شهید آوینی

گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس: شهید «سید مرتضی آوینی» ۲۱ شهریور سال ۱۳۲۶ در تهران متولد شده و پس از گذراندن دوران تحصیلی و اخذ مدرک دیپلم، سال ۱۳۴۵ وارد دانشکده هنر‌های تجسمی دانشگاه تهران شد. همکلاسی‌هایش او را با نام «کامران» می‌شناختند؛ دانشجویی جذاب و خوش‌چهره‌ای که فلسفه و موسیقی غرب را خوب می‌شناخت و به‌خوبی هم داستان‌نویسی می‌کرد.

«فرهاد مهراد» خواننده معروف که صاحب‌خانه کامران بود، سال ۱۳۵۷ اعلامیه‌های حضرت امام خمینی (ره) را به او داد. کامران با وجود این همه تفکر هنری و روشنفکری و مطالعات کتاب‌های نویسندگان و فیلسوف‌های جهان، شاید هیچ‌گاه گمان نمی‌کرد که حرف‌های یک روحانی ساده ۷۵ ساله، بتواند این‌گونه ذهن او را مشغول کند؛ بنابراین بار‌ها این اعلامیه‌ها را می‌خواند و نوار‌های سخنرانی امام خمینی (ره) را می‌شنید؛ غافل از این‌که در مسیری گام برداشته هست که از او «سید مرتضی» می‌سازد؛ لذا در بحبوحه نهضت انقلاب اسلامی، تمام نوشته‌های خود را سوزاند و به نزدیکان خود گفت که تصمیم گرفته‌ام دیگر چیزی که حدیث نفس باشد را ننویسم و دیگر از خودم سخنی به میان نیاورم.

او پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به روستا‌ها رفت و به‌یاری محرومان شتافت؛ بنابراین وقتی متوجه شدند که وی با هنر و سینما آشنایی دارد، یک دوربین به او دادند؛ دوربینی که ۱۰ سال بعد تجربه هنری‌اش را با ۱۰۰ فیلم مستندی که ساخت، رقم زد. سید مرتضی که درد مردم و انقلاب اسلامی را درک کرده بود، پایتخت را رها کرده و به ترکمن‌صحرا، خوزستان و بلوچستان رفت و فیلم‌های مستند «سیل خوزستان»، «خان‌ندیده‌ها» و «بشاگرد» را از محرومیت و مشکلات مردم ساخت و جامعه را تحت تأثیر قرار داد.

سید مرتضی و گروه او، جزو اولین گروه‌هایی بودند که با شروع جنگ تحمیلی در قصرشیرین و خرمشهر مستقر شدند و این آغاز جریان فکری مجموعه ماندگار «روایت فتح» شد؛ مجموعه‌ای که سبک جدیدی در سینمای مستند جنگ ایجاد کرد؛ مستند‌هایی که تیتراژ نداشت؛ چون بر این باور بودند که این کار گروهی در راه هدفی والاست.

روایت فتح با تمهیدات فکری ساده‌ای ساخته شد؛ دوربین روی دست بدون استفاده از پایه و میکروفون و با تأثرگذاری نریشن‌هایی که خودِ سید مرتضی آن‌ها را می‌نوشت و با صدای دل‌انگیز خود، آن‌ها را می‌خواند؛ متن‌هایی که بسیاری را به وجد آورده بود؛ لذا بی‌دلیل نبود که سال‌های بعد از جنگ نیز تلنگر ساخت روایت فتح را رهبر معظم انقلاب اسلامی زدند.

سید مرتضی در روایت فتح ابزار جنگ و ماشین جنگ را روایت نمی‌کرد؛ بلکه انسان و شجاعت مؤمنانه و معنویت و شهادت‌طلبی رزمندگان اسلام را به تصویر می‌کشید؛ سبکی که سینمای جنگی ایران را متحول کرد؛ بنابراین پس از آن بود که این نگاه سید مرتضی، سایر فیلم‌سازان سینمای جنگ از جمله «ابراهیم حاتمی‌کیا» و ر«سول ملاقلی‌پور» را تحت تأثیر قرار داد.

پس از پایان جنگ و تأسیس مؤسسه روایت فتح، فعالیت‌های هنری و مطبوعاتی سید مرتضی موجب بروز چهره‌ای دیگری از او شد؛ وی در این دوره به سینما، هنر، فرهنگ جهانی شدن و مبانی توسعه فکر می‌کرد که حاصل همه آن فکر کردن‌ها، تحقیق‌ها و مباحثه‌ها، هزاران صفحه نوشته‌هایی بوده که از او به یادگار مانده هست. سید مرتضی در کنار تألیفات مقالات تئوریک درباره ماهیت سینما و نقد سینمای ایران و جهان، نوشته‌های متعددی درباره حقیقت هنر، هنر و عرفان، هنر جدید اعم از رمان، نقاشی، گرافیک، تئاتر، هنر دینی و سنتی، هنر انقلابی و… دارد.

سید مرتضی در آثار خود با نگاه آرمان‌گرایانه‌اش، در برابر جریان‌هایی که فکر می‌کرد که پس از دفاع مقدس از معیار‌های فرهنگی انقلاب اسلامی انحراف پیدا کرده‌اند، می‌ایستاد؛ تهیه مجموعه روایت فتح بعد از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ متوقف شده بود؛ اما در یکی از جلسات، رهبر معظم انقلاب اسلامی فرموده بودند که «تولید برنامه روایت فتح چرا قطع شده هست؟ الآ وقتش هست، باید این برنامه ادامه پیدا کند»؛ لذا کلمه «باید» به گوش سید مرتضی رسید و او با وجود مشکلات متعدد، ساخت مستند روایت فتح را ادامه داد و مجموعه «شهری در آسمان» با موضوع محاصره، سقوط و بازپس‌گیری خرمشهر را ساخت.

«صادق گنجی» به سید مرتضی گفته بود که «باب شهادت دیگر بسته شده هست»؛ اما او پاسخ داده بود که «نه برادر! شهادت لباس تک‌سایزی هست که باید تن آدم به اندازه آن در بیاید؛ هروقت به سایز این لباس درآمدی، پرواز می‌کنی؛ مطمئن باش». مدتی بعد، صادق گنجی در پاکستان آسمانی شد و پس از آن نیز اواخر فروردین سال ۱۳۷۲ که اعضای تیم مستندسازی روایت فتح به منطقه جنگی فکه رفته بودند، هرکس پا جای پای نفر جلویی می‌گذاشت؛ چهار نفر جلوتر از سید مرتضی پای خود را روی مین والمری می‌گذاشتند؛ اما مین سهم سید مرتضی بود.

مرگ پایان زندگی نیست؛ آغاز حیاتی دیگر هست

شهید سید مرتضی آوینی به آن چیزی که سال‌های به‌دنبالش بود، رسید؛ او در فرازی از سخنان خود گفته هست: «مرگ پایان زندگی نیست؛ مرگ آغاز حیاتی دیگر هست؛ حیاتی که دیگر با فنا و مرگ درآمیخته نیست؛ حیاتی بی‌مرگ و مطلق. زندگی این عالم در میان دو عدم معنا می‌گیرد؛ عالم پس از مرگ، همان عالم پیش از تولد هست و انسان در میان این دو عدم فرصت زیستن دارد. زندگی دنیا با مرگ درآمیخته هست، روشنایی‌هایش با تاریکی، شادی‌هایش با رنج، خنده‌هایش با گریه، پیروزی‌هایش با شکست، زیبایی‌هایش با زشتی، جوانی‌اش با پیری و بالأخره وجودش با عدم.

حقیقت این عالم فناست و انسان را نه برای فنا؛ که برای بقا آفریده‌اند؛ خُلِقتُم لِلبَقاءِ لا لِلفَناء. أسمعوا دعوة الموت آذانكم قبل أن يدعى بكم؛ دعوت مرگ را به گوش بگیرید، پیش از آن‌که مرگ شما را فراخواند و همه‌ این سخنان از سر مرگ‌آکاهی هست و راستش، لذت زندگی مرگ‌اگاهانه را جز اولیای خدا کس نمی‌داند؛ این لذتی نیست که به هر کس عطا کنند. تنگ نظری هست اگر به مقتضای تفکر رایج، به این سخنان پشت کنیم و بگوییم: «تا کجا از مرگ می‌گوییم؟ کمی هم در وصف زندگی بسرایید! دل بستن در دنیا دل بستن در فناست و مرگ بر ما سایه افکنده هست.

این علی هست که چنین می‌فرماید. همان‌که راه‌های آسمان را بهتر از راه‌های زمین می‌شناسد. سخنان او سروده‌هایی شاد و مفرح در وصف زندگی هست. آن زندگی که با زهر فنا و مرگ در نیامیخته هست. منتهی غفلت‌زدگان بیشتر می‌پسندند که با غفلت از مرگ، به سراب شادی‌های آمیخته با غصه دل خوش کنند. بگذار چنین باشد؛ اما اگر اولیاء خدا در جستجوی فناء فی الله هستند، بقای حقیقی را طلب کرده‌اند. بودنی را که از دسترس مرگ و فنا و رنج و غصه و شکست دور باشد. به سخن علی (علیه‌السلام) گوش بسپاریم: «دل‌های‌تان را از دنیا بیرون کنید، پیش از آن‌که بدن‌های‌تان را از آن بیرون برند».

انتهای پیام/ 113

به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ هنر دفاع‌پرس، در این جلسه معاونین و مدیران موسسات گزارشی از تداوم روند فعالیت‌ها و برنامه‌های مصوب سال جاری سازمان متناظر به کتابچه چشم‌انداز سال 1403 در حوزه‌های تولید، پژوهش، آموزش، بین‌الملل و رویدادها را ارائه دادند.

تاکید بر استمرار بی وقفه فعالیت‌ها بر اساس تقویم زمانی

 در ادامه محمد خزاعی ضمن تاکید بر استمرار بی‌وقفه فعالیت‌ها بر اساس تقویم زمانی گفت: خوشبختانه، در همه حوزه‌ها شاهد ادامه تلاش‌ها و برنامه‌ها هستیم و تولید آثار مستند و کوتاه با افق تعریف شده همچنان ادامه دارد. در حوزه سینمای بلند نیز، بنیاد فارابی در ادامه روند تولیدات مشترک و حمایتی خود، آثار جدیدی از مهرماه امسال به جشنواره بین المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان و جشنواره بینالمللی فیلم فجر در بهمن ماه می‌رساند. از این آثار 7 فیلم در مرحله تولید و پس تولید و 6 فیلم در مرحله پیش تولید قرار دارند.

وی اضافه کرد: امسال تولیدات متنوعی در ژانر، موضوعات و گونه‌های کودک و نوجوان، مقاومت، دفاع مقدس، پرتره، کمدی، اجتماعی، تاریخ معاصر و غیره در دستور کار تولید فارابی قرار گرفته که اولین سری این آثار مهرماه در جشنواره فیلم کودک و نوجوان در اصفهان روی پرده می‌رود.

تولید فیلم استراتژیک با محوریت غزه

وی افزود: یکی از موضوعات استراتژیک در حوزه تولید فیلم توجه به محوریت غزه و حقوق ملت فلسطین هست. در این راستا، پیرو فراخوانی که از سوی بنیاد سینمایی فارابی منتشر شده هست 6 فیلمنامه پس از بررسی‌های اولیه تصویب شده‌اند. از این6 فیلمنامه، دو اثر پس از بازنویسی مکرر نهایی شده و یک فیلم هم اکنون، به کارگردانی خانم لیلی عاج و تهیه‌کنندگی پژمان لشگری‌پور در مرحله تولید قرار گرفته هست. این فیلم با موضوع غزه و جنایات صهیونیست‌ها در بیمارستانی با پروداکشن بزرگی ساخته خواهد شد.

برگزاری جشنواره‌های سینمایی در زمان مقرر

رئیس سازمان سینمایی با ابراز رضایت از گزارش ارائه شده از سوی مدیران عامل موسسات و دبیران جشنواره‌های مهر سینما، کودک و نوجوان، سینما حقیقت، فیلم کوتاه تهران و فجر عنوان کرد: همه رویدادهای منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی در تقویم زمانی اعلام شده برگزار خواهند شد و حتی در روال برگزاری این رویدادها نسبت به سال گذشته جلوتر هستیم.

خزاعی در بخشی دیگر از صحبت‌ها با اشاره به جلسه با دکتر عباس صالحی وزیر محترم خاطرنشان کرد: در جلسه‌ای که در خدمت وزیر محترم بوده‌ام گزارشی جامع و کاملی از وضعیت سینمای کشور، دستاوردها، مشکلات و چالش‌های آن را ارائه داده‌ام. همچنین، در این جلسه مجموعه برنامه‌های پیش‌روی سازمان در سال 1403 تشریح شد و گزارشی از روند تولیدات در حوزه سینمای کوتاه، مستند و بلند، توسعه زیرساخت سینما، گزارشی از ضریب وضعیت مخاطبان و رونق فروش، مناسبات بین‌الملل و سایر موارد نیز ارائه شد.

وی ادامه داد: تا زمانیکه جنابعالی شخص جدیدی را منصوب کنید تا روز و ساعتی که در مسئولیت حضور داشته باشم، کوچکترین وقفه‌ای در روند امور و پیشبرد برنامه ها ایجاد نخواهد شد.

رئیس سازمان سینمایی با اشاره به وضعیت اقتصاد سینما طی دو سال اخیر عنوان کرد: با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و اهتمام به تنوع ژانرها به گونه‌های مختلف سینمایی در محصولات پیش‌بینی می‌شود رونق و رشد مخاطبان سینما تا پایان سال ادامه پیدا کند .

ظرفیت ژانرگرایی در سینما احیا شده هست

وی ادامه داد: سازمان سینمایی برخلاف برخی بدگمانی‌های مطرح شده توسط افرادی خاص، مهمترین راهبرد، در عرصه تولید آثار، توجه به ژانرهای مختلف سینمایی بوده و از مرحله صدور پروانه ساخت این مهم را مدنظر قرار داده هست. این درحالی هست که ژانرگرایی در این دوره از انجمن سینمای جوان آغاز شده تا از طریق نیروی انسانی جوان در گونه‌های مختلف سینمایی این ظرفیت در سینمای ایران جدی گرفته شود .

خزاعی اظهار کرد: در همه بسته‌های اکران طی سه سال اخیر همواره سعی شده در کنار کارهای اجتماعی، طنز، کودک، تاریخی، استراژیک و غیره نیز درنظر گرفته شود.

سینمای ورشکسته پساکرونا به «رونق امروز» رسیده هست

وی با اشاره به چالش‌های مبتلابه سینما در دو سال اخیر بر ضرورت توجه به موضوع اشتغال سینماگران بیان کرد: سینمای ایران پس از بحران کرونا با رخوت و تعطیلی بی‌سابقه‌ای روبه رو شده بود و تاجایی پیش رفت که بسیاری از فعلان صنوف سینمایی به بحران ورشکستگی سینما اذعان داشته‌اند. در چنین شرایطی سازمان سینمایی با درک ضرورت‌های این حوزه و اهمیت ایجاد زمینه‌های اشتغال و احیای سالن‌های سینما پس از آسیب‌های عمیق از شرایط کرونا نقشه راهی را طراحی کرد تا به مقصد امروز رسیدیم.

خروج سینما از انسداد در شرایط بی‌رغبتی بخش خصوصی

رئیس سازمان سینمایی گفت: در حال حاضر بالغ بر 10 هزار نفر در مشاغل مختلف مشغول به کار شده‌اند.این در حالی هست که قطعا منابع و اعتبارات سازمان برنامه و بودجه برای این گشایش کافی نبوده و با قرض کردن پول به صورت امانی از جاهای مختلف، همراهی برخی از وزارتخانه‌ها از جمله وزارت نفت و شرکت‌های تولیدی، جلب مشارکت نهادها و ارگان‌ها در زمینه تولیدات مشترک و هم‌افزایی بسیار خوب آنها، همگی این‌ها منجر به ایجاد اشتغال و رونق تولید و خروج سینما از انسداد و ورشکستگی شده هست.

وی تاکید کرد: بیشترین اشتغال دولتی در این مقطع صورت گرفته هست. آن هم در شرایطی که بخش‌های خصوصی به دلیل بحران تعطیلی پساکرونا رغبتی برای ورود به این عرصه نداشته‌اند. در حالیکه که امسال با توجه به رشد مخاطبان سینما بیشترین درخواست پروانه ساخت مربوط به بخش‌های خصوصی هست و بخش دولتی در میزان تولیدات سال جاری سهم کمتری خواهد داشت.

گفتنی هست یکصد و بیست و سومین جلسه شورای معاونین و مدیران سازمان سینمایی با حضور محمد خزاعی، قادر آشنا، اصغر فارسی، حبیب ایل بیگی، یزدان عشیری، علیرضا اسماعیلی، محمدرضا سوقندی، مجید زین العابدین، محمد طیب، هاشم میرزاخانی، غلامرضا نجاتی، لادن طاهری، محمد حمیدی مقدم، سیدصادق موسوی، رمضانعلی حیدری خلیلی برگزار شد.

انتهای پیام/ 121

به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ دفاع‌پرس، دویست و دومین قسمت از برنامه تلویزیونی «نردبان»، امروز جمعه ۲ شهریورماه روی آنتن شبکه مستند سیما می‌رود.

تجربه‌های فیلمسازی مستند در حیات وحش موضوع اصلی این قسمت از نردبان هست و مجید گل عبد، از مستندسازان این عرصه مهمان نردبان خواهد بود. او در گفتگو با حامد شکیبانیا درباره چالش‌ها، سختی‌ها و زیبایی‌های ساخت مستند از حیات وحش زیبای ایران سخن می‌گوید. مروری بر آثار وی نیز بخش دیگری از نردبان خواهد بود. 

مجید گل عبد، مستند‌هایی از حیات وحش ایران ساخته و بخش‌هایی از زیبایی‌های جانوری ایران را به تصویر کشیده هست. از جمله آثار وی می‌توان به «داستان بقا»، مجموعه مستند «پرندگان ایران»، «چین دامنه البرز» و … اشاره کرد.   

در بخش دیگری از برنامه نردبان این هفته، برش‌هایی از فیلم مستند «رستاخیز به روایت سید مرتضی آوینی» به کارگردانی سعید صادقی به نمایش درمی‌آید. فیلم مستند «رستاخیز به روایت سید مرتضی آوینی»، برداشتی از کتاب «فتح خون» نوشته شهید سیدمرتضی مرتضی آوینی و با موضوع اربعین حسینی هست که توسط گروهی متشکل از ۱۷ مستندساز ساخته شده هست. قلم شیوای آوینی و توصیف زیبای او از اربعین شهادت اباعبدالله الحسین، رنگ و بوی خاصی به این مستند داده هست. 

همچنین، فیلم مستند «آر ۲۱؛ نامی مستعار برای همبستگی» ساخته مهند یعقوبی مرور می‌شود؛ این مستند ۷۱ دقیقه‌ای که محصول سال ۲۰۲۲ فلسطین، بلژیک و قطر هست، مروری بر سال‌ها جنایتی هست که بر فلسطین رفته و سراغ مبارز‌ه‌هایی رفته که بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ برای تعیین سرنوشت مردم فلسطین در سراسر دنیا انجام شده هست. 

در بخش «عکاسی مستند»، دو عکاس کشور مهمان نردبان هستند؛ در این بخش، فرامرز عامل بردبار و اکبر قاسم‌پور از سال‌ها تجربیات خود در عرصه عکاسی سخن می‌گویند و چالش‌ها و نقاط روشن این رشته هنری را مقابل دوربین بیان می‌کنند. «کارگاه تجربه» نیز به عکاسی ماجراجویانه اختصاص داشته و بخش دوم از هفدهمین قسمت از کارنامه هنری «جیمی چین» را بررسی می‌کند.

برنامه تلویزیونی «نردبان» تلاش می‌کند با نگاهی تخصصی به فیلم و عکس مستند، مروری بر آثار ایرانی و خارجی این حوزه داشته باشد. این برنامه با اجرای حامد شکیبانیا، کارگردانی و تهیه‌کنندگی اصغر احمدپور و فاطمه بوربور و ضبط شده در استودیو نفت، با بخش‌هایی متنوع جمعه‌ها ساعت ۱۷:۳۰ روی آنتن شبکه مستند می‌رود و بازپخش آن شنبه‌ها ساعت ۰۰:۰۰ و ۱۴:۳۰ هست.

انتهای پیام/ 121m