طریق القدس

حماسه خرمشهر، الگوی کامل مبارزه در جنگ شناختی

حماسه خرمشهر، الگوی کامل مبارزه در جنگ شناختی


گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس ـ حامد افروغ؛ جنگ هشت ساله اگر چه با غافلگیر کردن مردم ایران که تازه از پس یک رژیم وابسته خلاص شده بودند و آماده می‌شدند تا حکومتی نو را بر اساس آرمان‌هایخود بنا کنند، به وقوع پیوست و با وقایع هولناکی که در دل آن رخ داد زخم‌های عمیقی بر روح و جان ملت ایران وارد ساخت، اما از آنجا که ملت ایران مقاومت رادر خون دارد و از رخدادهای سهمگین و مواجهه با ناملایمات باکی ندارد، با تمام توان به مقابله با آن قیام کرد و در دل این قیام حماسه‌های بی‌شمار آفرید.

خرداد ماه از آنجا که آزادسازی خرمشهر را در پی دارد ماه حماسه است، حماسه‌ای که منجر شد خونین‌شهر که به زعم صدام آزادسازی‌اش غیرممکن می‌نمود به گونه‌ای آزاد شود که صدام را به خودزنی و اعدام افسرانش وادار سازد. پیروزی عملیات آزادسازی خرمشهر از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی و تدقیق است. این عملیات ضربه بزرگی به صدام و در پی آن به استکبار جهانی بود، همان جبهه‌ای که با تسلیح صدام سعی بر آن داشت تا نفس انقلاب را بند بیاورد.

عملیات بیت‌المقدس این انگاره را ثابت کرد که پیروزی در دل شکست، امری محتوم است اگر بخواهیم. روزی که خرمشهر با آن مقاومت بی‌مثالش به دست دژخیمان افتاد، شاید بسیاری از فرزندان این مملکت ناامید شده باشند از بازپس‌گیری آن، اما امید به یاری حق و تلاش برای شکست دشمن بی برکت نماند و درسی بزرگ به تاریخ و همه مخاطبانش داد، درسی که امروز در جنگ شناختی بابد سرلوحه اقدامات مردم و مسئولان باشد.

اگر چه دفاع مقدس تمام شد و امروز عطر یاد و خاطره‌های آن دل‌های مرده را زنده کرده و امیدها را می‌رویاند اما بهترین استفاده همه ما از آن دوران برای مواجهه درست با تهاجمات جدید دشمن است، تهاجماتی که به انحا مختلف بروز کرده است. امید به خدا، پیروی از امام جامعه و اخلاص داشتن برای آبادانی کشور از جمله درس‌هایی است که امروز هم می‌تواند باعث رشد و عمران مادی و معنوی ایران شود و در میانه جنگ شناختی دشمن، نقشه‌های شوم آنان را خنثی سازد.

انتهای پیام/ 112

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

حماسه خرمشهر، الگوی کامل مبارزه در جنگ شناختی بیشتر بخوانید »

بزرگراه فتح به‌نام «حاج احمد متوسلیان» نام‌گذاری خواهد شد

بزرگراه فتح به‌نام «حاج احمد متوسلیان» نام‌گذاری خواهد شد


بزرگراه فتح به‌نام «حاج احمد متوسلیان» نام‌گذاری خواهد شدبه گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، یادواره «خورشید دوکوهه» ویژه گرامی‌داشت سردار‌ بی‌نشان حاج احمد متوسلیان عصر امروز در تالار مهر حوزه هنری برگزار شد.

حاج احمد متوسلیان بر دل‌ها حکومت می‌کرد

در ابتدا، سردار محمد کوثری مشاور فرمانده سپاه با‌بیان‌ اینکه تیپ حضرت رسول در پایان سال ۱۳۶۰، بعد از عملیات طریق القدس زمانی که تصمیم برای افزوده شدن تعدادی تیپ برای عملیاتی جدیدی صورت می‌گرفت تصمیم گرفته شده حاج احمد متوسلیان و حاج همت، با یارانشان و محمود شهبازی با حاج حسین همدانی در غرب کشور حضور داشته باشند.

وی گفت: بدون اغراق در دنیا چنین تجربه‌ای وجود ندارد که در طول ۴۳ روز، یعنی از ۱۷ بهمن ۱۳۶۰ تا اول فروردین ۱۳۶۱ ابلاغ و نام‌گذاری برای عملیاتی صورت گیرد. در حین این ماموریت، تیپ و گردان‌ها تشکیل شد. در نهایت شناسایی و طراحی صورت گرفت که نشان دهنده تفکر جهادی و انقلابی بود.

مشاور فرمانده سپاه تصریح کرد: حاج احمد متوسلیان و یارانش چنان با انگیزه الهی کار را دنبال کردند که با موفقیت ۱۰۰ درصد عملیات صورت گرفت. در صحنه مدیریت چنین سوابقی در نمونه و الگو وجود ندارد که حاج احمد به انجام رساند.

سردار کوثری با طرح این سوال‌که مدیران حاضر در دولت و مجلس چرا موفقیت‌های کسب شده فرزندانمان در جنگ را الگو قرار نمی‌دهند؟، افزود: فرماندهان ما ازجمله حاج احمد متوسلیان بر دل‌ها حکومت می‌کردند درحالی که برخی فقط به‌دنبال جایگاه سیاسی هستند و ما بعد از ۳۹ سال افتخار می‌کنیم با طرح نام حاج احمد متوسلیان همچنان نام ایشان بردل‌ها حکومت می‌کند.

سردار حسن‌زاده: بزرگراه فتح به‌نام «حاج احمد متوسلیان» نام‌گذاری خواهد شد

در ادامه، سردار «حسن‌زاده» فرمانده سپاه محمد رسول الله تهران بزرگ به این جمله رهبر معظم انقلاب اسلامی که حاج احمد رزمنده با اخلاص و بی‌نشان اشاره کرد و گفت: یکی از آرزوهای من این است که حاج احمد روزی بازگردند و در محل پادگان لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) به ایشان گزارش بدهیم و بگویم بچه‌ها در مکتب تو خوب تربیت شدند.

وی گفت: ما به حاج احمد خواهیم گفت در جبهه مقاومت نسل جوان نام لشکر را در صدر نام لشکرهای پیروز قرار دادند. او یک فرمانده کاملا بادرایت، با تدبیر، با قاطعیت، مقتدر و ولایت‌پذیر بود. قاطعیت، دلاوری و سخت‌گیری ایشان بخاطر سختی‌هایی بود که سپری کرده بودند.

فرمانده سپاه محمد رسول الله تهران بزرگ با تاکید براینکه باید از مکتب حاج احمد متوسلیان و مکتب حاج قاسم سلیمانی بگوییم، افزود: مکاتبه و درخواست و پیگیری و مطالبه همسنگران حاج احمد نام‌گذاری معابر تهران به نام فرمانده بود. با مکاتباتی که با شهرداری تهران صورت گرفت و با مساعدت‌های انجام شده شورای شهر تهران، بزرگراه فتح به‌نام «حاج احمد متوسلیان» نام‌گذاری خواهد شد.

سردار احمد دهقان وزیر سابق دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، حمید داودآبادی نویسندگان و از رزمندگان دوران دفاع مقدس، سردار محمد کوثری مشاور فرمانده سپاه‌، سردار گل‌علی بابایی نویسنده و از رزمندگان دوران دفاع مقدس در این مراسم حضور داشتند.

انتهای پیام/ ۱۲۱



منبع خبر

بزرگراه فتح به‌نام «حاج احمد متوسلیان» نام‌گذاری خواهد شد بیشتر بخوانید »

پناهگاهی در سرمای استخوان‌سوز که آغشته به خون شهدا بود


سرمای استخوان‌سوز در عملیات و تنها پناهگاهی که آغشته به خون شهدا بودبه گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، یکی از جهادگران حاضر در عملیات «طریق‌القدس» در بخشی از کتاب «نبرد طریق‌القدس» که توسط انتشارات «مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس» به چاپ رسیده است، درباره سرمای استخوان‌سوز پاییزی در چزابه و حوالی «بستان» در شب سوم عملیات «طریق‌القدس» (سه‌شنبه ۱۰ آذر ۱۳۶۰) این‌گونه بیان می‌کند:

«دو روز در تنگه چزابه مستقر بودیم. نه غذایی به ما رسید و نه آبی. شب اول باران سختی بارید. همه خیس شده بودیم. بلدوزر‌های نیرو‌های جهادی اتاقک نداشتند. رفتم پیش فرمانده گردان ۲۹۳ لشکر ۳ زرهی ارتش سرگرد «صفوی»، گفتم: «سرگرد، بچه‌های ما همه خیس شده‌اند، سردشان است. پتویی، چیزی اگر دارید به ما بدهید.» سرگرد نگاهی کرد و با تأسف گفت: «متأسفانه پتو که نداریم، ولی اگر بخواهید یک نفربر هست. پنج نفر، پنج نفر بروید داخل آن نفربر و گرم شوید».

چاره‌ای نبود. قبول کردیم. داخل نفربر که شدیم دستم خورد به دیواره نفربر، خیس شد. بوی عجیبی گرفت. هرچه نگاه کردم چیزی نفهمیدم. هوا تاریک بود. خدمه نفربر جلو بودند. از یکی از خدمه پرسیدم: «این‌جا چرا خیس است؟» جواب داد: «این نفربر آمبولانس ماست. خیسی مربوط به خون شهدا و مجروحین است». حالم دگرگون شد. تمام نفربر خیس بود و ما ناچار باید گرم می‌شدیم. اگر می‌خواستیم بیشتر بیرون بمانیم، مطمئن بودیم که یخ می‌زدیم. سرما امان ما را بریده بود.

برای تهیه کتاب این‌جا را کلیک کنید.

انتهای پیام/ 113



منبع خبر

پناهگاهی در سرمای استخوان‌سوز که آغشته به خون شهدا بود بیشتر بخوانید »

تجزیه قوای سپاه سوم عراق و آزادسازی «بستان» در عملیات «طریق‌القدس»


به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس، با انجام موفقیت‌آمیز عملیات «ثامن‌الائمه (ع)» که نشان داد طراحی و انجام عملیات‌های گسترده با سبک و شیوه جدید امکان‌پذیر است، فرماندهان سپاه و ارتش طی جلسات متعددی، شرایط جدید را مورد بررسی قرار داده و مبتنی بر آن، استراتژی جدیدی را تعریف کردند که سه هدف اساسی را دنبال می‌کرد:

۱- انهدام هرچه بیشتر ماشین جنگی عراق.

۲- دست یافتن به مواضعی مناسب برای کاستن از خطوط پدافندی و نتیجه آزادسازی نیرو‌های خودی از پدافند به منظور افزایش توان خودی در عملیات بعدی.

۳- آماده‌شدن برای انجام عملیات نهایی و آزادسازی گام به گام مناطق اشغالی.

تجزیه قوای سپاه سوم عراق و آزادسازی «بستان» در عملیات «طریق‌القدس»

مبتنی بر این استراتژی، دوازده طرح موسوم به «کربلا» تهیه شد که میزان تناسب توان خودی با ظرفیت مورد نیاز منطقه عملیاتی، وضعیت زمین از جنبه نظامی و نیز اهمیت منطقه عملیاتی، از عوامل اصلی در تعیین تقدم هریک از این طرح‌ها بود.

بر همین اساس، پس از مباحث مختلف میان فرماندهان سپاه و ارتش، عملیات «طریق‌القدس» به‌عنوان اولین گام از سلسله عملیات «کربلا» طراحی و به مرحله اجرا درآمد.

اهداف عملیات «طریق‌القدس»

۱- آزادسازی شهر بستان و بیش از ۵۰ روستای منطقه.

۲- انهدام نیرو‌های دشمن در منطقه با استعداد بیش از یک لشکر.

۳- قطع ارتباط بین دو نیروی عمده در مناطق عمومی اهواز و دزفول.

۴- رسیدن به هور و امکان نفوذ در خاک عراق. (۱)

موقعیت منطقه عملیات «طریق‌القدس»

منطقه عمومی عملیات از شمال به حدفاصل رودخانه «کرخه» و محدوده دامنه ارتفاعات «میشداغ» محدود می‌شد و از جنوب، حدفاصل رودخانه‌های «کرخه کور»، «سابله»، «میسان» تا «هورالعظیم» را در برمی‌گرفت. زمین منطقه در محور شمالی، رملی و از جنس ماسه بادی است؛ ولی در محور جنوبی مسطح و در بعضی نقاط باتلاقی می‌باشد.

منطقه «دشت آزادگان» از نظر پیوستگی و ارتباط جبهه دشمن در شمال و جنوب استان خوزستان بسیار با اهمیت تلقی می‌شد و کوتاه شدن دست دشمن از این منطقه موجب می‌شد که دشمن برای ایجاد ارتباط بین دو جبهه خود در شمال و جنوب خوزستان، به ناچار محیط «هورالعظیم» را بپیماید و در نتیجه، مسافتی طولانی را طی کند. افزون بر این، محور بستان – سوسنگرد بهترین معبر برای تهدید مرکز خوزستان (اهواز) از سمت مرز‌های غربی کشور تلقی می‌شود.

این منطقه از نظر کشاورزی حاصل‌خیز بوده و از نظر نظامی دارای مناطق حساسی همچون تنگه «چزابه»، ارتفاعات «الله اکبر»، و محور «عماره»، «حلفائیه»، «بستان»، «سوسنگرد»، «حمیدیه» و «اهواز» است.

خاطرنشان می‌شود که این منطقه از نظر تاکتیکی نیز دارای اهمیت است؛ به‌طوری که هر نیروی نظامی با در اختیار داشتن تنگه «چزابه»، می‌تواند با کم‌ترین تعداد نیرو، بهترین شکل پدافندی را ایجاد کرده و کنترل منطقه را در اختیار داشته باشد. (۲)

تجزیه قوای سپاه سوم عراق و آزادسازی «بستان» در عملیات «طریق‌القدس»

استعداد دشمن در عملیات «طریق‌القدس»

یگان‌هایی که در منطقه عملیاتی «طریق‌القدس» حضور یافتند، عبارت بودند از: (۳)

۱- تیپ‌های ۳۰ زرهی، ۱۶ زرهی و ۲۵ مکانیزه از لشکر ۶ زرهی.

۲- تیپ ۲۶ زرهی از لشکر ۵ مکانیزه.

۳- تیپ ۱۲ زرهی از لشکر ۳ زرهی.

۴- تیپ گارد ریاست جمهوری.

۵- تیپ‌های ۳۱ و ۳۲ نیروی مخصوص.

۶- تیپ ۴۸ پیاده از لشکر ۱۱ پیاده.

۷- تیپ ۹۶ پیاده.

۸- تیپ ۹۳ پیاده از لشکر ۴ پیاده کوهستانی.

۹- تیپ ۲۳ پیاده از لشکر ۸ پیاده.

۱۰- تیپ ۴۲۲ پیاده.

۱۱- یک تیپ جیش‌الشعبی.

۱۲- نیرو‌های کماندویی لشکر ۷.

۱۳- گردان‌های توپخانه ۳۲۱، ۳۵۵، ۳۸۲، ۳۶۸، ۳۳۰، یک آتشبار از گردان ۳۹۰ و دو آتشبار از گردان ۳۶۲، درمجموع شش گردان توپخانه.

سازمان رزم خودی در عملیات «طریق‌القدس»

در این عملیات، نیرو‌های سپاه پاسداران برای اولین بار در قالب «تیپ» شرکت داشتند که عبارت بودند از: (۴)

۱- تیپ ۱ عاشورا با استعداد نه گردان پیاده.

۲- تیپ ۲ کربلا با استعداد سه گردان پیاده.

۳- تیپ ۳ امام حسین (ع) با استعداد هشت گردان پیاده.

۴- تیپ ۴ امام سجاد (ع) با استعداد؟.

۵- تیپ امام حسن (ع) با استعداد سه گردان پیاده (به عنوان احتیاط عملیات).

همچنین، یگان‌های ارتش متشکل بودند از:

۱- تیپ ۳ از لشکر ۹۲ زرهی.

۲- تیپ‌های ۱ و ۲ از لشکر ۱۶ زرهی.

۳- تیپ ۱ از لشکر ۷۷ پیاده.

۴- هشت گردان توپخانه.

تجزیه قوای سپاه سوم عراق و آزادسازی «بستان» در عملیات «طریق‌القدس»

طرح مانور عملیات «طریق‌القدس»

طرح کلی مانور عملیات «طریق‌القدس» به شرح زیر تهیه و تصویب شد:

الف: تلاش اصلی: با توجه به تحلیل و ارزیابی فرماندهان از نوع آرایش نیرو‌های پدافندی دشمن و نیز تفکر حاکم بر فرماندهان ارتش عراق و نوع نگرش آنان نسبت به توانایی نیرو‌های انقلابی و عدم باور دشمن نسبت به امکان عبور قوای خودی از منطقه رملی شمال عملیات، این منطقه به‌عنوان فلش اصلی عملیات انتخاب شد تا موجب غافل‌گیری دشمن شود. بر همین اساس، مقرر شد شمال «کرخه» با استفاده از یک مانور احاطه‌ای و با به کار بردن یک تیپ زرهی ارتش و دو تیپ پیاده سپاه پاک‌سازی شده و تنگه «چزابه» تامین شود.

ب: تلاش پشتیبانی: به‌منظور حمایت از تلاش اصلی و تامین منطقه جنوبی عملیات، یک مانور جبهه‌ای با استفاده از دو تیپ زرهی ارتش و دو تیپ پیاده سپاه تصویب شد که ضمن پشتیبانی از تلاش اصلی، اهداف دیگری را دنبال می‌کرد که عبارت بودند از: آزادسازی بستان و منطقه غرب «سوسنگرد» و نیز دست یابی به کرانه شمالی رودخانه «میسان» و سواحل شرقی «هورالعظیم». (۵)

شرح عملیات «طریق‌القدس»

عملیات در ساعت ۰۰:۳۰ بامداد ۱۳۶۰/۹/۸ با رمز «یا حسین (ع)»، فرماندهی و با عبور نیرو‌های پیاده یگان‌های سپاه از میادین مین و مواضع دشمن، در چندین محور به‌طور همزمان آغاز شد. نیرو‌های عمل‌کننده در محور شمال عملیات، در همان ساعات اولیه درگیری موفق شدند مواضع نیرو‌های عراقی در خطوط اول را تصرف کرده و نیرو‌های احتیاط دشمن در پشت خطوط پدافندی را منهدم کنند.

میزان موفقیت اولیه یگان‌های سپاه در محور شمال به‌حدی بود که فرمانده تیپ زرهی ارتش نیز به گردان‌های زرهی و مکانیزه خود فرمان داد تا از معابر بازشده با چراغ روشن عبور کرده و ضمن انهدام دشمن و حمایت از نیرو‌های پیاده خودی، به‌سوی هدف‌های خود در عمق منطقه پیش‌روی کنند. به این ترتیب، در ساعت ۶ بامداد روز اول عملیات، تیپ امام حسین (ع) به‌همراه یک گردان از تیپ ۳ زرهی از لشکر ۹۲ موفق شدند تنگه چزابه را تصرف و تامین کنند. در این محور تا ساعت ۹ صبح روز اول، تمامی اهداف تعیین شده، تامین شد.

در محور جنوبی عملیات، اوضاع به‌گونه‌ای دیگر بود. دشمن که فلش اصلی عملیات نیرو‌های ایرانی را از این محور می‌دانست، با بهره‌گیری از موانع متعدد و هوشیاری نیروهایش به سختی مقاومت کرده و مانع پیش‌روی قاطع نیرو‌های ایرانی شده بود. نیرو‌های خودی با وجود شکستن برخی از خطوط اولیه و تصرف پل «سابله»، با روشن شدن هوا مجبور به عقب‌نشینی شدند.

با بروز شرایط سخت در محور جنوبی عملیات، تصمیم گرفته شد که نیرو‌های خودی در شمال با ورود به منطقه «ابوچلاچ» (منطقه کوچک محصور بین شاخه‌های رودخانه کرخه در غرب بستان) به سوی شرق و جنوب شرقی پیش‌روی کرده، «بستان» و منطقه «سابله» را تصرف و تامین کنند.

این مرحله از عملیات در روز دوم با ورود یگان‌های سپاه به منطقه «ابوچلاچ» تحقق یافت و شهر «بستان» پس از ۴۲۰ روز اشغال آزاد شد.

در پی ورود نیرو‌های خودی به مثلث «سابله» و پیش‌روی به سوی ساحل شمال رودخانه «سابله» و «نهر عبید»، نیرو‌های باقی‌مانده عراقی مواضع خود در این منطقه را ترک و به جنوب رودخانه «سابله» گریختند.

روز‌های سوم تا پنجم عملیات با تبادل آتش بین طرفین و تلاش نیرو‌های خودی برای نگه‌داری و تحکیم مواضع متصرفی سپری شد.

در روز ششم عملیات (۱۳۶۰/۹/۱۳) دشمن تلاش کرد تا از تعلل نیرو‌های ایرانی در اتخاذ یک پدافند مطمئن و مستحکم، در منطقه مثلث شکل شمال «سابله»، سود جسته و آن را بار دیگر به تصرف خود درآورد و از آن طریق «بستان» را تهدید کند. امّا هوشیاری نیرو‌های خودی و حضور به موقع نیرو‌های تقویتی (پیاده و زرهی) در شمال پل «سابله»، موجب شد تا دشمن با تحمل تلفات سنگین چندین کیلومتر عقب‌نشینی کرده و در جنوب «سابله» مستقر شود.

نقطه پایانی عملیات «طریق‌القدس»، تلاش نیرو‌های خودی برای پاک‌سازی محدوده‌ای به وسعت ۷۰ کیلومتر مربع بود که بین جنوب سابله و شمال رودخانه «میسان» قرار داشت و همچنان در اشغال نیرو‌های عراقی باقی مانده بود. فرماندهان خودی پس از انجام مباحث مانور و اقدامات شناسایی و آماده‌سازی نیروها، قصد داشتند این منطقه را نیز آزاد کنند؛ ولی قبل از شروع عملیات، فرمانده عراقی به اشتباه تاکتیکی خود مبنی بر حضور در یک منطقه محصور با موانع طبیعی پی برده و بر همین اساس، در تاریخ ۱۳۶۰/۹/۳۰ در پوشش آتش شدید توپخانه به‌طرز ماهرانه‌ای نیرو‌های خود را از این منطقه خارج کرد و در نتیجه، انجام عملیات نیرو‌های خودی منتفی شد. (۶)

تجزیه قوای سپاه سوم عراق و آزادسازی «بستان» در عملیات «طریق‌القدس»

نتایج عملیات «طریق‌القدس»

با اجرای عملیات «طریق‌القدس»، نخستین مرحله از استراتژی جدید تحت عنوان «کربلا ۱» با موفقیت به پایان رسید که نتایج زیر را در بر داشت:

۱- آزادسازی ۶۵۰ کیلومتر مربع از خاک جمهوری اسلامی شامل شهر «بستان»، حدود ۷۰ روستا، پنج پاسگاه مرزی و نیز تنگه استراتژیک «چزابه».

۲- تجزیه شدن قوای سپاه سوم عراق، که با توانی بیش از شش لشکر بخش‌هایی از خوزستان را تحت اشغال داشت.

۳- موفقیت ابتکار عبور از منطقه رملی.

۴- خسارت‌هایی به شرح زیر به دشمن وارد شد:

ـ انهدام ۱۷۰ دستگاه تانک و نفربر، ۲۰۰ دستگاه خودرو، ۱۳ فروند هواپیما و ۴ فروند هلی‌کوپتر

ـ به غنیمت درآوردن ۱۵۰ دستگاه تانک و نفربر، ۲۵۰ دستگاه خودرو، ۳۰ قبضه توپ ضدهوایی، ۱۲۰ دستگاه مهندسی، ۱۹ قبضه توپ صحرایی.

۵- کشته و زخمی شدن حدود ۸ هزار و ۵۰۰ تن و به اسارت درآمدن ۵۴۶ تن از نیرو‌های دشمن. (۷)

فهرست منابع

۱- سند ۰۲۱۸۴۷ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ۱۳۶۰/۹/۸.

۲- مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، فصلنامه تاریخ جنگ، شمارة ۱۰، ص‌ص ۷۴ و ۷۳.

۳- سند ۰۵۱۷۸۵ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ۱۳۶۰/۹/۱۲؛ و: سند ۳۱۹۱۹ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ۱۳۶۰/۹/۸؛ و؛ سند ۰۲۱۸۴۷ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ۱۳۶۰/۹/۸.

۴- سند ۰۲۱۸۴۷ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ۱۳۶۰/۹/۸؛ و: سند ۰۵۱۷۷۶ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ۱۳۶۰/۹/۸.

۵- مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، فصلنامه تاریخ جنگ، شمارة ۱۰، ص‌ص ۷۶ و ۷۵،

۶- مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، فصلنامه تاریخ جنگ، شمارة ۱۰، ص‌ص ۷۸ و ۷۷،

۷- سند ۰۲۱۸۴۷ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ۱۳۶۰/۹/۸. و فصلنامه تاریخ جنگ، شماره ۱۰، ص‌ص ۸۰ و ۸۱

انتهای پیام/ 113



منبع خبر

تجزیه قوای سپاه سوم عراق و آزادسازی «بستان» در عملیات «طریق‌القدس» بیشتر بخوانید »