طبیب زندان دولتو

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در چهلمین سالگرد از شروع دفاع مقدس و هشتمین هفته متمادی، از کتاب «طبیب زندان دولتو» رونمایی کرد.

مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در اقدامی مناسب و بنا بر خط مشی خود به منظور حفظ و انتقال ارزش‌‏های دفاع مقدس و تبیین فرهنگ ایثار و شهادت برای نسل‏‌های آینده کتاب تاریخ شفاهی سید مسعود خاتمی مسئول بهداری سپاه در سال­‌های دفاع مقدس و ریاست اسبق دانشگاه علوم پزشکی حضرت بقیه الله (عج) که هم اکنون به نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای اسلامی فعالیت دارد، منتشر و رونمایی کرد.

این مراسم با توجه به وضعیت ناشی از شیوع ویروس کرونا بدون حضور رسانه‌ها برگزار شد. به‌منظور آشنایی بیشتر با این کتاب با علیرضا موحد علوی مدیر مطالعات تاریخ شفاهی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و محمدرضا باقری مجری این کتاب به گفتگو پرداختیم. گفتگوی تفصیلی با خاتمی به صورت مجزا منتشر خواهد شد.

علیرضا موحد علوی مدیر مطالعات تاریخ شفاهی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در ابتدا به اهمیت تاریخ شفاهی دکتر خاتمی اشاره کرد و گفت: کتاب تاریخ شفاهی دکتر سید مسعود خاتمی تحت عنوان «طبیب زندان دولتو» روایت نقش ایشان در سطوح مهم مدیریتی نامبرده و از طرفی به دنبال تبیین نقش معاونت بهداری کل سپاه در جنگ و نقش پزشکان در آن سال­‌های پر حماسه و شکوهمند است.

وی ضمن بیان اینکه نظام جمهوری اسلامی و شجره طیبه انقلاب اسلامی اگر به دنبال ارائه الگو‌ها و اسوه‌های خود ساخته در طول سال­‌های پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس می­باشد، یکی از این الگو‌های ماندگار و درخشان، شخصیت دکتر خاتمی است، اظهار کرد: دکتر خاتمی که طعم فقر و سختی نداری را در دوران دبستان و دبیرستان چشیده، سابقه مبارزاتی دانشجویی در کوران پیروزی انقلاب را دارد. وقتی به عنوان دانشجوی رشته پزشکی در لبیک به فرمان امام­ خمینی­ (ره) داوطلبانه به کُردستان می­شتابد و در درگیری با ضد انقلاب و اشرار به اسارت در می‌­آید و ساکن زندان “دولتو” می‌­شود.

مدیر مطالعات تاریخ شفاهی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به اینکه دکتر خاتمی تقریباً همه سطوح فرماندهی سپاه را طی کرده است، عنوان کرد: دکتر خاتمی سال‌ها فرماندهی سپاه منطقه فارس در کنار بزرگانی، چون شهید آیت‌­الله دستغیب پله­‌های مجاهدت را طی می­‌کند و در شورای عالی سپاه و مسئولیت بهداری سپاه در سال­‌های دفاع مقدس برای ساماندهی مداوا و درمان مجرومین جنگ در عالی‌ترین سطح مدیریت انجام وظیفه می‌کند و بعد هم در حوزه تخصصی پزشکی در مقطعی رئیس بیمارستان حضرت بقیه­‌الله بوده است.

وی تاکید کرد: با توجه به سوابق دکتر خاتمی در دوران دفاع مقدس و پس از آن، اکثر پزشکان حاضر در سال­های دفاع مقدس ایشان را جامع ویژگی­‌ها و شاخص­‌های فرهنگ پاسداری بر می‌شمارند. از این رو اهمیت کتاب تاریخ شفاهی دکتر خاتمی از این جهت است که این کتاب روایت یکی از شخصیت­‌های عرصه پزشکی سپاه است که می­توان به عنوان الگو به نسل جوان معرفی کرد.

موحد علوی به محتوای کتاب تاریخ شفاهی دکتر خاتمی اشاره کرد و گفت: ازتولد تا انقلاب اسلامی، اسارت در زندان دولتو، فرماندهی استان فارس تا عضویت در شورای عالی سپاه، مسئولیت در بهداری جنگ و کمک به شکل­گیری ستاد امداد و درمان بخش­‌هایی از این کتاب است. همچنین کتاب به موضوعات تخصص بهداری در جنگ مانند بهداشت در جنگ، مواجهه با عوامل ناشناخته شیمیایی، درمان مصدمان شیمیایی و تحقیقات برای کمک به مجروحان جنگ در چند جلسه پرداخته است.

وی به شاخص‌­های کتاب «طبیب زندان دولتو» پرداخت و عنوان کرد: گفتگو با یکی از فرماندهان و مدیران سطح عالی سپاه که نقش فعال در مقابله با بحران­‌هایی که کشور با آن روبه‌رو بوده می‌­تواند مورد توجه همه جوانانی باشد که در ابتدای راه مجاهدت در راه انقلاب اسلامی هستند و می­‌تواند برای آن‌ها الگو باشد.

مدیر مطالعات تاریخ شفاهی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس افزود: تبیین بخشی از نقش معاونت بهداری سپاه در سال­‌های دفاع مقدس برای ساماندهی امر درمان مجروحین جنگ و بهره‌­گیری از همه ظرفیت­‌های جامعه درمانی کشور برای این امر از دیگر شاخص‌های اصلی این کتاب است. همچنین بیان چگونگی تشکیل بسیج جامعه پزشکی و بهره­گیری از ظرفیت درمانی کشور در خدمت جنگ از ویژگی­های این کتاب است.

وی چگونگی مدیریت و فرماندهی مواجهه جامعه­‌ی پزشکی با عوامل شیمیایی در جنگ، تاریخچه و گستره بمباران شیمیایی، چگونگی مقابله با این عوامل و نقش دیپلماسی در موضوع شیمیایی را از بخش‌های مهم مطرح شده در کتاب تاریخ شفاهی دکتر خاتمی مطرح کرد و گفت: فصلی در این کتاب به تدابیر پزشکی برای مقابله با بمباران شیمیایی، مداوای مجروحان شیمیایی و پدافند در مقابل این‌گونه حملات اختصاص دارد.

وی با بیان اینکه بخش­ مهمی از کتاب به تاریخچه تشکیل و توسعه دانشگاه علوم پزشکی حضرت بقیه الله (عج) می­‌پردازد، اظهار کرد: این دانشگاه نقش مهمی در ادامه روند درمان مجروحان و جانبازان جنگ تحمیلی داشته و دارد. نقش دکتر خاتمی در تأسیس این دانشگاه و توسعه بیمارستان­‌های وابسته به آن و نقش مرکز تحقیقات بیولوژیک در شناسایی شهدا در گفتگوی چهاردهم بیان شده است.

موحد علوی گفتگو با همسر دکتر خاتمی را از دیگر بخش‌های خواندنی کتاب تاریخ شفاهی او برشمرد و گفت: از ضمائم این کتاب، مصاحبه با همسر دکتر خاتمی است که شخصیت ایشان در سال‌های مبارزه و بعد از آن به ویژه در ماه­های اسارتش از زوایه نگاه همراه و همسنگر ایشان می‌باشد.

وی در خصوص عنوان کتاب توضیح داد: یکی از فصل درخشان زندگی دکتر سید مسعود خاتمی زمانی است که در لبیک به فرمان حضرت امام خمینی (ره) در غائله کردستان بلافاصله داوطلبانه به آنجا می­‌شتابد و در کنار شهید قاضی به مداوای مجروحان آنجا می­‌پردازد. در یکی از مأموریت‌ها در رفتن به سردشت در کمین دمکرات‌ها و ضدانقلاب می­‌افتند، سید مرتضی قاضی در این کمین به شهادت می­‌رسد و دکتر خاتمی که آن روز‌ها دانشجوی رشته پزشکی است به اسارت آن‌ها در می­‌آید و ماه­‌های اسارت را در زندان دولتو می­‌گذراند. نام کتاب از این حادثه گرفته شده است.

مدیر مطالعات تاریخ شفاهی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به نحوه انتخاب مجری راوی اشاره و عنوان کرد: به دلیل حضور فعال و مؤثر دکتر محمدرضا باقری در یکی از بخش‌­های مدیریتی دانشگاه بقیه الله (عج) و ارتباط نزدیک وی با دکتر خاتمی، به عنوان مجری این تاریخ شفاهی انتخاب شد. ضمن اینکه دکتر باقری در جمع­‌آوری اسناد مربوط به نقش پزشکان و اسناد مرتبط با جنگ شیمیایی صدام علیه رزمندگان اسلامی، سعی فراوانی نمود

چهار اثر تاریخ شفاهی از مسئولان در عرصه پزشکی در دوران دفاع مقدس به زودی منتشر می‌شود

موحد علوی از انتشار چهار اثر تاریخ شفاهی از مسئولان در عرصه پزشکی در دوران دفاع مقدس به زودی خبر داد و گفت: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در کنار انتشار تاریخ شفاهی دکتر خاتمی، گفتگو، ضبط و تدوین تاریخ چهار نفر از شخصیت­‌ها و مدیران عالی این عرصه از جمله تاریخ شفاهی سردار فتحیان، مسئول بهداری قرارگاه خاتم، سردار دکتر رجایی، مسئول بهداری نیروی زمینی سپاه در دفاع مقدس، دکتر مهرابی توانا، عضو هیئت علمی و مسئول معاونت بهداشت در جنگ و سردار حاج احد توکل، مسئول بهداری قرارگاه نجف، را در دست آماده­‌سازی برای چاپ و انتشار دارد که امیدواریم به زودی از این کتاب­‌های این بزرگان عرصه بهداری دفاع رونمایی نماییم.

فلسفه وجودی تدوین کتاب تاریخ شفاهی خاتمی مبنی بر تبیین نقش جامعه پزشکی در سال‌های دفاع مقدس است

در ادامه این گفتگو محمدرضا باقری فلسفه وجودی تدوین کتاب تاریخ شفاهی دکتر سید مسعود خاتمی را مبنی بر تبیین نقش جامعه پزشکی در سال‌های دفاع مقدس بیان کرد و گفت:، چون نقش موثر جامعه پزشکی در همه مراحل جنگ تحمیلی برهیچ انسان منصفی پوشیده نیست و تاحدودی هم مغفول مانده است؛ بنابراین مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه در نظر دارد طی یک برنامه پنج ساله، ثبت و ضبط تاریخ شفاهی تعدادی از این پزشکان و کادر خدوم درمان را در سال‌های دفاع مقدس تدوین و منتشر کند.

وی در خصوص چرایی پذیرش مجری تاریخ شفاهی دکتر خاتمی اظهار کرد: تا بیش از ده سال فرماندهی مثمرثمر و کارگشای جناب دکتر سید مسعود خاتمی بر دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، درآن ایامی که بنده در همان مرکز علمی، آموزشی و پژوهشی مشغول به کار و فعالیت بودم، باعث شد که به شخصیت جدی، پرصلابت و مومن و متعهد آقای دکتر خیلی علاقمند شوم.

مجری تاریخ شفاهی خاتمی افزود: این ارادت درونی منجر شد تا نسبت به کنکاش در سوابق علمی و انقلابی و مبارزاتی ایشان نظرم جلب شود که حاصل آن دقت نظر، چاپ اول کتاب حاضر «طبیب زندان دولتو» است که با تشویق، ترغیب و همکاری و با همت صادقانه مدیر محترم گروه تاریخ شفاهی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، دکتر علیرضا موحد علوی، صورت گرفته و همچنین مترصد چاپ بعدی آن با ویرایش جدید هستیم.

وی با بیان اینکه خاتمی به صورت منظم در جلسات تاریخ شفاهی حضور فعال داشت، گفت: با توجه به اینکه استاد خاتمی همزمان با مسئولیت‌های مختلف در سطوح گوناگون، علمی، آموزشی و پزشکی (پذیرش و درمان بیماران در جراحی عمومی و ترو مالوژی) مشغول به کار و تلاش بوده‌اند، بعد از تصویب تدوین کتاب تاریخ شفاهی نامبرده، یکی از درس‌های عملی که بنده بعد از سوابق ۳۰ ساله ام در سطوح مختلف علمی و مدیریتی از دکتر خاتمی آموزش عملی دیده‌ام، حضور به موقع و پا به کار بودن و همچنین حضور ذهن ایشان که محرکه و مشوق اینجانب شد تا برای به ثمر رسیدن این اثر پیش رو از هیچ کوششی دریغ نورزم.

باقری با اظهار به اینکه ۲۷ جلسه ضبط تاریخ شفاهی خاتمی در قالب ۱۴ گفتگو تنظیم شده است، بیان کرد: خردادماه سال ۱۳۹۷ برگزاری جلسات تاریخ شفاهی ایشان تصویب و در تیرماه همان سال، جلسات ثبت و ضبط در استودیوی مجهز مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس آغاز شد. با مراجعه به مخزن اسناد هشت سال دفاع مقدس، کثرت سند‌های طبقه‌بندی شده مربوط به ایشان باعث شد که ما ۲۷ جلسه یک و نیم تا دو ساعته از ایشان ثبت و ضبط تلویزیونی کنیم که تا دیماه ۱۳۹۸ ادامه پیدا کرد.

وی بر سند محور بودن کتاب «طبیب دولتو» تاکید کرد و گفت: یکی از ویژگی‌های آثار مکتوب مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، سند محور بودن جلسات تاریخ شفاهی فرماندهان و مدیران حوزه‌های مختلف جنگ تحمیلی است که ایشان هم از این امر مستثنی نبوده است.

مجری تاریخ شفاهی خاتمی با اظهار به اینکه تمامی مباحث و مطالب مطرح شده توسط ایشان برایم پند آموز بود، عنوان کرد: یکی از نکات بسیار جالبی که ایشان مطرح کردند آن بخشی بود که در مسیر مهاباد- سردشت، وقتی دچار کمین ضد انقلاب دموکرات شده و اسیر می‌شوند؛ به آقای نوری می‌گویند: بپرسید که اگر ما را می‌خواهند بکشند، زودتر بکشند. چرا اینقدر پیاده ما را راه می‌برند.

وی در رابطه با وجه تسمیه عنوان کتاب توضیح داد و گفت: عنوان کتاب به‌خاطر نام زندانی بود که ایشان به مدت پنج ماه قبل از آغاز جنگ تحمیلی، هنگامی که برای کمک پزشکی به مردم پاوه اعزام می‌شدند، در میانه راه به همراه هشت نفر دیگر به اسارت گرفته می‌شوند که دو نفر از آنان به نام‌های سید مرتضی قاضی و آقای رزمجو در دم به شهادت می‌رسند.

انتهای پیام/341