گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: تاسیس جنبش «جهاد اسلامی» فلسطین به اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی برمی‌گردد، مقطع زمانی که این جنبش توسط عده‌ای از دانشجویان مسلمان فلسطینی که در دانشگاه‌های مصر در حال تحصیل بودند به رهبری «فتحی شقاقی» و کمک‌های «عبدالعزیز العوده» شکل گرفت و ایجاد شد. در حقیقت از این جنبش می‌توانیم به عنوان قدیمی‌ترین جنبش مقاومت اسلامی در فلسطین که بر علیه رژیم صهیونیستی فعالیت می‌کند نام ببریم.
اما موضوع مهم در این میان نقش بسیار مهم و تاثیرگذار «جنبش جهاد اسلامی» از زمان تاسیس خود در سال ۱۹۶۷ تا امروز در جریان مقاومت اسلامی فلسطین در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی است، زیرا این جنبش را با توجه به سابقه فعالیت‌ها و عملکرد درخشان آن می‌توان یکی از ارکان اصلی جریان مقاومت بر علیه رژیم صهیونیستی بدانیم.
تاسیس جهاد اسلامی
حال اگر بخواهیم تاسیس جنبش «جهاد اسلامی» را ریشه‌یابی و کنکاش کنیم به این مهم می‌رسیم که «فتحی شقاقی» زمانی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران در مصر دانشجوی پزشکی بود جایی در صحبت‌های خود با دوستانش سخن از تشکیل مجموعه‌ای اسلامی در سرزمین‌های فلسطین کرده بود. او تشکیل این مجموعه را تنها راه رهایی مردم فلسطین از چنگال رژیم صهیونیستی دانسته بود.
برای درک و فهم هرچه بهتر این موضوع باید به این مقطع تاریخی توجه کنیم که «فتحی شقاقی» در کتاب (الخمینی الحل الاسلامی والبدیل) به صراحت به این موضوع اشاره کرده بود که تحت تاثیر پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، جنبش جهاد اسلامی را تاسیس کرده بود. فتحی شقاقی، اعتقاد داشت تنها راه حل اصولی برای آزادی فلسطین از اشغال سرزمین‌های خودشان توسط رژیم صهیونیستی راه حل انقلاب اسلامی ایران است.
رویکرد جهاد اسلامی
موضوع بسیار مهم و بااهمیت دیگر پیرامون جنبش جهاد اسلامی رویکرد دقیق، ثابت و تغییرناپذیر این جنبش در برابر مسئله اشغال سرزمین‌های فلسطین به دست رژیم صهیونیستی بود. این رویکرد تا آنجا در میان اعضای این جنبش گسترش یافت که از آن به عنوان سرمنشاء سایر جنبش‌های مقاومت اسلامی در فلسطین نام برده شده است.
از طرف دیگر، اگر نگاهی کوتاه و گذرا، اما عمیق و دقیق به نظام نامه جنبش جهاد اسلامی فلسطین داشته باشیم درمی‌یابیم که این جنبش مقاومتی، اسلام را نقطه آغاز خود دانسته و رویکرد خود را اقدام انقلابی دسته جمعی معرفی کرده و جهاد مسلحانه را سبک فعالیت خود اعلام کرده و آزادی سرزمین‌های فلسطینی از چنگال متجاوزان صهیونیستی را رویکرد اساسی خود معرفی کرده است.
اما مسئله دیگری که جنبش جهاد اسلامی را نسبت به سایر جنبش‌ها متمایز می‌کند این است که آنها به هیچ عنوان به مرز‌های سال ۱۹۶۷ اعتقادی ندارند. در حقیقت جنبش جهاد اسلامی از زمان تاسیس خود تا امروز هم از این نگاه و دیدگاه عقب نشینی نکرده است. همین امر هم موجب شده تا دوستداران و طرفداران فراوانی در میان مردم فلسطین داشته باشد.
شاخه نظامی جهاد اسلامی
البته یکی از نقاط قوت «جنبش جهاد اسلامی» را می‌توانیم شاخه نظامی آن بدانیم. در حقیقت اگر بخواهیم ریشه تشکیل شاخه نظامی حماس را بررسی کنیم باید به این موضوع توجه کنیم که نخستین جرقه‌های تشکیل شاخه نظامی آن با نام (سیف الاسلام) به انتفاضه اول برمی‌گردد. این در حالی است که در جریان انتفاضه دوم و در زمانی که «جنبش جهاد اسلامی» عملیات شهادت طلبانه را در دستور کار خود قرار داد نام شاخه نظامی خود را به (سرایا القدس) تغییر داد.
محرمانه بودن تشکیلات «جنبش جهاد اسلامی» یکی دیگر از نقط قوت و برتری آنها در برابر رژیم صهیونیستی است. به همین دلیل هم نمی‌توان آماری دقیق از نفرات، اعضای فرماندهی، میزان و نوع تسلیحات، پایگاه‌ها و منابع مالی و تسلیحاتی آنها بدست آورد. از طرف دیگر عمده نیروهای جنبش جهاد اسلامی در گذشته زیرنظر نیروهای نظامی جنبش فتح و در سه کشور عراق، سوریه و الجزایر آموزش‌های نظامی فراوان و قابل توجهی دیده بودند.
پنج مرحله رشد جهاد اسلامی
جنبش جهاد اسلامی از بدو تأسیس تاکنون پنج مرحله عمده را پشت سر گذاشته است: در مرحله اول که «طلیعه جنبش» نیز نام دارد، جنبش توانست از طریق خبرنامه و نشریاتی که در اختیار داشت، مواضع و آرای خود را در سرزمین‌های اشغالی تبلیغ کند. در مرحله دوم با تشکیل نخستین هسته‌های نظامی، مقاومت مسلحانه را آغاز کردند و با انتصاب فتحی‌شقاقی به ریاست شاخه نظامی جهاد و سپس دستگیری وی به همراه چند عضو فعال دیگر، جنبش جهاد نیرویی تأثیرگذار در عرصه مبارزات فلسطینیان شناخته شد.
عملیات‌های جهاد اسلامی
اما اگر بخواهیم عملیات‌هایی که جنبش جهاد اسلامی علیه رژیم صهیونیستی داشته را نام ببریم باید به این مهم اشاره کنیم که شاخه نظامی جهاد اسلامی عملیات متعددی علیه اشغالگری «اسرائیل» انجام داده که ازجمله مهمترین آنها می‌توان به بیت لید، دیزِنگوف، کَفَر داروم، نِتساریم، شرق جبالیا، مُوراج و بشائر الانتصار اشاره کنیم.
در پایان باید به این مهم اشاره کنیم که جنبش جهاد اسلامی فلسطین، در عملیات طوفان‌الاقصی که منجر به کشته شدن ۱۴۰۰ اسرائیلی و به اسارت درآمدن چند صد اسرائیلی دیگر شد، مشارکت داشته است. این جنبش اعلام کرد بیش از ۳۰ اسیر اسرائیلی در اختیار دارد که تنها از راه مبادله، آنها را تحویل خواهد داد. به همین دلیل نیز برخی از کشور‌ها همچون آمریکا، انگلیس، کانادا و ژاپن و نیز اتحادیه اروپا جنبش جهاد اسلامی را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده‌اند.
انتهای پیام/ ۱۳۴
