شهدای ارتش

به گزارش مجاهدت از دفاع‌پرس از اردبیل، سرتیپ خلبان شهید «غفور جدی» یکی از شهدای شاخص ارتش استان اردبیل هست که نقش ویژه‌ای در دوران دفاع‌مقدس ایفا کرده بود. به مناسبت سالروز ملی ارتش که مصادف با ۲۹ فروردین هست، به روایت بخشی از زندگی‌نامه این شهید والامقام، می‌پردازیم.

غفور جدی اردبیلی سومین فرزند از یک خانواده هشت نفره بود که در سال ۱۳۲۴ در خانواده‌ای سرشناس در شهر اردبیل چشم به جهان گشود.

پدرش فردی زحمتکش و از بانیان برگزاری مراسم عزاداری ابا عبد الله الحسین بود. عفور پس از قبولی در آزمون ورودی، به دانشکده خلبانی نیروی هوایی ارتش راه پیدا می‌کند. پس از گذراندن دوره مقدماتی پرواز در اواخر سال ۱۳۴۸ برای طی دوره تکمیلی به ایالات متحده فرستاده شده، هوشمندی، جسارت و دلاوری خاصی از خود به نمایش می‌گذارد.

 پس از پایان امتحانات که اعطای وینگ خلبانی به جدی را در پی داشت، از طرف نماینده نیروی هوایی ایالات متحده تماسی با خانواده شهید برقرار می‌شود مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها برای جذب ستوان دوم خلبان غفور جدی رضایت نیروی هوایی ایران را جلب کرده و فقط رضایت خانواده وی باقی می‌ماند. پدر شهید که هم اکنون به رحمت خدا رفته فقط در یک جمله به نماینده آمریکایی‌ها می‌گوید: من فرزندم را برای میهنم پرورش داده‌ام!

بدین ترتیب جدی در سال ۱۳۵۰ به کشور بازگشته و طبق امریه ستاد فرماندهی نیروی هوایی به پایگاه هفتم شکاری شیراز منتقل می‌شود. وی با آغاز دوره خدمت، در هیچ برهه‌ای تدبیر و شجاعت را کنار نگذاشت تا اینکه در روز ۲۳ اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۲ عملاً در بوته آزمایش قرار گرفت.

 عقربه‌ها ساعت ۲ بعد از ظهر را نشان می‌داد که ستوان یکم خلبان غفور جدی به عنوان فرمانده هواپیمای فانتوم در کابین جلو پس از بازرسی هواپیما، خزش به ابتدای باند و اجازه از برج مراقبت در گرمای شیراز به آسمان بال می‌گشاید. بلافاصله پس از برخاست و جمع شدن ارابه‌های فرود، جنگنده لرزش‌های خفیفی حول محور عرضی از خود بروز می‌دهد.

جدی در ابتدا تصور می‌کند که این لرزش به خاطر گردابه‌های بجای مانده از پرواز جنگنده‌های جلویی هست، اما پس از خارج کردن موتور‌ها از حالت پس سوز، مشکل نه تنها مرتفع نمی‌شود بلکه شدت می‌یابد. به مدت چند ثانیه بعد، چراغ‌های متعدد هشدار دهنده از کار افتادن سامانه‌های هواپیما به طور متوالی روشن و خاموش می‌شوند به طوری که وی در تشخیص اینکه کدام سامانه دچار نقص شده، کدامیک مشکلش برطرف گردیده و کدامیک اصلاً مشکلی ندارد کاملاً سردرگم می‌شود.

بلافاصله هواپیما نوسان‌های پردامنه‌ای از خود به نمایش می‌گذارد و ناگهان با زاویه شدیدی شروع به اوجگیری می‌کند. تلاش جدی در دادن دسته فرامین جنگنده به جلو و در آوردن آن از حالت اوجگیری که لحظه به لحظه خطر واماندگی را در پی داشت بی نتیجه می‌ماند. ناگهان جنگنده در آسمان وامانده و جدی با هماهنگی خلبان کابین عقب، اهرم خروج اضطراری وی را فعال می‌کند و کمک خلبان در ادامه به سلامت با چتر به زمین فرود می‌آید.

 در این لحظه غفور مصمم‌تر از قبل دوباره تلاش خود را برای کنترل دسته فرامین را آغاز کرده و خوشبختانه کنترل جنگنده سرکش را به دست می‌آورد. در راه بازگشت به فرودگاه، جنگنده دوباره همان رفتار را نشان می‌دهد، اما این بار نیز مقهور اجرای دستورالعمل‌های پروازی صحیح از طرف جدی می‌شود. بدین گونه ستوان یکم خلبان غفور جدی با سالم به زمین نگه نشاندن پرنده‌ای به ارزش میلیون‌ها دلار، به دریافت یک درجه ترفیع مفتخر می‌شود. وی در مراسم تشویق و تقدیر در بیان این دلاوری خود می‌گوید: عامل موفقیتم را یاد خدا، حفظ خونسردی و اجرای دقیق دستورالعمل‌های پروازی می‌دانم.

 جدی در ادامه برای انجام وظیفه به پایگاه سوم شکاری همدان منتقل و سپس در شهریور ۱۳۵۵ برای طی دوره امنیت پرواز از آذر مرداد ۵۵ تا مرداد ۵۶ دوباره به ایالات متحده سفر می‌کند. پس از مراجعت، به پایگاه ششم شکاری بوشهر باز می‌گردد. این پایگاه آخرین پایگاه خدمتی شهید خلبان جدی بود. با شروع جنگ تحمیلی در حالی که سمت فرماندهی بازرسی و امنیت پرواز پایگاه را به عهده داشت فعالانه وارد صحنه نبرد حق علیه باطل می‌شود.

غفور جدی تعصب خاصی نسبت به خانواده خود داشت. با شروع ماموریت‌های جنگی در آغاز هر عملیات تلفنی، از خانواده خود حلالیت می‌طلبید.

در کتاب ثبت پروازی وی قبل از جنگ پرواز با بزرگانی چون شهید بزرگوار سرهنگ جواد فکوری (بعنوان فرمانده گردان ۷۱ شکاری، کابین جلو) امیر سرتیپ دوم فرج الله براتپور (در آن زمان سروان، هم کابین عقب و هم کابین جلو)، شهید سرتیپ خلبان علیرضا یاسینی (در آن زمان ستوان دوم) و بسیاری دیگر به چشم می‌خورد.

در اردیبهشت سال ۵۲ با توجه به شجاعتی که جدی از خود نشان داد و توصیفش رفت، از طرف نیروی هوایی ۳ ماه مرخصی تفریحی ایالات متحده به وی داده می‌شود. غفور در این سفر سیاحتی از تفریح منصرف شده و گواهینامه خلبانی بویینگ ۷۴۷ را نیز دریافت می‌کند. با شروع جنگ، بعضی از خائنین به زعم خود قصد تشویق غفور به ترک ایران را داشتند که وی در پاسخ به آنها این چنین گفت: این همه هزینه در زمان صلح برای تفریح ما خرج نشده، ما برای چنین روز‌هایی تربیت شده‌ایم.

در نیمه‌ها آبان ماه ۱۳۵۹ تقریباً یک ماه و نیم از آغاز جنگ گذشته بود و مادر شهید جدی ماه‌ها بود که فرزند خود را ندیده بود. از طرفی حجم عملیات‌های محوله به پایگاه بوشهر به حدی بود که غفور صلاح نمی‌دید همرزمان خود را برای مدت طولانی تنها بگذارد. بنابراین قرار شد که مادرش به تهران بیاید و غفور نیز به وی بپیوندد.

 برگه مرخصی برای روز ۱۷ آبان صادر شده بود و غفور از شب قبل وسایل سفر خود را مهیا نموده بود. طبق برنامه قرار بود ۲ نوبت عملیات جنگی با حضور جدی انجام گردد و سپس به مرخصی برود. دو نوبت پرواز با موفقیت انجام شد و خلبان غفور جدی از کمک خود سروان خلبان خلج به قصد ترک پایگاه خداحافظی کرد.

به محض اینکه آنها از هم جدا شدند دوباره ماموریتی به غفور ابلاغ گردید که شهید جدی بلافاصله به خلج می‌گوید: آماده شو برویم! آیا او می‌دانست که این ماموریتی بی بازگشت هست و بال‌های آهنین جنگنده به بال‌هایی تبدیل خواهند شد و وی را تا عرش الهی همراهی خواهند کرد؟! گویی به او الهام شده بود طوری که در آخرین درخواست حلالیت همه را ناخودآگاه آماده شهادت خود کرده بود. وی حتی در اقدامی که تا آن زمان بی سابقه بود ساعت و گردنبند الله خود را به سرباز خود تقدیم می‌کند. آری غفور دیگر باز نمی‌گردد!

حصر آبادان در حال تکمیل بود و سیل تسلیحات سنگین ارتش عراق از محور بصره در حال ورود به مرز ایران. سومین پرواز عملیاتی سرهنگ ۲ خلبان غفور جدی و سروان خلبان خلج بمباران کاروان توپ‌های توپخانه سنگین دشمن در اطراف بصره بود. فانتوم با قدرت آسمان را شکافته و خود به مثابه بمب هایش به قلب دشمن هجوم می‌برد.

ماموریت به خوبی انجام می‌شود و ضربه مهلکی به کاروان مزبور وارد می‌آید. غفور گردشی کرده و راه وطن را در پیش می‌گیرد. در همین لحظه ناگهان موشک زمین به هوای خصم زبون صدمات عمده‌ای را به پیکر مرکب آهنین وی وارد می‌آورد اما غفور جدی خلبانی نبود که بگذارد حتی لاشه عقابش به دست کرکس بیفتد.

آتش لحظه به لحظه زبانه‌های بلندتری به خود می‌گرفت. هر دو خلبان با توجه به از بین رفتن مقدار زیادی از سطوح کنترل دم و همچنین نداشتن فشار هیدرولیک، با تمام قدرت سعی داشتند جنگنده را در حالت پروازی نگهدارند. با تلاش و همت ستودنی هر دو خلبان، جنگنده F-۴ به نخستین نقطه نشانه زمینی سرزمین‌های تحت کنترل نیرو‌های خودی که همان رودخانه بهمن شیر بود می‌رسد. گرمای سوزان شعله‌ها اینک کابین عقب را کاملاً آماج ضربات خود قرار داده بود و ماندن در هواپیما دیگر به صلاح نبود.

 در لحظه‌ای که هر دو خلبان تصمیم به خروج اضطراری از جنگنده می‌گیرند، ارتفاع پرواز بسیار پایین بود و تلاش جدی هم برای اوج گیری به جایی نمی‌رسید. به ناچار دو خلبان دستگیره خروج اضطراری روی صندلی را کشیده و به بیرون پرتاب می‌شوند. با توجه به اینکه خلبان خلج زودتر اقدام به خروج اضطراری می‌کند، در ارتفاع بالاتری از جنگنده خارج می‌شود و به سلامت به زمین می‌رسد، اما راکت‌های صندلی شهید سرهنگ ۲ خلبان غفور جدی در ارتفاع پایین تری فعال می‌شود و متاسفانه نه چتر فرصت گرفتن سرعت عمودی سقوط جدی را پیدا می‌کند و نه صندلی مجال جدا شدن از خلبان را می‌یابد. در نتیجه غفور با سرعت بالایی به زمین برخورد می‌کند.

پیکر پاک شهید جدی به تهران و از آنجا به وسیله یک فروند هواپیمای C-۱۳۰ به پایگاه دوم شکاری منتقل می‌شود. مردم شهید پرور و انقلابی اردبیل با شنیدن خبر شهادت غفور جدی با پای پیاده عازم تبریز می‌شوند و تقریباً نیمی از جاده ۱۵۰ کیلومتری آن را می‌پیمایند تا اینکه جنازه شهید به وسیله آمبولانس به غسالخانه اردبیل انتقال می‌یابد. امام جمعه اردبیل با اینکه از نظر شرعی نیازی به غسل شهید نیست، خود شخصاً این کار را انجام می‌دهد و بر پیکر پاک شهید نماز می‌گذارد.

برادر شهید که قبل از غسل، پیکر غفور را دیده بود برایمان گفت: با توجه به شدت ضربه وارده که شکستگی دنده ها، پارگی اعضای داخلی بدن و خونریزی داخلی را در پی داشت، تنها لخته خونی از دهانش جاری شده و مقداری خون مردگی در پهلویش به چشم می‌خورد. پیکر کاملاً سالم بود و تبسمی بر روی لبانش داشت. گویی اگر به اسم صدایش می‌کردی از خواب بیدار می‌شد!

تشییع جنازه بسیار با شکوهی که مقارن شد با ایام عزاداری حسینی با حضور ملت انقلابی اردبیل برای شهید برگزار گردید و به مدت یک هفته در شهر عزای عمومی اعلام شد و از آن تاریخ آغاز حرکت دسته‌های عزاداری شهر از مقابل منزل پدر شهید به رسمی ماندگار بدل گردید. پدر شهید هنگام شهادت غفور گفت: امانتی بود دست ما که خداوند آن را پس گرفت.

شهید سرهنگ ۲ خلبان غفور جدی علاقه خاصی به پرواز بر پهنه نیلگون خلیج فارس داشت و در زمان شهادت، در طی ۴۵ روز ۸۰ پرواز جنگی را در کارنامه پروازی خود ثبت کرده بود.

پس از شهادت از طرف ستاد فرماندهی نیروی هوایی و شخص شهید بزرگوار سرهنگ خلبان جواد فکوری برای بزرگداشت مقام شامخ شهید از خانواده وی به آن مرکز دعوتی به عمل می‌آید. در آن ملاقات شهید فکوری به عنوان فرمانده سابق گردان ۷۱ شکاری (گردان پروازی شهید غفور جدی) گریست و گفت: من خاطرات خوبی با شهید جدی داشتم.

انتهای پیام/

به گزارش مجاهدت از گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، سپهبد شهید علی صیاد شیرازی؛ زاده سال ۱۳۲۳ شهرستان دره گز استان خراسان شمالی، از مهر ۱۳۶۰ تا پاییز ۱۳۶۴، فرماندهی نیروی زمینی ارتش را بر عهده داشت. سپس با حکم امام خمینی (ره)، ضمن ارتقاء به درجه سرهنگی، به عضویت شورای عالی دفاع درآمد.

پس از پایان جنگ؛ در معاونت بازرسی ستاد کل قوا و سپس جانشین رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح، به خدمت ادامه داد و در فروردین ۱۳۷۸ از دست آیت‌الله خامنه‌ای، درجه سرلشکری را دریافت کرد.

وی سرانجام روز بیست و یکم فروردین ۱۳۷۸ توسط دو نفر از اعضای فرقه تروریستی مجاهدین خلق، در تهران به شهادت رسید.

روایت سردار مهدی شیرانی نژاد؛ جانشین مخابرات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران دفاع مقدس

در عملیات بدر، نیرو‌ها و ادوات و … باید با بالگرد‌ها و شناور‌ها منتقل می‌شدند. چون نقش هوانیروز، بارز بود و قرارگاه کربلا هم دچار مشکل شد، شهید صیاد و بقیه فرماندهان هوانیروز به قرارگاه سپاه آمدند.

هلیکوپتر‌های هوانیروز باید امکانات را به جزیره می‌بردند. خاطرم هست به دلیل اهمیت ماجرا، صیاد شیرازی فرمانده پد هلیکوپتری شد.

ایشان با اینکه فرمانده نیروی زمینی ارتش بود ولی، چون آقای محسن رضایی جمع‌بندی کرد که الآن برای ما ترابری در اولویت هست، این کار را قبول کرد. رفت کنار پد هلیکوپتر و هماهنگی‌های عملیاتی هلیکوپتر‌ها را انجام می‌داد.

کار راحتی نبود. بااینکه کسانی مثل آقای جلالی (فرماندهی وقت هوانیروز ارتش) حضور داشتند که هرکدام وزنه‌ای بودند، ولی آن‌قدر مهم بود که خود آقا صیاد عملیات را اداره می‌کرد. این کار ایشان باعث شد، کار هماهنگ شود، کار ترابری قوت بگیرد و مشکلات منطقه کم شود.

روایت سردار عبد المحمد رئوفی نژاد؛ فرمانده لشکر ۷ ولی‌عصر (عج) در دوران دفاع مقدس

نه‌فقط من، بلکه خیلی از فرماندهان دیگر هم چندان شناختی از نقشه‌کشی جنگی و ترسیم کالک نداشتند. البته این به معنای مطلع نبودن از نقشه و طرح نبود.

وقتی سرهنگ صیاد شیرازی به دزفول آمد، گفت: اتاق جنگ کاملی دارید. نقشه و کالک وضعیت دشمن و خودی خیلی منظم چیده شده بود و از نظر ایشان خیلی جالب بود.

وقتی گفتیم این کار آقای غلامعلی رشید هست، خیلی تعجب کرد و خوشش آمد و خیلی تقدیر کرد.

وقتی‌که به دزفول آمد؛ من فقط اسمشان را شنیده بودم؛ البته می‌دانستم که ایشان همان کسی هست که بنی‌صدر با تحریک برخی افراد، از ارتش اخراجش کرده و او به گلف آمده بود تا همراه بچه‌های سپاه باشد.

وقتی برای اولین بار ایشان را دیدم، یک‌پایش کامل توی گچ بود، منتها با همان وضعیت و عصابه‌دست، این مأموریت را پذیرفته بود.

ایشان چند روز برای تشکیل اتاق جنگ در سپاه دزفول، بچه‌ها را آموزش داد و یک دوره آموزش تکمیلی برای نیرو‌هایی که از همه شهرستان‌ها آمده بودند، برگزار کرد. اینکه اتاق جنگ چیست، مسئول اتاق جنگ کیست، کالک چیست، چطور باید وضعیت آرایش دشمن را ترسیم کرد و اطلاعات ضروری دیگر را به بچه‌ها آموزش داد.

روایت حجت‌الاسلام‌والمسلمین، غلامحسین بشردوست؛ فرمانده قرارگاه کربلا در دوران دفاع مقدس

(در جریان عقب‌نشینی نیرو‌ها در عملیات بدر)، بعد از رفتن صیاد و آقا رحیم، حدود ده دقیقه بعد، درحالی‌که داشتم به هور نگاه می‌کردم، دیدم یک نفر دارد شناکنان به طرفمان می‌آید. به طلابیان گفتم: این کیست که دارد شنا می‌کند؟ او قدری نگاه کرد و گفت: آقای صیاد هست!

چند دقیقه بعد بچه‌ها او را از آب بیرون کشیدند. من با دلخوری گفتم: آخه جناب سرهنگ، چرا شما برگشتید؟ مگر قرار نبود شما بروید عقب؟!

گفت من نمی‌توانم بروم. دلم رضایت نمی‌دهد. گفتم به‌هرحال شما فرمانده نیروی هوایی ارتش هستید. گفت هرکه هستم، من عقب برو نیستم. من همین‌جا می‌مانم.

منابع:

۱-نیازی، یحیی، تاریخ شفاهی دفاع مقدس: مخابرات در جنگ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۳۹۷، صص ۲۴۷، ۲۴۸،

۲-کوچک کوتیانی، عبد المحمد، تاریخ شفاهی دفاع مقدس: فرمانده رئوف، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۴۰۳، صص ۱۴۰، ۱۴۱، ۱۴۲،

۳-بهداروند، محمدمهدی، تاریخ شفاهی دفاع مقدس: غروب روز ششم، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۴۰۲، ص ۳۵۹

انتهای پیام/ ۱۱۲

به گزارش مجاهدت از خبرنگار دفاعی امنیتی دفاع‌پرس، امیر سرتیپ «احمدرضا پوردستان» رئیس مرکز مطالعات راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در حاشیه مراسم بیست و ششمین سالگرد شهادت امیر سپهبد «علی صیاد شیرازی» که صبح امروز (چهارشنبه) در قطعه ۲۹ گلزار شهدای بهشت زهرا (س) برگزار شد، در جمع خبرنگاران، با تأکید ولایتمداری و اخلاص شهید صیاد شیرازی  اظهار داشت: شهید صیاد همیشه تلاش می‌کرد تا  مسئولیت خود را به شایستگی انجام دهد.

امیر سرتیپ پوردستان افزود: شهید صیاد شیرازی با اخلاص، ولایتمداری و تدیّن همیشه سرباز ولایت بود و تلاش می‌کرد تا خودش و مجموعه‌های تحت امرش در مسیر  تدابیر و فرامین ولایت حرکت کنند؛ خداوند هم به سبب اخلاص شهید صیاد شیرازی به کار‌های او برکت می‌داد تا توفیقات بزرگ را داشته باشد.

رئیس مرکز مطالعات راهبردی ارتش عنوان کرد: شهید صیاد شیرازی نماد وحدت بود و با حضور این شخصیت، وحدت بین  ارتش و سپاه شکل گرفت و به یک لشکر الهی تبدیل شد.

وی وحدت ارتش و سپاه را عامل توفیقات گسترده در دفاع مقدس دانست و گفت: امروز نهال وحدت شهید صیاد شیرازی با هدایت رهبر معظم انقلاب اسلامی به درخت تناوری تبدیل شده هست.

امیر پوردستان خاطرنشان کرد:  امروز نیرو‌های مسلح در برابر تهدیدات استکبار جهانی محکم ایستاده‌اند و با قدرت، عظمت و اقتدار از امنیت، تمامیت ارضی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در همه عرصه‌ها دفاع می‌کنند.

انتهای پیام/ ۲۷۱