ایران را تحت سخت‌ترین رژیم تأیید آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دهد. او می تواند میلیاردها دلار درآمد صادراتی برای ایالات متحده کسب کند—و با توجه به این‌که ایالات متحده به احتمال زیاد واردات نفت ایران را انجام نمی دهد—مازاد تجاری نادر را با کشوری که آماده است به جایگاه خود به عنوان یکی از بیست اقتصاد بزرگ جهان بازگردد، ایجاد نماید. در نهایت، اگر ترامپ جاه طلب باشد و اگر رهبران ایران شجاع باشند، او بالاخره می تواند مدال طلا را که همیشه می خواست به دست آورد— یک جایزه {صلح نوبل} نوبل.

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد

منافع اقتصادی بزرگ برای واشنگتن، بازسازی صنعتی برای تهران/ ترامپ چگونه می تواند از توافق با ایران «طلا» به دست بیاورد بیشتر بخوانید »

۱۲ زخمی بر اثر تکانه‌های هواپیمای بوئینگ قطر

۱۲ زخمی بر اثر تکانه‌های هواپیمای بوئینگ قطر



همزمان با افزایش حوادث برای هواپیماهای شرکت بوئینگ در سراسر جهان که تلفاتی را نیز بر جای گذاشته است، امروز یکشنبه تکانه‌های شدید یک بوئینگ ۷۸۷ قطر منجر به زخمی شدن ۱۲ نفر شد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، فرودگاه دابلین امروز یکشنبه اعلام کرد که بر اثر تکانه‌های هواپیمای بوئینگ ۷۸۷ شرکت قطر ایرویز، ۱۲ مسافر زخمی شدند.

این هواپیما که از مبدا دوحه پایتخت قطر حرکت کرده بود، بر فراز آسمان ترکیه دچار تکانه‌های شدید شد و در مقصد خود فرودگاه دابلین فرود آمد. ۶ نفر از زخمی‌های این حادثه از خدمه هواپیما بودند.

این درحالی است که هفته گذشته یک هواپیمای بوئینگ سنگاپور که از مبدا لندن به سمت این کشور آسیایی در حال حرکت بود، به علت تکانه‌های شدید مجبور به فرود اضطراری در تایلند شد.

در این حادثه یک نفر کشته و بیش از ۲۳ نفر زخمی شدند.

این درحالی است که در ماه جاری میلادی تنها در عرض یک روز سه حادثه برای هواپیماهای بوئینگ اتفاق افتاد.

در روز ۸ مه یک هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ متعلق به شرکت ترنس‌ایر سنگال در فرودگاه این کشور از مسیر باند فرود منحرف شد که در نتیجه آن ۱۱ نفر زخمی شدند.

در همان روز یک هواپیمای باربری بوئینگ ۷۶۷ خطوط هوایی فدکس مجبور به فرود اضطراری بدون ارابه فرود جلویی خود در فرودگاه استانبول شد.

همچنین در ترکیه یک هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ هنگام فرود در یک فرودگاه در جنوب این کشور، یکی از تایرهایش ترکید که این مساله منجر به تخلیه فوری هر ۱۹۰ سرنشین این پرنده متلق به هواپیمایی کورندون شد.

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

۱۲ زخمی بر اثر تکانه‌های هواپیمای بوئینگ قطر

۱۲ زخمی بر اثر تکانه‌های هواپیمای بوئینگ قطر بیشتر بخوانید »

اعلام ویژگی‌های مهم «اولین توپ لیزری ایران» / انحصار قدرت‌های مشهور نظامی در تولید یک «سامانه پدافندی استراتژیک» شکست +فیلم

اعلام ویژگی‌های مهم «اولین توپ لیزری ایران» / انحصار قدرت‌های مشهور نظامی در تولید یک «سامانه پدافندی استراتژیک» شکست +فیلم


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، مقابله با کواد کوپترها و ریز پرنده ها از جمله چالش های جدید و البته مهم برای یگان های پدافند هوایی جهان در دنیای امروز به حساب می آید. این کلاس از پرنده های بدون سرنشین عمدتا به دلیل داشتن اندازه کوچک تر، سرعت و ارتفاع پروازی کمتر و سیگنال های فروسرخ پایین تر نسبت به پهپادهای بزرگ نظامی، برای هر یگان پدافندی حتی مدرن یک خطر بزرگ هستند.

توسعه موشک های پدافندی مجهز به سیستم های حسگر حساس تر، توپ های ضد هوایی با گلوله های هوشمند و قابلیت ترکش شوندگی، سیستم های اخلالگر و قطع کننده سیگنال ارتباطی کاربر و ریز پرنده ها در کنار بحث هایی خاص مثل استفاده از پرنده های شکاری مثل عقاب برای، پرتاب تور و یا پهپاد های ضربه زننده به پرنده بدون سرنشین متجاوز به حریم مورد نظر از جمله راه کارهایی است که در این چند سال اخیر برای مقابله با این مسئله توسعه پیدا کرده اند.

بیشتر بخوانید:

تهدید پرنده‌های بدون سرنشین سبک با ابتکار سپاه تبدیل به فرصتی خاص شد/ رونمایی از کوادکوپترهای ایرانی مسلح به بمب و سلاح سبک +عکس

پرواز پهپاد پستی با پروپاگاندای رسانه‌ای به جای «پیوست‌ امنیتی و دفاعی» / لطفا کلاس جهانی پرنده‌های بدون سرنشین ایران را پایین نیاورید +عکس

سپاه و ارتش از استرلا و استینگر وارداتی به «میثاق ۳» کاملا بومی رسیدند/ تست موفق شکارچی بدون سرنشین و متحرک موشک‌های کروز +عکس

در کشور ما یک روز مهم وجود دارد که برای تصور بسیاری را در خصوص تهدید ریز پرنده ها و تغییرات در این حوزه عوض کرد. عصر روز ۲۵ دی ماه سال ۱۳۹۵ بود که پرواز چند کواد کوپتر بر فراز تهران و نزدیک شدن آنها به منطقه پرواز ممنوع پایتخت باعث واکنش یگان های پدافند هوایی و شلیک توپ های ضد هوایی ۲۳ و ۳۵ میلی متری شد. حادثه آن روز صرفا اشتباه و عدم هماهنگی برای کسب مجوزهای لازم بود و خوشبختانه بدون آسیب مالی یا جانی به اتمام رسید و صرفا واکنش های بدون ترس مردم، سوژه ای برای شبکه های اجتماعی بود.

اما بعد از این رخداد، حجم قابل توجهی از طرح ها در خصوص مقابله با ریز پرنده ها در فضای رسانه ای و تخصصی، وارد مراحل مختلف طراحی و اجرا شد و در ادامه، تعداد قابل توجهی از سیستم های اخلالگر وارد خدمت یگان های پدافندی نیروهای مسلح گردید.

باید توجه داشت که در بحث مقابله با کوادها یک مسئله مهم و قابل توجه، تلاش برای مقابله بی سر و صدا با این تهدیدات است چراکه در بسیاری از اوقات این پرنده ها در مناطقی نزدیک به محل زندگی مردم عادی یا فضاهایی که در هر صورت محل تردد یا فعالیت افراد غیر نظامی است دیده می شوند و برخورد سخت با این تهدید از جنس توپ های ضد هوایی یا موشک های پدافندی در کنار بحث های اقتصادی می تواند فشارها و مشکلات عصبی زیادی را برای مردم ایجاد کند. به همین خاطر، نسل جدیدی از سامانه های پدافندی وارد چرخه شدند که شامل سیستم های مقابله با ریز پرنده ها از طریق سامانه های انرژی مستقیم و خصوصا اشعه لیزر هستند.

از تصورات هالیوودی جنگ سرد تا رسیدن به یک حقیقت عملیاتی

در ابتدا و قبل از پرداختن به بحث تسلیحات لیزری و شرحی بر داستان به نوعی عجیب آنها، بد نیست یک تعریف ساده از لیزر داشته باشیم. به زبانی ساده لیزر ابزاری است که نور را به صورت پرتوهای موازی بسیار باریکی که طول موج مشخصی دارند، ساطع می‌کنند. این دستگاه از ماده‌ای جمع کننده یا فعال کنده نور تشکیل شده که درون محفظه تشدید نور قرار دارد. این ماده پرتو نور را که به وسیله یک منبع انرزی بیرونی (از نوع الکتریسیته یا نور) به وجود آمده، تقویت می‌کند. از همان ابتدای کشف این خواص در اوایل دهه ۱۹۵۰ دانشمندان به خواص گوناگون این فناوری جدید پی بردند و از آن تاریخ به بعد بخش های مختلف از علوم و صنایع تحت تاثیر این فناوری قرار گرفت.

از دهه ۱۹۶۰ میلادی به این طرف پروژه های مختلفی در غرب و شرق برای سیستم های دفاعی و تهاجمی لیزری شکل گرفت. از سیستم های دفاعی تا لیزرهای مستقر شده در مدار زمین برای نابودی موشک های قاره پیما در فاز میانی، در نهایت و با پایان جنگ سرد تقریبا هیچ کدام از طرفین به دلیل عمدتا مربوط به حوزه فناوری و محدودیت های آن دوره در این بخش به یک سیستم عملیاتی در این حوزه نرسیدند. مسئله توسعه پدافند لیزری سوار بر یک هواپیمای مسافری توسط آمریکا برای نابودی یک موشک بالستیک در فاز شتاب گیری اولیه از فاصله چند صد کیلومتری از آخرین طرح های تقریبا عجیب در این حوزه بود که در نهایت با نرسیدن به یک نتیجه قابل قبول به پایان رسید.

در حدود ده سال اخیر بحث سیستم های لیزری، بیشتر در حوزه پدافند کوتاه برد، با یک نگاه واقع بینانه تر در دستور کار قرار گرفته و به نتایج عملیاتی قابل توجهی نیز رسیده است. پیش بینی کارشناسان نیز این است که در بازه دهه فعلی میلادی نیز حوزه سیستم های پدافندی کوتاه برد در مقابل تهدیداتی مثل ریز پرنده ها و موشک های کروز به صورت خاص به سامانه های لیزری واگذار خواهد شد.

سیستم دفاع لیزری در حال توسعه توسط راین متال آلمان

اعلام ویژگی‌های مهم «اولین توپ لیزری ایران» / انحصار قدرت‌های مشهور نظامی در تولید یک «سامانه پدافندی استراتژیک» شکست +فیلم

بوئینگ ۷۴۷ آمریکایی مربوط به پروژه شکست خورده لیزر هوابرد در قبرستان هواپیماها در آریزونا

درباره مزایای این سیستم ها می توان این طور گفت که سیستم های دفاع لیزری سرعت بالایی داشته و در حقیقت پرتابه آنها با سرعت نور حرکت می کنند، تا زمانی که انرژی وجود داشته باشد، شلیک ادامه دارد و در عین حال شلیک هر پرتوی لیزر نیز بسیار ارزان بوده و برخی از منابع صنعتی و علمی هزینه شلیک هر پرتوی لیزری را در حد چند سنت اعلام کردند.

چالش اصلی در حوزه لیزر به چند بخش تقسیم می شود که یکی به صورت کلی بالا بودن سطح فناوری در این حوزه خصوصا در بخش آینه ها و عدسی ها است و مسئله دیگر تاثیر شرایط جوی بر لیزر است که این مشکل یکی از مهم ترین نکات در عدم بکارگیری این نوع سیستم ها تا به امروز در حوزه فعالیت های برد بلند است.

ایران و سلاح لیزری؛ از اعلام اولیه تا مشخص شدن ویژگی ها

کشورمان نیز اقدامات مهمی در خصوص دستیابی به نسل های جدید سامانه های پدافندی انجام داده که سیستم های لیزری بخشی از آنهاست و حتی در تشریح اقدامات شهید بزرگوار و داشمند دفاعی محسن فخری زاده نیز، این بخش از فعالیت های رییس گرانقدر موسسه سپند وزارت دفاع، از جمله موارد اعلام شده بود. در عین حال، در شهریور سال ۱۳۹۸ امیر شاهرخ شهرام معاون وزیر دفاع و رئیس شرکت صنایع الکترونیک (صاایران) در خصوص دستیابی کشورمان به سامانه های لیزری گفته بود:

“علاوه بر اینکه هم اکنون از لیزر برای آماده سازی سامانه‌های توپخانه‌ای و روانه سازی توپ و رادار استفاده می کنیم تا سامانه بتواند هدف را با دقت بالا ردگیری کرده و مورد اصابت قرار دهد، در موضوع کُشندگی نیز دستاوردهای خوبی داشتیم که همه آنها تولید داخل هستند. با توجه به اینکه پرنده های رادارگریز را از لایه های کامپوزیتی می‌سازند تا هم رادار گریز باشد، هم سبک باشد و هم به تداوم پرازی آن در هوا کمک کند. این بدنه کامپوزیتی در برابر لیزرهای پرتوان آسیب‌پذیر است و ما با استفاده از این لیزرها که در اختیار داریم می توانیم آنها را منهدم کنیم. هم اکنون از این سامانه های لیزری در مناطق حساس و حیاتی کشور نیز استفاده می‌شود و امروز لبه تکنولوژی دنیا در حوزه لیزری در دستان متخصصان نیروهای مسلح ما قرار دارد. “

پس از این توضیحات، خبر خاصی در خصوص دستاوردهای کشورمان در این حوزه اعلام نشد تا اینکه در مراسم رونمایی از دستاوردهای هسته ای امسال کشورمان، رییس سازمان انرژی هسته ای در بخش مربوط به معرفی دستاوردها، به یک سامانه لیزری اشاره کرد که برای هدف قراردادن پهپادهای کوچک به کار می رود. مشخصا به دلایل امنیتی در زمان ارائه این توضیحات تصویری از این سیستم منتشر نشد اما صدای پخش شده از گفتگوی افراد، این اطلاعات را در خصوص سامانه پدافند لیزری ایرانی در اختیار ما قرار می دهد:

توضیحات مربوط به سامانه پدافند لیزری ایرانی

طبق اطلاعات رسمی منتشره، ما با یک سامانه لیزری به قدرت ۳ کیلو وات رو به رو هستیم که در فاصله ۱ کیلومتری می تواند یک پرنده بدون سرنشین کوچک را نابود کند و در فاصله ۵ کیلومتری می تواند به سیستم های ناوبری آسیب بزند. می توان اینگونه برآورد کرد که در این فاصله احتمال آسیب زدن به سیستم های اپتیکی نیز وجود دارد.

نوع لیزر به کار رفته در این سامانه تدافعی به عنوان سینگل مد ( single-mode ) معرفی می شود. این واژه در جهان لیزر دارای چند معنی است ولی به صورت کلی و احتمال بالا، منظور از این عبارت در این جملات نوعی سیستم لیزری است که به نسبت دیگر گونه ها از قدرت خروجی بالایی برخوردار بوده و بر پایه لیزر فیبری که حالتی از لیزر جامد است فعالیت می کند. این لیزرها همان طور که گفته شد از توان برون دهی خروجی بالایی برخوردار بوده و در عین حال توان فشرده سازی، کیفیت نوری و سطح اطمینان پذیری بالایی دارند و برای بسیاری از سیستم های تسلیحاتی لیزری جزو گزینه های مورد علاقه هستند.

در عین حال به این مسئله نیز اشاره شد که توسعه سیستم جدید پدافند لیزری نیز در کشور کلید خورده که توان آن ۵ کیلو وات خواهد بود و مشخصا قدرت و برد بیشتری را در اختیار نیروهای مسلح ما خواهد گذاشت.

اگر بخواهیم به نوعی نمونه ای از کلاس از تسلیحات لیزری را معرفی کنیم، شاید یکی از گزینه های مناسب، سامانه CLWS ساخت شرکت بوئینگ باشد که در حال حاضر تحویل آن به سپاه تفنگداران دریایی آمریکا هم انجام شده و بر اساس نیاز توان تولید انرژی در اندازه ۲، ۵ و ۱۰ کیلووات را نیز دارد و ماموریت اصلی آن نیز مقابله با پرنده های بدون سرنشین تعریف شده است.

اعلام ویژگی‌های مهم «اولین توپ لیزری ایران» / انحصار قدرت‌های مشهور نظامی در تولید یک «سامانه پدافندی استراتژیک» شکست +فیلم

سامانه CLWS ساخت شرکت بوئینگ

در حال حاضر کشورهای مهم و صنعتی جهان همچون آمریکا، چین، روسیه و چند کشور اروپایی دارای برنامه فعال تسلیحات لیزری هستند و در برخی از موارد نیز این تسلیحات خود را به حالت تست های میدانی و آزمایشات نهایی رسانده اند. تسلیحات لیزری به صورت خاص و انرژی مستقیم به صورت عام تر در حقیقت آینده حوزه نظامی بوده و ای بسا روزی به مانند فیلم های علمی و تخیلی جایگزینی گلوله ها و موشک ها شوند.

امروز کشورهای صنعتی در حوزه سیستم های لیزری با توان بیش از ۱۰۰ کیلووات ورود کرده اند اما در هر صورت جمهوری اسلامی ایران نیز گام های اول و مهم در این بخش را با قدرت و موفقیت برداشته و باید منتظر باشیم تا به زودی اولین بار تصاویری از سیستم پدافند لیزری ساخت ایران را مشاهده کنیم. فراموش نکنیم که بحث پدافند لیزری از جمله حساس ترین و تقریبا یکی از اصلی ترین مسائل در لبه دانش نظامی فعلی جهان به حساب می آید و کمتر از ۱۰ کشور مهم و قدرتمند دنیا به تنهایی توانسته اند در این زمینه محصولی حتی در حد آزمایش موفق نیز در اختیار داشته باشند.

اعلام ویژگی‌های مهم «اولین توپ لیزری ایران» / انحصار قدرت‌های مشهور نظامی در تولید یک «سامانه پدافندی استراتژیک» شکست +فیلم

منبع خبر

اعلام ویژگی‌های مهم «اولین توپ لیزری ایران» / انحصار قدرت‌های مشهور نظامی در تولید یک «سامانه پدافندی استراتژیک» شکست +فیلم بیشتر بخوانید »