علی سراهنگ

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ اکبر صفرزاده؛ مجموعه نیکان به کارگردانی علی سراهنگ و تهیه‌کنندگی کامران مجیدی از ۱۲ خرداد ۱۴۰۲ روی آنتن شبکه سوم سیما رفت. این مجموعه به داستان غم‌انگیز و بسیار تلخ قاچاق کالا در ایران می‌پردازد و مسائل اقتصادی، فرهنگی اجتماعی و مشکلات و پیامد‌های آن را از زوایای مختلف مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

موضوع قاچاق کالا زوایای روشن و پنهان بسیار زیادی دارد، اما آنچه در این مجموعه بیشتر از همه مورد توجه قرار گرفته عوارض مصرف کالا‌های قاچاق تقلبی مخصوصا در حوزه دارو و مواد غذایی است.

برخی از افراد جامعه به دلیل مصرف دارو‌ها یا مواد غذایی تقلبی و قاچاق می‌میرند و برخی به بیماری‌های صعب الاعلاج دچار می‌شوند که در هر دو مورد مصیبت بزرگ و غیر قابل جبران است.

نیکان با انگیزه کسب درآمد و بر طرف کردن مشکلات اقتصادی اش وارد فضا‌های مختلف کسب و کار شده و در این فضا‌ها از یک سو با خانواده‌هایی که از دارو‌های قاچاق آسیب دیده اند آشنا می‌شود و از سوی دیگر با تاثیرات شوم قاچاق کالا روی تولیدات داخلی.

در نیکان تلاش‌های ارزنده پلیس برای به دام انداختن قاچاقچیان کالا به خوبی دیده می‌شود و همین طور تلاش‌های ارزنده شخصیت‌های خوب داستان برای حل مساله، اما آنچه در سریال مورد توجه کافی قرار نگرفته بررسی ریشه‌ای کمبود‌های قانونی مبارزه با قاچاق کالا و عدم توجه به تجربیات کشور‌های دیگر برای مبارزه با این پدیده شوم است.

بسیاری از کشور‌های دنیا با تکیه بر عقل و دانش و تدبیر توانسته‌اند پدیده زشت و شوم قاچاق کالا را در کشور خود ریشه کن کنند؛ این تجربیات ارزنده در سریال نیکان دیده نمی‌شود. ما زمانی می‌توانیم به کمبود‌های قانونی و کمبود‌های راهبردی در این زمینه پی ببریم که تجربیات کشور‌های موفق دنیا را پیش روداشته باشیم و بتوانیم به راحتی این تجربیات را با تجربیات خودمان مقایسه کنیم.

به نظر می‌رسد مجموعه قوانینی که برای مبارزه با قاچاق کالا در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده ناقص و پر از اشتباه است که اگر این طور نبود و ما با مجموعه قوانینی کامل در این حوزه مواجه بودیم امروز مساله قاچاق کالا در ایران وجود نداشت و تاکنون بیش از صد بار ریشه کن شده بود.

برای ورود به بحث اصلاح مجموعه قوانین قاچاق کالا طرح سوال‌های زیر بسیار لازم و ضروری است: نقش مردم در کشف کالای قاچاق چیست و چگونه می‌توان نقش مردم را در این امر پر رنگ‌تر کرد؟ چگونه می‌توان کشف کالای قاچاق را به مردم سپرد و به گونه‌ای پیش رفت که دولت در این موضوع فقط حمایت گر، هدایت گر و نظارت گر باشد؟
آیا این روش که کالای قاچاق پس از کشف توسط دولت به مزایده گذاشته شود درست است یا بهتر است کالای قاچاق را به طورکل معدوم کرد؟ آیا بهتر نیست کالای قاچاق به موسسات خیریه سپرده شود؟ اگر کالای قاچاق به موسسات خیریه سپرده شود آیا از درون آن فساد به وجود نمی‌آید؟ کشور‌های دیگر با کالای قاچاق کشف شده چه کرده اند؟

انتهای پیام/ 121