شهدای ترور

گروه استان‌های دفاع‌پرس‌- «امیرحسام هاشمی» پژوهشگر امنیت و سیاست بین‌الملل؛ تروریسم و فعالیت‌های هراس‌افکن همواره یکی از معضلات جدی و اثرگذار بر امنیت و ثبات سیاسی کشور‌ها بوده هست. با آغاز قرن ۲۱ میلادی و تغییر پارادایم در حوزه‌ی تروریسم، رفته‌رفته گروه‌های تروریستی کوچک و بزرگ با اهدافی شبیه به هم یا متفاوت شکل‌گرفتند که کنشگری و حضور تهدیدآمیز آنها در مناطق بی‌ثبات و آسیب‌پذیر جهان، نگرانی‌های جدی و تلنگرآمیزی را متوجه دولت‌ها، اندیشمندان و مراکز تحقیقاتی کرد. در این میان، موسسه اقتصاد و صلح (IEP) واقع در کشور استرالیا، یکی از مراکز مهم و مورد استناد پژوهشی هست که به طور سالانه گزارش جامعی را درباره‌ روند‌ها و رخدا‌های تروریستی یک سال اخیر منتشر می‌کند. در یادداشت حاضر، به واکاوی و بررسی مطالب مهم در گزارش شاخص جهانی تروریسم – منتشر شده در مارس ۲۰۲۵ – پرداخته می‌شود.

شاخص جهانی تروریسم (GTI)

شاخص جهانی تروریسم به بررسی و محاسبه مواردی از جمله تعداد حوادث تروریستی، کشته‌شدگان، مجروحین و خسارات ناشی آن در کشور‌های مختلف جهان می‌پردازد و آنها را مبتنی بر معیار‌های مذکور از ۰ تا ۱۰ رتبه‌بندی می‌کند. همچنین طبق این رویکرد، یک اقدام زمانی تروریستی محسوب می‌شود که بر سه ویژگی زیر مشتمل هست؛

۱. توسط عاملی غیردولتی انجام شود؛ یعنی اقدام تروریستی شامل بازیگران رسمی و دولتی نمی‌شود؛ لذا جنگ‌ها و منازعات نظامی میان کشور‌ها در این طیف قرار نمی‌گیرد.

۲. ارادی وآگاهانه باشد؛ بنابراین اقدامات خرابکارانه‌ی سهوی و بدون آگاهی، تروریستی محسوب نمی‌شوند.

۳. کنش دارای میزان قابل‌توجهی از خشونت و تهدید باشد و باعث خسارات به اموال و تلفات نظامی یا غیرنظامی بشود.

با بیان این سه شرط، مؤسسه اقتصاد و صلح (IEP) عملاً تمامی گروه‌های مسلح غیردولتی را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده و اقدامات ارادی، خشونت‌آمیز و خسارت‌بار آنها را به عنوان کنش تروریستی محسوب کرده هست.

روند کلی تروریسم در سال ۲۰۲۴

بنابر گزارش مربوط به سال ۲۰۲۴ مؤسسه اقتصاد و صلح (IEP)، تروریسم همچنان به عنوان یک تهدید پایدار و جدی برای کشور‌ها باقی مانده و در حال تطبیق با تغییرات نوین جهانی هست. اگر چه در سال ۲۰۲۴، مرگ و میر ناشی از فعالیت‌های تروریستی حدود ۱۳ درصد کم شده و به ۷۵۵۵ قربانی رسیده، اما باید گفت که تقلیل ۱۳ درصدی تلفات ناشی از تروریسم در سال ۲۰۲۴، بیشتر مربوط به یک کشور یعنی میانمار و کاهش درگیری‌های داخلی در آن بوده و بدون احتساب این کشور، حملات تروریستی سال ۲۰۲۴ همچنان ۸ درصد افزایش داشته که این افزایش غالباً مربوط به دو کشور پاکستان و نیجر بوده هست.  

با این حال، حوزه‌ی جغرافیایی آسیب‌پذیر از حضور و اقدامات گروه‌های تروریستی هم جهش قابل‌توجهی یافته هست. در سال ۲۰۲۴ میلادی تعداد کشور‌هایی که حداقل یک بار حمله‌ی تروریستی را تجربه کرده‌اند، از ۵۸ کشور در سال ۲۰۲۳ به ۶۶ کشور رسیده هست. به عبارتی دیگر، تروریسم دیگر محدود به کشور‌هایی از جمله عراق، سوریه یا پاکستان نیست بلکه به مناطقی که سابقاً کمتر تحت‌تأثیر بوده‌اند مانند برخی کشور‌های آفریقایی و اروپایی نفوذ کرده هست. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده‌ی این باشد که با افزایش فشار‌های بین المللی و تمرکز داخلی بر تضعیف تروریست‌ها در منطقه‌ی سنتی حضور آ‌ن‌ها در غرب آسیا، گروه‌های تروریستی برای بازتولید خود، به دنبال یافتن فرصت‌های بدیع در مناطق ملتهب و بی‌ثبات‌تر ولو دورتر از پایگاه اولیه خود هستند. برای مثال داعش که در سال‌های اخیر در سوریه و عراق تحت فشار قرار داشت، در حال حاضر بیشتر فعالیت‌های خود را به ایالت بلوچستان پاکستان و منطقه‌ی ساحل آفریقا (خط امتدادی سنگال در غرب تا سودان در شرق) گسترش داده هست.  

جنگ روسیه با اوکراین و معطوف شدن توان اصلی نظامی و مالی آن در این جبهه نیز باعث شده که حضور استخباراتی و نظامی روسیه در کشور‌های حوزۀ ساحل آفریقا نسبت به گذشته به مراتب کاهش پیدا کند و این امر در کنار التهاب سیاسی و امنیتی این کشورها، عرصه را برای حضور گروه‌های تروریستی – تکفیری و حامیان غربی آنها فراهم کرده هست.  

لازم به ذکر هست منطقه‌ی ساحل آفریقا خصوصاً کشور بورکینافاسو، به عنوان کانون جهانی تروریسم در سال ۲۰۲۴ شناخته شده هست.  

سه کشور هم‌درد آفریقایی؛ بورکینافاسو – مالی – نیجر

متأثرترین و پرتلفات‌ترین کشور جهان از اقدامات تروریستی در سال ۲۰۲۴ میلادی، کشور آفریقایی بورکینافاسو هست که با کسب نمره ۸.۶  از ۱۰، کارنامه‌ای سیاه و درد‌ناک از آن به ثبت رسیده هست. شمال و شرق این کشور در نزدیکی مرز‌های مالی و نیجر، بیشترین حوادث تروریستی را تجربه کرده و بیش از دو سوم کل حملات  را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص داده هست. برجسته‌ترین و فعال‌ترین عنصر تروریستی در بورکینافاسو و همسایگان شمالی و شرقی آن یعنی مالی و نیجر که آن‌ها نیز به ترتیب رتبه‌های ۴ و ۵ را به خود اختصاص داده‌اند، جماعت نصرت‌الاسلام والمسلمین (JNIM) هست. اتحاد امنیتی سه کشور مذکور علیه عناصر تهدیدآفرین بالأخص جماعت نصرت‌الاسلام والمسلمین در سال‌های اخیر، از حجم فعالیت و عاملیت بالای این گروه سلفی- تکفیری در غرب قاره‌ی آفریقا نشان دارد. این گروه که خود را از وابستگان رسمی القاعده در آفریقا معرفی کرده هست، در سال ۲۰۱۷ با ادغام گروهک‌هایی نظیر انصار دین، جبهه آزادی‌بخش مکینا، المرابطون و شاخه‌ی صحرای القاعده در مغرب اسلامی شکل گرفت. در گزارش سال ۲۰۲۲ مجله‌ی اکونومیست، گروه تروریستی JNIM به عنوان سریع‌ترین گروه تروریستی در حال رشد در جهان معرفی شده بود.

پاکستان  

رتبه دوم کشور‌های متأثر از تروریسم، متعلق به کشور پاکستان با نمره‌ی ۸.۴ هست. پس از به قدرت رسیدن مجدد حکومت طالبان در افغانستان، درگیری‌های مرزی میان این دو کشور شدت گرفت و عملاً دو گروه تروریستی تحریک طالبان پاکستان (TTP) و داعش‌خراسان (ISIS-K) به ابزار سیاسی و امنیتی افغانستان و پاکستان تبدیل شده‌اند و جدال‌های نیابتی این دو کشور علیه یکدیگر را پیش می‌برند. با این حال همان‌طور که انتظار می‌رفت، با حاکمیت دوباره طالبان افغانستان، گروه تی‌تی‌پی که در خروج آمریکا از افغانستان پا به پای نیرو‌های طالبان می‌جنگید، توان خود را علیه دولت پاکستان شدت بخشید و فی الحال در کنار ارتش آزادی‌بخش بلوچستان (BLA)، به یکی از مهم‌ترین دشمنان و بازیگران مسلح غیردولتی در پاکستان تبدیل شده هست. همچنین دو ایالت خیبرپختونخوا و بلوچستان پاکستان بیشترین تلفات را از اقدامات هراس‌افکنانه دیده‌اند و مرز‌های شمالی این کشور، بیش از ۹۶ درصد حملات تروریستی و بیشترین قربانی‌های ناشی از تروریسم را داشته هست. به طور کلی، ۱۰۸۱ کشته و ۱۵۴۸ مجروح از ۱۰۹۹ حادثه تروریستی رخ‌داده در پاکستان، کارنامه‌ی سیاه و تلخ این کشور در سال ۲۰۲۴ میلادی بوده هست.

سوریه

کشور سوریه که از سال‌ها پیش سایۀ شوم گروه‌های تکفیری از جمله داعش (ISIS) را بالای سر خود دیده، در رتبه‌ی سوم گزارش مؤسسه اقتصاد و صلح (IEP) قرار گرفته هست. طبق این گزارش، حملات تروریستی سال ۲۰۲۴ در سوریه، رشد فزاینده‌ی ۱۶ درصدی داشته و به ۴۳۰ مورد رسیده هست. استان‌های شرقی سوریه یعنی حمص و دیرالزور بیشترین آسیب را از تروریسم دیدند و حدود ۷۶ درصد از کل حملات در این دو استان به وقوع پیوسته هست. داعش همچنین با ۳۶۹ حمله و ۷۰۸ کشته، آمار فاجعه‌ای از خود در سال ۲۰۲۴ به جا گذاشته هست. لازم به ذکر هست دو روز پس سقوط ناگهانی و پرشتاب دولت بشار اسد در دسامبر ۲۰۲۴ و خلأ قدرت مرکزی و وقوع بی‌ثباتی فراگیر در سوریه، گروه داعش ۲۳ حمله نیز در مناطق کشور انجام داد که در آن ۹۱ نفر جان خود را از دست دادند. همچنین لازم به ذکر هست، به طور غیرمنصفانه‌ای اقدامات سبعانه و وحشت‌آفرین گروه غیردولتی و چندملیتی تحریرالشام، در این گزارش صرفاً به منازعات داخلی سوریه نسبت داده شده و بررسی مسائل مربوط به آن صورت نگرفته که این موضوع، تا حدودی اصل بی‌طرفی گزارش مؤسسه اقتصاد و صلح (IEP) را مخدوش کرده هست. با این حال، ۷۴۴ کشته، ۴۰۸ مجروح و ۴۳۰ حادثه (بدون احتساب اقدامات هیأت تحریرالشام) برای سوریه در سال ۲۰۲۴ به ثبت رسیده هست.

جمع‌بندی

همان طور که ذکر شد، فعالیت گروه‌های تروریستی همچنان به عنوان عامل مهم تهدیدکنندۀ بقا و امنیت مردم و دولت‌ها به شمار می‌رود. خطر تروریسم در دنیا نه تنها رنگ نباخته، بلکه پهنه‌ی جغرافیایی آن گسترش یافته و همچنین قابلیت تطبیق با فناوری‌های نوین را پیدا کرده هست.  

در حال حاضر، فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی کمک شایانی در حوزه‌ی تبلیغات، جذب، شناسایی و بالابردن دقت عملیاتی به تروریست‌ها کرده هست که به تدریج و با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، توانایی‌های آنها رشد محسوس و بیشتری را نیز خواهد کرد؛ لذا آنچه بیش از پیش مورد نیاز هست، از بین بردن بستر‌های داخلی و منطقه‌ای ایجاد و رشد تروریسم، بالابردن توان فنی و عملیاتی ضدتروریستی و اتحاد واقعی و هم‌افزایی کشور‌ها برای مقابله با تهدیدات تروریستی و منابع ناامنی هست.

انتهای پیام/

به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ دفاع‌پرس، نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «شهید صیاد شیرازی» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین «سعید نصیرالاسلامی» معاون فرهنگی و تبلیغات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، امیر سرتیپ دوم «محمدرضا فولادی» رئیس سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، امیر سرتیپ دوم «ابوترابی» معاون روابط عمومی و رسانه ارتش، «مهدی شیرازی» فرزند شهید صیاد شیرازی، امیر سرتیپ بازنشسته «مسعود بختیاری»، امیر سرتیپ دوم بازنشسته «جوکار»، امیر سرتیپ بازنشته «حسینی»، امیر سرتیپ دوم «فرخی» مشاور فرمانده کل ارتش و سرهنگ بازنشسته «یزدی‌نژاد» نماینده هیئت معارف جنگ سپهبد شهید صیاد شیرازی در مرکز غدیر سازمان عقیدتی سیاسی ارتش برگزار شد.

در این نشست، حجت‌الاسلام نصیرالاسلامی با اشاره به اینکه هدف از برگزاری این جلسه، تبادل نظر و هم‌فکری در راستای تولیدات سینمایی و تلویزیونی ارتش در آینده هست، گفت: به تصویر کشیدن وجوه مختلف زندگی قهرمانان ارتش با ساخت یک یا چند فیلم سینمایی ممکن نیست.

معاون فرهنگی و تبلیغات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش ادامه داد: هدف از نقد و بررسی پروژه شهید صیاد شیرازی، حمایت از تولید آثار بعدی ارتش هست. شخصیت این شهید بزرگوار در طول این فیلم به خوبی به تصویر کشیده شده هست و این اثر فاخر ضمن اینکه یک اثر دراماتیک مناسب هست، می‌تواند یک مستند تاریخی نیز باشد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر رقابت زیادی در تولید محتوا سینمایی و تلویزیونی وجود دارد و مخاطبان، با نگاهی منتقدانه کیفیت آثار تولید شده هست را بررسی می‌کنند. اولویت ما بیان چکیده مفیدی از مسیر شهیدان بزگوار ارتشی بوده و فیلم سینمایی صیاد یکی از نمونه‌های موفق آن هست.

حجت‌الاسلام نصیرالاسلامی با اشاره به اینکه مرحله تولید دو اثر سینمایی در سال ۱۴۰۴ با عناوین «خجستگانی که در جنگ می‌شناختم» و «شهید فلاحی» در دست اقدام هست، اظهار داشت: در قدم بعدی، هدف ما تولید یک سریال فاخر از زندگانی و مسیر شهید صیاد هست که به تمام ابعاد نظامی، معنوی، خانوادگی و … وی پرداخت شود.

امیر سرتیپ دوم ابوترابی در بخش دیگری از این نشست گفت: فیلم شهید صیاد شیرازی نسبت به فیلم آسمان غرب موفق‌تر عمل کرد، هرچند که فیلم‌های نظامی دیگر در گیشه‌ها توفیقات سابق را ندارند و ورود هرچه بیشتر ارتش به عرصه سینما قبل از نهایی کردن این تصمیم، باید با دقت بررسی شود. وقتی فیلم‌ها بی‌مهابا وارد جشنواره فجر شوند، نقد‌های جدی و سختی به آنها وارد می‌شود.

معاون روابط عمومی و رسانه ارتش با اشاره به اینکه موافق ساخت سریال شهید صیاد شیرازی هست، تصریح کرد: شخصیت شهید صیاد شیرازی در این فیلم قدرتمند و جسور به تصویر کشیده شده هست. نقش‌آفرینی‌های بازیگران نیز مطلوب بود؛ هرچند که امکان بازی گرفتن بیشتر از هنرمندان این پروژه ممکن بود.

«مهدی شیرازی» فرزند شهید صیاد شیرازی با اشاره به اینکه معنویات شهید صیاد شیرازی بیشتر از حدی هست که در فیلم به تصویر کشیده شده بود، اظهار داشت: با وجود اینکه نقد‌هایی به فیلم وارد هست، اثر بسیار خوبی ساخته شده، نمرات قابل قبولی دریافت کرده و باید از عوامل فیلم تقدیر شود.

امیر سرتیپ بازنشسته بختیاری نیز گفت: سپهبد شهید صیاد شیرازی یک شخصیت برجسته نظامی و ارتشی واقعی بود، همین مسئله نیز در فیلم به درستی پرداخته شده بود و بنده فیلم صیاد شیرازی را می‌پسندم و از آن دفاع می‌کنم. امید هست پروژه سریال شهید صیاد شیرازی نیز مانند همین فیلم سینمایی، موفق عمل کرده و به اصل مطلب وفادار بماند.

در ادامه، امیر سرتیپ بازنشته حسینی خاطرنشان کرد: ارتش با متانت وارد عرصه هنر شده هست و این فیلم می‌تواند مقدمه‌ساز پروژه‌های بعدی شود. انتقاد‌های بی‌جا مانع از تولید و پخش آثار سینمایی و تلویزیونی در راستای بیان افتخارات و حماسه‌های ارتش و قهرمانان آن شده هست. کسانی که شهید صیاد را از نزدیک می‌شناختند، غالبا از این فیلم راضی هستند.

در بخش دیگری از این نشست، امیر سرتیپ دوم فولادی اظهار داشت: فیلم شهید صیاد با تمام موفقیت‌های کسب شده، یک بازه ۱۸ ماهه از زندگی این شهید هست؛ حال که شرایط برای کلید زدن پروژه سریال شهید صیاد شیرازی مهیاست، بهتر هست که این پروژه آغاز شود.

امیر سرتیپ دوم بازنشسته جوکار نیز بیان کرد: ادامه پروژه صیاد در قالب سریال باید انجام شود؛ چرا که پرداختن به شخصیت و ذهنیت شهید صیاد در یک فیلم ۹۰ دقیقه‌ای ممکن نیست؛ همچنین در آثار بعدی، نخبگی فرماندهان ارتشی در طول جنگ، تکنیک‌ها و تاکنیک‌های ارتش و علم موجود در آن، باید بیشتر از قبل به تصویر کشیده شود.

انتهای پیام/ ۱۱۸

به گزارش مجاهدت از دفاع‌پرس از قم، پیکر شهید حجت‌الاسلام والمسلمین علی رازینی روز دوشنبه اول بهمن ماه ساعت ۱۴ از مسجد امام حسن عسکری (ع) تا حرم مطهر حضرت معصومه (س) تشییع و سپس گرد ضریح حرم طواف داده می‌شود.

مراسم بزرگداشت این شهید روز دوشنبه اول بهمن ماه پس از اقامه نماز جماعت مغرب و عشا در مسجد اعظم قم برگزار می‌شود.

مراسم هفتمین روز شهادت قاضی رازینی پنجشنبه ۴ بهمن ماه از ساعت ۱۴ در مسجد حضرت ولی عصر (عج) قم واقع در میدان توحید برگزار خواهد شد.

این شهید بزرگوار از قضات برجسته، شجاع و خدوم دیوان عالی کشور بود که صبح روز شنبه، ۲۹ دی‌ماه در اقدامی برنامه‌ریزی شده ترور شد و به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

انتهای پیام/