شی جین پینگ

به گزارش مجاهدت از مشرق، پایگاه اینترنتی شبکه «المیادین» پس از اتمام سفر آیت‌الله «سیدابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور ایران به سوریه، تحلیلی از نقش چین در وضعیت سیاسی دولت دمشق منتشر و در آن به موضوعاتی نظیر دلایل کنشگری پکن در منطقه غرب آسیا، توانایی‌های این کشور برای ایجاد معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی جدید و همچنین نقش تهران و دمشق در جایگاه آینده این قدرت فرامنطقه‌ای پرداخت؛ در ادامه مشروح این گزارش را می‌خوانیم:

تمام رسانه‌ها و حتی شبکه‌ها و کانال‌های رسمی ایران و سوریه، بر سفر ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران به دمشق و استقبال گرم همتای او «بشار اسد»، رئیس‌جمهور سوریه متمرکز بودند؛ سفری که ۱۲سال بعد از سفر «محمود احمدی نژاد» رئیس‌جمهور اسبق ایران به دمشق تکرار می‌شد. این سفر نشان از تغییرات بزرگ و عمق تحولات منطقه‌ای شتابان در منطقه غرب آسیا داشت؛ پس می‌توان این سوال را مطرح کرد که نقش و جایگاه پکن در تمام اتفاقاتی که در این منطقه حساس جهان رخ می‌دهد، کجاست؟

پس از وقوع جنبش‌های موسوم به «بهار عربی»، پکن دریافت که آنچه در منطقه رخ می‌دهد چیزی جز یک اقدام غربی، به عنوان بخشی از انقلاب‌های رنگی نیست. طبق درک پکن، این طرحی برای تسلط جریان اسلامی و تلاش برای بی‌ثبات کردن چین در دروازه منطقه سین کیانگ است؛ طرحی که غربی‌ها می‌خواستند به وسیله اویغورهای مسلمان، امنیت ملی چین را مورد هدف قرار دهند. این درک از سیاست‌های غربی، پکن را بر آن داشت تا تصمیم بگیرد که خارج از مرزهای خود در مقابله با آن حرکت و نقش‌آفرینی کند.

اولین واکنش پکن که برای اولین بار در تاریخ این کشور رخ داد، پیامی بود که با عبور دو ناوشکن جنگی چینی Quing b و Noauio و ناو Waishanhu از کانال سوئز و در ژوئیه ۲۰۱۲ ارسال کرد؛ پیامی که از سواحل سوریه و با هدف ابراز آمادگی پکن دفاع از امنیت ملی‌اش از دروازه سوریه به جهان مخابره شد.

علی‌رغم وجود ابهام در سیاست چین و تکیه بر قدرت نرم پکن برای تقویت حضورش در تمام نقاط جهان، واضح بود که این کشور در دوران «شی جین پینگ»، سیاست متفاوتی را برای خود ترسیم کرده است. این کشور در سیاست‌های صرفاً اقتصادی خود قابلیت‌های سیاسی اطمینان‌بخش خود را برای کشورها و مللی که به آن‌ها دست یافته است، با ترویج منافع مشترک با آنان و عدم توسل به سلطه و زور، ارائه کرده است. پکن تلاش کرد تا از این طریق، فضای مناسبی را برای تغییر جهت دادن سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای برخورد مثبت با این سیاست ها بر اساس اعتماد فراوان فراهم کند.

منطقه غرب آسیا یک اقلیم محوری برای ایجاد یک نظم جدید بین‌المللی است؛ چه با توجه به ارزش ژئوپلیتیکی بالا برای طرف‌هایی که می‌تواند آن‌ها را به خود جذب کند و چه با قابلیت‌های انرژی که ۴۰ درصد از کل ذخایر نفت و گاز جهان را به خود اختصاص می‌دهد. این امر باعث شد تا سرانجام چین و روسیه اتحاد اعلام نشده خود را در ۴ فوریه ۲۰۲۲، سه هفته قبل از اینکه روسیه برای مقابله با ناتو در اوکراین برود، اعلام کنند.

جنگ در اوکراین نشان داد که کشورهای غرب آسیا سیاست‌های جدیدی را اتخاذ کرده‌اند؛ به طوری که بعد از آن هیچ‌کس نمی‌توانست حجم تغییر آشکار عربستان سعودی و امارات متحده عربی را برای هماهنگی با چین و روسیه تصور کند. به خصوص ریاض که تا آنجایی پیش رفت که تحریم‌های آمریکا علیه روسیه را خنثی کرده و بیشتر از قبل، به سمت حمایت از مسکو رفت؛ چه با امتناع از افزایش سطح تولید نفت برای جلوگیری از کسب بازدهی بالا از فروش نفت روسیه، چه با مصرف مشتقات نفتی روسیه به قیمت ارزان و فروش نفت آن به قیمت‌های بالا.

با اعلام ناگهانی توافق ایران و عربستان تحت نظارت چین که به امضای «علی شمخانی» رئیس شورای امنیت ملی ایران، «مساعد بن محمد العیبان» مشاور امنیت ملی عربستان و «وانگ یی»، وزیر امورخارجه و یکی از اعضای دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین رسید، مشخص شد که آمریکا حتی از این مذاکرات خبر هم نداشته است. همانطور که «باربارا لیف»، دستیار وزیرخارجه آمریکا در امور خاور نزدیک گفت: واشنگتن تا ساعاتی پیش از توافق، چیزی درباره آن نمی‌دانست؛ حالا ما با اولین گام‌های یک نظم جدید منطقه‌ای روبه‌رو هستیم.

چین اساساً به خاطر ورود همه کشورهای منطقه به چرحه تداوم درگیری، توانست معادله جدیدی را در غرب آسیا عرضه کند؛ معادله‌ای که پکن می‌توانست ضامن اصلی و چتر بین‌المللی توافق طرفین باشد و به معادله برد-برد به عنوان جایگزینی برای بقیه معادلاتی که نتایج نهایی آن‌ها باخت-باخت می‌شد، شکل دهد. از نشانه‌های اثرگذاری چین در تحولات بین المللی همین بس که پیش از ورود ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران به دمشق، «ژای جون»، نماینده ویژه چین در امور خاورمیانه در ۲۹ ماه آوریل به سوریه رفت و با بشار اسد دیدار و گفت‌وگو کرد.

برای همگان روشن شده است که نقش و جایگاه رو به پیشرفت چین، نقش اصلی را در سازماندهی نظم جدید منطقه‌ای ایفا می‌کند و اینکه سوریه با نگاهی که به شرق مدیترانه دارد، از نظر ژئوپلیتیکی اهمیت زیادی در این تحولات دارد. امضای یادداشت تفاهم برای یک برنامه جامع بلندمدت بین ایران و سوریه که در یکی از بندهای آن به اتصال راه آهن بین سوریه و ایران از طریق عراق اشاره دارد، نشانه‌ای قوی از تکمیل «ابتکار کمربند و جاده» است،که از طریق آن راه‌آهن‌های مذکور به پکن می‌رسند و کشور ایران عنصر فعال و اصلی در موفقیت آن است.

همه قدرت‌های منطقه‌ای متوجه شده‌اند که در نظم جدید، موفقیت روندهای سیاسی با خروج سوریه از بحران جاری این کشور ممکن است و بازگرداندن ثبات به آن تنها از طریق تغییرات اساسی در ساختار سیاسی داخلی آن امکان پذیر است. چیزی که تنها با مشارکت همه سوری‌ها در مدیریت کشورشان محقق می‌شود و این همان اصلی است که اطمینان خاطر در مورد بازگشت آوارگان سوری و دستیابی به توسعه بر اساس چشم‌انداز ترسیم‌شده توسط چین برای پایان‌دادن به بحران دمشق را ایجاد می‌کند. ایران هم با توجه به روابط راهبردی خود با چین و روسیه و به دلیل برخورداری از روابط عمیق با سوریه و مناسبات خوب با ترکیه و کشورهای خلیج فارس می تواند نقش مهمی در این روند ایفا کند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، پوتین و جین پینگ عصر روز سه شنبه بعد از مذاکرات گسترده خود در کاخ کرملین بیانیه مشترکی در مورد تعمیق مشارکت همه جانبه و همکاری راهبردی امضا کردند.

پوتین مذاکرات را شی را موفقیت آمیز و سازنده عنوان کرد و گفت: ما صمیمانه از میزبانی از شی جین پینگ در روسیه خوشحالیم.

او تصریح کرد: اسناد امضا شده به طور کامل نشان دهنده سطح روابط روسیه و چین است که در بالاترین نقطه تاریخی خود قرار دارد

وی همکاری تجاری و اقتصادی را در اولویت روابط روسیه و چین عنوان کرد و گفت: روسیه آماده حمایت از شرکت های چینی برای جایگزینی شرکت هایی است که این کشور را ترک کرده اند

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه همچنین گفت که روسیه از استفاده از یوان چین برای تسویه حساب تجاری با کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین حمایت می کند.

پوتین پس از گفتگو با شی جین پینگ گفت که روسیه و چین پویایی بالایی در تجارت متقابل دارند، در سال ۲۰۲۳ می توانیم به ۲۰۰ میلیارد برسیم.

وی اظهار داشتک در جریان مذاکرات بین روسیه و چین، مسائل همکاری انرژی که با سرعت خوبی در حال پیشرفت است به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت.

پوتین با بیان اینکه روسیه آماده افزایش بی وقفه عرضه نفت به چین است، تصریح کرد: روس اتم و سازمان مربوطه چین یک برنامه همکاری طولانی مدت امضا کردند.

رئیس جمهوری روسیه گفت که با شی جین پینگ درباره افزایش تنش در جهان و اعمال تحریم های ناعادلانه گفتگو کردیم.

پوتین افزود: طرح صلح چین را می توان به عنوان پایه ای برای حل و فصل صلح آمیز در اوکراین در نظر گرفت؛ زمانی که آنها در غرب و در کی یف برای آن آماده باشند.

مهمترین اظهارات جدید شی جین پینگ در مذاکرات با پوتین

شی جین پینگ نیز در این نشست گفت که با تلاش مشترک، روابط روسیه و چین پویایی توسعه سالم و پایدار را نشان می دهد.

او اظها داشتک بین فدراسیون روسیه و جمهوری خلق چین، اعتماد متقابل سیاسی در حال تعمیق است، منافع مشترک در حال افزایش است، مردم نزدیکتر می شوند.

رئیس جمهوری چین افزود: همکاری در ابعاد تجاری، اقتصادی، سرمایه گذاری، انرژی، فرهنگی و بشردوستانه و نیز بین منطقه ای در حال توسعه است.

وی گفت: چین تقویت هماهنگی و تعامل برای بهره مندی بیشتر از همکاری عملی را پیشنهاد می کند.

رئیس جمهور چین همچنین اعلام کرد که آماده است طرحی را برای توسعه روابط دوجانبه و همکاری های عملی به نفع احیاء و شکوفایی چین و روسیه ترسیم کند.

شی جین پینگ گفت: در طول ۱۰ سال روابط نزدیک خود را با پوتین حفظ کرده ام و در مورد مسائل راهبردی در تماس هستیم

او افزود: چین و روسیه به عنوان اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد به حفظ هنجارهای روابط بین المللی بر اساس منشور سازمان ملل ادامه خواهند داد.

شی جین پینگ درباره موضع چین در خصوص وضعیت اوکراین هم گفت: ما طرفدار صلح و گفتگو هستیم.

در ۲۰ مارس، شی جین پینگ برای گفتگو با ولادیمیر پوتین به مسکو سفر کرد. هواپیمای حامل رهبر چین در فرودگاه بین المللی ونکوا ۲ ( Vnukovo-۲ ) به زمین نشست. او تا ۲۲ مارس (دوم فروردین) در روسیه خواهد ماند.

دو سیاستمدار یک روز قبل یک جلسه غیررسمی برگزار کرده بودند. در آن، رئیسان جمهوری فدراسیون روسیه و چین از جمله طرح چین برای حل و فصل مناقشه در اوکراین را مورد بررسی قرار دادند.

به گزارش مجاهدت از مشرق به نقل از پایگاه اینتل ریپابلیک، ژانگ هان هوی(Zhang Hanhui) سفیر چین در روسیه امروز شنبه در سخنانی اعلام کرد: مسکو و پکن اصول جهان چندقطبی را ترویج خواهند کرد.

سفیر چین در روسیه در این خصوص ادامه داد: پکن به همراه مسکو به ترویج اصول جهان چندقطبی، دموکراتیک سازی روابط بین‌ الملل و ارائه تضمین‌ های قابل اعتماد برای تعادل و ثبات راهبردی جهانی ادامه خواهد داد.

موضع گیری «ژانگ هان هوی» درست پیش از سفر رییس جمهور این کشور به روسیه انجام شده است.

کرملین دیروز جمعه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین در تاریخ ۲۰ مارس (۲۹ اسفند ماه) طی سفری دو روزه وارد مسکو می‌ شود. ولادیمیر پوتین و شی جین پینگ در مسکو درباره توسعه شراکت‌ های جامع و همکاری‌ های راهبردی گفتگو خواهند کرد. در این دیدار سندها و توافقات دو جانبه مهمی میان چین و روسیه به امضا خواهد رسید.

وزارت خارجه چین نیز پس از بیانیه کرملین، با صدور بیانیه‌ای جزئیاتی از سفر رئیس جمهور این کشور به روسیه را اعلام کرد.

در بیانیه وزارت خارجه چین آمده بود: سفر رئیس جمهور چین به روسیه در راستای اهداف راهبردی دو کشور انجام می‌ شود و اتحادیه اقتصادی اوراسیایی را تقویت خواهد کرد.

وزارت خارجه چین یکی از اهداف مهم سفر پینگ به مسکو را تعمیق اعتمادسازی میان دو کشور به طور گسترده‌ تر اعلام کرد.

به گزارش مجاهدت از مشرق به نقل از شبکه الجزیره، وزارت دفاع آمریکا از رصد نزدیک سفر رئیس جمهور چین به روسیه خبر داد.

یکی از سخنگویان وزارت دفاع آمریکا امروز جمعه اعلام کرد که واشنگتن از نزدیک سفر «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین به روسیه را زیر نظر دارد.

این مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا ادامه داد که آمریکا امیدوار است که رئیس‌جمهور چین و دولت وی در این سفر، از حمایت خود از روسیه برای تأثیرگذاری بر این کشور (در رابطه با جنگ اوکراین) بهره بگیرند.

رویترز به نقل از «منابع آگاه» اعلام کرد شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین برای دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه هفته آینده به مسکو سفر خواهد کرد.

چین و روسیه در سالهای اخیر تحت دکترین اتحاد در برابر غرب به هم نزدیک شده‌اند. چین تاکنون عملیات نظامی روسیه در اوکراین را محکوم نکرده و آشکارا نیز حمایت نکرده است و در عین حال تلاش کرده روابط خود را با مسکو تقویت کند.

همکاری چین و روسیه نه تنها در زمینه نظامی و امنیتی بلکه در قلمروهایی نظیر اقتصاد، سیاست، دیپلماسی، فرهنگ، علم و فناوری و بهداشت عمومی بسیار انعطاف پذیر و جامع و در پاره ای موارد بسیار متمرکز است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی گفت که توافق ایران و عربستان سعودی برای از سرگرفته شدن روابط دیپلماتیک بر تمایل مشترک دو طرف برای حل تمامی اختلافات از طریق گفت‌وگو و ارتباطات تاکید دارد اما این توافق به معنای حل شدن تمامی اختلافات موجود میان دو کشور نیست.

وی که این سخنان را در مصاحبه با الشرق الاوسط مطرح می‌کرد با ابراز تمایل برای دیدار هر چه سریعتر با همتای ایرانی خود گفت: «ما در حال آماده شدن برای از سرگیری روابط دیپلماتیک میان دو کشور طی دو ماه آینده هستیم و طبیعی است که در آینده با یکدیگر دیدار کنیم».

در حالی که روابط تهران و ریاض از سال ۲۰۱۶ قطع شده است، روز جمعه گذشته و با میانجی‌گری پکن، ایران و عربستان سعودی برای بازگشایی سفارت‌ها در پایتخت‌های دو کشور به توافق رسیدند.

ایران و عربستان روابط متعدد دینی، فرهنگی، تاریخی و تمدنی مشترک دارند

وزیر امور خارجه عربستان سعودی در پاسخ به سوال خبرنگار الشرق الاوسط درباره منافع مستقیم عربستان سعودی از بازگشایی سفارتش در ایران و از سرگیری روابط با تهران گفت: «اصل در روابط بین‌المللی وجود ارتباط دیپلماتیک میان کشورهاست و این روابط زمانی که دو کشور همسایه به وسعت عربستان سعودی و ایران باشد تقویت می‌شود و حال آنکه این دو کشور روابط متعدد دینی، فرهنگی، تاریخی و تمدنی مشترک دارند».

وزیر خارجه عربستان سعودی اضافه کرد: «این توافق تحت نظر و با میانجی‌گری جمهوری خلق چین حاصل شده است. پیش از آن نیز دیدارهای متعددی طی دو سال در جمهوری عراق و سلطنت عمان برگزار شده بود. عربستان سعودی در مسیر آرامش و کاهش تنش و تقویت امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی پیش خواهد رفت».

توافق با تهران به معنای حل تمامی اختلافات میان دو کشور نیست اما برای حل آنها تلاش میکنیم

بن فرحان افزود: «رسیدن به این توافق که به از سرگیری روابط سیاسی منجر خواهد شد به معنای حل تمامی اختلافات میان دو کشور نیست اما دلیلی بر تمایل مشترک برای حل این اختلافات از طریق ارتباط و مذاکرات از راه‌های مسالمت‌آمیز و ابزارهای دیپلماتیک است».

وی ادامه داد: «ما در عربستان سعودی امیدواریم که صفحه جدیدی در روابط با ایران و تقویت افق‌های همکاری را ایجاد کنیم که بازتاب مثبتی بر تقویت امنیت و ثبات و پیشبرد رشد و شکوفایی نه فقط در دو کشور بلکه در کل منطقه داشته باشد».

فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی

خبرنگار الشرق الاوسط در ادامه از بن فرحان پرسید که چه زمانی با وزیر امور خارجه ایران برای فعال سازی توافق و هماهنگی تبادل سفرا دیدار خواهید کرد و آیا به زودی شما را در تهران خواهیم دید؟

مشتاقانه در انتظار دیدار با وزیر خارجه ایران در آینده نزدیک هستم

وزیر خارجه عربستان سعودی پاسخ داد: «بر اساس توافقی که حاصل شده مشتاقانه در انتظار دیدار با وزیر خارجه ایران در آینده نزدیک هستم و از سرگیری روابط دیپلماتیک میان دو کشور طی دو ماه آینده صورت خواهد گرفت و طبیعی است که در آینده به کشورهای دو طرف سفر کنیم».

خبرنگار الشرق الاوسط در ادامه پرسید: با وجود تاکید ریاض و تهران در بیانیه سه جانبه امضا شده با پکن که به موضوع احترام به حق حاکمیت کشورها و عدم مداخله در امور داخلی اشاره دارد اما واشنگتن به پایبندی تهران به این موضوع ابراز تردید کرده است. آیا این توافق شامل شروطی درباره موضوع عدم مداخله در امور داخلی کشورها دارد و آیا اعتقاد دارید که ایران به این بند پایبند خواهد بود؟

بن فرحان پاسخ داد: «از مهمترین الزامات ایجاد صفحه جدید با ایران، پایبندی به آن چیزی است که دو طرف به آن رسیده‌اند و طبق تاکیدی که بیانیه سه جانبه سعودی- ایرانی- چینی داشته، بدون تردید منافع کشورهایمان و منطقه در فعال سازی مسیرهای همکاری و هماهنگی مشترک و تمرکز بر اولویت‌های توسعه به جای ملاحظات هژمونیک است. امیدواریم که طرف ایرانی نیز آرزوها و اهداف مشابهی با ما داشته باشد و مشتاقانه منتظر همکاری با تهران برای تحقق این موضوع هستیم».

خبرنگار الشرق الاوسط در ادامه این مصاحبه پرسید: «ایران از مدت‌ها با بحران‌های متعددی مواجه است، که سر آغاز آن فروپاشی مذاکرات پرونده هسته‌ای و این اواخر نیز اوضاع داخلی بوده که این بحران‌ها یکی پس از دیگری و با توجه به نگرانی‌های اقتصادی و اجتماعی روی داده است اما برخی به خصوص در غرب معتقدند که توافق جدید ایران با عربستان چه بسا طناب نجات نظام ایران در زمانی بحرانی به شمار می‌آید، نظر شما چیست؟

رویدادهای اخیر در ایران موضوعی داخلی است و عربستان جز خوبی برای ایران آرزویی ندارد

بن فرحان در پاسخ به این سوال گفت: «در مورد بخش عمده‌ای از این سوال صحبت نخواهم کرد چون این موضوع داخلی ایران است اما چیزی که می‌توانم بگویم این است که ایران کشوری همسایه است که ثبات و شکوفایی این کشور در راستای ثبات و شکوفایی کل منطقه خواهد بود و ما در عربستان جز خوبی برای ایران آرزویی نداریم».

وزیر خارجه عربستان سعودی در ادامه گفت: «اما در مورد ادامه توسعه توانایی‌های هسته‌ای ایران،‌ این چیزی است که بدون تردید باعث نگرانی ما می‌شود و بار دیگر بر درخواستمان درباره منطقه خلیج (فارس)‌ و خاورمیانه خالی از تسلیحات کشتار جمعی تاکید می‌کنیم و ایران را فرا می‌خوانیم که به تعهدات هسته‌ای خود پایبند بوده و همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را افزایش داده و همکاری با همپیمانان و دوستان در این راستا را ادامه خواهیم داد».

الشرق الاوسط در ادامه از بن فرحان پرسید چین عادت ندارد وزن دیپلماتیک خود را در ابتکارات حل بحران‌های منطقه‌ای استفاده کند اما سوالی که مطرح می‌شود چرا چین و نه کشور دیگری در این توافق میانجی نبوده است؟

صلح و ثبات در منطقه به نفع ایران، چین و عربستان است

وزیر خارجه عربستان سعودی پاسخ داد: «همانطور که در بیانیه مشترک به آن اشاره شده، عربستان سعودی از ابتکاری که آقای “شی جین‌پینگ” رئیس جمهور چین مطرح کرده بود استقبال کرده و به عنوان ادامه مذاکراتی که طی دو سال گذشته با طرف ایرانی در جریان بوده تعامل کرد و همانطور که پنهان نیست چین از روابط مثبتی با هر دو طرف بهره می‌برد که همین موضوع در نزدیک کردن دیدگاه‌ها و ابراز دغدغه‌های مشروع عربستان سعودی نقش داشته است. امیدواریم که نقش چین در این توافق به تقویت همزیستی و امنیت مشترک در منطقه و روابط حسن همجواری میان کشورهای این منطقه بیانجامد. هر سه کشور (ایران، عربستان و چین) منافع مشترکی در فراهم شدن زمینه منطقه‌ای که بر آن صلح، ثبات و امنیت حکمفرما باشد، دارند.

بن فرحان در پایان این مصاحبه به سوالی درباره تلاش‌های ریاض برای پایان یافتن جنگ اوکراین پاسخ داد و گفت که ریاض همچنان تلاش می‌کند که با تعامل و همکاری میان دو کشور به راه حلی برای پایان یافتن این بحران و توقف درگیری‌ها پیدا کند.

وی همچنین به موفقیت آمیز بودن تلاشهای «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی برای به سرانجام رسیدن توافق تبادل اسرا میان دو کشور و همچنین کمک‌های بشردوستانه ریاض به اوکراین اشاره کرد.