طب ایرانی

به گزارش مجاهدت از مشرق، مریم مقیمی کارشناس طب ایرانی، در رابطه با خواص گیاهان دارویی برای انواع بیماری‌ها به خصوص سرماخوردگی و تداخل آن با برخی از داروهای شیمیایی گفت: برای درمان سرماخوردگی و یک‌سری از بیماری‌های ویروسی دیگر رایج‌ترین داروی‌های گیاهی عبارتند از آویشن، اسطوخودوس، بابونه، بهارنارنج، بیدمشک و زنجبیل که به طور معمول برای بهبود بیماری افراد تجویز می‌شوند.

وی ادامه داد: گیاه دارویی آویشن به شرطی که سرخود مصرف نشود هیچ گونه تداخل دارویی با دیگر داروهای شیمیایی ندارد، اما استفاده آن در هنگام بارداری توصیه نمی‌شود. دومین گیاه دارویی اسطوخودوس است که ممکن است به دلیل آرام بخش بودن این گیاه، برای کسانی که در اثر سرماخوردگی یا آنفولانزا آبریزش و خلط شدید دارند اثرات مفیدی را روی بدن فرد به جای بگذارد. اسطوخودوس برای اصلاح خواب، اصلاح سرفه و اصلاح فعالیت معده بسیار مفید و کمک کننده است.

مقیمی در ادامه گفت: اسطوخودوس به دلیل اینکه حاوی مقادیر زیادی آهن است، امکان دارد با داروهایی که دارای آهن هستند تداخل پیدا کند و جذب آهن در بدن فرد را کاهش دهند. از طرفی نیز اگر فردی قرص خواب‌آور استفاده می‌کند اگر در کنار قرص از دم‌نوش استخودوس نیز استفاده کند تأثیر آن چند برابر افزایش پیدا می‌کند.

مقیمی اذعان کرد: یکی دیگر از گیاهان دارویی با خواص جادویی بابونه است. استفاده بابونه در طول بارداری جایز نمی‌باشد زیرا رویش بابونه در ایران به گونه‌ای است که باعث سقط یا زایمان زودرس خواهد شد، اما استفاده از بابونه در زمان شیردهی باعث افزایش شیر مادر می‌شود.

وی مطرح کرد: همچنین بابونه اثر داروهای ضد انعقاد را مقدار کمی افزایش داده و خون فرد را رقیق می‌کند، به طور مثال فردی که آسپرین، پلاویکس مصرف می‌کند یا آنژیو قلب انجام داده است زمانی که بابونه مصرف می‌کند وقتی جایی از بدنش دچار بریدگی شود احساس می‌کند خونش دیرتر بند می‌آید، این موضوع نگران کننده نیست زیرا بابونه درصد خیلی کمی اثر این نوع داروها را بیشتر می‌کند.

کارشناس طب ایرانی تصریح کرد: یکی دیگر از گیاهان دارویی که در درمان بیماری‌های ویروسی رایج است بهار نارنج نام دارد. خوشبختانه در مورد گیاه بهارنارنج هیچ گونه تداخلی اعلام نشده است و طبق مطالعات به دست آمده مصرف بهار نارنج در دوران بارداری و شیردهی برای مادر و نوزاد به شرطی که سرخود استفاده نشود مشکلی ایجاد نمی‌کند.

مقیمی تصریح کرد: بیدمشک یکی دیگر از داروهای گیاهی است و افرادی که آسپرین مصرف می‌کنند باید فاصله بدن خود را با مصرف بیدمشک حفظ کنند، زیرا استفاده همزمان از دو ماده دارویی ممکن است بیدمشک اثر آسپرین را کاهش دهد؛ در نتیجه افرادی که به طور روتین از آسپرین استفاده می‌کنند با یک فاصله زمانی قابل توجه می‌توانند از بیدمشک نیز روزانه استفاده کنند.

وی در ادامه گفت: کسانی که سرفه خشک دارند می‌توانند دم کرده بیدمشک را برای بهبود سرفه استفاده کنند.

مقیمی اذعان کرد: زنجبیل برای سرماخوردگی و دفع سموم گزینه مناسبی است، به طوری که در زمان کرونا استفاده از آن به شدت توصیه می‌شد اما استفاده از آن نباید به صورت بی‌رویه باشد زیرا در بدن افراد گرم مزاج خارش، حساسیت، کهیر و خشکی پوست ایجاد می‌کند.

وی افزود: استفاده از زنجبیل برای افراد سرد مزاج و کسانی که بدنشان رطوبت دارد مجاز است و مشکلی برای افراد با مزاج سرد ایجاد نمی‌کند. بنابراین استفاده از زنجبیل برای هر مزاجی متفاوت است و مقدار مصرفش تغییر می‌کند. توصیه ما این است که کسی که مزاج سرد و مرطوبی دارد کمی از زنجبیل در غذاهایش استفاده کند، همچنین کسانی که باردار یا در دوران شیردهی هستند استفاده دوز پایینی از زنجبیل توصیه شده است اما استفاده زیاد از زنجبیل باعث سقط جنین خواهد شد.

کارشناس طب ایرانی بیان کرد: زنجبیل با برخی داروها اعم از داروهای قلبی و داروهای فشار خون تداخل دارد. گاهی اوقات افرادی که مزاج سردی دارند به خاطر سردی بیش از حد بدنشان به فشار خون بالا دچار می‌شوند، اگر این افراد از زنجبیل استفاده کنند باعث کاهش فشار خون در فرد خواهد شد، اما به این نکته توجه داشته باشند که اگر از داروهای ضد فشار خون نیز استفاده می‌کنند، زنجبیل باعث کاهش فشار خون بیشتر خواهد شد.

مقیمی در پایان خاطر نشان کرد: افرادی که مبتلا به دیابت هستند نیز بدانند که زنجبیل قند خون را کاهش می‌دهد و اگر از انسولین استفاده می‌کنند برای اینکه قند خونشان کنترل شود و افت قند پیدا نکنند، دوز انسولین را زمانی که از زنجبیل استفاده می‌کنند کاهش داده و در مصرف آن احتیاط کنند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، مریم السادات پاک نژاد گفت: باید برای تهیه میان وعده بچه‌ها در مدرسه، از پیش برنامه ریزی کنید زیرا دانش آموزی که صبحانه و میان وعده مناسب نخورد در مدرسه بی حوصله، خسته و بی دقت است.

وی توصیه کرد که انواع مغزیجات همچون فندق، پسته، بادام، گردو یا آجیل‌های شیرین مثل کشمش و مویز و یا نخودچی به عنوان خوراکی برای بچه‌ها مناسب است.

پاک نژاد افزود: می‌توان مغزیجات را به صورت پودر شده درون شیر ریخت و یا با مقداری شیره انگور یا خرما مخلوط کرد. همچنین می‌توان خرما را با انواع مغزها چرخ کرد و به صورت توپک به بچه‌ها داد یا از مغزها لوز تهیه کرد.

این متخصص طب ایرانی، با بیان اینکه یبوست مشکل شایعی در بین بچه‌ها است توصیه کرد که حتماً مقداری انجیر در خوراکی‌های بچه‌ها قرار داده شود.

پاک نژاد افزود: یکی از خوراکی‌هایی که خیلی مناسب بچه‌ها است نارگیل رنده شده مخلوط با شکر است که انرژی زیادی به بچه‌ها می‌دهد و بسیار مغذی است و بسیاری از بیماری‌های آنها را نیز درمان می‌کند.

وی با بیان اینکه از دسته حبوبات نخود بسیار مفید است، اظهار داشت: می‌توان با نخود غذاهای متنوعی همچون فلافل، کتلت نخود، شامی لپه را به شکل ساندویچ برای بچه‌ها درست کرد یا حتی نخود را پخته و با کره و آویشن و آبلیمو مخلوط کرد و به عنوان میان وعده در اختیار بچه‌ها قرار داد.

پاک نژاد ادامه داد: انواع ساندویچ‌ها مثل ساندویچ املت و نان و پنیر با سبزی یا گردو و یا مربا و یا ساندویچ‌هایی مثل همبرگر خانگی، پوره سیب زمینی، فلافل و…، برای بچه‌ها مناسب است.

وی افزود: یکسری خوراکی‌ها مثل فرنی، شیربرنج و شله زرد برای بچه‌های لاغر و کم بنیه مناسب‌تر است همچنین سمنو، سوپ، خوراک عدسی یا لوبیا به عنوان میان وعده خوب است.

این متخصص طب ایرانی با اشاره به اینکه میوه‌ها سرشار از ویتامین هستند و می‌توان به عنوان میان وعده در مدرسه به دانش آموزان داد گفت: سیب بهترین میوه برای بچه‌ها است، خصوصاً بچه‌هایی که یک مقدار دچار اضطراب و تنش‌های عصبی هستند و یا رفلاکس معده دارند. حتی می‌توان به صورت کمپوت درست کرد.

وی افزود: در کنار میوه‌ها می‌توان از سبزیجات پخته همچون هویج، شلغم یا لبو نیز به عنوان میان وعده دانش آموزان استفاده کرد. خصوصاً در فصل سرما که سرماخوردگی شیوع دارد.

پاک نژاد ادامه داد: نوشیدنی مثل شیر عسل، شیر همراه مغزیجات، شربت عسل یا شربت شیره انگور مناسب است. همچنین شکر سرخ که در شیر حل شود برای یبوست دانش آموزان مناسب است.

وی اظهار داشت: عمدتاً غذاهای سنتی ما سالم هستند؛ انواع خورش، آش و سوپ‌، به شرطی که ادویه زیادی نداشته باشند و نمک زیادی نداشته باشند برای وعده اصلی دانش آموزان که ساعات طولانی در مدارس هستند مناسب است.

پاک نژاد با اشاره به اهمیت خواب بچه‌ها در دوران مدرسه گفت: بچه‌هایی که مزاج خشکی دارند عموماً لاغر هستند و به راحتی به خواب نمی‌روند؛ بنابراین باید غذاهایی بخورند که رطوبت دارند. خوردن کاهو یا آش ها و سوپ‌ها یا استفاده موضعی از روغن‌ها مثل روغن کدو، بادام و بنفشه و شیر بادام به داشتن خواب خوب کمک می‌کند.

این متخصص طب ایرانی در پایان افزود: مشکلات جسمی و ذهنی دانش آموزان در مدرسه با کمبود تغذیه و الگوهای غذایی ارتباط نزدیکی دارد و تأثیر مستقیمی بر یادگیری آنها می‌گذارد، علاوه بر والدین که باید تغذیه مناسب را در اختیار دانش آموزان قرار دهند؛ مدارس نیز باید غذاها و میان وعده‌های مناسب را در بوفه‌ها به فروش برسانند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، محمدباقر ملجایی دبیر اجرایی اولین سمینار مزاج شناسی و طب سنتی، اظهار داشت: باید بدانیم طب سنتی نشأت گرفته از دانش و تجربیات گذشتگان است که باید از آن در مسیر درست و نیازسنجی بر اساس علم روز دنیا، استفاده شود. امروزه متأسفانه شاهد هستیم در برخی از زمینه‌ها افرادی حضور دارند که دانش کافی ندارند و با اهداف خاصی در امور پزشکی و سلامت افراد دخالت می‌کنند.

وی گفت: هدف از برگزاری این رویداد آن است که بتوانیم با زبان ساده از مباحث و مطالبی که از گذشتگان به ما رسیده است بهره ببریم. قطعاً دانستن مباحث ساده و کاربردی برای پیشگیری از بیماری، رعایت بهداشت فردی، درمان عفونت‌های سبک می‌تواند کمک کننده باشد. صد البته که طب سنتی نمی‌تواند به تنهایی بیماری‌های سخت علاج را درمان کند اما می‌تواند در کاهش عوارض و علائم بیماری‌ها مؤثر باشد.

این متخصص تغذیه با تاکید بر این مهم که مزاج بر اساس طبیعت افراد به ۴ دسته تقسیم می‌شود، عنوان کرد: مزاج بر اساس فعالیت‌های بدنی افراد می‌تواند متفاوت باشد، در فیزیولوژی افراد ۴ نوع مزاج وجود دارد که شامل سرد و خشک، سرد و تر، گرم و خشک و گرم و تر می‌شود.

وی ادامه داد: مزاج هر فرد به ژنتیک و فعالیت‌های بدنی او بستگی دارد. بسیاری از هورمون‌ها نیز می‌توانند باعث تغییر مزاج شوند به عنوان مثال یکی از این هورمون‌ها، هورمون تیروئید است مزاج می‌تواند باعث تغییر عملکرد هورمون تیروئید شود.

این محقق علوم پزشکی تصریح کرد: مزاج می‌تواند در طولانی مدت در برخی از واکنش‌های بدنی و فعالیت‌ها مؤثر باشد به عنوان مثال افرادی که مزاج سرد و خشک دارند، دچار چاقی و اضافه وزن می‌شوند، همچنین مزاج می‌تواند در روند پیری، در سبک زندگی و ابتلاء به بیماری‌ها نقش مؤثری داشته باشد و باید بتوان این رفتارها را شناخت و درمان کرد.

سمینار مزاج شناسی و طب سنتی به همت مرکز آموزش مهارتی و حرفه‌ای علوم پزشکی سفیران دانش و سلامت، دانشگاه آزاد اسلامی تهران و پژوهشکده پیشگامان سلامت و با حضور متخصصین طب سنتی، اساتید دانشگاهی و افراد دانشمند این طب و با هدف بهبود سلامت جامعه، پیشگیری از بیماری و ارتقای دانش افراد، در روز ۸ شهریور ۱۴۰۳ در تهران برگزار می‌شود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، فاطمه کارگر شریف، با بیان اینکه طبق کمیسیون اصل ۹۰ برای معاونت‌های مختلف وزارت بهداشت ماموریت‌هایی در قبال طب ایرانی در نظر گرفته شده است، گفت: با توجه به ضرورت احیای طب ایرانی در سیستم بهداشتی درمانی کشور و تاکید این مسئله در اسناد بالادستی کشور یکی از مأموریت‌های مهم برای معاونت بهداشت، اجرای برنامه ادغام آموزه‌های شیوه زندگی سالم از دیدگاه طب ایرانی در نظام سلامت و همچنین مساله تدوین یک ساز و کار برای ورود طب ایرانی در پزشکی خانواده و ساز و کار بیمه‌ها است.

وی ادامه داد: در همین راستا پس از اینکه مسئله پزشک خانواده امسال به صورت خاص مورد توجه قرار گرفت و قرارگاه پزشک خانواده در معاونت بهداشت وزارت بهداشت تشکیل شد، تلاش شد تا این طرح پس از پایلوت‌هایی که داشته با قدرت بیشتری به سمت اجرایی شدن پیش برود، لذا یکسری از منابع علمی مربوط به ارتقا سطح علمی پزشکان خانواده‌ی سراسر کشور مورد بازبینی قرار گرفته و بعد از تکمیل، به پزشکان خانواده ارائه خواهدشد.

کارگر شریف افزود: به درخواست معاونت بهداشت و با همکاری معاونت آموزش به منظور ارتقای علمی سطح پزشکان خانواده و بازبینی منابع علمی و محتواهایی که می‌تواند در دسترس پزشکان خانواده قرار بگیرد مقرر شده یکسری محتوای علمی و آموزشی با کمک ادارات فنی و دفتر طب ایرانی و مکمل آماده شده و در قالب فیلم‌های آموزشی به پزشکان خانواده ارائه شود.

کارشناس طرح ادغام خدمات طب ایرانی در نظام سلامت اظهار داشت: سلسله جلساتی به منظور تعیین ساز و کار پوشش بیمه‌ای خدمات طب ایرانی در شبکه بهداشت و درمان کشور تا پایان سال ۱۴۰۲ که مجلس، سازمان برنامه بودجه و دولت بر آن تاکید دارند تشکیل شده و خواهد شد که امید است به نتایج مطلوب برسد.

وی تصریح کرد: همچنین با توجه به برنامه‌های طرح ادغام که از سال ۱۴۰۱ به طور رسمی کلید خورده پرسشنامه‌های سبک زندگی سالم در سامانه‌های نظام الکترونیکی سلامت قرار داده شد که برای افراد مراجعه کننده به خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت که متقاضی دریافت خدمات هستند و ۶ سال به بالا سن دارند به عنوان خدمت طب ایرانی تکمیل گردد.

این پزشک و متخصص طب ایرانی افزود: در راستای اجرای این طرح، آموزه‌های سبک زندگی سالم در ۶ بعد که سته ضروریه گفته می‌شود به کارکنان شبکه بهداشت کشور و به ویژه بهورزان و مراقبان سلامت آموزش داده می‌شود تا آنها نیز به مردم آموزش دهند.

وی ادامه داد: متخصصان طب ایرانی و اعضای هیأت علمی این رشته نیز به طور خاص در راستای برنامه ادغام برای پزشکان شاغل در شبکه بهداشت برنامه‌های آموزشی خواهند داشت تا اصول ۶ گانه سبک زندگی را به پزشکان شبکه منتقل کنند تا همه پزشکان در جریان این آموزه‌ها باشند و به این مسئله واقف باشند که مردم در واقع در پرسشنامه سبک زندگی به چه سوالاتی پاسخ می‌دهند و علت طرح این پرسش‌ها چیست.

کارگر شریف در پایان گفت: با توجه به رویکرد جهانی که نسبت به life style medicine و اثرات آن در پیشگیری از بیماری‌ها و کاهش هزینه‌های درمان وجود دارد و با توجه به آموزه‌های غنی طب ایرانی در مورد سبک زندگی سالم و پیشگیری از بیماری‌ها، لازم است بیش از پیش سیستم بهداشت و درمان کشور برای انتقال و به کارگیری این آموزه‌ها اهتمام ورزد تا جامعه به سمت ارتقای سلامت سوق داده شود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، زهرا شیخی سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس، در تشریح نشست امروز این کمیسیون، از بررسی مشکلات فعالان طب ایرانی با حضور مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و فعالان این صنعت خبر داد و گفت: فعالان و مسئولان حاضر در نشست اظهارات و نقدهایی را در حوزه طب ایرانی مطرح کردند.

وی افزود: پس از بحث و گفت و گوهای صورت گرفته میان اعضای کمیسیون، مسئولان وزارت بهداشت و فعالان طب ایرانی مقرر شد ماده ۷۴ قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر ادغام خدمات طب ایرانی در نظام سلامت و توسعه آموزش، پژوهش و درمان ذیل وزارت بهداشت که به منظور اجرایی شدن بند ۱۲ سیاست‌های ابلاغی توسط رهبر معظم انقلاب در قانون برنامه ششم توسعه است توسط وزارت بهداشت اجرایی و عملیاتی شود.

نماینده مردم اصفهان در مجلس یازدهم ادامه داد: همچنین مسئولان وزارت بهداشت باید برنامه خودشان را در حوزه آموزش، پژوهش و درمان در حوزه طب ایرانی به کمیسیون ارائه کنند.

رئیس فراکسیون دیپلماسی سلامت و سبک زندگی سالم مجلس شورای اسلامی یادآور شد: از آنجایی که ساختار فعلی وزارت بهداشت توان انجام این همه مأموریت و اختیارات لازم را ندارد، بنابراین پیشنهاد دادیم لایحه ای برای ارتقای ساختار طب ایرانی به مجلس ارائه شود.

شیخی افزود: البته طرحی هایی در حوزه طب ایرانی از گذشته و اکنون در دستور کار بررسی کمیسیون بهداشت قرار داشته اما با توجه به تسهیل در روند پیگیری و اجرا پیشنهاد ارائه لایحه را دادیم.

همچنین عبدالحسین روح الامینی نجف آبادی، رئیس کمیته دارو و غذای کمیسیون بهداشت مجلس، با اشاره به نشست امروز کمیته دارو و غذای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: براساس اعلام نماینده سازمان تامین اجتماعی در این نشست تمامی مطالبات دارویی الکترونیک و کاغذی داروخانه ها تا ۱۰ روز آینده تسویه می شود.